حمله آمریکا به ونزوئلا آمریکای لاتین را به دامن چین می‌اندازد/ جنگ جایگاه «مادورو» را تقویت می‌کند
اقدامات نظامی گسترده‌تر آمریکا علیه ونزوئلا و در کارائیب پیامد‌های جدی برای ایالات متحده دارد و سود کمی به همراه دارد. دولت ترامپ و کنگره باید رویکرد خود را بازبینی کنند یا خطر قرار گرفتن در وضعیت طردشده را بپذیرند که تنها مشکلات زیربنایی مانند قاچاق مواد مخدر و مهاجرت را تشدید خواهد کرد.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، اندیشکده آمریکایی استیمسون در مقاله‌ای به بررسی تبعات حمله احتمالی آمریکا به ونزوئلا پرداخته که در ادامه آمده است.
لازم به ذکر است انتشار مقالات خارجی به معنای تایید محتوای آن از سوی تابناک نیست.
تصمیم دولت ترامپ برای انجام حملات به قایق‌های غیرنظامی در کارائیب با محکومیت‌های گسترده‌ای از سوی کشور‌های منطقه مواجه شده است. اکنون، دولت در حال بررسی اقدامات گسترده‌تر، از جمله حملات هوایی به ونزوئلا یا تلاش کامل برای تغییر رژیم است.
تجاوزات آمریکا در کارائیب سود کمی دارد و در عین حال می‌تواند ایالات متحده را به کشوری طردشده تبدیل کند و شرایطی را که منجر به قاچاق مواد مخدر و مهاجرت می‌شود، تشدید کند.
حملات اخیر آمریکا به چهار کشتی در کارائیب باعث اتهاماتی از سوی گروه‌های داخلی و دولت‌های خارجی شده است که ایالات متحده را به رفتار غیرقانونی و جنگ‌طلبانه متهم می‌کنند.
اکنون بحث‌هایی درباره اقدامات نظامی گسترده‌تر آمریکا مطرح است، با گزارش‌هایی مبنی بر اینکه دولت ترامپ در حال بررسی حملات در داخل ونزوئلا یا جنگ برای سرنگونی رهبر آن، نیکلاس مادورو است.
هر یک از سه مسیر فعلی – ادامه حملات به کشتی‌های غیرنظامی، تشدید حملات هدفمند در ونزوئلا، یا تلاش برای تغییر کامل رژیم – موقعیت ایالات متحده را بدتر خواهد کرد. رویکرد دولت ترامپ از نظر استراتژیک نادرست است و خطر افزایش بی‌ثباتی منطقه‌ای و خصومت نسبت به ایالات متحده را بدون بهره‌مندی مشخص به همراه دارد.
دولت ترامپ نیت خود را برای تشدید یک‌جانبه در منطقه نشان داده است. در ماه اوت، ترامپ دستوری امضا کرد که استفاده از ارتش آمریکا علیه کارتل‌های مواد مخدر در آمریکای لاتین را مجاز می‌دانست و سپس در هفته‌های اخیر با اعلام اینکه اعضای کارتل مواد مخدر «مبارزان غیرقانونی» هستند، یک گام فراتر رفت.
این اقدامات به‌عنوان بهانه‌ای برای استفاده گسترده از ارتش آمریکا تلقی می‌شوند. رهبران آمریکای جنوبی نیز چنین واکنشی نشان داده‌اند؛ رئیس‌جمهور ونزوئلا، نیکلاس مادورو، میلیشیا‌های غیرنظامی را فعال کرد و مردم ونزوئلا را به «دفاع از میهن» فراخواند.
رئیس‌جمهور کلمبیا، گوستاوو پترو، در سازمان ملل سخنرانی آتشینی داشت و خواستار پیگرد قانونی رئیس‌جمهور ترامپ به‌خاطر حملات به کشتی‌ها شد، در حالی که رئیس‌جمهور برزیل، لوئیز (لولا) ایناسیو دا سیلوا، در اجلاس اخیر بریکس با سخنان خود خواستار خویشتن‌داری آمریکا در کارائیب شد.
