حکایت بازسازی برندهای ایرانی
آخرین خبرها از وضعیت اسنپ حاکی از تولد دوباره‌ای است که در قالب تغییر هویت بصری به میدان آمده. تصویر لوگوی جدید برند اسنپ در حالی بین کاربران این سامانه دست به دست میشود که خبر دیگری هم در راه است؛ پیش از این ژوبین علاقبند، مدیرعامل اسنپ در تولد چهارسالگی اسنپ اعلام کرد که در آینده نزدیک قرار است تغییراتی صورت بگیرد که به واسطه آن اسنپ نه تنها یک خدمت در زمینه حمل‌ونقل، بلکه یک سبک زندگی تازه باشد و با عرضه خدمات مختلف به جز لاینفک زندگی ایرانی‌ها تبدیل شود.
به گزارش «تابناک»، بر این اساس تمامی خدمات گروه اینترنت ایران، شامل اسنپ، اسنپ‌فود، اسنپ‌تریپ در قالب یک اپلیکیشن در اختیار کاربران قرار خواهد گرفت و به این ترتیب نسخه جدید اسنپ با عرضه‌ی سرویس‌های متنوع، شما را از نصب چند اپلیکیشن بی‌نیاز می‌کند. تجمیع تمامی خدمات اسنپ در یک اپلیکیشن در کنار تغییر هویت بصری این برند، شاید مهم‌ترین بزنگاه اسنپ در طول عمر کوتاهش باشد؛ قدمی بزرگ و تولدی دوباره! اما اسنپ تنها برند محبوب ایرانی نیست که در جریان فعالیتش اقدام به بازسازی برند خود می‌کند و این اتفاق در دنیا سابقه دارد. نگاهی به تاریخچه برندهای دنیا نشان می‌دهد که شرکت‌ها و سازمان‌های مطرح بسیاری در مسیر فعالیت خود تغییراتی در قالب تغییر لوگو، تغییر نام، تغییر لحن برند، تغییر بسته‌بندی و حتی تغییر کتابچه برند داشته‌اند. این کار معمولا با اهداف مختلفی از جمله عدم شفافیت لازم برای مخاطب، وجود نام یا نام‌های مشابه، شباهت لوگو به نماد برندهای دیگر، نداشتن اعتبار کافی، تغییر کارایی برند در طول زمان، هدف‌گذاری روی مخاطبین جدید، تولید محصول یا خدمات جدید و... انجام میشود و معمولا بازخورد بسیار خوبی دارد. هر چند این تغییرات در برندهای ایرانی معمولا در سکوت خبری اجرا میشود و شرکت‌های ایرانی خیلی اعتقادی به انتشار اخبار بازسازی برند خود ندارند، اما شرکت‌هایی هم هستند که معتقدند مشتریان‌شان تلاش آن‌ها برای هر روز بهتر شدن را ارج می‌نهند و به همین دلیل اخبار تغییرات‌شان را به خوبی اطلاع‌رسانی می‌کنند. این‌ها نمونه‌هایی از برندهای معتبر ایرانی است که در طول سال‌های فعالیت‌شان به دلایل متفاوت تغییراتی در برند خود ایجاد کرده‌اند:
بانک‌ها؛ ملت، ملی، سامان و ...
سال ۸۸ بانک ملت بعد از خصوصی‌سازی سهام به منظور ایجاد تغییر در نماد این بانک، لوگو و سردرهای شعب خود را تغییر داد؛ لوگوی این بانک که قبلا آبی بود، به قرمز تغییر رنگ داد. بانک ملت علت انجام این تغییرات را ارائه حداکثری جلوه‌های بصری و ارتباطی با مشتریان اعلام کرد تا به این ترتیب در معرفی نوع شیوه و سطح خدمات بانک بالاترین میزان اثرگذاری بر ذهن مشتری حاصل شود.
بانک ملی یکی دیگر از بانک‌هایی است که در طول فعالیت خود رنگ لوگویش را تغییر داد. در آرم جدید سعی شده به جای رنگ سرد آبی قبلی از رنگ‌های گرم استفاده شود تا بر جذابیت طرح اضافه شود و در جذب نگاه مردم بهتر عمل کند. همچنین برخی اضافات طرح قبلی پاکسازی و ساده‌سازی شده تا به ذهن‌سپاری آرم و به کار بردن آن در مکان‌های مختلف راحت باشد.
این اتفاقی است که بانک سامان هم در اردیبهشت سال ۱۳۹۱ آن را تجربه‌کرد. این سازمان با هدف یکپارچگی در اجرای برنامه استراتژیک جدید تصمیم گرفت شعار خود از «بانک سامان، بانک هوشمند» به شعار جدید «با شما هستیم» تغییر دهد و همچنین هویت بصری جدیدی از برند سامان برای مخاطبانش بسازد. در طراحی لوگو جدید از طرح شمسه دوازده‌پر لگوی قدیمی الهام گرفته شده و با انعطاف بیشتر و استفاده از ترکیب طیف آبی و سفید، حس ثبات، اطمینان و شفافیت بسیاری به مخاطب القا میشود. اما این‌ها تنها نمونه‌هایی از بانک‌هایی هستند که در طول زمان فعالیت‌شان با ایجاد تغییرات بنیادی نو شدند. نگاهی به تاریخ بسیاری از بانک‌های دیگر هم رد و نشان پررنگی از انواع بازسازی‌ها دارد.
