
کارشناس مسائل خاورمیانه بیان داشت: به دلیل نبود حمایت مردمی از محمد الجولانی در دمشق، او به دنبال یافتن یک پناهگاه سیاسی است تا بتواند با تکیه بر آن کشور و پذیرش قیمومیتش، به حاکمیت خود ادامه دهد.
گزارش سرویس بینالملل «تابناک»؛ بر پایه گزارشهای اخیر، سفر احمد الشرع (محمد الجولانی) به آمریکا و طرح همکاریهای نظامی با واشنگتن، نقطه عطفی در بازتعریف بازیگران جنگ سوریه تلقی میشود؛ جابهجایی از مقابله با تروریسم به تعامل تاکتیکی با یک چهره جنجالی، پیامدهای امنیتی گسترده برای منطقه دارد.
برخی منابع غربی از رایزنیهای نظامی میان واشنگتن و الجولانی خبر میدهند؛ اگر این مسیر به قرارداد برسد، موازنههای میدانی در سوریه دگرگون شده و پرونده روابط آمریکا با بازیگران محلیِ دارای گذشته خشونتبار وارد مرحلهای بیسابقه میشود.
خبرنگار سرویس بینالملل «تابناک» در پی این سفر، گفتوگویی با «سیدرضا صدرالحسینی»، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه، انجام داده است؛ مشروح این گفتوگو در ادامه میآید.
*احمد الشرع رئیس جمهور موقت رژیم سوریه به آمریکا سفر کرده است و گفته می شود انعقاد قراردادهای نظامی با وی از سوی واشنگتن مد نظر است. ارزیابی شما از این سفر چیست؟
محمد الجولانی به عنوان یکی از تروریستهای باسابقه در جریانهای تروریستی دو دهه گذشته تاکنون، نامش در فهرست تروریستهای بینالمللی قرار داشته است. جنایاتی که این فرد و همراهان او، از جمله آقای الشیبانی وزیر خارجه کنونیاش، مرتکب شدهاند بر هیچیک از ناظران سیاسی و امنیتی جهان پوشیده نیست.
امروز با اقدام آمریکا در پذیرش این تروریست بینالمللی و قبول تغییر نام و موقعیت سیاسی او، همه آنچه در طول دو دهه گذشته از سوی مقامات متعدد جمهوری اسلامی درباره جنایات داعش، تحریرالشام و حامیان بینالمللی آنها، از جمله رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا، مطرح میشد به اثبات رسید.
در واقع این اقدام آمریکا تمام برنامههای فریبکارانه دو دهه گذشته این کشور و حامیان تروریستهای بینالمللی را نقش بر آب کرد و نشان داد که در نگاه غرب، دوگانگی در برخورد با جریانهای تروریستی و افراد تروریست کاملاً جاری و ساری است؛ چرا که تا چند ماه پیش، نام محمد الجولانی به عنوان یکی از رهبران تروریستها در فهرست تروریستهای بینالمللی قرار داشت،
اما امروز حضور او در آمریکا و احتمال انعقاد توافقنامههای نظامی با وی نشان میدهد شعار مقابله با تروریسم، شعار دفاع از حقوق بشر و ادعای حمایت از انسانیت در نگاه آمریکاییها و غربیها کاملاً با آنچه در عمل انجام میدهند متفاوت است.
البته اگر این توافق نظامی بین محمد الجولانی و مقامات نظامی آمریکا منعقد شود، بیتردید تحکیم تروریسم به عنوان حاکم جدید دمشق برای مردم جهان آشکار و روشن خواهد شد و از این پس، مردم آزاده سوریه تکلیف خود را با این حاکم مورد حمایت آمریکا، که او را به عنوان یک تروریست میشناسند و هنوز خاطره جنایاتش در نقاط مختلف جغرافیایی سوریه در ذهنها باقی است، مشخص خواهند کرد.
در ضمن بنده معتقد هستم نام این فرد باید به همان نام اصلی و هویت تروریستیاش یعنی محمد الجولانی در تمامی رسانهها اعم از داخلی، منطقهای و بینالمللی دقیقاً به همان شکل سابق ذکر شود.