همان‌طور که این تحلیل نشان می‌دهد، اقدامات نظامی گسترده‌تر آمریکا علیه ونزوئلا و در کارائیب پیامد‌های جدی برای ایالات متحده دارد و سود کمی به همراه دارد. دولت ترامپ و کنگره باید رویکرد خود را بازبینی کنند یا خطر قرار گرفتن در وضعیت طردشده را بپذیرند که تنها مشکلات زیربنایی مانند قاچاق مواد مخدر و مهاجرت را تشدید خواهد کرد.
سه گزینه بد
دولت ترامپ هنوز سیاست خود در قبال ونزوئلا و کارائیب را به‌طور روشن اعلام نکرده است، اما تاکنون سه گزینه مورد بحث قرار گرفته‌اند: ادامه حملات به کشتی‌ها در کارائیب، انجام حملات هدفمند در داخل ونزوئلا، یا تهاجم به ونزوئلا به منظور تغییر رژیم. این بخش هر یک از این گزینه‌ها را جداگانه بررسی می‌کند تا پیامد‌های هر یک برای ایالات متحده روشن شود.
ادامه حملات به کشتی‌های کارائیب
ایالات متحده حداقل چهار حمله به کشتی‌های غیرنظامی در کارائیب انجام داده است که گفته می‌شود ۲۱ نفر کشته شده‌اند. رئیس‌جمهور پترو اعلام کرد که آخرین حملات باعث کشته شدن شهروندان کلمبیا شده و در پی آن نوشت: «یک منطقه جنگی جدید باز شده است: کارائیب.»
ایالات متحده در حال حاضر برخی از پیامد‌های این رویکرد را مشاهده می‌کند. محکومیت گسترده از سوی کشور‌های منطقه، کاهش فعالیت‌های تجاری و تهدید به اقدام قانونی از سوی خانواده قربانیان از جمله این پیامدهاست.
اگر ایالات متحده سیاست حمله به غیرنظامیانی را ادامه دهد که هیچ دادرسی قانونی دریافت نکرده و به‌طور فعال در درگیری‌ها شرکت ندارند، احتمالاً تحریم‌های بیشتری علیه دولت ترامپ اعمال خواهد شد و دیدگاه‌های خصمانه از خارج افزایش خواهد یافت.
در شهادت خود در سنای آمریکا در سال ۲۰۲۲ درباره ارزش حملات پهپادی، سفیر نیتان سیلز، که به‌عنوان سفیر ویژه و هماهنگ‌کننده ضدتروریسم خدمت کرده بود، هشدار داد: «کشته شدن غیرنظامیان می‌تواند روابط ایالات متحده با دولت‌های شریک مهم را تحت فشار قرار دهد، باعث از دست رفتن حمایت عمومی آنها شود و در نتیجه خطر بی‌ثباتی در کشور‌ها و مناطقی که برای امنیت ملی و سیاست خارجی ایالات متحده حیاتی هستند را افزایش دهد.»
با توجه به نبود شواهد برای اثبات وابستگی این کشتی‌ها به کارتل‌ها، حتی دولت‌هایی که قبلاً در مبارزه با مواد مخدر با ایالات متحده همکاری داشته‌اند، این سیاست‌ها را تحریک‌آمیز و تهدیدآمیز تلقی خواهند کرد: گوستاوو پترو حتی اعلام کرد که این حملات جنگ علیه تمام آمریکای لاتین است.
علاوه بر این، رئیس‌جمهور مادورو از این حملات به‌عنوان مدرکی بر امپریالیسم و زیاده‌روی آمریکا استفاده کرده و حملات بیشتر می‌تواند به‌طور معکوس قدرت او را تقویت کند.
او در واکنش به تهدیدات آمریکا، میلیشیا‌های شهروندی ونزوئلا را فعال کرده و تصویری برجسته‌تر از خود به‌عنوان مقاومت در برابر تجاوزات آمریکا ارائه می‌دهد. در سطح بین‌المللی، محکومیت شدید سایر کشور‌های آمریکای لاتین — حتی کشور‌هایی که انتخابات او را مشروع نمی‌دانستند — این امکان را به مادورو می‌دهد تا خود را بخشی از جبهه متحد علیه امپریالیسم نشان دهد و تلاش‌ها برای منزوی کردن رژیم او در سطح بین‌المللی را پیچیده کند.
