با رسانه‌های خبری در خیزش عمومی خاورمیانه

در دوران اخیر، نقش بی بدیلی که رسانه‌های ارتباط جمعی در ملاحظات نظام جدید بین الملل دارند قابل انکار نیست. رسانه‌ها در سالهای گذشته نیز ار سهم تاثیر گذاری در مسائل داخلی کشورها و ملاحظات منطقه‌ای و بین المللی برخوردار بوده‌اند، معهذا به مدد دستاوردهای شگرف عرصه فناوری اطلاعات و تحولات سیاسی بعد از فروپاشی نظام دو قطبی به مراتب میزان اثر بخشی آنها در معادلات ملی و جهانی پررنگتر شده است.

نقش بسزایی که رسانه‌ها در تحولات سالهای اخیر نظام بین الملل داشته‌اند در پروسه تاریخی خود کم نظیر محسوب می‌شود. در دوره جنگ سرد شرق و غرب با استفاده از رسانه شنیداری دارای برد جهانی یعنی رادیو درصدد جذب افکار شنوندگان بلوک رقیب با دیدگاهه‌های خود بودند در این زمینه آمریکا به کمک سازمان سیا رادیوی صدای آمریکا رادیو آزادی و رادیو اروپای آزاد را تاسیس کرده بود.

تاثیر رسانه‌ها در سیستم قبلی نظام بین الملل در حد پخش برنامه‌های رادیویی ضد آموزه‌های هر دو بلوک برای جلب نظر مخاطبان در کشورهای رقیب بود عاملی که به ویژه با توجه به تصلب ساختار سیستم هر دو بلوک در عمل فاقد تاثیر اثر بخش بود اما بعد از وقوع تحولات نهادینه در ساختار نظام بین الملل تاثیر رسانه‌ها در بعد تحولات جهانی نیز دارای ژرفای خیره کننده‌ای شد.

امروزه کشورهایی که از ابزار رسانه‌ای قدرتمندتری برخوردارند به مراتب با سهولت بیشتری قادرند اهداف ملی و بین المللی و حتی نظامی خود را به پیش ببرند. نمونه بارز این امر در استفاده از ابزار رسانه‌ای در جنگ عراق، جنگ 33 روزه لبنان، جنگ 22 روزه غزه و اکنون در تحولات شگرف خاورمیانه و شمال آفریقا به وضوح مشاهده می‌گردد.

برای مثال موج انقلابهایی که در سال 1989 سراسر اروپای شرقی را فراگرفت پیامد سه نیروی همگرا برآورد می‌شود شکست سوسیالیسم در درازمدت در تامین ثروت اقتصادی که وعده داده بود، اعلام اتحاد جماهیر شوروی سابق که حکومت‌های کمونیستی را با تهدید مداخله ی نظامی حفظ خواهد کرد و بهمنی از اطلاعات که به رغم همه تلاشهابرای سانسور به داخل کشورهای کمونیستی سرازیر شد اطلاعاتی که با ابزار جدید ارتباطی منتقل می‌شد در تحولات مصر نیز نقش مکمل اعتراضات مردمی را رسانه‌ها بر عهده داشتند.

با این که به درستی از مبارک و نظام او به عنوان دیکتاتوری نام برده می‌شود اما حضور و فعالیت موثر رسانه‌های مستقل و بین المللی در داخل مصر غیر قابل کتمان بود. همراه کردن افکار عمومی جهان و مقامات سیاسی کشورها امر بسیار مهمی بود که رسانه‌های بین المللی انجام دادند. گزارش این موضوع که رفتارهای دیکتاتور مأبانه مبارک در داخل و خارج از کشور مصر مخالفان بسیاری دارد، تاثیر فراوانی در همراهی سایر ملل داشت. نمایش حمایت‌های مردمی و سیاسیون کشورهای جهان از اقدام به حق مردم مصر در رسانه ها، روحیه خاصی به مصری‌ها می‌داد. مردم مصر با این حمایتها بود که پی بردند راه دموکراسی را به خوبی طی می‌کنند. با این توصیف‌ها می‌توان این گونه بیان کرد که اگر رسانه‌های دنیا با این گستردگی وارد کارزار نمی‌شدند احتمال این می‌رفت که دیکتاتور مصر در سکوت خبری قیام مردم مصر را سرکوب نماید و تغییری حاصل نشود.

