مطالبه زنانه در ایستگاه استطاعت مردانه/ ریشه‌های اصلی طرح تغییر در مهریه کجاست؟

کدام عامل یا عوامل اصلی باعث طرح مساله تغییر در قوانین مهریه و طرح تغییراتی همچون گذر از عندالمطالبه به عندالاستطاعه در پرداخت آن شده است؟
کد خبر: ۱۳۳۲۶۲۰
| |
2154 بازدید
|

مطالبه زنانه در ایستگاه استطاعت مردانه/ ریشه‌های اصلی طرح تغییر در مهریه کجاست؟

 

آیت‌الله جعفر سبحانی، از مراجع برجسته تقلید شیعه، در نامه‌ای به رئیس قوه قضائیه خواستار اصلاح قانون مهریه و الزامی شدن قید «عندالاستطاعه» در عقدنامه‌ها شده است.

به گزارش سرویس اجتماعی تابناک، این پیشنهاد که ظاهرا در پی جلساتی با کارشناسان و بررسی چالش‌های اجتماعی مانند افزایش زندانیان مهریه مطرح شده، واکنش‌های گسترده‌ای در پی داشته است. بر اساس این پیشنهاد، مطالبه مهریه تنها در صورت اثبات توانایی مالی مرد (استطاعت) ممکن خواهد بود، برخلاف رویه کنونی که مهریه به‌صورت پیش‌فرض «عندالمطالبه» (فوری) است.

 

تأثیرات اجتماعی و قضایی مهریه‌های سنگین

آیت‌الله سبحانی در نامه خود به معضلاتی چون زندانی شدن مردان به دلیل ناتوانی در پرداخت مهریه‌های سنگین، تخریب بنیان خانواده‌ها و افزایش پرونده‌های قضایی اشاره کرده است. آمارهای اخیر نشان می‌دهند که در سال‌های گذشته، هزاران نفر به دلیل بدهی مهریه روانه زندان شده‌اند، موضوعی که فشار روانی و اقتصادی بر خانواده‌ها وارد کرده و به افزایش طلاق منجر شده است. وی تأکید دارد که مهریه‌های سنگین، که گاهی تحت تأثیر تورم و شرایط اقتصادی غیرواقعی تعیین می‌شوند، به جای تقویت پیوند زناشویی، به ابزاری برای اختلاف تبدیل شده‌اند.

این مرجع تقلید با استناد به آیه ۴ سوره نساء («وَآتُوا النِّسَاءَ صَدُقَاتِهِنَّ نِحْلَةً») و قواعد فقهی مانند «لاضرر» و «عدم مشروعیت شرط غیرمقدور»، مطالبه مهریه از مرد ناتوان (معسر) را «بی‌وجد و ظالمانه» خوانده و پیشنهاد کرده که قید عندالاستطاعه به‌صورت پیش‌فرض در تمام عقدنامه‌ها درج شود. این تغییر، بار اثبات استطاعت مالی را بر دوش زن قرار می‌دهد و از حبس مردان معسر جلوگیری می‌کند.

مطالبه زنانه در برابر استطاعت مردانه/ ریشه‌های اصلی تغییر در مهریه کجاست؟

تفاوت با دیدگاه‌های سنتی فقها

در فقه سنتی شیعه، بر اساس روایاتی از امام صادق (ع) و دیدگاه فقهایی مانند شیخ طوسی و علامه حلی، مهریه به‌صورت پیش‌فرض عندالمطالبه است و زن می‌تواند در هر زمان آن را مطالبه کند، حتی اگر مرد ناتوان باشد. در این چارچوب، اثبات اعسار (ناتوانی مالی) بر عهده مرد است و در صورت عدم اثبات، حبس ممکن می‌شود. برخی مراجع معاصر مانند آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله خویی نیز عندالاستطاعه را به‌عنوان شرط اختیاری در عقد معتبر می‌دانند، اما آن را الزامی نمی‌شمارند.

