باستان‌شناسی را خصوصی نمی‌کنیم
همه ما اعضای یک قبیله و خانواده هستیم و قبله‌ی ما باستان‌شناسی است. هر کدام باید یک گوشه از کار را بگیریم، هیچ کدام ما نمی‌توانیم بگوییم ما مرکز عالم هستیم و همه باید دور ما جمع شوند، بلکه باید تلاش کنیم تا از این شرایط ناهنجار بیرون بیاییم.
کد خبر: ۴۷۸۱۵۰
| ۰۵ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۶:۲۸ 24 February 2015
| 4075 بازدید
کیفیت آموزش، کاوش، بررسی و انجام کارهای میدانی و سیاست‌گذاری‌هایی که سازمان میراث فرهنگی برای دانشجویان باستان‌شناس در اولویت برنامه‌های خود دارد، حضور دانشجویان مقطع دکتری در سایت‌های باستان شناسی و راهکارهایی که برای تربیت شایسته آیندگان باستان‌شناسی مطرح می‌شود.
به گزارش ایسنا، یا لزوم به کارگیری اساتید باستان‌شناسی، مساله اشتغال دانش‌آموختگان و تامین نیروی کار پژوهشگاه، برنامه‌ریزی کلان پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی و پژوهشگاه برای حمایت از پایان نامه‌های دانشجویی و تبعیضی که در برخورد با پیشنهادات دانشجویی برای پایان‌نامه‌ی دانشجویان قائل می‌شوند و انتظارات پژوهشکده باستان شناسی و پژوهشگاه میراث فرهنگی از دانشجویان نسل جوان به عنوان آیندگان میراث فرهنگی از مهم‌ترین دغدغه‌های دانشجویان باستان‌شناس دانشگاه تهران بود که صبح امروز (چهارم اسفند) با سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و حمیده چوبک، رئیس پژوهشکده باستان شناسی در میان گذاشتند.
سید محمد بهشتی در پاسخ به دغدغه‌های دانشجویان و اساتید باستان‌شناس، با ارائه آمار و صحبت‌های تکراری درباره وضعیت گذشته و حال باستان‌شناسی در کشور، وضعیت پژوهشگاه میراث فرهنگی در حال حاضر را تشریح کرد.
او با اشاره به اینکه در سال 1384 برای نخستین‌بار به عنوان رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی در این سازمان فعالیت کرده است، گفت: در آن زمان بودجه‌ی پژوهشگاه حدود 15 میلیارد تومان بود، این در حالی است که امسال هم بودجه‌ی این بخش از سازمان میراث فرهنگی به همین میزان است، حتی هیچ فکری برای بالا و پایین رفتن مقدار ارز و ریال و افزایش حقوق‌ها نشده است، به همین دلیل امسال
با اعتبار موجود تا کنون توانسته‌ایم فقط حقوق کارمندان را پرداخت کنیم.
«به مفهوم استراتژیک ما امیدوار هستیم»
رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی با تاکید بر لزوم انجام پژوهش‌های میدانی در پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی اظهار کرد: این در حالی است که فضای کنونی پژوهشگاه یک پنجم آن چیزی است که درگذشته داشته‌ایم، در گذشته 95 عضو هیات علمی داشتیم که حتی امکان ارتقای آنها تا 200 نفر بود، اما امروز فقط 75 نفر عضو هیات علمی در پژوهشگاه داریم، در واقع همه چیزمان در پژوهشگاه تنزل یافته است.
او ادامه داد: از آن زمان تا کنون همه‌ی امید ما این بود که سال آینده اتفاق خوبی در این حوزه رخ دهد، اما در اکثر موارد و هر سالی که به جلو رفتیم به دیوار بتونی برخورد کردیم. در آن زمان موفق شدیم تا میزان بودجه‌هایمان را افزایش دهیم، اما ادامه‌دار بودن آن ممکن نشد، با این وجود مانند گذشته هنوز می‌گویم «به مفهوم استراتژیک ما امیدوار هستیم.»
بهشتی نگاه پژوهشگاه به دانشگاه تهران را با توجه به امضای تفاهم‌نامه‌هایی که در قالب چارچوب‌های حقوقی تعریف می‌شود، یک نگاه مثبت ارزیابی کرد و افزود: از این نظر ما به صورت بنیادی مشکلی نداریم و حتی برای همکاری و فعالیت‌های مشترک با دانشگاه استقبال می‌کنیم.