 بنا بر این در انقلاب مصر، رسانه‌ها اشتباه تونس را تکرار نکردند و از همان ابتدا به طور کامل وارد ماجرا شدند. این وضعیت، وسیله‌ای برای ارزیابی رسانه‌های مختلف از سوی مخاطبان است. چه بسیار رسانه‌هایی که در این مقاطع مخاطبان خود را از دست می‌دهند و چه رسانه‌های دیگری که مخاطبانی به دست می‌آورند.

با مقدمه فوق در ادامه به نقش و جهت‌گیری شبکه‌های خبری بین المللی گوناگون در تحولات اخیر خاورمیانه پرداخته حواهد شد:

رسانه‌های غربی

به رغم ادعای برخی از رسانه‌ها مبنی بر سانسور گسترده اخبار توسط حکومت مصر، شبکه‌های خبری زیادی از جمله بی بی سی ساعت هاست که تصاویر زنده‌ای را از انقلاب مصر پخش می‌کنند.

شبکه بی.بی.سی ساعت هاست که بدون وقفه حوادث مربوط به انقلاب مصر را پوشش می‌دهد.این شبکه تلویزیونی باکس مخصوصی را به پخش تصاویر زنده از انقلاب مردمی مصر اختصاص داده که حتی در زمان پخش سایر برنامه‌های دیگر نیز در گوشه‌ای از تصویر نمایان است.
پوشش خبری مستقیم و زنده از آتش زدن ساختمان ها، اتوموبیل ها، اماکن دولتی و سردادن شعارهای تند از سوی مردم از سوی بی بی سی و برخی دیگر از شبکه‌های ماهواره‌ای در حالی است که از لحاظ امنیتی حکومت‌ها برای حفظ منافع خود مانع از آن می‌شوند.

پخش زنده تلویزیونی حوادث انقلاب مصر از سوی بی بی سی نشان می‌دهد که این شبکه کاملا بر رویدادهای این کشور خیمه زده و گویا حکومت مبارک نیز قادر به ممانعت از پخش این تصاویر نیست.
مطالب فوق ادعایی است که در مورد نقش بی بی سی در پوشش انقلاب مصر مطرح شده است.

 اما واقعیت آن است که نحوه برخورد رسانه‌های غربی با رویدادهای اخیر مصر و تونس، علامت سوال‌های زیادی را درباره نقش واقعی رسانه‌ها در جامعه جهانی مطرح می‌کند. رسانه‌های غربی بی توجه به ریشه مطالبات مردمی مصر و تونس، خود را به مسایل دیگری مشغول کرده‌اند که رژیم صهیونیستی مهمترین آنهاست.

پوشش وسیع و لحظه به لجظه رسانه‌های غربی از انقلاب‌های رنگی نشان داد که رسانه‌های غربی چنین برخوردی را با دو تظاهرات موسوم به 'انقلاب' انجام دادند که متحدان غرب را روی کار آورد، اما برخورد همین رسانه‌ها با دو قیام در جهان عرب که علیه متحدان غرب در جریان است چگونه بود؟ حرکت مردم تونس از ابتدا تا ۲ روز پیش از پیروزی با بی توجهی کامل رسانه‌های غربی مواجه شد. اما درباره مصر وضعیت کاملا متفاوت بود. رسانه‌های غربی از پایان حوادث روز اول اعتراض‌های مردمی مصر، آن را مورد توجه قرار دادند و بخش زیادی از ساعات پخش یا ستون‌های مطبوعات را به آن اختصاص دادند، اما به سرعت از دامنه این توجه کاسته شد. به طوری که بسیاری از رسانه‌های غربی این اعتراض‌های مردمی را «حوادث و ناآرامی و یا حداکثر خیزش مردمی» توصیف کردند. این رسانه‌ها هیچ توجهی به حضور توده‌های مردمی و میزان رنج غیرنظامیان در برابر وحشی گری دولت‌های عربی نکردند، زیرا سرگرم امور دیگری بودند که فریاد‌های اعتراضی مردم کشورهای عربی راهی در آن نداشت.

آنها اعلام کردند: امر حتمی این است که تغییری در مصر روی می‌دهد ولی باید پرسید: این چگونه تغییری است؟ و چگونه می‌توانیم آن را مدیریت کنیم؟ برای آنها مساله مهم در این تغییر، تاثیرات و پیامدهای گسترده این تغییرات بر سر نوشت اسراییل، فلسطینی‌ها و منافع غرب در خاورمیانه است.