در مقابل، آیت‌الله سبحانی با رویکردی اجتماعی‌تر، خواستار حذف پیش‌فرض عندالمطالبه و الزامی کردن عندالاستطاعه است. این دیدگاه با نظر آیت‌الله مکارم شیرازی که مهریه‌های سنگین را «سفیهانه» و گاه باطل می‌داند، شباهت‌هایی دارد، اما سبحانی با تأکید بر تغییر ساختار قانونی مطالبه، گامی فراتر برداشته است. این پیشنهاد، مطالبه مهریه را مشروط به توانایی مالی مرد می‌کند و از نظر برخی، می‌تواند از فشار بر مردان کاسته و به کاهش زندانیان مهریه کمک کند.

 

واکنش‌ها و چشم‌انداز

این پیشنهاد در حالی مطرح شده که مجلس ایران در حال بررسی طرحی برای اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی است. موافقان این تغییر معتقدند که الزامی شدن عندالاستطاعه می‌تواند به کاهش پرونده‌های قضایی، حفظ بنیان خانواده و جلوگیری از زندانی شدن مردان کمک کند. با این حال، منتقدان، به‌ویژه فعالان حقوق زنان، هشدار داده‌اند که این تغییر ممکن است حق مالی زنان را تضعیف کند و آن‌ها را در شرایط طلاق یا اختلاف بدون پشتوانه مالی قرار دهد.

مطالبه زنانه در ایستگاه استطاعت مردانه/ ریشه‌های اصلی طرح تغییر در مهریه کجاست؟

در شبکه‌های اجتماعی، واکنش مردان و زنان به این نامه دوپاره بوده و بحث‌های داغی را برانگیخته است؛ مردان عمدتاً آن را گامی مثبت برای پایان دادن به "زندان‌های مهریه" و حفظ خانواده‌ها می‌دانند، در حالی که زنان اغلب آن را تلاشی برای ضایع کردن حقوق مالی‌شان توصیف کرده و به کلک‌های مردان برای فرار از پرداخت اشاره می‌کنند. دو نمونه از پرلایک‌ترین پست‌ها شامل پستی از یک کاربر با بیش از ۵۰۰۰ لایک است که می‌گوید: "هیچ‌کس با زور مجبور به امضای مهریه نشده، امضا با اختیار بوده. اینکه بعدش مردها ژست قربانی می‌گیرن، پاک کردن رد پای انتخاب خودشونه"، و پستی طنزآمیز از کاربری دیگر با ۷۴ لایک (و ریپوست‌های گسترده) که می‌نویسد: "نامه آیت الله سبحانی... خانوما مهریه هاتون رفت رو هوا 😂😂"، نشان‌دهنده طنز تلخ و انتقاد زنان از این تغییر است. کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که برای توازن بین حقوق زن و مرد، می‌توان سقف مشخصی برای مهریه عندالمطالبه تعیین کرد یا آموزش‌های پیش از ازدواج را تقویت نمود تا زوجین با آگاهی بیشتری مهریه را تعیین کنند. شورای فقهی قوه قضائیه نیز قرار است این پیشنهاد را بررسی و در صورت تأیید، لایحه‌ای به مجلس ارائه دهد.

این تحول، نشان‌دهنده تلاش برای تطبیق احکام فقهی با چالش‌های اجتماعی مدرن، از جمله تورم و مشکلات اقتصادی، است و می‌تواند نقطه عطفی در قوانین خانواده در ایران باشد.

مطالبه زنانه در ایستگاه استطاعت مردانه/ ریشه‌های اصلی طرح تغییر در مهریه کجاست؟

عملکردها و تشدید بحران مهریه  

عملکرد نهادها و مسئولین و مدیران در حوزه‌های مختلف، به‌ویژه در مسائل اجتماعی، معیشتی و اقتصادی، نقش غیرقابل انکاری در به وجود آمدن شرایط کنونی و طرح مساله اصلاح قوانین مهریه داشته است. ناکارآمدی در مدیریت تورم، کاهش ارزش پول ملی، بیکاری و فشارهای اقتصادی بر خانواده‌ها، توانایی مالی بسیاری از مردان را برای پرداخت مهریه‌های سنگین به شدت کاهش داده و به افزایش زندانیان مهریه، فروپاشی خانواده‌ها و پرونده‌های قضایی منجر شده است. این عوامل، که ریشه در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی و اجتماعی دارد، زمینه‌ساز طرح پیشنهادهایی مانند الزامی شدن «عندالاستطاعه» توسط آیت‌الله سبحانی شده است. بنابراین، در بررسی تغییر قوانین مهریه، نمی‌توان نقش سوءمدیریت‌ها و ناکامی‌های مسئولین در تأمین معیشت و ثبات اقتصادی را نادیده گرفت، چرا که مجموعه این عملکردها به تشدید ناتوانی مالی خانواده‌ها و بروز چنین چالش‌هایی دامن زده است.

