معمای ناتمام مؤسسه اعتباری کاسپین؛
صدها میلیارد تومان از دارایی های مردم در بلاتکلیفی
ماجرای فعالیت مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز، سال هاست که وجود دارد و همچون یک استخوان در گلوی سیستم پولی کشور خودنمایی می کند و هر از چند گاهی نمود بیشتری می یابد. اتفاقات این روزهای مؤسسه اعتباری کاسپین یکی از همین موارد است که به چند ماه بلاتکلیفی سپرده گذاران منجر شده است.
ماجرای فعالیت مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز، سال هاست که وجود دارد و همچون یک استخوان در گلوی سیستم پولی کشور خودنمایی می کند و هر از چند گاهی نمود بیشتری می یابد. اتفاقات این روزهای مؤسسه اعتباری کاسپین یکی از همین موارد است که به چند ماه بلاتکلیفی سپرده گذاران منجر شده است.
به گزارش تابناک اقتصادی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در اسفند ماه 1389 اعلام کرد به دنبال ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی، قصد ساماندهی و تجمیع تعاونیهای اعتباری آزاد را دارد. به همین منظور در ابتدا مؤسسه اعتباری فردوسی از ادغام هفت تعاونی اعتباری که عبارت بودند از: بدر توس، امید جلین، الزهرا مشهد، پیوند مشهد، حسنات اصفهان، دامداران و کشاورزان کرمانشاه و تعاونی اعتبار عام کشاورزان مازندران در 17 اسفندماه 1389 تاسیس شد.
سپس موسسه فردوسی با تعاونی اعتبار فرشتگان مشهد در اسفند ماه 1391 ادغام گردید و موسسه آرمان ایرانیان را شکل دادند. در تاریخ 27 اسفندماه 1394 موسسه آرمان ایرانیان با گرفتن مجوز نهایی فعالیت از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خود را به عنوان پنجمین موسسه اعتباری مجاز بانک مرکزی با نام موسسه کاسپین به ثبت رساند.
اما این ماجرا با تجمعات و اعتراضات سپرده گذاران، رنگ و وبوی دیگری گرفت. در روزها و ماههای اخیر سپردهگذاران تعاونیها به خصوص سپردهگذاران تعاونی فرشتگان، جهت بازپسگیری سرمایههایشان مراجعات متعددی را به موسسه کاسپین داشتهاند اما هر بار دست خالی برگشتهاند و همین عامل باعث شده است تا آنها دست به تجمعات اعتراضآمیز در مقابل بانک مرکزی و مجلس شورای اسلامی بزنند.
آخرین مورد از این تجمعات مربوط می شود به 5 بهمن ماه 1395 که در مقابل ساختمان بانک مرکزی و در تهران صورت گرفت. سپردهگذاران خواستار نظارت و پاسخگویی بانک مرکزی در وصول مطالباتشان بودند. سپردهگذاران میگویند که سرمایههایشان مسدود شده است. برخی از این سرمایهگذاران تمام و یا بخش قابل توجهی از سرمایه زندگی خود را در این موسسه سپردهگذاری کردهاند لذا این عدم پاسخگویی مسوولین و عدم دسترسی مردم به داراییهایشان باعث مشکلات متعددی در زندگی آنها شده است و کسی پاسخگوی این مشکلات بوجود آمده نیست. در حالی که هیچ رقم دقیقی از مجموعه تعهدات کاسپین وجود ندارد، دادستانی تهران حدود کمتر از دو ماه پیش اعلام داشت که موسسه فرشتگان تخلفاتی داشته، ۸۰۰۰ میلیارد تومان منابع جذب کرده و اکنون تا ۴۰۰۰میلیارد تومان بدهی دارند و امور آن در حال بررسی است.
این تجمعات اعتراضآمیز، بانک مرکزی را وادار نمود تا بیانیهای را در تاریخ 11 بهمن 1395 پیرامون موسسه کاسپین منتشر کند. در این بیانیه، بانک مرکزی آخرین اقدامات صورت گرفته پیرامون ساماندهی موسسه اعتباری کاسپین را تشریح نمود.