انتقادات زیادی به نقش رسانه‌های غربی در مصر شد از جمله «و یا جان ریس» فعال ضد جنگ در انگلیس در بازگشت از سفرش به قاهره، در تظاهرات ضد آمریکایی که این هفته به همت ائتلاف ضد جنگ انگلیس در لندن سازمان دهی شده بود، از عملکرد بی بی سی در پوشش خبری تحولات مصر انتقاد کرد و گفت در حالی که بیش از یک میلیون تظاهر کننده در میدان تحریر قاهره تظاهرات کردند، بی بی سی تعداد مخالفان رژیِم حسنی مبارک را ده هزار نفر اعلام کرد.

 وی گفت، بی بی سی همچنین در تلاش است تا اخوان المسلمین را یک تهدید معرفی کند و جهانیان را بترساند در حالی که در مصر، اخوان المسلمین در کنار سوسیالیست ها، مسیحیان، اتحادیه‌های کارگری و کارمندی، علیه دشمن واقعی مردم مصر که رژیم مبارک است، مبارزه می‌کند.

بعد از گذشت تقریباً یک ماه از آغاز تحولات مصر و بررسی خبر و تحلیل‌های ارائه شده در شبکه بی‌بی‌سی می‌توان به نکات قابل‌توجهی در باره مواضع این شبکه در قبال این تحولات پی برد که بی‌شک یکی از مهم‌ترین آنها سیاست‌های تنظیم‌شده در اتاق فکر این شبکه در قبال قدرت گرفتن اخوان‌المسلمین در مصر است؛ سیاست‌هایی که نشان‌دهنده نگرانی شدید طراحان آن از جانشینی اخوان‌المسلمین به جای حکومت مبارک است.

رسانه‌های عربی

رويكرد شبكه‌هاي تلويزيوني عربی در قبال انقلاب‌هاي مردمي مصر و تونس د طیف را شامل می‌شد تعدادی شبکه‌ها همچون» الجزیره» به پشیبانی از انقلاب مردمی پرداختندو تعدادی ديگر از رسانه‌هاي عربي با رسانه‌های غربي همراهی نمودند که علاوه بر شبكه‌هاي تلويزيوني ملي چندين كشور عربي که به حمایت از رژيم مبارك پرداختند، برخي ديگر از شبكه‌های خبري به اصطلاح بين‌المللي نظیر «العربیه» نيز در اقداماتي غير حرفه‌اي تظاهرات گسترده مردم را جماعت اندك اغتشاش گران ناميدند.

در ذیل به نقش دو شبکه بین المللی عربی مشهور یعنی العربیه و الجزیره در این خصوص پرداخته می‌شود:

شبکه العربیه

شبکه العربیه وابسته به سعودی‌ها یکی از رسانه‌های حامی دولت مصر بود و قطعا تحت تاثیر سیاست عربستان که رسماً از مبارک حمایت می‌کرد مدیران آن راضی به سرنگونی حسنی مبارک نبودند اما دراین ماجرا چاره‌ای نداشتند که یا صحنه درگیری‌های مصر را به رقیبان خود یعنی الجزیره و العالم بسپارند و مخاطبان خود را به یک باره از دست بدهند یا این که با سمت گیریهای خاص خود وارد ماجرا شده و به اطلاع رسانی بپردازند. این روند تا چند روز بیشتر دوام نیاورد و در پی اعلام حمایت و پشتیبانی ملک عبدالله پادشاه عربستان از مبارک، این شبکه شیوه خود را تغییر داد و به جای پوشش تظاهرات یا مردم حاضر در خیابان ها، تنها خیابان‌های خلوت و مراکز غارت شده را نشان می‌داد.

شبكه العربيه در رويكردي غير حرفه‌اي با پوشش جهت دار اخبار مربوط به تحولات مصر سعي در ايجاد رعب در مردم مصر براي عدم حضور در تظاهرات و ايجاد وحشت از آينده درباره وقوع قحطي و گراني و غارت اموال عمومي نمود. اين شبكه تنها با پوشش گسترده اظهارات مقامات رژيم حسني مبارك از جمله عمر سليمان و احمد ابوالغيط تلاش نمود تا به مخاطبان خود القا كند كه پس از مهار بحران توسط دولت جدي اوضاع اقتصادي بهبود خواهد يافت.

