ترکیه در عملیات علیه گروههای تروریستی، رژیم اسد، نیروهای حفتر در لیبی و در کارزار قرهباغ آذربایجان، تواناییهای چشمگیر نظامی و حملات دقیق خود را نشان داده است. با این حال، رویارویی اسرائیل و ایران بر نیاز به توانمندیهای پیشرفتهتر تأکید دارد.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سایت «ترکیه امروز» در تحلیلی به بررسی آثار جنگ ۱۲ روزه بر ترکیه پرداخته که در ادامه آمده است.
لازم به ذکر است انتشار مقالات خارجی به معنای تایید محتوای آن از سوی تابناک نیست.
درگیری نظامی ۱۲ روزه میان اسرائیل و ایران بهطور اساسی موازنه قدرت در خاورمیانه را تغییر داده است، برتری نظامی اسرائیل را تثبیت کرده و آسیبپذیریهای مهمی را آشکار ساخته که باید بهعنوان زنگ خطری برای ترکیه تلقی شود.
این جنگ یادآور تعهد دیرینه ایالات متحده به تضمین برتری نظامی اسرائیل بر همسایگانش از طریق حفظ «برتری کیفی نظامی» آن است.
این رویداد همچنین بر دستورکار قدرتهای استعماری پیشین غربی در منطقه و حمایت بیوقفه آنها از اسرائیل، به بهای منافع منطقه و رفاه مردم آن، تأکید میکند.
همانطور که صدراعظم آلمان، فریدریش مرتس، در نشست گروه ۷ در کانادا بهصراحت گفت: «این همان کار کثیفی است که اسرائیل بهجای همه ما انجام میدهد» — اذعانی آشکار به نقش تاریکی که قدرتهای غربی در منطقه ایفا میکنند.
اسرائیل و ترکیه به دو قدرت نظامی مسلط منطقه تبدیل شدهاند؛ قدرتهایی که چشماندازهای آنها برای آینده خاورمیانه بیشازپیش از یکدیگر فاصله میگیرد.
این واقعیت از نگاه اسرائیلیها پنهان نمانده و برخی صداها در این رژیم، از هماکنون به هدف بعدی میاندیشند. مجری مشهور تلویزیون، ایال برکوویچ، با پیشنهاد اینکه پس از شکست دادن! حماس و ایران، نوبت ترکیه است، جنجالبرانگیز شد.
هرچند او بعداً مدعی شد که این سخن را به شوخی گفته است، اما تحلیلگر اسرائیلی، یونی بن مناخم، در شبکه i۲۴ بهصراحت گفت: «ترکیه دشمن بعدی ماست.» همچنین، آمیشای چیکلی، وزیر امور دیاسپورا و عضو حزب لیکودِ نتانیاهو، در یک مصاحبه تلویزیونی نظر مشابهی را ابراز کرد و بر این ایده که ترکیه باید هدف بعدی باشد، مهر تأیید زد.
اگرچه در کوتاهمدت، درگیری مستقیم اسرائیل و ترکیه بعید به نظر میرسد، اما دستورکار توسعهطلبانه اسرائیل و نفوذ روزافزون منطقهای ترکیه، اصطکاک میان دو طرف را اجتنابناپذیر میسازد—بهویژه در سوریه، جایی که هر دو طرف منافع قابلتوجهی دارند.
با توجه به اینکه بنیامین نتانیاهو با اتهامات فساد و احکام بازداشت دادگاه کیفری بینالمللی (ICC) روبهروست و در عین حال بر موج موفقیت نظامی سوار شده، آنکارا نمیتواند هیچ سناریویی، حتی اگر بسیار دور از ذهن باشد، را نادیده بگیرد.
با در نظر گرفتن اینکه ترکیه از بسیاری جهات با ایران تفاوت دارد، درگیری ۱۲ روزه اسرائیل و ایران درسهای گرانبهایی برای برنامهریزان دفاعی ترکیه به همراه دارد. در ادامه، پنج حوزه حیاتی ذکر میشود که ترکیه باید در آنها قاطعانه عمل کند.
اطلاعات: ضریب نیروی نهایی
نفوذ گسترده اسرائیل در شبکههای امنیتی ایران—از طریق منابع انسانی، عملیات سایبری و همکاریهای محلی—به آن اجازه داد بخش بزرگی از ساختار فرماندهی ایران را پیش از آغاز تیراندازی خنثی کند. این موضوع نشان میدهد که برتری اطلاعاتی میتواند نتیجه یک درگیری را پیش از شلیک اولین گلوله تعیین کند.
سازمان اطلاعات ملی ترکیه (MIT) در دوران حزب عدالت و توسعه تحول چشمگیری یافته است و توانسته عملیات موفقی را هم در داخل و هم در خارج کشور انجام دهد و توطئههای سرویسهای اطلاعاتی اسرائیل و ایران! را خنثی کند.
با این حال، رویارویی اسرائیل و ایران نشان میدهد که شکافهای ناشی از قطبیسازی سیاسی، ضعف اقتصادی و همدلیهای خارجی میتواند زمینهساز آسیبپذیریهای جذب نیرو شود.
ترکیه باید توانمندیهای ضدجاسوسی خود را بهطور چشمگیری تقویت کرده و دامنه عملیات اطلاعاتی خارجی خود را بهصورت پیشدستانه گسترش دهد.
در دورانی که جنگها هرچه بیشتر با برتری اطلاعاتی تعیین میشوند، ترکیه نمیتواند شکافهای اطلاعاتیای داشته باشد که در بحران، مرگبار واقع شوند.