 

اشتراک گذاری
برچسب ها
سلام پرواز
سفرمارکت
گزارش خطا
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۴
در انتظار بررسی: ۱
انتشار یافته: ۲۶
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۲۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
آموزش پیش از ازدواج فقط این که به مردان بگید برن به دادگاه های خانواده سر بزنند و با عقلشان تصمیم بگیرند قد 50 درصد از طلایی که دارند واقعا خودشان.
ایرانی
|
France
|
۱۰:۲۹ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
شما تصور کنید کسانی رو که به هر دلیلی طلاق گرفتند و درگیر مهره هستند واقعا دیگه به خاطر مشکلات اقتصادی دیگه نمی تونند ازدواج مجدد داشته باشند.
خانم هایی رو در نظر بگیرید. خودش رو حبس کرده و تمکین نمی کنه و نفقه و مهریه رو می گیره.

باید طلاق برابر میشد با تقسیم دارایی زن و شوهر. اونم همین عندالستطاعه میشه.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۳۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
حق و حقوق برابر
نه فقط حذف مهریه یا حتی تصنیف اموال
مسعود
|
Turkiye
|
۱۱:۱۱ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
خیالتون راحت همون عندالاستطاعه هم کنید اکثر پسرها دیگه آگاه شدن و زیر بار مهریه و ازدواج مسخره امروزی نمیرن ، حرام ترین حلال تو دنیای امروز مهریه هست . امضا یه جوون ۲۴-۲۵ ساله پر از هیجان که احساسش بر عقلش غلبه داره رو میگیرین بعد میگین کسی اجبار نکرده ؟!
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۱۹ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
پس عمر اون خانم چی؟
بااینکه من مردم و 15 ساله ازدواج کردم و هیچ مشکلی ندارم اما باید فکر کرد پس عمر خانمی که با این جوانی که شما میگین ازدواج کرده چی؟اون حساب نیست؟
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۵:۳۳ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
شما برو خواستگاری ببین اصلا بی پول باشی کسی بهت زن میده؟ در هر صورت شماها پول ندارید نه فقط مهریه پول یک اجاره خونه رو هم ندارید
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۱۲ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
زمان ازدواج من سکه طلا 90 تا 100 هزار تومان بود پس انداز من حدود 60 میلیون تومان بود یعنی با ان پول من استطاعت پرداخت 600 تا 700 سکه طلا را داشتم مهریه همسرم 110 سکه تعیین شد من با آن پول خانه ای خریدم و زندگی را شروع کردیم الان همان خانه را از من 5 میلیارد یت شاید 6 میلیارد بیشتر نمی خرند و سکه حدود 100 تا 110 میلیون تومان هست یعنی من باید 5 تا 6 میلیارد دیگر تامین کنم تا مهریه همسرم را بدهم . حالا شما بگید چرا به اینجا رسیدیم؟ افزایشهای بی افسار قیمت ارز و طلا مردان ایران را به دلیل وجود قانون مهریه بیچاره و بد بخت کرده و من نمیفهمم زنان چرا بی هیچ تلاشی میتوانند تمام دسترنج و دارایی یک مرد را در اختیار بگیرند و چرا باید اینگونه باشه؟ مرد با تمام سختی ها و به دلیل عشق به خانواده تلاش کرده و زن به یک بهانه میتونه تمام دارایی مرد را بالا بکشه زن در این زندگی چه کرده؟ اگر زنان مدعی هستند که زندگی و جوانی خود را به پای مرد ریختند مرد هم تمام تلاش خودرا در این زندگی کرده است و عمر مرد هم تلف شده است چرا که زن حاصل یک عمر دستمزد مرد را یکجا میبرد و زندگیش تلف نشده و این مرد هست که باید دوباره زندگی دیگری از نو بسازد پس این مرد هست که زندگیش را با چنین زنی باخته . بنظرم دور از عدالت هست که با این وضع کشور و اقتصاد که مردان در ان هیچ نقش و تقصیری نداشته اند زندگی خود را باخته فرض کنند . گرداندن زندگی با این وضعیت شوخی نیست و همت و هنر می خواهد گوشت کیلیویی بیش از 1 میلیون تومانی برنج 350 هزار تومان لوبیا چیتی 500 هزار تومانی هزینه های درمان سرسام آور و ... شوخی نیستند واقعیات زندگی هستند که مرد باید تامین کند . مردان را بیش از این آزار ندهیم انها هم حق زندگی شرافتمندانه دارند
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۱۴ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
اتفاقا این خوب طرحی است، چون بعضی از زنان از این طریق سو استفاده می کردند، چندین ازدواج می کردنند، و خانواده‌ای دیگران را هم خراب می گردند، اما در این طرح باید جلوی سو استفاده مردان را هم دیده شود طوری نشود که هر مردی روی هوس هر سال ازدواج مجدد کند.
و با این طرح به شکلی بار مهریه روی دوش مردان خالی شده ، پس بهتره سهم الارث زنان هم مساوی مردان باشد. تا زنان هم پشتوانه مالی داشته باشند و آسیب کمتری ببینند.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۲۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
کاسبی مهریه باید تمام شود.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۲۴ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
هرجور حساب کنید مهریه نجومی و سنگین الان اشتباهه
100 سکه بهار آزادی یعنی 11 میلیارد تومن به نرخ امروز