العربيه به ويژه دوربين‌هاي خود را بيشتر در اماكن خالي از تظاهرات‌كنندگان و يا اماكني با تجمعات اندك مستقر می‌کرد و در پوشش خبري خود به گونه‌اي عمل کرد كه از شدت تظاهرات و اعتراضات مردمی آنها بكاهد. این شبکه با پخش تصاويري زنده از قاهره به گونه‌اي وانمود مي‌كرد كه تعداد انگشت شماري از مردم بدون سردادن هيچ گونه شعاري در خيابا‌ن‌ها راه مي‌روند و نیز با پخش تصاويري از پل ششم اكتبر اعلام كرد كه اين پل يكي از مهمترين شريان‌هاي حياتي قاهره است و همان گونه كه در تصوير مشاهده مي‌شود عبور و مرور بر روي آن به صورت كاملاطبيعي در جريان است.

در حالی که شبکه الجزیره و العالم به صورت مستمر تصاویری را که نشانگر جمعیت حاضر در میدان التحریر است به نمایشمی گذارند، شبکه سعودی العربیه به پخش تصاویر مناطق خالی از جمعیت قاهره می‎پردازد. العربيه در راستاي اندك نشان دادن تعداد بي شمار تظاهرات كنندگان مصري در اعتراض به سياست‌هاي حسني مبارك كه خواسته‌اي جز تغيير رژيم مصر ندارند؛ در پوشش خبري خود از واژه‌ «مجموعه « كه بيانگر محدود بودن افراد است، براي تظاهرات‌كنندگان استفاده مي‌كند.

این شبکه تصاویری را با لوگوی زنده از میدان آزادی(التحریر) در مرکز قاهره پخش می‌کند که تعداد اندکی از تظاهرکنندگان را نشان می‌دهد درحالی که کاربران اینترنتی می‌گویند که شبکه العربیه در اقدامی فریبکارانه این تصاویر را ساعت ۹ صبح و قبل از شروع تجمع گسترده مردم دراین میدان ضبط و سپس این تصاویر ضبط شده را هنگام تجمع گسترده مردم در میدان آزادی با لوگوی زنده پخش می‌کند به گونه‌ای که انگار تعداد اندکی تظاهرکننده در این میدان حضور یافته‌اند، اما کاربران اینترنتی برای رسوا کردن این اقدام غیراخلاقی شبکه العربیه اقدام به انتشار همزمان تصاویر شبکه العربیه و شبکه‌های العالم و الجزیره می‌کنند که اختلاف در تعداد حاضران در میدان آزادی شهر قاهره را به خوبی نشان می‌دهد.

«حافظ المیرازی»، خبرنگار مصری شبکه تلویزیونی العربیه و مدیر برنامه گفتگوی سیاسی «استودیوی قاهره»، در یک اقدام غیر منتظره که موجب بر ملا شدن سیاست العربیه گردید، وی در اثنای پخش برنامه، با اعلام این که در قسمت آینده می‌خواهد در مورد تاثیر پیروزی انقلاب مصر و کناره‌گیری مبارک و موضع عربستان که در طول انقلاب با نظام مبارک همپیمان شده بود را به بحث بگذارد، همه مشاهده کنندگان العربیه را غافلگیر ساخت.

المیرازی که در این قسمت از برنامه استودیوی قاهره، «حمدی قندیل» روزنامه نگار مصری را دعوت کرده بود، گفت: در قسمت آینده از برنامه استودیوی قاهره می‌خواهم در مورد موضع عربستان نسبت به انقلاب مصر و رئیس جمهور سابق آن، حسنی مبارک صحبت کنم که اگر مدیران شبکه تلویزیونی العربیه به من این اجازه را بدهند تمسک خود به اصول روزنامه نگاری آزاد را ثابت کرده‌اند در غیر این صورت این آخرین برنامه‌ای خواهد بود که من در آن حضور می‌یابم.

حمدی قندیل مهمان این برنامه در پاسخ به این صحبت‌های پرحماسه المیرازی کلمه «احسنت» را به کاربرد و از تصمیم او استقبال کرد.
المیرازی از ابتدای برنامه، طوری صحبت می‌کرد که وجود اختلاف بین او و شبکه تلویزیونی العربیه نمایان شده بود.