اگر بقال سرکوچه فهمید باستان‌شناسی چیست، در حاشیه نیستیم
او با اشاره به حضور خیل عظیم دانشجویان باستان‌شناس در دانشگاه‌ها اظهار کرد: در برنامه‌ی پنج ساله چهارم تلاش‌هایی برای همکاری و فعالیت مشترک بیشتر با دانشگاهیان صورت گرفت. با این وجود اگر می‌بینیم که فعالیت‌ها به شکل متناسب با اندازه‌های کشور همخوانی ندارد، به این دلیل است که به حاشیه رانده شده‌ایم، حتی بسیاری از افراد نمی‌دانند رشته باستان‌شناسی در کشور چیست؟
بهشتی تاکید کرد: تا زمانی که بقال سرکوچه متوجه نشود رشته باستان‌شناسی چیست و چه معنایی دارد و اصلا چه کاری انجام می‌دهند، باستان‌شناسی هنوز در حاشیه است؛ در واقع این قضیه برای همه رشته‌های میراث فرهنگی صدق می‌کند.
انگار از دوره‌ی مظفرالدین شاه صحبت می‌کنیم
وی ادامه داد: در برنامه سوم و چهارم توسعه تلاش شد تا باستان‌شناسی را از حاشیه به متن بیاوریم. هرچند موفقیت‌هایی هم کسب کردیم، اما در طول چند سال گذشته باز هم به حاشیه رانده شدیم.
او با تاکید بر این که متاسفانه امروز باستان‌شناسی از هیچ نظر در شرایط سال 84 نیست، گفت: حتی قابل مقایسه با آن زمان هم نیستیم. آنقدر از این قضیه فاصله گرفته‌ایم که انگار داریم از دوره‌ی مظفرالدین شاه صحبت می‌کنیم.
وی اضافه کرد: در دوره‌های گذشته تا حدود سال 1384 هنوز ادبیات، اخلاق و سلسله مراتب بین افراد و کارشناسان و مسئولان میراث فرهنگی وجود داشت، اما متاسفانه امروز هیچ کدام از آنها دیگر وجود ندارد.
رسانه‌ها دراکولایی که با بوی خون انرژی می‌گیرند
رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی با اشاره به علاقه‌مندی‌اش به حکمت‌الله ملاصالحی - از اساتید پیشکسوت حوزه باستان‌شناسی دانشگاه تهران - گفت: به او ارادت دارم، اما از او دلخور هم هستم، او اعلام کرده که ما قصد داریم باستان‌شناسی را به بخش خصوصی واگذار کنیم و در این میان رسانه‌ها هم مانند دراکولایی که وقتی بوی خون را می‌شنوند انرژی‌شان چند برابر می‌شود، به این قضیه دامن زدند.
بهشتی افزود: همه ما اعضای یک قبیله و خانواده هستیم و قبله‌ی ما باستان‌شناسی است. هر کدام باید یک گوشه از کار را بگیریم، هیچ کدام ما نمی‌توانیم بگوییم ما مرکز عالم هستیم و همه باید دور ما جمع شوند، بلکه باید تلاش کنیم تا از این شرایط ناهنجار بیرون بیاییم. با قاطعیت می‌گویم که در نگاه حمیده چوبک به عنوان رئیس پژوهشکده باستان شناسی این نگاه وجود دارد.
سوگندنامه برای مسئولان میراث فرهنگی
به گزارش ایسنا، حمیده چوبک رئیس پژوهشکده باستان شناسی نیز در سخنانی در این نشست، هر کدام از باستان‌شناسان را یک رئیس پژوهشکده باستان شناسی دانست و گفت: دانشجویان کنونی چوبک 40 سال پیش هستند، هر کدام آنها یک سرباز فرهنگی هستند که باید مرزهای فرهنگی کشور را بشناسند.
وی ادامه داد: معتقدم افرادی که به حوزه‌هایی مانند باستان‌شناسی و میراث فرهنگی وارد می‌شوند و مسئولیت این بخش ها را برعهده می‌گیرند، باید یک سوگند نامه داشته باشند، تا براساس قسمی که خورده‌اند نقش خود را به خوبی ایفا کنند.
