جهانی‌ترین آلبوم موسیقی ایران، تنها در ایران اجرا نمی‌شود؟!

جهانی‌ترین آلبوم موسیقی ایران و خاورمیانه، اثر حافظ ناظری در شرایطی که پس از استقبال در فروش جهانی، در بسیاری از کشورهای جهان به صورت زنده در میان استقبال وسیع مخاطبان اجرا شده، امکان اجرای مشابه در ایران را نیافته و هنوز گروه بین‌الملی نوازندگان این آلبوم، مجوز حضور در ایران را دریافت نکرده‌اند تا با این رویداد عجیب و کم‌سابقه، امکان عدم اجرای زنده این آلبوم را در ایران افزایش یابد.

به گزارش «تابناک»، آلبوم «ناگفته» ساخته حافظ ناظری در سطح جهانی برای ناظری‌ها و البته مسلماً برای موسیقی ایران، بیشترین موفقیت را رقم زد و در صدر فروش موسیقی کلاسیک جهان ایستاد و عملاً معتبرترین آلبوم موسیقی تاریخ خاورمیانه شد؛ آلبومی که نخستین بخش از «سمفونی رومی» بود و ناظری از سال ۲۰۰۹ مشغول تکمیل آن بوده و نخستین آلبوم تولید شده در تاریخ خاورمیانه با سرمایه‌گذاری سونی تلقی می‌شود.


علاوه بر شوالیه و فرزند ارشدش، «دیپاک چوپرا» فیلسوف هندی نیز که از سوی مجله تایم، یکی از صد قهرمان و الگوی قرن انتخاب شده، «ذاکر حسین نوازنده» سر‌شناس ساز «طبلا» و برنده اولین جایزه گرمی در بخش World Music سال ۱۹۹۲ و نامزد دریافت جایزه گرمی در سال ۲۰۱۱ و «گلن ولز» نوازنده سازهای کوبه‌ای و برنده چهار جایزه گرمی، «مت هایموویتز» نوازنده ویلنسل و نامزد دریافت چندین جایزه گرمی، «پاول نیوبائر» نوازنده ویولا و کاندیدای جوایز متعدد جهانی، «ژوهانس موزر» نوازنده مطرح ویولنسل نقش داشته‌اند.

ناگفته پیداست که گرد آمدن این چهره‌ها در آلبومی که یک ایرانی خلقش کرده، بی‌سابقه است و طبیعتاً یکی از علل استقبال وسیع جهانی از این آلبوم، در کنار موسیقی منحصربفرد و متفاوتش، تکثر ملل و حضور بر‌ترین نوازندگان سازهای گوناگون است. از این منظر نیز آنچه درباره آلبوم «ناگفته» رخ داده، دریچه‌ای تازه ‌روی موسیقی ایران گشوده که می‌توان با تولید آثار کم نظیر که حتی برای مخاطب ایرانی نیز شورانگیز و تازه باشد.


همزمان با عرضه این آلبوم که از ۲۳ اسفند از سوی شرکت سونی در ‌جهان منتشر شده و در ایران نیز با نام «بُعد یازدهم» انتشار یافت، اجراهای زنده قطعات با حضور نوازندگان اصلی آغاز شد و همچنان نیز در حال برگزاری است. در یکی کنسرت‌های شهرام ناظری که ۲۹ مارس در سالن «نوکیا تیه‌تر» شهر لس‌آنجلس برپا شد، ۱۵۰۰ نسخه از این آلبوم فروخته شد که همین موضوع یک رکورد برای شرکت سونی به‌ شمار آمد، چون پیش از آن، بالا‌ترین میزان فروش سی‌دی شرکت سونی در یک کنسرت ۸۵۰ شماره بود.

تصور می‌شود، همان گونه که آلبوم درخشان ۲۰۰ هزار دلاری «نه فرشته‌ام نه شیطان» اثر تهمورس پورناظری که با صدای همایون شجریان اجرا شده و ابعاد بین‌المللی داشته، به سرعت مجوز اجراهای پیاپی و تمدید اجرا‌ها در سالن وزارت کشور گرفت، مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد در راستای حمایت از حرکت بزرگی که ناظری‌ها رقم زدند نیز نه تنها زمینه اجرای وسیع «رومی» در ایران را فراهم کنند، بلکه در این زمینه تسهیلاتی را نیز به عنوان مشوق در راستای تکرار چنین پروژه‌هایی در نظر گیرند اما ظاهراً رویه برعکسی رقم خورده است.


حافظ ناظری خالق این مجموعه موسیقیایی ساعتی پیش در صفحه‌اش تأکید کرده است: «و بالاخره به ایران عزیزم رسیدم، ولی پس از گذشت بیشتر از یک ماه، هنوز هم در انتظار دریافت اجازهٔ ورود هنرمندان بین المللی! / Finally in Tehran and still anxiously awaiting permission from the government of Iran for our international musicians to enter the country»؛ واکنشی که نشان می‌دهد ناظری‌ها نسبت به روند رخ داده رضایت ندارند و در ‌‌نهایت مجبور به عمومی کردن این نوع برخورد اشتباه شده‌اند.

این مواجهه عجیب با جهانی‌ترین آثار ناظری‌ها در شرایطی صورت پذیرفته که انتظار می‌رفت با اکران گسترده این اثر در ایران به عنوان منبع اصلی موسیقی مجموعه «رومی»، شاهد بهره‌برداری مردم ایران از جهانی‌ترین آلبوم موسیقی ایران بود؛ اما ظاهراً محافظه‌کاری برخی تصمیم گیران آنچنان بی‌حد و مرز است که هنوز تشریفات صدور مجوز ورود و میزبانی از هنرمندان بین‌المللی فعال در ایران آلبوم فراهم نشده و اگر این پروسه بسیار طولانی شود، شاید شاهد وقوع این اتفاق در ایران نباشیم؛ اتفاقی که اگر رخ دهد، ‌قابل گذشت نخواهد بود.