صنعت خودروسازی؛ از جنرال موتور تا پیکان
نوبت به بازسازی برند در صنعت خودرو که می‌رسد، همه‌چیز ابعاد دیگری پیدا می‌کند. نگرش منفی مصرف‌کنندگان نسبت به برندهای ایرانی به ويژه در صنعت خودرو بسیار ملموس است و به همین دلیل بازسازی برند در این صنعت نه یک انتخاب که یک ضرورت است.
در تاریخچه صنعت خودروسازی ایران برندهای بسیار زیادی تغییر نام و لوگو داده‌اند که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: شرکت جیپ ایران ابتدا به جنرال موتور ایران، سپس خودروسازی ایران و در نهایت پارس خودرو تغییر نام داده است. نام شرکت اتومبیل‌سازی مزدا به ایران وانت و سپس بهمن و شرکت ایران ناسیونال به ایران خودرو تغییر پیدا کرده است. شرکت خودروسازی خاور به ایران خودرو دییزل، شرکت ایران کاوه به سایپا دیزا و در نهایت شرکت سیتروئن ایران به سایپا تغییر نام داده‌اند. در این میان بعضی شرکت‌ها هم تنها به تغییر نام خود اکتفا نکرده‌اند و حتی نام بعضی محصولات خود را هم تغییر داده‌اند؛ برای نمونه نام پژو پرشیا ابتدا به پژو سفیر تغییر پیدا کرد و حالا پژو پارس نامیده میشود.
پیکان RD ابتدا به پژو RD و در نهایت پژو Roa تغییر نام داده است. نام رنو ۵ حالا سنپد است، خودرو مینیاتور را امروز تیبا می‌خوانند و پیکان جدید به سمند تغییر نام داده است. اما بازسازی برند تنها در تغییر نام محدود نمی‌شود و گاهی شامل تغییر هویت بصری و لوگو هم میشود. برای مثال شرکت ایران ناسیونال در جریان بازسازی برند خود علاوه بر تغییر نام به «ایران خودرو»، لوگوی خود را هم تغییر داد. در لگوی جدید از رنگ سورمه‌ای استفاده شده و نماد اسب به کار رفته در لگوی قبلی به طور کلی تغییرشکل داده است.
شرکت‌های مواد غذایی؛ شیبا، آب معدنی دماوند و ...
پیرمرد سبزرنگ شیبابا که لباس آشپزی بر تن داشت و با یک اشاره میوه‌ها را به ژله‌های دوست‌داشتنی تبدیل می‌کرد، امروز جوان شده و ریش‌هایش را اصلاح کرده است. در جریان بازآفرینی این شرکت مواد غذایی، علاوه بر تغییرات ظاهری، نام این برند هم از شیبابا به شیبا تغییر پیدا کرد. بین برندهای مواد غذایی استفاده از یک شخصیت نمایشی یا ماسکوت برای ایجاد تداعی و افزایش میزان آگاهی از برند بسیار رایج است و با توجه به این‌که تصویر شخصیت‌های کارتونی خیلی خوب در حافظه می‌ماند، تغییر این ماسکوت‌ها معمولا با وسواس بسیار انجام میشود.
بین شرکت‌های مختلف مواد غذایی در ایران که در طول سال‌ها برند خود را بازآفرینی کردند، یکی دیگر شرکت آب معدنی دماوند است. لوگوی این برند در ابتدا تصویر بسیار ساده‌ای از کوه دماوند بود که با خطوط آبی‌رنگ کشیده شده بود و نام دماوند هم با رنگ قرمز روی آن دیده می‌شد. در تغییرات جدید اما دیگر تصویر کوه دماوند دیده نمی‌شود و خطوط درهم و رنگی چندین کوه را در پس و پیش هم نشان می‌دهد.
همچنین نام دماوند دیگر به رنگ قرمز نیست و در نمونه جدید به رنگ سفید روی پس‌زمینه قرمز نوشته شده است. داستان اعمال تغییر در انواع شرکت‌های مواد غذایی اما به همین‌جا ختم نمی‌شود و نمونه‌های بسیار دیگری هم در طول سال‌ها تغییرات جزئی یا کلی داشته‌اند؛ تغییراتی که بعضی‌ها آن را به فال نیک می‌گیرند و معتقدند در رشد برند تاثیر به‌سزایی دارد و بعضی دیگر فکر می‌کنند می‌تواند مخرب باشد و موجب ریزش مخاطبان شود.
