در مورد سندرم گیلن باره چه می دانید؟

به گزارش «تابناک» به نقل از پایگاه اطلاع رسانی «بنیاد بیماری های نادر ایران»،  این سندرم یا بیماری در اثر آسیب سیستم اعصاب محیطی و اشتباه سیستم ایمنی و بیگانه انگاشتن سلول‌های بدن در اثر برخی عفونت‌ها یا مشکلات ناشناخته‌ی دیگر پدید  می آید.

قدرت عضلانی فرد در این بیماری کاهش  می یابد، رفلکس‌های طبیعی عضلات دچار اختلال می‌شوند و احساس گز گزو مور مور شدن شانه‌ها و بازو‌ها یا سایر قسمت‌های بدن مشهود است. ماهیت این بیماری میتواند خود بخود محدود شونده باشد، یا پیشرفت کرده و به فلج کامل منتهی شود.

شیوع و همه گیری شناسی

میزان بروز نشانگان گیلن باره بین ۶/۱-۲/۱ مورد در ۱۰۰ هزار نفر است. سالانه یک تا دو نفر از هر صد هزار نفر به این بیماری مبتلا میشوند. شایعترین علت فلج شل، همین بیماریست و در مواردی میتواند حتی حیات بیمار را نیز بامخاطراتی روبرو کند، اما اغلب مبتلایان با کمترین عارضه‌ای بهبود می‌یابند.

علت بیماری 

علت این بیماری هنوز به روشنی مشخص نیست، ولی معمولاً بعد از یک عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا اتفاق می‌افتد همچنین بعد از عفونت با یک باکتری به نام کامپیلکوباکتر هم ممکن است بیماری بروز نماید عفونت با کامپیلوباکتر ممکن است بعد از خوردن آب آلوده یا غذای نپخته (مخصوصاً مرغ  و ماهی و...) رخ دهد. تخریب لایه میلین رشته‌های عصبی باعث از بین رفتن هدایت اعصاب  میشود و در نتیجه اعصاب حسی و حرکتی عملکرد خود را از دست  می دهد.

در بعضی موارد ممکن است علایم گیلن باره بعد از اعمال جراحی اتفاق بیفتد گاهی هم هیچ گونه عامل شناخته شده‌ای وجود ندارد، اما در همه موارد ذکر شده به طور حتم اختلال درعملکرد سیستم ایمنی وجود دارد.

علایم ناشی از بیماری

اولین علامت گیلن باره پارستزی و بی حسی دیستال اندام تحتانی است. این علامت با گذشت زمان تشدید یافته، ضعف نیز به آن اضافه  میشود و در طی چند هفته به پروگزیمال اندام تحتانی و فوقانی می‌رسد.

در انواع خفیف ممکن است ضعف متوقف شود، اما در انواع شدیدتر ضعف پیشرفت می‌کند و بمرور اندام تحتانی را کاملا از کار  میاندازد. بازو‌ها نیز ممکن است درگیر شوند.

ضعف یا فلج در عرض۲۴ تا ۴۸ ساعت بدتر می‌شود و در بعضی موارد ممکن است از بازو شروع شود وبه سمت پایین گسترش بیابد حتی در بعضی موارد ضعف و فلج به طور همزمان دست و پا را درگیر می‌کنند. از علائم دیگر این سندرم می‌توان به کرختی و گزگز numbness  و تندرنس یا درد عضله که می‌تواند شبیه به درد کرامپی باشد اشاره کرد.

از جمله علائم اورژانسی گیلن باره که نیاز به مداخله اورژانسی دارند باید به سختی در بلع سرازیرشدن آب دهان و مشکل در نفس کشیدن اشاره کرد. از جمله علائم دیگر این بیماری می‌توان به: اختلال در تکلم، جویدن و بلع مواد غذائی، همچنین اشکال در حرکات چشم‌ها و نیز کمر درد اشاره کرد.

روش تشخیص 

آزمایش دقیق و قطعی برای تشخیص گیلن باره وجود ندارد، اما تشخیص براساس علایم از جمله ضعف ماهیچه‌ها و ناتوانی در راه رفتن، آزمایشات و تاریخچه‌ی بیماری صورت می‌گیرد. پزشک یا پرستار درباره علایم و نشانه‌ها می‌پرسد و معاینات لازم را انجام  می دهد.

آزمایشات که برای تشخیص این بیماری نیاز است، شامل موارد زیر است:
نوار عصب و عضله
گرفتن آب کمر از کانال نخاعی P
درمان 

گلین باره درمان قطعی ندارد، اما راه‌هایی وجود دارد که علائم را بهبود می‌بخشد که عبارتند از:

الف IVIG: ایمنوگلوبولین درمانی؛ این دارو از جنس پروتئین است و سیستم ایمنی را دربرابر حملات آنتی بادی‌های مهاجم محافظت  میکند.

ب) پلاسما فرزیس: دستگاهی به بدن شما وصل  میشود که خون به درون آن کشیده  میشود و آنتی بادی ها‌ی حمله کننده به اعصاب بدینوسیله از خون جدا می‌شوند. این آنتی بادی‌ها، پروتئین‌هایی هستند که در خون وجود دارند و باعث حمله به سیستم ایمنی بدن می‌شوند.

برای این که بیمار تحت نظر بوده و امکان درمان علایم بیماری وجود داشته باشد، احتمالاً نیاز به بستری در بیمارستان باشددر موارد پیشرفته بیماری ممکن است بیمار قادر به خوردن از راه دهان نباشد، که برای وی لوله‌ی بینی- معدی می‌گذارند و از طریق لوله غذا داده می‌شود. رژیم غذایی باید پرکالری و پر پروتئین باشد تا قدرت عضلاتی حفظ و بازسازی شود. ممکن است غذا با حجم کم و در دفعات زیاد تجویز گردد.

در زمان بستری بودن در بیمارستان اگرضعف عضلات تنفسی موجب تهویه نامناسب و اختلال تنفس شود ممکن است به آسیب رشته‌های عصبی در بیماری گلین باره دستگاه تنفس مصنوعی نیاز باشد بیمار تا زمانی که در بیمارستان بستری است پزشک و پرستار به منظور جلوگیری از عوارض ناشی از بی حرکتی اقداماتی را برای وی انجام  میدهند. ممکن است برای کمک به حفظ قدرت و انعطاف پذیری عضلات فیزیوتراپی لازم باشد.

علاوه برموارد فوق از دارو‌های زیر برحسب نیاز و به منظور تسکین علایم استفاده  می شود:

کورتون که التهاب و تورم اعصاب را کاهش می دهد.
سرکوب کننده ایمنی که در مرحله حاد بیماری تجویز می شود.
مسکن‌ها و ضد درد‌ها مانند آسپیرین

مراقبت‌های لازم

از مصرف سیگار و الکل خودداری کنید.   با دقت توصیه های پزشک و پرستارتان را دنبال کنید.   داروی خود را درست و سر وقت مصرف کنید.  اگر فیزیوتراپی می‌شوید به دقت ورزش‌های فیزیوتراپی را انجام دهید تا عضلاتتان دوباره انعطاف پذیر و قدرتمند شود.

گفتنی است، این بیماری شایعترین علت فلج شل، بوده و در مواردی می تواند حتی حیات بیمار را نیز با مخاطراتی روبرو کند، اما اغلب مبتلایان با کمترین عارضه‌ای بهبود می‌یابند.