*روزنامه «رأی الیوم» در یک گزارش اختصاصی، نوشته است که بر اساس قراردادهایی که الشرع با آمریکاییها امضا خواهد کرد، عناصر وابسته به وی باید در مناطق مرزی لبنان، با نیروهای حزب الله وارد جنگ شوند. این موضوع را چگونه ارزیابی می کنید؟
اما این نکتهای که روزنامه الکترونیک الیوم بیان کرده، یک واقعیتی است که نشاندهنده شکست رژیم صهیونیستی و حامیان غربی او در مقابل حزباللهِ مقتدر، که حامیان واقعی حزبالله مردم لبنان هستند، به اثبات میرسد. البته در صورت به وقوع پیوستن این اتفاق، ما یک بار دیگر جنایات تروریستی محمد الجولانی و این بار با حمایت رسمی و آشکار و در قالب توافقنامههای نظامی و دیپلماسی از جانب آمریکا و رژیم صهیونیستی را شاهد خواهیم بود.
بنابراین، در صورتی که این اتفاق بیفتد و نیروهای نظامی سوریه تحت حاکمیت محمد الجولانی در مرز مشترک سوریه و لبنان قرار بگیرند، نشاندهنده این است که آمریکا علاقهمند به صلح، ثبات و امنیت در منطقه غرب آسیا، بهویژه در پیرامون کشور لبنان، نخواهد بود. البته این نکته حائز اهمیت است که قطعاً ناامنیهای این نقطه جغرافیایی به احتمال قریب به یقین به سرزمینهای اشغالی و بر علیه رژیم صهیونیستی نیز تسری پیدا خواهد کرد.
* گفته می شود آمریکاییها در حال فراهمسازی مقدمات تأسیس یک پایگاه بزرگ نظامی جدید مرکز سوریه هستند. به نظر می رسد در صورت تحقق چنین موضوعی، همکاری رژیم الشرع با روسیه تحت الشعاع قرار می گیرد. ارزیابی شما چیست؟
این نکته حائز اهمیت است که با توجه به سفر اخیر محمد الجولانی به مسکو، در صورت انعقاد قرارداد نظامی با ایالات متحده آمریکا و ایجاد پایگاه نظامی این کشور در خاک سوریه، موضوع از یک منازعه منطقهای به یک منازعه بینالمللی تبدیل خواهد شد. البته به نظر میرسد محمد الجولانی در حال حاضر در فرآیند ادغام در یکی از اقطاب قدرت نظامی جهان قرار دارد؛ بدین معنا که وی ابتدا به روسیه سفر کرد، هرچند از نتایج این سفر در حوزه نظامی اطلاعات دقیقی در دست نیست، همانگونه که در خصوص سفر او به آمریکا نیز مشخص نیست میزان توافقات نظامی میان دو طرف تا چه اندازه بوده است.
بر این اساس، این احتمال وجود دارد که در شرایط کنونی واسطههایی علاقهمند به دیدار الجولانی از پکن نیز باشند. در واقع، به دلیل نبودِ حمایت مردمی از محمد الجولانی در دمشق، او به دنبال یافتن یک پناهگاه سیاسی است تا بتواند با تکیه بر آن کشور و پذیرش قیمومیتش، به حاکمیت خود ادامه دهد. بنابراین، باید در هفتهها و ماههای آینده منتظر سفرهای دیگر محمد الجولانی به کشورهای تأثیرگذار در عرصه بینالمللی بود. بر همین مبنا، قضاوت در شرایط کنونی با توجه به نامشخص بودن توافقات یادشده بهصورت قطعی امکانپذیر نخواهد بود.
* با توجه به احتمال برداشته شدن تحریمهای سزار از سوی کنگره آمریکا، رژیم الشرع کاملا باید منافع آمریکا و اسرائیل را تامین کند. آیا سوریه قادر خواهد بود توازنی در روابط خود با آمریکا، روسیه و چین برقرار کند؟
محمد الجولانی در حال نوسان پاندولی میان کشورهایی است که پیشتر به آنها اشاره شد و در پرسش شما نیز مطرح گردیدهاند. ازاینرو، اینکه آیا چنین ظرفیتی در «دولت تروریستیِ محمد الجولانی» وجود دارد یا خیر، هنوز برای قضاوت زودهنگام است؛ زیرا تاکنون در خصوص توافقات انجامشده در مسکو، ایالات متحده آمریکا و احتمالاً چین، شفافیتی حاصل نشده است.
بااینحال، محمد الجولانی تمایل دارد از موقعیت ژئوپلیتیکی خاک سوریه در جهت تنظیم مناسبات حکمرانی خود با کشورهای یادشده بهرهبرداری کند.
* این تحولات در صورت برقراری روابط ایران و سوریه چه آثاری به دنبال خواهد داشت؟
رابطه با سوریه کنونی فعلاً در اولویت سیاست خارجی ما نیست.
گفتگو: زینب منوچهری