دو لبه قیچی ؛ افراط روحانی و جلیلی چه بر سر ایران آورد؟

دهه ۹۰ برای ایرانیان دهه امیدهای بربادرفته و فشارهای طاقت‌فرسا بود. روحانی و جلیلی هر دو با دو نگاه افراطی متفاوت، همانند دو لبه قیچی عمل کردند؛ یکی با امید واهی به غرب و دیگری با بدبینی مطلق، و مردم بیشترین هزینه را دادند.
کد خبر: ۱۳۳۱۱۸۳
| |
4586 بازدید
|

دو لبه قیچی؛ افراط روحانی و جلیلی چه بر سر سیاست ایران آورد؟

به گزارش تابناک، سیاست خارجی ایران در دهه ۹۰ میان دو نگاه افراطی گرفتار شد؛ حسن روحانی که با خوش‌بینی شدید به غرب همه تخم‌مرغ‌ها را در سبد برجام گذاشت و سعید جلیلی که اساساً به هرگونه توافق بی‌اعتماد بود و مسیر تقابل را انتخاب کرد.

این دو رویکرد، هرچند در ظاهر در تقابل با هم بودند، اما در عمل همانند دو لبه یک قیچی عمل کردند و نتیجه آن برای مردم چیزی جز هزینه‌های سنگین نبود.

روحانی و امید بیش از حد به برجام روحانی در سال ۱۳۹۲ با وعده گشایش اقتصادی از طریق رفع تحریم‌ها به قدرت رسید. مذاکرات هسته‌ای در نهایت به برجام (تیر ۱۳۹۴) انجامید. در کوتاه‌مدت، گشایش‌هایی ایجاد شد: صادرات نفت ایران از حدود یک میلیون بشکه در روز در سال ۱۳۹۲ به بیش از دو میلیون بشکه در سال ۱۳۹۵ رسید و رشد اقتصادی همان سال به حدود ۱۲.۵ درصد جهش کرد.

اما دولت تقریباً همه برنامه‌های اقتصادی خود را به موفقیت برجام گره زد.

با خروج آمریکا از توافق در اردیبهشت ۱۳۹۷، همه دستاوردها دود شد: تورم سه‌رقمی در کالاهای اساسی، سقوط ارزش ریال ( افزایش قیمت دلار از ۳,۵۰۰ تومان در سال ۱۳۹۲ به بالای ۳۰,۰۰۰ تومان در ۱۳۹۹) و بازگشت تحریم‌های بانکی و نفتی.

این شکست نشان داد خوش‌بینی افراطی روحانی به غرب هزینه‌ای سنگین برای کشور داشت.

جلیلی و دیپلماسی بدون دستاورد

اما نقطه مقابل روحانی، سعید جلیلی بود؛ دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای از ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲.

او در تمام مذاکرات با گروه ۱+۵ رویکردی سخت و بی‌انعطاف داشت. جلیلی هرگونه توافق را «امتیاز دادن بی‌جا» می‌دانست و در عمل به نتیجه ملموسی نرسید.

دوران او دقیقاً زمانی بود که ایران با شدیدترین موج تحریم‌های تاریخ خود روبه‌رو شد: در سال ۲۰۱۰، آمریکا تحریم‌های جامع نفتی و بانکی علیه ایران وضع کرد. در ۲۰۱۱، اتحادیه اروپا تحریم نفتی را تصویب کرد و خرید نفت ایران تا ۲۰۱۲ تقریباً به نصف کاهش یافت. در ۲۰۱۲، سوئیفت دسترسی بانک‌های ایرانی را قطع کرد؛ مبادلات مالی بین‌المللی تقریباً فلج شد. تا پایان دوره جلیلی (۲۰۱۳)، صادرات نفت ایران از ۲.۵ میلیون بشکه در روز به حدود یک میلیون بشکه کاهش یافت و درآمد ارزی کشور به کمتر از نصف سقوط کرد.

به این ترتیب، نگاه مطلقاً سلبی جلیلی نه‌تنها دستاوردی نداشت، بلکه عملاً هم‌زمان با تحریم‌های فلج‌کننده، کشور را در تنگنای بی‌سابقه اقتصادی قرار داد.

دو افراط هم‌افزا با کنار هم گذاشتن این دو تجربه، تصویر روشن می‌شود: روحانی همه امیدش را به توافقی بست که پایه‌های سستی داشت و با یک امضای رئیس‌جمهور آمریکا فرو ریخت.