در این بیانیه آمده است که صدور مجوز کاسپین با سرمایهای حدود 300 میلیارد تومان به شرطی صورت گرفت که هشت تعاونی فوقالذکر منحل شوند. همچنین مدیر عامل و اعضای هیات مدیره موسسه اعتباری کاسپین موظف شدند تا در راستای وظایف خود با طی مراحل حسابرسی، کارشناسی و ارزیابی لازم برای تعیین ارزش و انتقال داراییها و بدهی‌ها و همچنین برآورد میزان مازاد یا کسری هر یک از تعاونیهای هشتگانه فرآیند ادغام را انجام دهند. طبق همین بیانیه، این نقل و انتقال داراییها و بدهی‌ها به معنی عدم مسوولیت تعاونیهای منحله در خصوص کسری‌های احتمالی نبوده و مسوولیت پاسخگویی به این کسری در قبال سپردههای مردم برعهده هیاتهای تصفیه، سهامداران و مدیران تعاونیهای منحله میباشد. موسسه کاسپین هم مکلف شده است تا نسبت به طرح دعاوی علیه سهامداران و مدیران تعاونی‌هایی که کسری احتمالی داشتند در مرجع قضایی اقدام کند.
در ادامه این بیانه آمده است، با توجه به اینکه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بارها بر سرعت بخشیدن به امور مربوط به ارزیابی و انتقال داراییها و بدهیهای تعاونیهای منحله تاکید داشته اما متاسفانه مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره موسسه اعتباری کاسپین در انجام تکالیف و ایفای تعهدات مربوط به خود کوتاهی کردهاند و فرآیند ساماندهی تعاونیهای هشتگانه یادشده را با کندی مواجه نموده‌اند که برخورد قانوني لازم با آنان صورت خواهد گرفت.
باید یادآور شد با تمام کوتاهیهایی که از سوی مدیرعامل و اعضای هیات‌مدیره موسسه اعتباری کاسپین انجام شده است، خبرهای منتشر شده از سوی مسئولان مرتبط حکایت از آن دارد که گویا تاکنون انتقال 90 درصد داراییها و بدهیهای تعاونیهای اعتباری دامداران و کشاورزان کرمانشاه و حسنات اصفهان صورت گرفته است. همچنین میزان قابل توجهی از داراییها و بدهیهای تعاونیهای بدر طوس و الزهرا مشهد با وصول گزارشات ارزیابی کارشناسان رسمی به کاسپین منتقل شده است.
ظاهراً کارهای مربوط به چهار تعاونی دیگر نیز با نامهای امید جلین، عام کشاورزان، پیوند و فرشتگان نیز در حال انجام است و تا پایان اسفندماه امسال تمامی امور مربوط به فرآیند نقل و انتقالات این تعاونیها نیز انجام خواهد شد.
در رابطه با فرشتگان نیز گویا ارزیابی و کارشناسی املاک و داراییها توسط کارشناسان رسمی دادگستری متشکل از نمایندگان هیات تصفیه تعاونی فرشتگان، هیات مدیره کاسپین و کارشناس مرضی‌الطرفین در حال انجام بوده و با انتقال داراییها و پرسنل فرشتگان به موسسه اعتباری کاسپین طبق قانون، انتقال به اتمام خواهد رسید.
در حال حاضر، آن گونه که اعلام شده گویا با توجه به هجوم سپردهگذاران به شعب جهت گرفتن مطالبات خود این موسسه با مشکل نقدینگی مواجه شده است لذا باید تمامی اموال و داراییهای مربوط به کلیه تعاونیها به کاسپین منتقل شود تا این موسسه بتواند تدابیر لازم نسبت به پرداخت سود و سپردههای مردم را اتخاذ نماید. مطابق با این اخبار منتشر شده سپردهگذاران احتمالا میتوانند از فروردین سال آینده به دنبال مطالبات خود از این موسسه باشند. به نظر می رسد باید زمان بگذرد و منتظر تحقق یا عدم تحقق اخبار بود.