 همان گونه که اشاره شد العربیه به همپیمانی با نظام مبارک بر علیه مردم انقلابی متهم شد و در این راستا به انتشار اخباری روی آورد که بعدا منابعی که به آن‌ها استنادشده بود، آن‌ها را نادرست قلمداد کرده‌اند.

این شبکه خبری به انتشار سخنانی از «وائل غنیم» یکی از فعالان ضد دولت مبارک در مصر، دست زد که خود غنیم آن‌ها را تکذیب کرد و العربیه را به ترویج شایعه و اکاذیب، با هدف ایجاد تفرقه در بین تظاهر کنندگان متهم کرد.

وی جهت گیری‌های این شبکه تلویزیونی را نشان‌دهنده دولتی بودن آن دانست و بر حرکت العربیه در راستای مواضع برخی دولت‌ها مانند عربستان تاکید کرد.

العربيه در طول تظاهرات در مصر به دفاع از مبارك مي‌پرداخت و تا آنجا پيش رفت كه خبرنگاران و فعالان مصري آن، برعليه آن سخن گفتند و آن را تحت سيطره عربستان معرفي كردند.

شبکه الجزیره

شبکه الجزیره از ابتدای اعتراضات مصر، در کنار شبکه العربیه به پوشش گسترده این تحولات پرداخت اما کم کم این دو رسانه از یکدیگر فاصله گرفتند تا الجزیره به سمت معترضین و العربیه به سمت دولت مصر متمایل شود.

در همین چارچوب در کنار تحولات اعتراض مردم، شاهد تک و پاتک‌های دولت قاهره و شبکه الجزیره بودیم ؛ شبکه‌ای که به رغم تعطیلی دفاتر آن در مصر و منع کامل فعالیت خبرنگارانش در این کشور، همچنان به اطلاع رسانی می‌پرداخت.

دولت مصر چندی پیش دفاتر الجزیره در قاهره و دیگر شهرهای مصر را تعطیل و تمامی مجوزهای صادر شده برای فعالیت خبرنگاران آن در شهرهای مختلف مصر را باطل و آنها را از فعالیت منع کرد.

دولت مصر همچنین پخش برنامه‌های الجزیره را در فرستنده ماهواره ایی «نایل ست «متوقف کرد. البته دیگر شبکه‌های مجموعه الجزیره مانند «الجزیره انگلیسی"، اسپورت و... همچنان به پخش خود از این فرستنده ماهواره‌ای ادامه دادند.

الجزیره نیز در مقابل، کانال‌های دیگری را در نایل ست برگزید و پخش برنامه‌های خود را در این فرستنده از سرگرفت اما این کانال‌ها نیز حذف شدند.

با این حال مدیران الجزیره با هماهنگی دیگر شبکه‌ها دست به ابتکار جالبی زدند: حدود 10 کانال عربی از جمله «الحوار، الجدید، الکرامة، السهیل، الأقصى، NBN، عدن المستقلة، فلسطین الیوم وOTV موجود در «نایل ست» پخش برنامه‌های خود را متوقف کرده و پخش برنامه‌های الجزیره را جایگزین برنامه‌های خود کردند.شبکه الجزیره نیز با نام بردن از این شبکه‌ها در زیرنویس خود از این اقدام آنها تشکر کرد. البته هنوز معلوم نیست این اقدام این شبکه‌ها، داوطلبانه و در راستای حمایت از جنبش مردم مصر بود یا این که با درخواست مدیران الجزیره، این اتفاق افتاد.

الجزیره همچنین برای حل مشکل نبود خبرنگاران، به گفت وگو با خبرنگاران و روزنامه نگاران سایر رسانه‌ها رو آورد و مطالب آنها را با نام و مسئولیت آنها پخش می‌کرد. همچنین به پخش نظرات و اتفاقات مصر از زبان نخبگان و شخصیت‌های مصری روی آورد.

سردبیران این شبکه بررسی و روند نظارت بر وبلاگ‌ها و متن‌ها و فیلم‌های منتشر شده در تویتر و فیس بوک را نیز افزایش دادند و بارها به نقل از همین منبع، اقدام به انتشار اخباری کردند.

این رسانه همچنین ایمیل و بخش ویژه‌ای را برای دریافت فیلم، نظرات و عکس از تظاهرات و حوادث مصر در سایت اینترنتی خود اختصاص داد.