جلیلی اساساً امکان توافق را نفی می‌کرد و در نتیجه، ایران را در اوج فشار تحریم‌ها بدون راه‌حل گذاشت.

این دو نگاه به ظاهر متضاد، در عمل مثل دو لبه یک قیچی کشور را در مسیر فرسایش قرار دادند.

روحانی با خوش‌بینی افراطی و جلیلی با بدبینی مطلق، هر دو به‌نوعی مانع از شکل‌گیری یک استراتژی واقع‌بینانه شدند. هزینه‌ای که بر دوش مردم افتاد نتیجه این دو افراط برای جامعه ایران بسیار سنگین بود: سقوط ارزش پول ملی و کاهش قدرت خرید مردم. رشد تورم بی‌سابقه، به‌ویژه در کالاهای اساسی. رکود اقتصادی و کاهش شدید سرمایه‌گذاری خارجی. فرسایش اعتماد عمومی به کارآمدی نظام سیاسی.

به این ترتیب، می‌توان گفت هرچند روحانی و جلیلی در ظاهر رقبای سرسخت هم بودند، اما عملکردشان در عمل همانند دو لبه قیچی، کشور را در موقعیتی قرار دادند که بیش از همه مردم، هزینه آن را با زندگی روزمره خود پرداختند.

«سجاد دهقانی»

اشتراک گذاری
برچسب ها
سلام پرواز
سفرمارکت
گزارش خطا
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۲۳
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۷۸
محمد
|
Germany
|
۰۰:۵۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
عجب، تابناک پس دیدی روحانی ب فنا رفته داری جلیلی رو هم‌باهاش میکشی پایین ...جالبه. وضعیت فعلی نتیجه قطعی بیکفایتی و بی تدبیری روحانی و تیم اطاف اون بوده. وضع تحریم توسط آمریکا و اروپا در حوضه اختیارات جلیلی نیست !!
پاسخ ها
حامد
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۴۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
دقیقا. حرف رسایی که گفت تاریخ قضاوت می‌کنم که اشتباه بوده طبق نظر مثلا تحلیل گر تابناک میشه لبه تیغ.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
پسر جان اطلاع درست از وظایف جلیلی در آن دوران نداری چشم بسته سنگ دیگران را به سینه نزن!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۸ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
تابناک تا دیروز فقط به جلیلی میگفت سوپر انقلابی و دلواپس و تندرو
حالا که برجام کشورو به فنا داد میخواد خودشو از روحانی جدا کنه.
سید
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۱ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
الان برگشتیم به زمانی که برجام نبود. حالا شما نسخه بهتر برای توافق بدهید ببینیم چکار می خواستید بکنید که روحانی نتوانست!!
ناشناس
| United Arab Emirates |
۰۹:۱۸ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
وضعیت فعلی نتیجه بی تدبیری احمدی نژاد و جلیلی است
اسدالله شیواری
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۱ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
هر ۶ قطعنامه تحریمی کمر شکن را جلیلی و احمدی نژاد و یارانشان برامون گرفتند

و گفتند که کاغذهای پاره بی ارزش هستند!!؟؟

و روحانی و ظریف با برجام توانستند سه سال آنها را خنثي کنند
و قطعا اگر تندروها اجازه داده بودند تا آمریکا هم در ایران سرمایه‌گذاری کنند