ادامه حملات همچنین فعالیت‌های تجاری در کارائیب را تحت تأثیر قرار خواهد داد. ماهیگیری، حمل و نقل دریایی و گردشگری می‌توانند تحت تأثیر حملات مداوم آمریکا منفی شوند که هم به‌طور مستقیم به ایالات متحده آسیب می‌زند و هم می‌تواند خشم کشور‌های منطقه نسبت به آمریکا را افزایش دهد.
نگرانی‌ها درباره اینکه دولت ترامپ به غیرنظامیان حمله می‌کند یا از فرآیندی غیرشفاف و غیرقانونی برای هدف‌گیری استفاده می‌کند، تنها فعالیت‌های تجاری را بیشتر مختل خواهد کرد.
علاوه بر این، مزایای چنین سیاستی از نظر کاهش قاچاق مواد مخدر به ایالات متحده نامشخص است. ونزوئلا فنتانیل تولید نمی‌کند و مسیر اصلی قاچاق کوکائین به ایالات متحده از طریق اقیانوس آرام از کلمبیا است.
حتی اگر حملات بتوانند مقدار کوکائین منتقل‌شده از کارائیب را کاهش دهند، به‌ندرت منجر به کاهش کوکائینی می‌شود که به سواحل آمریکا می‌رسد و تنها ممکن است مسیر‌ها به سمت دیگر تغییر یابد.
حملات درون ونزوئلا
خود ترامپ و دیگر اعضای دولتش احتمال تشدید به منظور انجام حملات علیه کارتل‌های مواد مخدر مظنون در داخل ونزوئلا را مطرح کرده‌اند. انجام این کار پیامد‌های بسیاری مشابه ادامه حملات به کشتی‌ها در کارائیب خواهد داشت، از جمله ایجاد نارضایتی‌ها و تقویت موقعیت مادورو، به‌علاوه هزینه‌ها و ریسک‌های اضافی.
احتمالاً همبستگی کشور‌های آمریکای لاتین با ونزوئلا افزایش می‌یابد، منافع سیاسی برای مادورو فراهم می‌شود، و هزینه‌ها و خطرات عملیاتی برای هواپیما‌های آمریکایی بالا خواهد بود، در حالی که شانس معنی‌داری برای کاهش تولید مواد مخدر در ونزوئلا اندک است.
ایالات متحده سابقه طولانی مداخله نظامی در آمریکای لاتین دارد که هنوز در سراسر منطقه طنین‌انداز است. مادورو مرتباً به این اقدامات اشاره کرده و پترو، لولا و دیگران نیز از تمایل ایالات متحده به نقض حاکمیت لاتین‌آمریکا سخن گفته‌اند.
حمله به قلمرو ونزوئلا به این ادعا‌ها اعتبار بیشتری می‌بخشد و تهدید می‌کند که دشمنی با آمریکا را در زمانی تقویت کند که ایالات متحده آمریکای لاتین را به‌عنوان میدان حیاتی رقابت با چین می‌بیند.
فراتر از دادن وزن بیشتر به دیدگاه مادورو درباره زیاده‌روی آمریکا، حملات در داخل ونزوئلا می‌تواند ابزار اضافی‌ای در اختیار مادورو قرار دهد تا با دشمنان سیاسی خود برخورد کند.
تحلیل‌گر سیاسی ونزوئلا، آنیبال سانچز ایسمایل، به شبکه NBC گفت: «حمله به خاک ونزوئلا پیامد‌هایی از اعتراضات دیپلماتیک تا افزایش تعقیب‌های سیاسی کسانی که آنها را همکار به‌حساب می‌آورند، تا وحدت بیشتر مردم در نیاز به دفاع از حاکمیت را در پی خواهد داشت.»
دور از انتظار نیست که حتی با وجود اطلاعات هدف‌گیری با کیفیت بالا، ایالات متحده بتواند یک کمپین هوایی موفق علیه اهداف ونزوئلایی اجرا کند.
ونزوئلا سامانه‌های دفاعی توانمندی دارد، از جمله اف-۱۶های ساخت آمریکا، موشک‌های هوابه‌هوای ساخت اسرائیل، و سامانه پدافند هوایی اس-۳۰۰وی‌ام روسی. در حالی که ممکن است ایالات متحده قادر به شکست این سامانه‌ها باشد، هزینه انجام این کار بالا خواهد بود و حذف کامل تهدید آنها نیازمند حمله‌ای وسیع به زیرساخت‌های نظامی ونزوئلا خواهد بود. چنین اقدامی یک عمل جنگی غیرقابل‌انکار خواهد بود و خطر تشدید فراتر از حملات هوایی را در پی دارد.