حکومت مصر، علاوه بر ایجاد محدودیت برای شبکه تلویزیونی الجزیره، سایت آن را نیز هدف حملات خود قرار داد و «الجزیره نت» هک و این جمله در آن درج شد: «همه باهم مصر را سرنگون می‌کنیم» که الجزیره با رد این عبارت،انتشار آن را کار هکر‌ها دانست.

بخش مهمی از این اقدامات و ابتکارات مدیون حضور خبرنگاران و کارشناس مصری در دفتر این شبکه بود که ارتباطات آنها با جامعه مصر، بسیاری ازمشکلات را حل می‌کرد.

همچنین این نکته قابل یادآوری است که بسیاری از مدیران ارشد شبکه الجزیره، مصری هستند و حتی در برهه‌ای نیز این موضوع مطرح شد که جمعی از مصری‌های هوادار اخوان المسلمین، سمت‌های کلان الجزیره را در دست دارند. این موضوع در ماجرای حوادث پس از انتخابات 88 ایران و سکوت الجزیره در برابر آن بیشتر به واقعیت نزدیک شد.

الجزیره درتحولات اخیر تونس نیز نقش بارزی در اطلاع رسانی این حوادث ایفا نموده بود. دلایل حمایت گسترده این رسانه قطری از جنبش اعتراضی مردم تونس را می‌توان در سه موردعنوان کرد:

1) رقابت تنگاتنگ دولت قطر با عربستان و مخالفت با دولت «بن علی» در راستای دپیلماسی رسانه‌ای دوحه در منطقه

2) حمایت این شبکه از اسلامگرایان تونسی و حضور حامیان جریان‌های اسلامی همانند جریان «راشد الغنوشی» رهبر اسلامگرایان در شبکه الجزیره

3) حضور حامیان جریانات معارض دولت «بن علی» در الجزیره.

 اما با گسترش این اعتراضات به کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه بحرین، الجزیره کم کم رنگ باخت و نقش این شبکه کم رنگ گردید. در این زمان بود که پرسش‌های زیادی در مورد سیاست و خط و مشی خبری الجزیره و بی طرفی آن مطرح گردید. زیرا روندی که الجزیره در تونس و مصر به دنبال آن بود در بحرین پی گیری نشد این موضوع مخاطبان این شبکه را با شک و تردید‌هایی مواجه ساخته است.

جهت گیری جدید شبکه الجزیره در حوداث بحرین به گونه‌ای است که پایگاه اطلاع رسانی بی بی سی عربی در گزارشی اعلام کرد، شبکه‌های العالم و المنار دو شبکه‌ای هستند که در انعکاس تحولات و ناآرامی‌های بحرین در میدان اللولو نقش به سزایی ایفا نموده‌اند و همچنین نقش موثری در جلب توجه مخاطبین داشتند. اما برعکس این موضوع مسامحه شبکه الجزیره در اطلاع رسانی تحولات بحرین تا جایی ادامه داشت که تظاهرکنندگان پلاکاردهایی را در انتقاد از عملکرد شبکه الجزیره در انعکاس رویدادهای بحرین با خود همراه آورده بودند که مشخص شد الجزیره در طرح مطالبات مردم منطقه خطوط قرمز دارد و آنگونه که ادعا می‌کند از حرکتهای آزادیخواهانه ملتها حمایت نمی‌کند.

شبکه العالم

شبکه‌های بین المللی خبری ایرانی نیز همزمان با شروع تحولات و شعله ور شدن اعتراضات مردمی در کشورهای شمال آفریقا و خاورمیانه به پوشش خبری این تحولات پرداختند. شبکه‌های العالم و پرس تی وی به صورت ویژه و گسترده‌ای این رویدادها را به مخاطبان جهانی انعکاس می‌دهند.شبکه العالم که این رویدادها در حوزه خبر رسانی ومخاطبان آن در حال وقوع است توان مضاعفی برای اطلاع رسانی این رویدادها به نمایش می‌گذارد.

این شبکه همزمان با وقوع انقلاب مردمی تونس ومصر برنامه‌های عادی خود را قطع نمود و به پخش لحظه به لحظه و کامل تحولات این دو کشور پرداخت. این شبکه با به کارگیری تعداد قابل توجهی خبرنگار در این دو کشور و به ویژه 12 خبرنگار در شهرهای مختلف مصر، گستره پوشش خود را تا سطح ده استان در این کشورتوسعه داد.

