همگی مردود شدیم؛ تصاویر این را می‌گویند!

«آب الفبای آبادانی است»؛ اگر درک این مثل در ممالک پر آبی مانند کشورهای اروپایی دشوار باشد، در سرزمین خشک و کم آبی مانند بیشتر نواحی کشورمان، کسی را نمی‌توان یافت که در درست بودن آن شک داشته باشد؛ هرچند کمتر به این نکته می‌اندیشیم که اگر آب، آبادانی به همراه می‌آورد، پس بی‌آبی مقدمه ویرانی خواهد بود و باید نگران رسیدنش بود!

به گزارش «تابناک»، رئیس جمهور و هیأت دولت در حالی امروز هفتمین سفر استانی خود به خراسان رضوی را آغاز کرده‌اند که مدتی‌ است بحران بی‌آبی مناطق بسیاری از آن استان و استان‌های مجاور را درنوردیده و اینقدر مشکل آفرینی کرده که اگر توزیع آب در دستور کار قرار نمی‌گرفت، می‌توانست فاجعه بیافریند.

سال کم بارشی که پشت سر گذاشتیم، به کمک گرمای کم سابقه تابستان امسال، آنچنان منابع محدود آب شرب در کشور را تحت تأثیر قرار داده که عجیب نیست بشنویم و ببینیم در برخی مناطق، مردم به مصرف آب‌های آلوده تن داده و نگرانی از شیوع بیماری‌های گوارشی هم مزید بر دیگر نگرانی‌ها شده؛ اما آیا این همه به چشم ما و شما آمده است؟

کافی است تا نیم نگاهی به تصاویر مخابره شده از مشکلات بی‌آبی در برخی نقاط دور و نزدیک کشور بیندازیم تا دستمان بیاید که چقدر از این بحرانی که می‌تازد، آگاهی یافته‌ایم و معنای اخباری که در این باره به گوشمان می‌رسد، چیست؛ اخباری که حکایت از به مخاطره افتادن زندگی هموطنانمان در بوشهر، اراک، خوزستان، خراسان، سیستان و بلوچستان و در بسیاری نقاط دیگر بر اثر کمبود آب شرب دارد.

این در حالی است که به رغم رقم خوردن این همه رخداداهای بد در بسیاری نقاط کشور، بسیاری از ما اینقدر از درک درست ماجرا به دوریم که می‌بینیم تغییرات خاصی در مصرف سرانه آب در کشور به ثبت نمی‌رسد؛ یعنی هنوز به مانند گذشته حمام می‌رویم، مثل قبل گهگاهی خودرو و فرش می‌شوریم، ابایی نداریم از آب پاشی حیاط و... که نتیجه آن هر چه باشد، صرفه جویی نیست.

فارغ از رخ ندادن تغییر در روند مصرف، هر چه اخبار را زیر و رو می‌کنیم، نشانه‌ای از تغییر در مسئولان نیز نمی‌توانیم بیابیم، به ویژه آنجا که می‌بینیم در هدررفت آب در اثر فرسودگی شبکه گسترده توزیع، هیچ تغییری حاصل نیامده، بحران و اثرات آن به خوبی برای مردم روشنگری نشده و گام مؤثری در فرهنگ سازی برداشته نشده، تغییری در الگوی هدایت آب به کشاورزی یا شرب پدید نیامده و در پایان اینکه هیچ کار پیشگیرانه‌ای در دستور کار قرار نگرفته است.

بدین ترتیب می‌توان نتیجه گرفت در آزمون تغییر دادن الگوی مصرف آب همگی مردود شده‌ایم؛ همگی مردود شده‌ایم چون نتوانسته‌ایم هیچ تغییری در آن پدید آوریم و به جای اقدام منفعلانه، نشسته‌ایم تا سال آبی جدید شروع شده و بارش نزولات جوی بحران را بشکند، ولی غافل هستیم که پیش بینی‌ها حکایت از تداوم کاهش بارندگی‌های سالانه دارد که معنای آن، بازگشت بحرانی به مراتب سخت‌تر در سال آبی بعد است.

این در حالی است که ابعاد شوم ماجرا بسیار فرا‌تر از این حرف هاست، زیرا با توجه به میزان منابع آب و سرانه مصرف، ایران از جمله کشورهایی است که در گروه کشورهای مواجه با کمبود فیزیکی آب است و پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵، حتی با رساندن خود به باﻻ‌ترین راندمان و بهره‌وری ممکن در مصرف آب، باز برای تأمین نیاز‌هایشان آب کافی نداشته باشند.

اینجاست که پیش بینی کنندگان تنها راه خروج این کشور‌ها از آینده تلخشان را افزایش منابع آب قابل استحصال خوانده‌اند که اگر قرار باشد برای کشورمان به عدد و رقم بیان شود، چنین معنایی خواهد داشت: ایران برای حفظ وضع موجود خود تا سال ۲۰۲۵ باید بتواند ۱۱۲ درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیفزاید.

اکنون می‌توانیم خودمان و مسئولان را راحت‌تر مورد سؤال و قضاوت قرار دهیم که با روند امسال، تا چه اندازه به موفقیت در این هدف نزدیک شده‌ایم؟!