همچنین احتمال قابل‌توجهی وجود دارد که حملات، حتی اگر بتوانند از سامانه‌های دفاعی ونزوئلا عبور کنند، به هدف دولت ترامپ برای «متوقف کردن ورود مواد مخدر به کشورمان و مجازات مسئولان» دست نیابند.
یک کمپین تنها هوایی به‌احتمال زیاد قادر به شناسایی و از بین بردن مؤثر تأسیسات تولید مواد مخدر نخواهد بود، زیرا این تأسیسات پس از تخریب به سرعت بازسازی می‌شوند. مطالعه‌ای درباره کمپین هوایی آمریکا علیه طالبان در افغانستان، که هدف آن محدود کردن تولید مواد مخدر بود، نشان داد که این کمپین «تأثیر ناچیزی بر مالی طالبان داشت، بار کمی بر سازمان‌های قاچاق مواد مخدر تحمیل کرد و باعث بیگانگی جمعیت روستایی در مناطق هدف حملات هوایی شد.»
در ونزوئلا، ایالات متحده با دفاعی توانمندتر، حضور کمتر در زمین و همکاری منطقه‌ای اندک مواجه خواهد شد؛ و اگر این حملات به یک درگیری تمام‌عیار با دولت ونزوئلا تبدیل شود، احتمال موفقیت در متوقف کردن قاچاق مواد مخدر حتی کمتر خواهد بود —، زیرا پژوهشگران دریافته‌اند که هیچ کمپین نظامی برای کاهش عرضه مواد مخدر در طول یک جنگ جاری تاکنون موفق نبوده است.
تغییر رژیم
بحث‌ها در حال افزایش است که هدف واقعی ایالات متحده نه محدود کردن تجارت مواد مخدر، بلکه برکناری رئیس‌جمهور مادورو است. مادورو گرچه یک مستبد است و مسئول فقر و مرگ هزاران ونزوئلایی است، اما چشم‌انداز چنین عملیاتی به‌شدت وحشتناک است. مادورو کنترل ارتش قدرتمندی را در دست دارد که شکست آن نیازمند جنگی بزرگ توسط ایالات متحده خواهد بود.
به‌طور نگران‌کننده، گروه‌های مسلح متعددی که به‌طور محدود با دولت مادورو مرتبط هستند یا صرفاً با حضور آمریکا مخالفت دارند، بدون شک کارزار‌های چریکی برای مقاومت در برابر تغییر رژیم آغاز خواهند کرد.
همان‌طور که مدیر ارشد شورای امنیت ملی در امور نیم‌کره غربی در دوران دولت بایدن گفته است: «این موضوع به یک موضوع مشهور برای هر نوع گروه مسلح یا جنایی در آمریکای لاتین تبدیل خواهد شد… مردم برای جنگیدن با آمریکایی‌ها به ونزوئلا خواهند رفت.» این وضعیت دقیقاً همان باتلاقی است که ارتش آمریکا در مواجهه با آن مشکل داشته و شهروندان آمریکایی به‌شدت با آن مخالفت کرده‌اند.
حتی اگر آن جنگ موفق به برکناری مادورو شود، شواهد فراوانی نشان می‌دهد که تغییر رژیم تحمیلی خارجی به‌ندرت کشور‌ها را بهبود می‌بخشد.
در ونزوئلا، هر رهبر جدید باید با جناح‌های نظامی، نهاد‌های دولتی و میلیشیا‌هایی که به مادورو وفادار هستند مبارزه کند، که این امر بی‌ثباتی گسترده‌ای ایجاد خواهد کرد.
این هرج‌ومرج به‌احتمال زیاد به کشور‌های همسایه مانند کلمبیا سرریز می‌کند، صلح شکننده را تهدید کرده و تلاش‌های ضد مواد مخدر در سایر مناطق آمریکای جنوبی را به خطر می‌اندازد.
این اقدام همچنین هزینه‌ای فوق‌العاده خواهد داشت، هم به دلیل هزینه‌های عملیاتی و هم تأثیر آن بر بازار‌های جهانی نفت و گاز.