العالم که نخست از طریق دفتر خود درقاهره با دو خبرنگار تحولات این کشور را پوشش می‌داد، در پی آغاز انقلاب مردم ؛ در شهرهای اسکندریه، السویس،البحیره، الاسماعیلیه، دمیاط، الشرقیه، الفیوم و المیناء خبرنگاران جدیدی رابه کار گرفت.

این شبکه در طول روزهای گذشته به طور مستمر گفتگوهای زنده تلویزیونی یا تلفنی با رهبران احزاب مخالف مصر همچون اخوان المسلمین، حزب العمل،کفایه، الغد، الوسط المصری، التغییر و سخنگویان تظاهرات کنندگان ترتیب داده است و از میدان التحریر به صورت لحظه به لحظه گزارش تصویری و خبری ارایه کرد.

شبکه العالم واکنش محافل سیاسی و مردمی مصر نسبت به سخنان مبارک را به سرعت بازتاب داد و به مقابله با شایعاتی که نظام حاکم پر اکنده می‌نمود، پرداخت.

پوشش گسترده شبکه العالم در حالی صورت گرفت که دولت مصر به دروغ رسانه‌های خارجی را عوامل آشوب‌های این کشور معرفی می‌کرد و مزدوران رژیم مبارک هر جا خبرنگاری خارجی می‌دیدند به آنها حمله و وسایل گزارشگری آنها را منهدم می‌کنند.

طرفداران رژیم مبارک که خود را در همه جای قاهره و در میان جمعیت معترضان مخفی کرده‌ بودند، در چند نوبت با حمله به خبرنگاران شبکه العالم آنها را مورد تعرض قرار دادند، شکستن دوربین‌های خبرنگاران اعزامی این شبکه و یورش به استو دیو درحال پخش زنده و مضروب ساختن کارشناس برنامه می‌تواند اوج خشونت دولت مبارک علیه خبرنگاران باشد.

به رغم این خشونتها خبرنگاران شبکه العالم موفق شدند با تاثیرگذاری هر چه بیشتر در خدمت شبکه باشند و به نقل لحظه به لحظه تحولات این کشور ادامه دهند. البته با افزایش تاثیر گذاری شبکه العالم در امر اطلاع رسانی به افکار عمومی موجب گردید، این شبکه برای اطلاع رسانی خبری از رویداد‌های خاور میانه و شمال آفریقا با مشکلاتی مواجه گردد و نیروهای امنیتی مصر بارها به خبرنگاران و دفتر خبری این شبکه حمله ور شد. پس از کناره گیری مبارک بر اثر فشار قیام مردمی مصر و نفوذ شعله‌های انقلاب به دیگر کشورهای مرتجع عربی و نمایان شدن تاثیرات اطلاع رسانی سریع و دقیق العالم در جنبش‌های مردمی منطقه، بار دیگر این شبکه با محدودیت‌های جدیدی روبرو گردید. از جمله حمله هکرها به پایگاه اینترنتی این شبکه و پس از آن قطع فرکانس‌های العالم بر روی ماهواره‌ها را می‌توان برشمرد که آثار و توابع آن تاکنون کم و بیش ادامه دارد.

از روز بیست و هشتم بهمن، پخش این شبکه بر روی ماهوره با تهاجم گسترده امواج پارازیت مواجه شده است. برخی از کشورهای عربی به ویژه بحرین در حال ارسال پارازیت بر روی برنامه‌های این شبکه هستند. تهاجم پارازیت‌ها درماهواره «عرب ست» اختلالاتی در پخش برنامه‌های شبکه العالم ایجاد کرده است.

 تلاش برای جلو گیری از اطلاع رسانی العالم در حالی انجام می‌گیرد که جوانان انقلاب مصر از عملکرد متمایز شبکه خبری العالم در پوشش انقلاب مردم مصر در جریان براندازی رژیم حسنی مبارک ؛ قدردانی کردند.

در تجمع روز جمعه(هجدهم فوریه 2011) جوانان مصری که در میدان التحریر در مرکز قاهره برگزار شد، شمار زیادی از جوانان مصری از عملکرد شبکه العالم به انقلاب تاریخی جوانان مصر تقدیر و تشکر کرده بودند.

