خوابِ کافی، نه فقط عاملی برای استراحت، بلکه یکی از ارکان بنیادین سلامت جسمی و روانی کودکان به شمار می‌آید.
به گزارش تابناک؛ متخصصان بار‌ها هشدار داده‌اند که کمبود خواب می‌تواند رشد ذهنی و جسمی را مختل کند، خلق‌وخو را تحت‌تأثیر قرار دهد و حتی یادگیری در مدرسه را دشوارتر سازد. در ادامه، پنج راهکار علمی که خانواده‌ها می‌توانند برای بهبود خواب فرزندان خود در سنین مختلف به کار بگیرند، بررسی شده است.
۱. ایجاد روال مشخص پیش از خواب
کارشناسان تأکید می‌کنند کودکانی که پیش از خواب، یک روال ثابت و آرام‌بخش را تجربه می‌کنند، راحت‌تر می‌خوابند و خواب باکیفیت‌تری دارند. این روال معمولاً از پس از شام آغاز می‌شود: زمانی برای بازی آرام، حمام، مسواک زدن و خواندن داستان. چنین توالی منظمی به کودک پیام می‌دهد که زمان استراحت نزدیک است. توصیه شده این روال بیش از ۳۰ دقیقه طول نکشد تا ذهن کودک دچار پراکندگی نشود و بدنش آمادگی لازم برای خواب را پیدا کند.
۲. گفت‌و‌گو درباره اهمیت خواب
خیلی از کودکان به‌ویژه در سنین بالاتر دلیل پافشاری والدین بر خواب به‌موقع را درک نمی‌کنند. متخصصان می‌گویند توضیح ساده و قابل‌فهم درباره اینکه «خواب چیست» و «چرا بدن و مغز به آن نیاز دارند»، می‌تواند انگیزه کودک برای همکاری را افزایش دهد. صحبت درباره احساس خوب پس از یک خواب کامل یا پیامد‌های یک شب بی‌خوابی، بخشی از آموزش «بهداشت خواب» است؛ آموزشی که به کودک کمک می‌کند بفهمد چرا خاموش کردن چراغ اتاق ضروری است.
۳. پایبندی به برنامه زمانی ثابت
به گفته کارشناسان، بدن کودکان به‌شدت به نظم و تکرار واکنش مثبت نشان می‌دهد. داشتن ساعات مشخص برای خواب و بیداری، ساعت زیستی آنها را تنظیم می‌کند و باعث می‌شود در زمانی مشخص احساس خستگی کنند و صبح‌ها نیز با انرژی بیدار شوند. نتیجه این نظم، کاهش بهانه‌گیری‌ها و جنگ‌های هر شب برای خواب است؛ موضوعی که بسیاری از والدین با آن دست‌به‌گریبان‌اند.
۴. تنظیم برنامه خواب بر اساس سن و نیاز
نیاز خواب در دوران کودکی یکسان نیست. کودکانی که تازه به دنیا آمدند ممکن است تا ۱۴ ساعت در شبانه‌روز به خواب نیاز داشته باشند، در حالی که کودکان هشت‌ساله معمولاً حدود ۱۰ ساعت خواب کافی دارند؛ بنابراین یک نسخه واحد برای همه کودکان وجود ندارد. والدین باید برنامه خواب را بر اساس سن، شرایط و میزان نیاز واقعی فرزندشان تنظیم کنند. این سفارشی‌سازی کمک می‌کند از بحث‌های شبانه جلوگیری شود و احتمال بیدار شدن‌های مکرر کاهش یابد.
۵. تشویق به فعالیت بدنی
تحقیقات نشان داده است کودکانی که طی روز فعالیت بدنی کافی دارند، نه‌تنها سریع‌تر به خواب می‌روند، بلکه خواب عمیق‌تر و طولانی‌تری نیز تجربه می‌کنند. کم‌تحرکی یا وابستگی بیش از حد به صفحه‌نمایش‌ها می‌تواند روند به خواب رفتن را به تعویق بیندازد؛ بنابراین تشویق کودکان به بازی‌های فعال، ورزش و فعالیت‌های بیرون از خانه، از مهم‌ترین اقدامات والدین برای بهبود کیفیت خواب آنها است.
