واکنش موسویان به خروج آمریکا از خاورمیانه

«سید حسین موسویان» پژوهشگر دانشگاه پرینستون آمریکا وعضو سابق گروه مذاکره کننده هسته ای در مقاله ای در لوبلاگ آمریکا نوشت: خروج نیروهای نظامی آمریکا از خاورمیانه برای صلح و امنیت بین المللی حیاتی است ومی تواند فرصتی جهت کاهش تنش فزاینده بین ایران و آمریکا باشد.

به گزارش «تابناک» به نقل از ایرنا، موسویان در این مقاله نوشت: ترامپ در سخنرانی سالانه درکنگره آمریکا درمورد ایران، جنگ با داعش و خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه صحبت کرد. برغم شعارهای منفی علیه ایران، او هیچ اشاره ای به پنانسیل زمینه های مشترک با تهران نکرد. چالش اصلی در دو سال آینده تمرکز بر زمینه های مشترک، پرهیز از بروز جنگ بین ایران و آمریکا و زمینه سازی برای بازگشت آمریکا به برجام خواهد بود.

وی ادامه داد: در حالی که «برهم صالح» رئیس جمهور عراق از نقش ایران در جنگ علیه داعش در عراق تقدیر نموده، ترامپ مدعی شد ایران پیشتاز تروریسم دولتی درجهان است! رئیس جمهور عراق همچنین ازاظهارات ترامپ در مورد نظارت برایران از خاک عراق انتقاد کرد وگفت که آمریکا نباید بار اولویت های سیاسی خود را روی دوش عراق بگذارد.
برهم صالح تاکید کرد که ایران و عراق نقش مهمی در تامین صلح و ثبات منطقه ایفاء می کنند.

پژوهشگر مذکور تصریح کرد: نخست وزیر اسرائیل، «بنیامین نتانیاهو» یکبار و همچنین «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا دوبار طی گفت وگو با ترامپ قبل از اعلام رسمی در 19دسامبر سال گذشته میلادی، لابی زیادی کردند تا حضور نظامی آمریکا جهت حمایت از کمپین حملات هوایی اسراییل و هم سویی با تهدید نظامی علیه ایران بر قوت خود باقی بماند. در این میان، «گادی آیزنکوت» رییس ستاد نیروهای دفاعی اسرائیل اذعان داشت که کشورش “ اقدام به حملاتی هوایی در هزاران نقطه در سوریه کرده است، بدون قبول هیچ مسئولیتی!” . این نشان از عملیات نظامی اعلام نشده اسرائیل علیه ایران دارد.

دیپلمات سابق ایران خاطرنشان کرد: سردارسلامی جانشین فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران اعلام کرد که اگر اسرائیل مرتکب خطایی برای ایجاد یک جنگ جدید علیه ایران شود، سرزمین های اشغالل شده فلسطین پس گرفته و اسرائیل نابود خواهد شد. او همچنین قبلا گفته بود که 'ما برای جنگ طولانی مدت خود را آماده کرده ایم. درصورت بروز جنگ، کشتی های جنگی آمریکا نابود، پایگاه های آمریکا در منطقه به آتش کشیده و از زمین و آسمان آتش برسر آنها ریخته خواهد شد'.

موسویان افزود: طبق مطالعات دانشگاه بروان آمریکا، هزینه های سنگین و جبران ناپذیر انسانی و مالی جنگ افروزی های آمریکا در افغانستان، عراق، یمن، سوریه، و لیبی معادل ازدست رفتن جان 450 هزار نفردر معرض مستقیم خشونت جنگی، جان باختن 244 هزار شهروند عادی، کشته شدن 6950 سرباز و حداقل 7800 پیمانکار آمریکایی و از همه سهمگین تر، حد اقل 21 میلیون نفر آواره در منطقه شده است.

عضو سابق گروه مذاکره کننده هسته ای ایران تصریح کرد: در سخنرانی سالانه درکنگره، پرزیدنت ترامپ از هزینه بیهوده هفت هزار میلیاردی آمریکا درجنگ های منطقه انتقاد کرد و گفت: 'در آغاز کاندیداتوری اعلام کردم که آمریکا باید مسیری جدید انتخاب کند. ملت های بزرگ خود را درگیر جنگ های بی پایان نمی کنند'. این استراتژی را می توان همسو با آنچه هیلاری کلینتون در مقاله خود که در سال 2011 که در مجله سیاست خارجی منتشر شد در نظر گرفت. کلینتون در این مقاله به اهمیت تمرکز بر قدرت های شرق آسیا برای منافع ملی ایالات متحده تاکید کرد.

به گفته موسویان، به نظر می رسد که آمریکا به این واقعیت پی برده است که بحران های کنونی در خاورمیانه به زودی حل نخواهد شد، بی ثباتی و تروریسم، کما فی السابق، و حتی در ابعاد گسترده تری برای سال های آینده منطقه را فرا خواهد گرفت و در نهایت منابع مالی قابل توجهی--شاید تریلیون ها دلار دیگر-- برای صلح پایدار، ثبات و بازسازی منطقه نیاز باشد.

