افزایش قیمت حامل‌های انرژی بدون اصلاح زیرساخت ها فشار مضاعف است / مردم تاوان خودرو‌های پرمصرف را می‌دهند

فرهاد شهرکی، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار پارلمانی تابناک، با اشاره به زمزمه‌هایی درباره افزایش قیمت حامل‌های انرژی در بودجه سال ۱۴۰۵، اظهار کرد: تحرکاتی که در کمیسیون‌های دولت پیرامون حامل‌های انرژی در جریان است، به هیچ‌وجه به اطلاع مجلس نرسیده است. بنده به‌ عنوان عضو کمیسیون انرژی در جلسات متعدد وزارت نفت حضور داشته‌ام و نمایندگان این وزارتخانه نیز در جلسات مجلس شرکت می‌کنند، اما حتی در قالب مشورت نیز هیچ صحبتی درباره افزایش قیمت حامل‌های انرژی مطرح نشده است.

وی با بیان اینکه تدوین بودجه ۱۴۰۵ هنوز آغاز نشده، افزود: در حال حاضر مجلس مشغول بررسی نتایج سال نخست اجرای برنامه هفتم توسعه است. هدف این بررسی، شناسایی نقاط قوت و ضعف برنامه و ارائه گزارش نهایی به صحن مجلس پس از اصلاحات لازم در کمیسیون‌ها طی چند هفته آینده است.

شهرکی ادامه داد: بر اساس پیش‌بینی قانونگذار، پس از اتمام این مرحله، دولت فرآیند تنظیم بودجه سال آینده را آغاز خواهد کرد. اطلاعات حاصل از ارزیابی برنامه هفتم، مبنای تدوین بودجه قرار می‌گیرد. به‌ نظر می‌رسد دلیل عدم ورود جدی به بحث حامل‌های انرژی، انتظار برای دریافت بازخوردهای این بررسی‌ها و انتقال آن‌ها به سازمان برنامه و بودجه و دولت باشد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس با تأکید بر اینکه هرگونه تغییر در قیمت حامل‌های انرژی بیشترین اثر را بر اقشار آسیب‌پذیر خواهد داشت، تصریح کرد: پیش از هرگونه افزایش قیمت، باید آثار اجتماعی و تبعات آن به‌ دقت بررسی شود. به همین دلیل، هفته گذشته در جلسه‌ای در مجلس، موضوع پلکانی شدن قیمت گاز مطرح شد.

وی افزود: درست است که تغییرات قیمتی می‌تواند نقش بازدارنده در مصرف بی‌رویه سوخت ایفا کند، اما آنچه مغفول مانده، بهینه‌سازی مصرف و فرهنگ‌سازی در این زمینه است.

شهرکی با اشاره به یکی از چالش‌های اصلی در حوزه سوخت گفت: ماشین‌آلات و وسایل نقلیه‌ای که در اختیار مردم قرار گرفته‌اند، علاوه بر قیمت نامتعارف، مصرف سوختی چند برابر خودروهای مشابه در بازارهای خارجی دارند. مقایسه آماری میان ایران و کشورهای همسایه نشان‌دهنده فاصله معنادار در این زمینه است.

وی ادامه داد: افرادی که خودرویی با قیمت دو تا سه برابر کشورهای همسایه خریداری می‌کنند، معتقدند که در واقع یارانه سوختی که دولت به مردم پرداخت می‌کند، از محل پرداخت اضافه بابت خرید خودرو، به‌ صورت یک‌جا تأمین شده است.

شهرکی با ذکر مثالی گفت: در استان سیستان و بلوچستان، فاصله زاهدان تا زابل بیش از ۲۰۰ کیلومتر است. اگر این مسیر با خودروهای تولید داخل طی شود، حدود ۲۰ لیتر بنزین مصرف می‌شود. در حالیکه سیستم تاکسیرانی افغانستان به خودروهای هیبریدی تویوتا مجهز شده و همین مسیر را با مصرف حدود ۴ لیتر طی می‌کند. سؤال اینجاست که آیا مردم مقصر مصرف بالای سوخت هستند؟ آیا در کشور همسایه نیز چنین مصرفی وجود دارد؟

وی تأکید کرد: افزایش قیمت ممکن است تأثیر چندانی بر دهک‌های بالا نداشته باشد، اما برای هفت دهک نخست جامعه، فشار مضاعفی ایجاد خواهد کرد.

عضو کمیسیون انرژی مجلس خاطرنشان کرد: در این زمینه باید مجموعه‌ای از اقدامات به‌صورت یک بسته کامل مدنظر قرار گیرد. متأسفانه در حوزه بهینه‌سازی مصرف، واگذاری خودروهای کم‌مصرف با قیمت مناسب، و توسعه حمل‌ونقل عمومی، عملکرد قابل قبولی نداشته‌ایم. نگاه صرفاً قیمتی به موضوع سوخت، آن‌هم با مقایسه‌هایی نظیر قیمت بنزین در کشورهای حوزه خلیج فارس، نادرست است.

شهرکی همچنین با اشاره به افزایش ۳۵ درصدی هزینه برق مصرفی گفت: قرار بر این بوده که این افزایش به‌ صورت پلکانی اعمال شود. در این طرح، هفت پلکان تعریف شده که افزایش قیمت در پلکان اول تأثیر چندانی ندارد. مصرف‌کنندگان این پلکان، سهم بالایی از مصرف برق را دارند و باید هزینه پرداختی آن‌ها به هزینه واقعی تولید برق نزدیک شود.

وی در پایان تأکید کرد: صرفه‌جویی در مصرف انرژی تنها با افزایش قیمت محقق نمی‌شود. این موضوع نیازمند اصلاح ساختار مصرف، فرهنگ‌سازی، و ارائه تجهیزات مناسب به مردم است.