جوانان مصری در حالی که علائم و نشانه‌های پیروزی و آرم شبکه العالم را در دست داشتند، از نوع پوشش دهی اخبار، گزارش خبرنگاران آن و مصاحبه‌هایی که شبکه با طیف‌های مختلف مردمی و مسئولان گروه‌ها و احزاب انجام داد، تشکر کردند.

 در همین راستا یکی از رهبران اخوان المسلمین لیبی نیزضمن تقدیر از شبکه العالم بر اهمیت نقش این شبکه در افشای حقایق این کشور، درباره کشتار شهروندان لیبیایی به دست مزدوران بیگانه تاکید کرد.

سلیمان عبدالقادر اظهار داشت: برخی از کشورها به دنبال آن هستند تا حقایق را مخفی کنند؛ ولی این محاصره باید شکسته شود، و شبکه العالم و برخی از شبکه‌ها در این روزها رسالتی مقدس برای افشای حقایق و شکستن این حصار برعهده دارند، نادر الملاح نویسنده و فعال سیاسی بحرینی نیز سکوت خبری رسانه‌های کشورهای عربی حوزه خلیج فارس درباره حوادث کشورش، را ناشی از نگرانی این کشورها از تحولات بحرین دانست.

به دلیل همین ترس، کشورهای عربی برای تحت فشار قرار دادن رسانه‌ها و سانسور خبرهای بحرین بایکدیگر همکاری می‌کنند و جلو گیری از پخش شبکه العالم نیز دراین جهت ارزیابی می‌شود.

اما به رغم این محدودیت ها، عملکرد العالم موجب گردید که شبکه رقیبی همچون بی بی سی در وب سایت عربی خود بر تلاش العالم در تاثیری گذاریدر تحولات منطقه صحه بگذارد:

باید گفت در کنار چادرهای برافراشته شده توسط معترضان بحرینی، خیمه‌های جدیدی نیز توسط شبکه‌های ماهواره‌ای افکنده شده بود، شبکه‌های العالم و المناردو شبکه‌ای هستند که در انعکاس تحولات و ناآرامی‌های بحرین در میدان اللولو نقش به سزایی ایفا نموده‌اند و همچنین نقش موثری در جلب توجه مخاطبین دارند.

در جهت بی اثر نمودن محدودیت‌هایی که شبکه العالم با آن مواجه شده این شبکه خبری تلاش فروانی نموده است برای ایفای رسالت حرفه‌ای خود در انعکاس واقعیت‌ها و پوشش رویدادها و تحولات منطقه و ادامه اطلاع رسانی به مخاطبان، فعالیت خود در اینترنت را گسترش دهد. یکی از این اقدامات ایجاد بخش شبکه‌های اجتماعی و ارتباط مستقیم با مخاطبان در کشورهای مختلف منطقه و جهان است.این بخش با وجود آن که مدت کوتاهی از تاسیس آن گذشته، توانسته است نقشی بسیار فعال و موثر در جذب مخاطبان داشته باشد. فراهم کردن امکان آشنایی هواداران و مخاطبان شبکه العالم با یکدیگر، ارسال و دریافت خبر، عکس و فیلم‌های خبری، و پاسخگویی به سئوالات مختلف مخاطبان و آگاهی از پیشنهادها و انتقادهای آنان، از جمله کار ویژه‌های این بخش است.

 همچنین شبکه العالم برای دسترسی مخاطبان خود فرکانس‌های جدیدی را بر روی دو ماهواره گالکسی و عرب ست جایگزین نموده است.
شبکه العالم هم اکنون با جدیت و به طور گسترده تحولات سیاسی و اجتماعی کشورهای عربی، به ویژه لیبی و بحرین را پوشش خبری می‌دهد و با استفاده از کارشناسان برجسته امور عربی و خاورمیانه و همچنین فعالان جنبش‌های منطقه به تجزیه و تحلیل روند و جهت گیری این تحولات سریع و پیچیده می‌پردازد.

پس از قطع شبکه العالم از روی ماهواره نایل ست در پی پوشش انقلاب مصر روزنامه القدس نوشت: دولت مصر فکر می‌کند با محروم کردن العالم و الجزیره از روی نایل ست و باز گذاشتن دست جاهلان در تلویزیون مصر می‌تواند بر ملت مصر غلبه کند.