با اينكه بيش از 5 سال از انتشار خبر وجود مواد اعتيادآور در برخي آدامسها و پاستيلهاي خارجي كه در كشور خريد و فروش ميشود، ميگذرد؛ هنوز از سوي مسئولان وزارت بهداشت اقدامي براي انجام آزمايشات ويژه بر اين مواد خوراكي صورت نگرفته يا نتايج اين آزمايشات براي فروكش كردن موجي از نگراني در بين خانوادهها به مردم اعلام نشده است. طي سالهاي اخير اشكال متفاوتي از اعتياد در كشور مطرح شده و حتي خبرهايي از گوشه وكنار مبني بر وجود موادمخدر در آدامسها و پاستيلها و ديگر مواد خوراكي به گوش ميرسد!
در اين ميان از دستمالهاي خطرناكي كه آغشته به موادمخدر هستند نيز نام برده شده است. حتي هشدارهايي از سوي پليس مبارزه با موادمخدر شنيده ميشود كه در آن به نوجوانان و جوانان توصيه شده از دكهها آدامس نخرند و سعي كنند از توليدات داخلي كه از وزارت بهداشت تاييديه گرفته، استفاده كنند. به نظر ميرسد عدم اظهارنظري جدي از مسئولان سرنوشت اين مواد خوراكي را به سرنوشت ماده مخدر ناس كه در غفلت مسئولان در گوشه و كنار كشور خريد و فروش ميشود، نزديك كرده است.
نشانهها حاكي از آن است كه پاي آدامسها و پاستيلهاي اعتيادآور علاوه بر پايتخت به ساير شهرهاي كشور نيز رسيده است. چندي پيش علي حافظی، جانشین مبارزه با موادمخدر فرماندهی انتظامی مازندران، از فروش قرصهای روانگردان و آدامسهای آغشته به موادمخدر در بعضی از دکههای شهر خبر داد و گفت: «دانشآموزان باید هوشیار باشند و از خرید قرصهایی با نام«بی تی» و انواع آدامسها از دکههای سطح شهر خودداری کنند.» اما پژوهشگران حوزه اعتياد معتقدند در اين زمينه بايد آزمايشهايي صورت گيرد. دكتر سعيد صفاتيان معاون سابق پيشگيري و درمان ستاد مبارزه با اشاره به مسئوليت وزارت بهداشتيها در اين باره به تهران امروز ميگويد: «مسئولان وزارت بهداشت بايد نسبت به انجام آزمايشات روي خوراكيهايي كه چنين شائبهاي درباره آنها وجود دارد، دستور داده و در صورتي كه در اين خوراكيها از مواد توهمزا يا مخدر استفاده شده به مردم اطلاعرساني كند.»
روانگردان يا توهمزا؟
اين مواد خوراكي كه در بستههاي و فريبنده در مغازههابه فروش ميرسد در دسته مواد روان گردان قرار ميگيرند يا توهمزا؟ دكتر سعيد صفاتيان معاون سابق پيشگيري و درمان ستاد مبارزه با موادمخدر در اين زمينه به تهران امروز ميگويد: «آدامسها و پاستيلهايي كه در دكهها و فروشگاهها توزيع ميشوند در دسته موادمخدر جا نميگيرند بلكه در دسته مواد توهمزا طبقهبندي ميشوند. در بعضي از اين خوراكيها از مقدار كمي مواد توهمزاو آهك استفاده ميشود كه تركيب اين مواد با هم باعث ايجاد يك حالت توهم در فرد ميشود. اين مواد اكثرا از مرزهاي شرقي كشور و از كشورهاي پاكستان و هند وارد ميشوند.»
به گفته او اين مواد به جز آنكه اعتيادآور هستند، عوارضي نيز بر بدن دارند: «بعد از استفاده از اين مواد خوراكي ممكن است در سيستم خواب فرد اختلال ايجاد شود و فرد يا دچار خواب آلودگي شديد شود يا اينكه كمبود خواب پيدا كند.»
دكتر فرهوديان، عضو هيات علمي دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي هم در اين زمينه به تهران امروز ميگويد: «شايعاتي وجود داشت مبني بر اينكه آدامسهايي در بازار توزيع شده كه در آن از مواد نشئه كنندهاي چون ناس استفاده شده است اما گزارش رسمياي در اين زمينه منتشر نشده است و اين خبر فقط در حد شايعه است.»
با وجود اينكه سعيدصفاتيان وجود ماده مخدر در مواد خوراكي را مستند نميداند اما توصيهاي هم به نوجوانان و جوانان كرده و از آنها ميخواهد كه از آدامس و پاستيلهاي توليد خارج از كشور استفاده نكنند و اگر بعد از استفاده از اين خوراكيها دچار خواب آلودگي شديد يا انرژي زياد شدند حتما بروشور اين خوراكي را به معاونت درمان دانشگاهها يا داروسازان شهرشان نشان دهند و ديگر از اين مواد خوراكي استفاده نكنند.
جذب ماده مخدر از پوست؛ آري يا خير
سال قبل شايعاتي در مورد توزيع دستمالهاي مرطوبكننده در مترو شهر تهران منتشر شد كه پژوهشگران وجود آن را در كشور تاييد كردند. به گفته دكتر مجيد ابهري، پژوهشگر و عضو هيات علمي دانشگاه شهيد بهشتي «موادمخدر جدید در شکل دستمال مرطوبي با نام «السیمن» در كشور به فروش ميرسد. این دستمال مخدر از راه خون جذب بدن شده و توهم کاذب ایجاد میکند.»
هرچند دكتر سعيد صفاتيان، ورود و توزيع دستمالهاي مرطوب كه حاوي موادمخدر هستند را رد كرده و ميگويد: «هيچ ماده مخدري از طريق پوست جذب نميشود!» اما مدیرکل اداره سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در اين باره معتقد است كه «سوداگران موادمخدر برای فروش کالاهای خودشان از هر ابزاری استفاده میکنند و یکی از اولویتها میتواند تغییر شکل و نوع توزیع موادمخدر باشد.» دکتر محمدباقر صابری زفرقندی پيش از اين در مورد اخباری مبنی بر وجود آدامسهای حاوی موادمخدر در بازار داخلی کشور گفته بود: «توزیع موادمخدر در قالب آدامس و شکلات و... خیلی دور از ذهن نیست و البته مهم نیست موادمخدر به چه شکلی توزیع میشود، مهم این است که مردم آگاه باشند و تمام خریدهای خود را از مراکز مجاز تهیه کنند.» او همچنين از مردم خواسته بود كه از کالاهای شناسنامهدار که از مبادی مجاز وارد کشور میشود، استفاده كنند و تاكيد كرده بود: «خرید برخی اقلام تحت عنوان خوشبوکننده دهان، قرصهای ترک اعتیاد و... خارج از چرخه توزیع رسمی کشور میتواند آسیبهای جدی بهدنبال داشته باشد.»
منبع: تهران امروز