اصلاح کنید این مهریه های سنگین برای عده ای کاسبی شده فقط
مهریه نهایت 3 یا 4 سکه .
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۳۶ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
از روز اول نباید دولت به لاف عاشقی ورود میکرد!!
در فرهنگ جامعه ما که "کی مهریه را داده و کی گرفته" شاخص آن بود و داماد بر مبنای عاشقی تعداد سکه های طلا را لاف میزد ؛ چرا باید دولت این لافهای عاشقی را تبدیل به سند بدهکاری نماید که هزار مشکل برای جامعه پیش آید ؟
جلو ضرر را از هرجا بگیری منفعت است.
مثلا لاف عاشقی : آزاد اما دولت کاری به آن ندارد - آنچه قابل ادعا از طریق محاکم است ، چیزی است که هنگام ثبت محضر ازدواج ، یکصدم آن به حساب خزانه واریز شده باشد.
اگر زوجین محترم امکان واریز وجه یک سکه طلا را به خزانه ندارند ، دولت هم بیکار نیست دنبال سر قرارهای عاشقی آنها راه بی افتد!!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۴۷ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
چرا کسی فتوا نمی ده که شرعا و قانونا تهیه جهیزیه با این قیمت های کمر شکن به عهده خانواده دختر نیست ؟؟
هر سال توقع خانواده پسر برای جهیزیه لوکس تر و کامل تر بیشتر می شه
حتی انتظار دارند که فریزر را برای اقلا شش ماه پر از مرغ و گوشت و ماهی و میگو گنند که داماد اول زندگی خیلی راحت باشه !
حتی بعد جهیزیه انتظار دارند سیسمونی و حتی لباس و پوشک بچه تا دو سالگی توسط خانواده عروس تامین بشه
من هنوز ندیده ام که از علما یا مسئولان در مورد این بدعت ها و رسم های عجیب اعتراض کنند ! ولی برای مهریه که پایه و اساس شرعی و قرانی و قانونی دارد مدام در حال سخنرانی هستند !
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۵۸ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
باید از طرفداران این پیشنهاد پرسید که آیا حاضر هستند دخترشان بدون مهریه با شرایط فعلی ازدواج کند ؟
من با چشم خود دیده ام که برای دختران خودششان چنین حکم هایی را صادر نمی کنند
برچسب منتخب
# خروج از ان پی تی # مکانیسم ماشه # جنگ ایران و اسرائیل # عملیات وعده صادق 3 # مذاکره ایران و آمریکا # آژانس بین المللی انرژی اتمی # حمله آمریکا به ایران # حمله اسرائیل به ایران # اسنپ بک
نظرسنجی
مهم‌ترین اولویت دولت چه باید باشد؟
الی گشت