او همچنین بر لزوم توجه به چهار اصل برای برطرف کردن مشکلات حوزه باستان شناسی اشاره کرد و این چهار اصل را «دانش»، «وظیفه»، «اخلاق حرفه‌ای» و «اجرای قانونی» دانست و توضیح داد: دانش کنونی ما در این حوزه به اندازه گرفتن مدرک است. باید افرادی که وارد این حوزه می‌شوند به اندازه کافی دانش داشته باشند. همچنین وظیفه در بسیاری از مواقع به درستی انجام نمی‌شود و از سوی دیگر اخلاق حرفه‌ای به عنوان یکی از وظایف مهم بخش آموزش و دانشگاه‌ها باید مورد توجه قرار گیرد. اگر این چهار اصل در نظر گرفته شود همه خواسته‌ها مشخص و توقع‌ها کاهش می‌یابد.
وی با اشاره به اینکه سابقه پژوهشکده باستان شناسی به حدود 100 سال پیش در ایران باز می‌گردد، گفت: این پژوهشکده به صورت تدریجی و از 100 سال پیش شکل گرفته است یک روزه به وجود نیامده که بگوییم عمر کمی دارد، در طول این مدت نیز هر روز این مشعل به یک نفر سپرده شده است. به عنوان مثال من کارم را در زمان دکتر نگهبان و دکتر فیروز باقرزاده آغاز کردم و تجربه‌های خوبی از آن زمان دارم.
در قبال سایت‌های باستان‌شناسی، رفتار مسئولانه داشته باشیم
او همچنین درباره سپردن کاوش به گروه‌های دانشجویی گفت: ما از دانشگاه توقع داریم که زمانی یک سایت باستان‌شناسی در اختیار دانشگاه تهران قرار می‌گیرد به عنوان یک الگو برای سازمان میراث فرهنگی تبدیل شود، چون افراد تیم کاوش یک نیروی بزرگ دانش آموخته و دانشگاهی هستند.
وی با اشاره به وجود رشته باستان‌شناسی در کوچک‌ترین واحدهای آموزش دانشگاه‌ها اظهار کرد: هر کدام از این واحدها توقع دارند که برای انجام کارهای آموزشی به آنها یک سایت تاریخی بدهیم، این در حالی است که معمولا اساتید دانشگاهی به نقش پژوهشی سایت‌ها توجهی نمی‌کنند و معتقدند که بسیاری از سایت‌های کشور بی‌ارزش هستند و کافی است که فقط دانشجو برود و از آنها دیدن کند. در این میان آنها اصلا به رفتار مسئولانه توجهی ندارند، از اساتید دانشگاهی خواهش می‌کنم احساس مسئولانه‌ای در قبال سایت‌های باستان شناسی داشته باشند.
او سایت‌های باستان‌شناسی را بزرگترین کلاس آموزش باستان‌شناسی دانست و گفت: در سال 92، 70 مجوز برای کاوش به باستان شناسان داده شد، در حالی که تعداد نیروهای پژوهشکده باستان شناسی 25 نفر است و از سوی دیگر دائما این اعتراض مطرح می‌شود که این پژوهشکده پروژه‌هایش را به کارشناسان خود می‌سپارد.
باستان‌شناسی یک رشته کارآفرین
او باستان شناسی را یکی از رشته‌های کارآفرین کشور دانست و گفت: در هر سایت باستان شناسی حداقل 20 باستان شناس متخصص کار می‌کند، هر چند این کار برای آنها دائمی نیست اما هراز چند گاهی این اتفاق رخ می‌دهد.
باستان‌شناسی را به بخش خصوصی نمی‌دهیم
وی همچنین با تاکید بر اینکه سپردن باستان شناسی به بخش خصوصی امکان پذیر نیست گفت: جامعه باستان شناسی به صورت منظم و براساس آیین نامه‌هایی که تنظیم می‌کند به مباحث حقوقی، مادی و معنوی برای حضور باستان شناسان می‌پردازد، با این وجود ما دیگر مانند گذشته نگاهمان به سمت شخصیت‌های حقوقی مانند پیمان‌کار نیست.
او گفت: وظیفه ما شناخت عناوین باستان شناسی است. تا براساس منابع موجود نقاط قوت و ضعف باستان‌شناسی را مطرح کنیم.
او یکی از نگرش‌های پژوهشکده باستان شناسی را برگزاری دوره‌های آموزش تکمیلی برای تقویت منابع نیروی انسانی کشور دانست. و با جوان خواندن این رشته گفت: ما باید با جهان بیرون خود برخورد کنیم و از امکانات آموزشی آنها استفاده کنیم. همچنین تفاهم‌نامه‌هایی که بیشتر به بحث آموزش نیروی جوان می‌پردازد را در حال تدوین داریم.
