همۀ حمله‌هایی که در دنیا به سفارت‌خانه‌های ایران شد

بسیاری حمله جنگنده های سعودی به سفارت ایران در یمن را واکنش به وقایع روزهای اخیر از سوی دولت عربستان قلمداد می کنند. در این میان، هرچند سران سعودی برای رسیدگی به ماجرا اعلام آمادگی کرده اند، به شیوه‌های مختلف می‌کوشند، از زیر بار مسئولیت خود در این زمینه شانه خالی کنند.

به گزارش «تابناک»، در حالی که جنگنده های حکومت سعودی به سفارت ایران در یمن حمله کردند و ایران از آن کشور به مجامع بین‌المللی شکایت برد، در مقابل، عربستان به بهانه تجمع مردمی علیه سفارتش، روابط دیپلماتیک با ایران را قطع کرد.

اما نباید فراموش کرد که عرصه بین الملل، عرصه ی قاعده و قوانینی است که مورد توافق کشورهاست. بر اساس ماده 59 کنوانسیون حقوق کنسولی وین ـ که ایران نیز آن را به تصویب رسانده است ـ به صراحت اعلام کرده که حفظ اماکن و دفاتر کنسولی از وظایف کشور پذیرنده به شمار می رود. البته بندهای دیگری نیز در ارتباط با نقش دولت ها و افراد ثالث در تعرض به اماکن کنسولی وجود دارد. با همه این تفاسیر، دولت های پذیرنده موظفند برنامه های مناسبی برای حفظ شئونات دیپلمات ها در پیش گیرند. از سوی دیگر، مکانیسم های حقوقی مدونی نیز برای پیگیری چنین رویدادهایی وجود دارد که در هیچ یک به حق قطع رابطه اشاره ای نشده است.

در سوی دیگر، معادله ایران نیز از قربانیان حمله به سفارتخانه ها و اماکن کنسولی است. طبق گزارش حملات ارتش سعودی به سفارت ایران، اولین باری نیست که اماکن کنسولی و دیپلماتیک ما در اقصی نقاط جهان مورد تعرض قرار می گیرد، به طوری که بار مرور در تاریخچه این اقدامات، می توان به 15 مورد دیگر از حملات مختلف به سفارت های ایران پس از انقلاب اسلامی در سال 1357 اشاره کرد. انگلستان، پاکستان و افغانستان، کشورهایی بودند که دو بار شاهد این اقدامات بوده و در این زمینه رکورددار هستند. اروپایی ها و آسیایی ها بیشترین سهم را در تخریب سفارت خانه های ایرانی داشته اند، به گونه ای که 14 مورد از این خرابکاری ها در این دو قاره رخ داده است.

با این تفاسیر، اگر قرار بود هر تعرض به یک کنسولگری، به قطع ارتباط با کشور مربوطه منتهی شود، این حق ایران بود که بارها با دیگران قطع رابطه کند. حتی حمله گروهک تروریستی خلق عرب در انگلستان یا شناسایی ردپای آل سعود در حمله انتحاری به سفارت جمهوری اسلامی ایران در بیروت نیز می توانست زمینه ساز قطع رابطه میان ایران و اعراب باشد؛ بنابراین، به وضوح دیده می شود که حاکمان سعودی صرفا دنبال بهانه ای برای ایجاد تنش بودند و این اقدام آنها چندان هم متأثر از رویکرد حقوقی به وقایع هفته اخیر نیست.