وی نوشت: در عین حال، ایران از زمان انقلاب اسلامی سال 1357 شمسی تاکنون بر ضرورت خروج و عدم حضور نیروهای آمریکایی در منطقه اصرار داشته است. در خصوص این موضوع، ایران و ایالات متحده عملا نظرات مشترک با منافعی متفاوت دارند.

شایان ذکر است که خروج نیروهای آمریکا از منطقه تنها درصورت خروجی ایمن و تدریجی، امکان پذیر می شود که ممکن است چندین سال طول کشد. علاوه بر این، منافع نه تنها ایران و ایالات متحده، بلکه کل منطقه و جهان نیز ایجاب می کند که خروج آمریکا از منطقه باعث بی ثباتی و هرج و مرج بیشتر در منطقه نشود.

به عقیده موسویان، تحقق این موضوع مشترک بین ایران و آمریکا (خروج نیروهای نظامی آمریکا ازمنطقه) برای صلح و امنیت بین المللی حیاتی است ضمن اینکه می تواند فرصتی جهت کاهش تنش فزاینده در روابط بین ایران و آمریکا ایجاد کند.

پژوهشگر دانشگاه پرینستون ادامه داد: در سال 2001 میلادی، تحت رهبری ژنرال سلیمانی، نیروی قدس سپاه پاسداران ایران نقش تعیین کننده ای در شکست دادن طالبان و القاعده در جنگ علیه تروریسم در افغانستان ایفا کرد. در این خصوص، ژنرال «استنلی مک کریستال» رئیس سابق فرماندهی عملیات مشترک ویژه ایالات متحده، می گوید: 'پراگماتیسم زیرکانه وی (ژنرال سلیمانی)، سپاه قدس را به یک عامل اصلی در معادلات اطلاعاتی، مالی و سیاسی فراتر از مرزهای ایران تبدیل کرده است'.

دیپلمات سابق ایرانی خاطرنشان کرد: لذا امروز، تهران این قدرت را دارد که خروج امن و آبرومندانه نیروهای نظامی آمریکا از منطقه را تسهیل کند. چنین همکاری بین ایران و آمریکا می تواند تنش بین نیروهای امنیتی ونظامی دو کشور را کاهش داده، ازبروز یک تقابل بیهوده و غیرضروری نیز جلوگیری و حتی ایالات متحده به بازگشت به برجام تشویق کند.
وی تصریح کرد:درعین حال و در صورت خروج نیروهای نظامی آمریکا از منطقه، نگرانی ها در مورد نفوذ منطقه ای ایران ممکن است به قوت خود باقی بماند. بنابراین، تحقق چنین همکاری از طریق دبیر کل سازمان ملل متحد موثر تر واقع خواهد شد. قطعنامه 598 شورای امنیت سازمان ملل متحد از دبیرکل خواسته تا با مشورت با ایران و عراق و سایر کشورهای عربی در خلیج فارس اقدامات لازم برای افزایش امنیت و ثبات منطقه را بررسی و هماهنگی نماید.

موسویان اشاره داشت: لذا این قطعنامه می تواند زمینه اقدامات عملی برای ایجاد یک سیستم امنیتی و همکاری منطقه ای در خلیج فارس با مشارکت ایران، عربستان سعودی، عراق و پنج کشور دیگر عرب حاشیه خلیج فارس را فراهم آورد. در غیاب نیروهای نظامی آمریکا در منطقه، چنین سیستم همکاری مشترک جمعی درخلیج فارس می تواند رقابت و رویارویی مخرب فعلی منطقه ای رابه همکاری و مشارکت تبدیل کند.

به نوشته موسویان، خوشبختانه، اکثریت سنای آمریکا و مجلس نمایندگان، افکار عمومی آمریکا و حتی شخص ترامپ، مخالف جنگ با ایران هستند. در ایران نیز اکثریت مردم و مسئولین با درگیری نظامی با آمریکا مخالف هستند. در عین حال، بازیگرانی با نفوذ در موقعیت های تصمیم گیری کلیدی در آمریکا وجود دارند که اختلافات جاری داخلی در ایالات متحده را فرصتی برای سوق دادن ایالات متحده به جنگ با ایران می دانند. علاوه برآنها، بعضی از سران کشورهای متحد آمریکا درمنطقه نیزبرای تحقق هدف شوم جنگ علیه ایران قبل از پایان دوره ریاست جمهوری ترامپ، بشدت تلاش می کنند.

پژوهشگر مذکور ابراز داشت: بد عهدی و خروج آمریکا از معاهده هسته ای ایران، یک توافقنامه بین المللی بسیارمهم، که تنها پس از مذاکرات دشوار و مستقیم میان واشنگتن و تهران و سایرقدرت های جهانی به دست آمده است، شانس هر گونه حل و فصل مسائل دیگر در روابط فی ما بین واشنگتن- تهران را از میان برده است.

به عقیده موسویان، نمی توان این واقعیت را نادیده گرفت که علیرغم اختلافات اساسی بنیادین، ایران و ایالات متحده دارای برخی منافع مشترک نیزهستند. با این حال، هنر دیپلماسی این است که راهی برای بازگشت آمریکا به توافق هسته ای فراهم آورد که باعث همکاری این دو کشور در آینده شود.