حضور تیم‌های بی‌المللی در کاوش را ادامه دهید
به گزارش ایسنا، در ادامه حسن فاضلی نشلی، رئیس سابق پژوهشکده باستان شناسی فعالیت‌ها و اقدامات خود در دوره‌ی فعالیت‌اش در این پژوهشکده را مرهون سید محمدبهشتی دانست و گفت: همه کسانی که در حال حاضر سمتی در پژوهشگاه دارند در طول هشت سال گذشته فرصت بررسی نقاط ضعف عملکردها را داشته‌اند.
او افزود: در کشورهای دیگر مانند اروپایی و آمریکایی به دانشجوی باستان شناس پول می‌دهند تا یک کاوش انجام دهد. اما در ایران چنین شرایطی وجود ندارد و حتی امکان اینکه دانشجویان کشور با دانشجویان کشورهای دیگر طرحی را انجام دهند، نیست.
این در حالی است که به گفته‌ی فیروزمندی یکی از اساتید دانشگاه تهران، در گذشته برای کاوش دانشجویان باستان‌شناس، اعتباری معادل یک میلیون تومان در نظر گرفته می‌شد و اکنون این اعتبار با گذشت زمان زیادی 350 هزار تومان پرداخت می‌شود.
فاضلی از بهشتی خواست اجازه دهد دانشجویان دکتر اجازه کار و تدوین و پژوهش را در حوزه باستان شناسی داشته باشند و تاکید کرد: در دوره مرحوم آذرنوش با فراخواندن تیم‌های بین المللی می‌توانستیم کاوش انجام دهیم اما در حال حاضر حتی نمی‌دانیم می‌توان چنین کاری را انجام داد یا خیر؟
مراقب غارت اموال فرهنگی باشید
براساس این گزارش، رحیم ولایتی یکی از اساتید باستان شناسی دانشگاه تهران نیز از چوبک خواست برای 22 دانشگاهی که رشته باستان شناسی را تدریس می‌کنند مجمعی برگزار شود تا کارهای پژوهشی باستان شناسی در آنها مطرح و بررسی شوند.
او همچنین به غارت اموال فرهنگی در بخش‌های مختلف کشور اشاره کرد و گفت: در بسیاری از اوقات تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی به وسیله اهالی روستا حفاری می‌شوند ولی ما جلوی آنها را نمی‌گیریم.
کار نکردن با تیم‌های بین‌المللی یک سوءتفاهم است
در این زمان سید محمد بهشتی درباره این خواسته‌ها اظهار کرد: سازمان میراث فرهنگی معتقد است اگر یک دانشجوی دکتری قصد انجام حفاری دارد باید با سرپرستی یکی از اساتید پروژه را به دانشجو بدهد، نه اینکه یک دانشجوی کارشناسی ارشد یقه من را بگیرد که چرا به او مجوز کاوش نمی‌دهیم. معتقدم اینگونه کارها باید قاعده داشته باشند. همچنین معتقدم این یک سو تفاهم است که دانشگاه نمی‌تواند با دانشگاه‌های بین المللی فعالیت باستان‌شناسی انجام دهد.
25 میلیارد ریال اعتبار سال 84 برابر صفر ریال اعتبار امسال
رئیس پژوهشکده‌ی باستان‌شناسی نیز درباره‌ی راهکارهای تعامل با نیروی جوان دانشگاهی اظهار کرد: چندین درخواست داشتیم که در چارچوب انجام پایان نامه بوده است در حال حاضر ضوابط تغییر کرده است، بنابراین از این به بعد از اساتید دانشگاهی می‌خواهیم قبل از تصویب پروپوزال دانشجو، آن را به پژوهشکده باستان شناسی بفرستند تا شاید ما نیز بتوانیم به آن پروژه کمک کنیم.
وی افزود: باید پایگاه‌های میراث فرهنگی تقویت شوند تا دانشجو بتواند به آن وارد شود همچنین یکی از وظایف ما تائید صلاحیت افراد است، باید باستان‌شناسان را برای ورود به سایت‌های باستان‌شناسی تائید صلاحیت کنیم.
او گفت: به این نکته توجه داشته باشید که سال 84 بودجه پژوهشکده باستان شناسی دو میلیارد و 500 میلیون تومان برای کاوش و پژوهش بود اما امسال هیچ اعتباری برای این حوزه نداریم.
نظرسنجی
عملکرد کدامیک از وزرای دولت که در آستانه استیضاح هستند، ضعیف تر است؟
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.