تحلیل‌های بخش انرژی برآورد کرده‌اند که در صورت بروز یک درگیری، قیمت نفت ممکن است تا ۱۰٪ تا ۲۰٪ افزایش یابد و مصرف‌کنندگان آمریکایی را از نظر اقتصادی مجازات کند؛ و تلاش برای ایجاد تغییر رژیم نیازمند حضور مستمر و سرمایه‌گذاری برای سرکوب مقاومت خواهد بود که هزینه‌های بلندمدت به همراه دارد.
اصلاح مسیر
با وجود پیامد‌هایی که تاکنون از حملات آمریکا در کارائیب به وجود آمده، هنوز برای خویشتن‌داری دیر نشده است. با توجه به شرایط اقتصادی رو به وخامت در داخل کشور و همچنین تلاش‌ها برای حمایت از اوکراین و بازدارندگی چین، آخرین چیزی که ایالات متحده به آن نیاز دارد، درگیری در نیم‌کره غربی است.
تجاوز آمریکا آن را در سطح بین‌المللی منزوی کرده و مسئول جنگی پرهزینه با پیامد‌های گسترده خواهد کرد. به‌سادگی، این جنگی نیست که ایالات متحده به آن نیاز داشته باشد.
اگر ایالات متحده مسیر فعلی خود در حملات خارج از دادرسی به غیرنظامیان را ادامه دهد، خطر دارد که به کشوری طردشده تبدیل شود و کشور‌های آمریکای لاتین را بیش از پیش به سمت چین سوق دهد.
تشدید بیشتر این وضعیت، این احتمال را افزایش می‌دهد، بدون اینکه مزایایی در همکاری با ایالات متحده ارائه کند. هم‌اکنون، کشور‌های آمریکای لاتین دوستدار ایالات متحده مانند آرژانتین با چین تجارت داشته‌اند، که واشنگتن آن را خیانت می‌داند.
نادیده گرفتن آشکار هنجار‌های بین‌المللی و خواسته‌های رهبران آمریکای لاتین توسط ایالات متحده، احتمال چنین توافق‌هایی را بیشتر می‌کند، زیرا کشور‌ها آمریکا را غیرقابل‌اعتماد و مخالف منافع خود می‌بینند.
یک جنگ علیه ونزوئلا شرایط بحرانی‌ای را که باعث خروج ۷.۷ میلیون نفر از این کشور از سال ۲۰۱۴ شده است، طبق گزارش آژانس پناهندگان سازمان ملل، تشدید خواهد کرد.
برزیل و کلمبیا، دو شریک مهم ایالات متحده در آمریکای لاتین، بخش عمده‌ای از بار جابجایی گسترده جمعیت را بر دوش خواهند گرفت، که می‌تواند پیامد‌های سیاسی و افزایش خصومت نسبت به ایالات متحده را به همراه داشته باشد.
اگر دولت ترامپ واقعاً می‌خواهد با قاچاق مواد مخدر مبارزه کند، باید به اهمیت همکاری بین‌المللی و پیامد‌های بی‌ثبات کردن ونزوئلا توجه کند.
تبادل اطلاعات و همکاری‌های اجرای قانون با کشور‌هایی که قاچاقچیان در آنها فعالیت می‌کنند، برای محدود کردن مؤثر تجارت مواد مخدر ضروری است.
بی‌ثباتی ونزوئلا افراد بیشتری را ناامید و به دنبال راه‌های درآمدزایی می‌کند و شرکای منطقه‌ای کمتر تمایل خواهند داشت با ایالات متحده برای رهگیری و مختل کردن قاچاق همکاری کنند. با توجه به اهداف صریح خود برای مقابله با تجارت مواد مخدر، رویکرد دولت ترامپ نسبت به کارائیب و ونزوئلا ناکارآمد است.
در دو دهه اول قرن ۲۱، ایالات متحده خود را در درگیری‌های پرهزینه‌ای دخیل کرد که نتایج مثبتی به همراه نداشت و نارضایتی گسترده‌ای ایجاد کرد. دولت ترامپ خطر دارد که این دوره مداخلات پرهزینه آمریکا را ادامه دهد، با پیامد‌هایی که تا دهه‌ها ادامه خواهد داشت.
می‌خواد حمله کنه که مادورو رو ساقط یا حذف کنه، اونوقت چطوری باعث تقویت جایگاه مادورو میشه؟