در روزهای اخیر، شاهد انتشار و بازنشر وسیع یک گزارش بیسابقه و بسیار تکاندهنده درباره افزایش فساد و شکل گیری فشنشوها در ایران بودیم؛ اما بررسیها حکایت از آن دارد که این گزارش ساختگی بوده و حتی تصاویر استفاده شده در آن فاقد اصالت و متعلق به دیگر کشورهاست، ولی چرا باید چنین خبرسازی برای بزرگنمایی فساد در کشورمان تولید شود؟
به گزارش «تابناک»، هیچ شکی وجود ندارد که در کشورمان فساد اخلاقی نیز همچون دیگر ابعاد فساد به چشم میآید و همواره در این باره نقدهایی نیز مطرح میشود؛ اما در این میان یکی از آفتهایی که کشورمان را در برگرفته و گاهی مورد بهره برداری برای موج سازی قرار میگیرد، شکل گیری ذهنیت اوج گیری مصائب در کشورمان از جمله مفاسد و پیشی گرفتن از دیگر ملل و قرار گرفتن در صدر است؛ رویکردی که ظاهراً برخی در پی دامن زدن به آن هستند و نشانههایش را به آشکاری میتوان دید.
یکی از این نشانهها، خبرسازی به قصد برجسته سازی کاذب و غیرواقعی فساد و اشرافیگری در جامعه است و در این میان، گاهی در برخی از این خبرسازیها، ردپاهایی میماند که شناسایی شان را نیازمند اندکی دقت عمل مینماید؛ روشی که خبرنگار «تابناک» در پیش گرفت و یکی از این اخبار را که زنجیره وار بازنشر داده شده بود و متأسفانه با همسویی بخش قابل توجهی افکارعمومی مواجه شده بود، شناسایی کرد.
در روزهای اخیر خبری با تیتر «
فشن شوهای غیرمجاز ناقلان ویروس حیازدایی به سبک غربی / حمایت سفارتخانههای خارجی از شوهای زیرزمینی در ایران» منتشر شده بود که بخش وسیعی از اطلاعات آن ساختگی است؛ اما به واسطه رشد طبقه نوسرمایه دار در جریان حوادث اقتصادی رخ داده در دولت پیشین، بعید به نظر نمیرسید چنین عدد و رقمهایی نیز بابت لباس در ایران پرداخت شود، ولی در عین حال چندان طبیعی نیز نبود، به ویژه آنکه از قیمت ۱۰۰ میلیون تومانی برای یک دست لباس سخن به میان آمده بود.
در همین راستا، بررسی فنی عکسها، واقعی نبودن این گزارش را هویدا نمود. از مجموعه عکسهای این فشن شوها، یک عکس برگرفته از فیلم فشن شویی در تورنتو در پاییز ۲۰۱۳ بود، عکس دیگر متعلق به گزارشی بود که آبان ماه ۱۳۹۰ با تیتر «حمله به طرابلس بامانکنهای برهنه» در رسانههای داخلی منتشر شده و تصویر دیگر نیز متعلق به گزارشی است که مهر ۱۳۹۳ با تیتر «مدل جدید از شو لباس زنانه در لاهور پاکستان» در رسانهها منتشر شد.
البته تصاویر محو شدهاند که امکان شناسایی با سرچ تصویری را کاهش دهد؛ اما در عین حال اندکی تغییرات فنی بر تصاویر و سپس سرچ تصویری نشان میدهد، این گزارش تا چه میزان ساختگی بود و تصاویری که مبنای استناد این گزارش بودهاند، از چه وبسایتهایی گردآوری شدهاند و بنابراین طبیعی است که بتوان در سایر جزئیات گزارش نیز به شکل جدی تشکیک کرد و حتی رد کرد، زیرا وقتی تصاویر مستند گزارش اینچنین ساختگی است، چگونه میتواند روایت ماجرا واقعی باشد؟
گزارش مورد اشاره با ادعاهای فراوانی همراه شده بود که از آن جمله میتوان به این بخش اشاره کرد: «
در گپ و گفتی که با مالک یکی از این مزونها (واقع در خیابان شریعتی تهران) داشتیم، در پاسخ به این سوال که کسی با شما که فشن شوهای زیرزمینی برگزار میکنید برخورد نمیکند، مدعی شد: همه را میشود با اسکناس و تراول خرید. «ه- ص» اظهار کرد که در حال حاضر نزدیک به ۴۵ دختر مانکن را استخدام کرده است و از طریق سایتها و شبکههای ارتباطی، اقدام به ثبت نام علاقمندان به شرکت در این فشن شوها میکند».
حقیقتاً نمیتوان نیت خوانی کرد که هدف از این دست گزارشها، بهره برداری سیاسی برای بزرگنمایی ابعاد فساد و اشرافیگری در زمان دولت مستقر به عنوان متولی اصلی مد است یا صرفاً با هدف کلیک گرفتن تولید میشوند؛ اما حقیقت امر آن است که این نوع خبرسازی که کشور را به دروغ بیش از واقعیت فاسد نشان میدهد، بدترین نوع خبرسازی است و نباید در قبالش سکوت کرد.