دفاع هوایی: ضرورت حفاظت لایهای
جنگ ۱۲ روزه ناکارآمدی سامانههای سنتی پدافند هوایی را که برای مقابله با هواپیماهای متعارف طراحی شدهاند—و نه تهدیدات چندبخشی مدرن مانند موشکهای کروز، موشکهای بالستیک، هواگردهای رادارگریز و سامانههای بدون سرنشین—آشکار ساخت.
ترکیه در طول تاریخ بهشدت به داراییهای ناتو برای دفاع هوایی متکی بوده است؛ ضعفی که در بحران سوریه در سال ۲۰۱۱ بهوضوح آشکار شد، زمانی که سامانههای پاتریوت به بهانههای مختلف و همزمان با رویارویی کوتاه ترکیه و روسیه از خاک ترکیه خارج شدند.
این تجربه، آنکارا را بر آن داشت تا پروژه سامانه چندلایه پدافند هوایی «گنبد فولادین» را دنبال کند—تصمیمی که درگیری اسرائیل و ایران، فوریت آن را بهروشنی تأیید میکند.
ترکیه باید توسعه و استقرار «گنبد فولادین» را شتاب بخشد و همزمان قابلیتهای تهاجمی موشکی مکمل را نیز ایجاد کند. بازدارندگی مؤثر مستلزم داشتن هم سپرهای دفاعی کارآمد و هم توانایی ضربه متقابل قاطع است.
اهمیت بُرد و دقت
حملات اسرائیل در عمق خاک ایران، با کمترین ریسک، پیامی روشن درباره اهمیت جنگندههای پیشرفته و نیروهای ویژه در جنگهای مدرن فرستاد. ترکیب آتش دقیق با برتری اطلاعاتی مزایای قاطعی ایجاد میکند که میتواند سرنوشت یک جنگ را رقم بزند.
ترکیه در عملیات علیه گروههای تروریستی، رژیم اسد، نیروهای حفتر در لیبی و در کارزار قرهباغ آذربایجان، تواناییهای چشمگیر نظامی و حملات دقیق خود را نشان داده است. با این حال، رویارویی اسرائیل و ایران بر نیاز به توانمندیهای پیشرفتهتر تأکید دارد.
ترکیه باید سرمایهگذاری در جنگنده بومی نسل پنجمی «KAAN»، موشکهای دورایستا، تسلیحات هایپرسونیک، پهپادهای مسلح و مهمات سرگردان را ادامه دهد.
این درگیری همچنین بر اهمیت حیاتی فناوریهای رادارگریز و توانمندیهای جنگ الکترونیک تأکید کرد—حوزههایی که ترکیه باید روند توسعه آنها را شتاب دهد تا بتواند در محیطهای بهشدت مورد مناقشه، مؤثر عمل کند.
سامانههای فرماندهی مقاوم: بقا پس از ضربه اول
جنگهای مدرن نیازمند شبکههای ارتباطی مقاومی هستند که بتوانند تحت بمباران سنگین و حملات سایبری نیز به کار خود ادامه دهند.
ترکیه باید تأسیسات کلیدی را مقاومسازی کند، در شبکههای ارتباطی لایههای پشتیبان ایجاد کند و برای تهدیدات همزمان از چند جبهه، برنامههای اضطراری داشته باشد.
این درگیری نشان داد که حتی هدفگیری پیشرفته نیز بهسختی میتواند تأسیسات زیرزمینی مستحکم را نابود کند—درسی که ترکیه باید برای حفاظت از زیرساختهای حیاتی خود به کار گیرد.
لجستیک و خوداتکایی راهبردی: آمادگی برای انزوا
توانایی اسرائیل در تأمین سریع تجهیزات و بسیج نیروها عامل مهمی در موفقیت آن بود، در حالی که انزوای ایران گزینههای آن را محدود کرد.
این موضوع چالشی بنیادی برای ترکیه را یادآور میشود: هرچند عضویت در ناتو مزایای چشمگیری دارد، اما آنکارا نمیتواند در هر سناریو، بهویژه درگیریهای فرضی با اسرائیل که از حمایت قوی آمریکا و غرب برخوردار است، به پشتیبانی خودکار متکی باشد.
این واقعیت، بر اهمیت خودکفایی دفاعی و استقلال راهبردی ترکیه تأکید میکند. ترکیه باید توانمندیهای لجستیکی خود را ارتقا دهد و برای سناریوهایی که ممکن است مجبور به عملیات مستقل باشد، آماده شود—حتی در حالی که از اتحادها در مواقع ممکن بهره میگیرد.
پیامدهای گستردهتر
درگیری اسرائیل و ایران نشان میدهد که چگونه برتری فناورانه، تسلط اطلاعاتی و آمادگی راهبردی میتواند برتری عددی و محدودیتهای جغرافیایی را پشت سر بگذارد.
برای ترکیه، این درسها بهویژه در محیط منطقهای پیچیده و رو به فزونی اهمیت دارد؛ جایی که اتحادهای سنتی لزوماً تضمینکننده امنیت نیستند.
واکنش ترکیه به این چالشها تعیین خواهد کرد که آیا این کشور میتواند جایگاه خود را بهعنوان یک قدرت مهم منطقهای حفظ کند یا بهتدریج در برابر تعهد دیرینه ایالات متحده به حفظ «برتری کیفی نظامی» اسرائیل آسیبپذیر شود.
نتایج نهایی این درگیری در خاورمیانه را کشورهایی رقم خواهند زد که بتوانند بهطور مؤثر از درسهای آن بهرهبرداری کنند. ترکیه منابع، توانمندیها و چشمانداز راهبردی لازم برای سازگاری را در اختیار دارد—اما این تنها در صورتی ممکن است که این آگاهی را حفظ کند.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.