ترامپ ، بهانه ای برای پاره کردن برجام نداشت و نمیکرد
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۴ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
اتفاقا اهمیت کار روحانی بیش از پیش برای مردم آشکار شد چون‌هیچ کس راهکار بهتری ارائه نداد.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۵۱ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
تابناک چرا گزینشی منتشر می کنی؟؟
اینکه بعد از فردای امضای برجام بهانه جویی ها و کارشکنی ها و سنگ اندازی در کار دولت روحانی شروع شد.
سانسور کردن دارد!!!!
راست
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۱۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
یعنی دروغ های ظریف درباره ی اسنپ بک تماشائی
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۴۸ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
تابناک همینطوریه!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۰۲ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
وای بر شما که هنوز گیر چپ و راست هستید
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۳۹ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
منفی فقط خودت
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۱۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
رسایی بفرستید برای مذاکره تا یک تحریم نمیدانم از کجا بگذارند
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۰۹ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
خب تجربه ثابت کرد کار جلیلی درست بود که امتیازی نداد. چون طرف غربی می خواست امتیاز بگبرد و امتیازی هم در عمل ندهد. این موضوع در زمان روحانی به اثبات رسید.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۴۶ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
تجربه ثابت کرده که افرادی که ابتکار عمل و عرضه حل مشکلات را ندارند میشینن تماشا میکنن و از کار دیگران غیب می گیرند!!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۲ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
تابی جان چرا رئیسی که بی تردید بهترین فرصتهای توافق را به باد داد رو کنار گذاشتی؟!! تنها کسی که که اقدام عملی برای رفع تحریمها کرد روحانی بود.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
کار یک عده در این مملکت شده شبیه منتقدین سینمایی که خودشان یک فیلم نمی سازند ولی هر که فیلم می سازه کلی ایراد ازش میگیرن. این دو کار اصلا در یک کفه نیستند که آنها را با هم مقایسه بشود کرد.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۱۷ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
مقایسه تابناک شبیه مقایسه فیلم ساز با منتقد سینمایی است. این دو را نمی توان باهم مقایسه کرد. منتقد منتظر تولید یک فیلم است تا آنرا نقد کند کار دیگری از او انتظار نمیرود!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۱ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
شما که برجام رو بد میدونستی، الان چرا از اسنپ بک ناراحتی؟ اگر مزیتی قبل از این وجود داشت مال برجام بود که حالا نیست!
علی
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۴۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
از منفی هات مشخصه تجربه چی رو ثابت کرد
ناشناس
|
Canada
|
۰۱:۱۲ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
تابناک چرا جلیلی رو میزنی ؟
پاسخ ها
بچه محل
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۳۷ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
جلیلی زدن ندارم...
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۴۹ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
جلیلی از مقصرین اصلی و همکار احمدی نژاد بود که بی کفایتی خود را در جلوگیری از صدور قطعنامه هایی که امروز دوباره فعال شدند را نشان داد!
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۹:۳۱ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
ناشناس ۸.۴۹
اون زمانی که قطعنامه ها صادر شد دلار از ۱ تومن شد ۳ تومن
بعد از برداشتن قطعنامه ها با برجام دلار از ۳ تومن شد ۱۰۰ تومن
معلم
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۱:۴۲ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
ناشناس 8:49 . یه چیزی وجود داره به نام زمان و سال . در چند سال ؟ در دو سال از 1 تومن به 3 تومن یعنی 200 درصد افزایش و سالیانه 100 درصد. دو سال رو با 15 سال مقایسه کردی !!!!!! با ثابتی نسبتی داری؟؟؟؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۱۸ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
شما کسی که سنگ در چاه انداخته با کسی که سنگ را بیرون آورد
برابر دانسته اید
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۰۸:۵۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
اگر موضوع به این سادگی بود که تابناک میگه، چرا دولت رئیسی که سه سال فرصت داشت مشکل را حل نکرد؟
والی
|
Japan
|
۰۱:۴۷ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
اگر جلیلی و دوستان اجازه می دادند خوشبینی بیش از حد روحانی به غرب می توانست خیلی بیشتر شکوفا شود . این نمیشه که یکی کبریت بزنه یکی دیگه فوتش کنه و هردو رو لبه قیچی بنامیم!!!
سامان
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۳:۲۶ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
خب آخرشم دیدیم که اعتماد به آمریکا اشتباهه نه بدبینی ، البته از کشوری که باعث مرگ ده‌ها هزار آدم میشه نباید انتظار رفتار شرافتمندانه داشت
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۳:۴۲ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
احسنت
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۴:۲۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
چقدر از روحانی کینه بدل دارید کهداو‌را هم سنگ جلیلی می‌گذارید ؟!!!!!
ناشناس
|
Azerbaijan
|
۰۴:۴۱ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
هر چه بیشتر زمان می گذرد روشن تر می شود که افرادی از قماش جلیلی، رسایی و دوستاناشان در اصل سخنگویانی بیش نبوده و نیستند.
ناشناس
|
Canada
|
۰۵:۰۲ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
ما چه گناهی کردیم که به این بیخردان دچار شده ایم و چگونه باید از دست اینها خلاص شد امام علی هم گرفتار این افراد بود و سر در چاه میکرد.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۰:۲۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۰۷
حالا تو عقل کلی ، اگر جلیلی رئیس جمهور بود کسی جتی فکر حمله به ایران را نمی کرد چه برسد به حمله ،
برچسب منتخب
# خروج از ان پی تی # مکانیسم ماشه # جنگ ایران و اسرائیل # عملیات وعده صادق 3 # مذاکره ایران و آمریکا # آژانس بین المللی انرژی اتمی # حمله آمریکا به ایران # حمله اسرائیل به ایران # اسنپ بک
نظرسنجی
مهم‌ترین اولویت دولت چه باید باشد؟
الی گشت