نظامی که دامپزشکان انتخاب نمی‌کنند!/ قدرت انتصابی‌ها در سایه رأی اعضا

انتخابات سازمان نظام دامپزشکی کل کشور بیش از آن که به یک انتخابات واقعی شباهت داشته باشد، به فرآیند انتصابات تحت نظارت وزارت جهاد کشاورزی شبیه است. 

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک، طبق ماده ۵ قانون تأسیس سازمان نظام دامپزشکی، شورای مرکزی به‌عنوان بالاترین مرجع تصمیم‌گیری این سازمان از ۱۷ عضو تشکیل شده است که شامل ۸ عضو انتصابی و ۹ عضو انتخابی است. اعضای انتصابی عبارت‌اند از:

دو نفر به پیشنهاد وزارت جهاد کشاورزی.
یک نفر از دامپزشکان شاغل در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
یک نفر نماینده مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی.
یک نفر از دامپزشکان شاغل در وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح.
یک نفر از دامپزشکان شاغل در سازمان حفاظت محیط زیست.
یک نفر از دامپزشکان هیئت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
یک نفر از دامپزشکان شاغل در وزارت جهاد کشاورزی.

از همان ابتدا، ترکیب این شورا سؤال‌برانگیز به نظر می‌رسد، به‌ویژه آنکه دو نفر از ۸ عضو انتصابی مستقیماً توسط وزارت جهاد کشاورزی معرفی می‌شوند. پرسش اساسی این است: در سازمانی که طبق ماده ۳۱ قانون، بخش عمده درآمد آن از حق عضویت اعضای آن تأمین می‌شود، چرا افراد انتصابی باید نقش کلیدی داشته باشند؟ همچنین، چرا انتخابات شورای مرکزی مستقیماً از میان منتخبان شورا‌های استانی برگزار نمی‌شود؟

طبق ماده ۷ قانون مذکور، رئیس سازمان که وظیفه اجرای مصوبات شورای مرکزی و نمایندگی سازمان در مراجع ملی و بین‌المللی را بر عهده دارد، از میان سه نفر از اعضای شورای مرکزی که بیشترین رأی را کسب کرده‌اند، توسط وزیر جهاد کشاورزی برای صدور حکم به رئیس‌جمهور معرفی می‌شود. در دوره اخیر، سه نفر معرفی‌شده عبارت بودند از: دکتر سعید چرخکار، دکتر حامد زارعی و دکتر عباسعلی مطلبی مغانجوقی.

نکته قابل‌توجه این است که دو نفر از این افراد، یعنی عباسعلی مطلبی مغانجوقی و سعید چرخکار، از نمایندگان انتصابی وزارت جهاد کشاورزی در شورای مرکزی بودند. همچنین، دکتر حامد زارعی، که در این دوره جزو منتخبان بود، در دوره قبلی به‌عنوان نماینده انتصابی وزارت جهاد کشاورزی حضور داشت و از این طریق به ریاست سازمان نظام دامپزشکی رسیده بود.

خشت اول گر نهد معمار کج ...

این روند از زمان ریاست سید محمد آقامیری آغاز شد، زمانی که یک نماینده انتصابی وزارت جهاد کشاورزی به‌عنوان رئیس سازمان انتخاب شد.

 این رویه نشان‌دهنده یک چرخه معیوب است؛ فردی که به‌صورت انتصابی به ریاست سازمان می‌رسد، در دوره‌های بعدی، حتی اگر دیگر نماینده انتصابی وزارت نباشد، به دلیل موقعیت و نفوذی که از ریاست کسب کرده است، می‌تواند به عضویت شورای مرکزی انتخاب شود. این امر به‌تدریج باعث کم‌رنگ شدن نقش شورا‌های استانی و کاهش تأثیر نمایندگان منتخب در شورای مرکزی می‌شود. در شورای مرکزی اخیر، از ۹ عضو انتخابی، دو نفر (دکتر حامد زارعی و دکتر سید محمد آقامیری) پیش‌تر نمایندگان انتصابی وزارت جهاد کشاورزی بوده‌اند.

به نظر می رسد در فرآیند انتخابات سازمان نظام دامپزشکی، نقش «منتصبین» پررنگ‌تر از «منتخبین» است و نمایندگان انتخاب‌شده از سوی شورا‌های استانی عملاً تأثیر چندانی در این فرآیند ندارند.

 این موضوع پرسش دیگری را مطرح می‌کند: آیا در انتخابات سازمان نظام پزشکی نیز چنین ساختاری وجود دارد؟ چرا در انتخابات نظام دامپزشکی، نماینده وزارت بهداشت حضور دارد، اما در انتخابات نظام پزشکی، نماینده‌ای از حوزه دامپزشکی دیده نمی‌شود؟

به همان اندازه که انتخاب نمایندگان وزارتخانه‌های بهداشت، دفاع، علوم یا سایر نهاد‌ها برای ریاست سازمان نظام دامپزشکی غیرمنطقی به نظر می‌رسد، معرفی نماینده وزارت جهاد کشاورزی برای این جایگاه نیز غیرمعقول است. آیا بهتر نیست نقش وزارت جهاد کشاورزی در انتخابات یک سازمان غیردولتی مانند نظام دامپزشکی کم‌رنگ‌تر شود؟

به گزارش تابناک، بدون شک، عباسعلی مطلبی مغانجوقی از اساتید برجسته و با سابقه‌ای هستند که بسیاری از دامپزشکان به‌نوعی شاگرد وی بوده‌اند. با این حال، آیا بهتر نبود که وی، به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران سازمان نظام دامپزشکی، در اصلاح این قانون مشارکت می‌کردند تا زمینه برای برگزاری انتخاباتی واقعی و شفاف در شورای مرکزی فراهم شود؟