سفر مهم عراقچی به پاکستان و هند؛ «مساعی جمیله» تهران برای کاهش تنش اسلام‌آباد و دهلی‌نو

پیش‌بینی می‌شود که در غیاب سازوکار‌های موثر منطقه‌ای، روابط خوب و متوازن ایران با دو کشور پاکستان و هند این امکان را فراهم آورد که با تحرکات دیپلماتیک بتواند خلأ موجود را پر کرده و از تشدید بحران جلوگیری کند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، روز دوشنبه ۱۵ اردیبهشت به پاکستان سفر خواهد کرد. این سفر در چارچوب رایزنی‌های منظم با کشور‌های همسایه انجام می‌شود.

اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه، گفت که عراقچی در این سفر با مقامات عالی‌رتبه پاکستانی دیدار خواهد کرد تا درباره روابط دوجانبه و همچنین تحولات اخیر منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌و‌گو کند.

بقایی همچنین افزود که عراقچی در ادامه این هفته، سفر رسمی به هند نیز خواهد داشت.

آخرین حضور وزیر امور خارجه ایران در پاکستان به آبان سال گذشته بازمی‌گردد. در این سفر، عباس عراقچی برای یک سفر رسمی دو روزه به اسلام‌آباد رفت. او با نخست‌وزیر محمد شباز شریف، وزیر امور خارجه محمد اسحاق دار و دیگر مقامات ارشد دیدار کرد و درباره روابط دوجانبه، وضعیت خاورمیانه و همکاری‌های منطقه‌ای بحث و تبادل نظر نمود. این سفر، اولین حضور رسمی عراقچی به‌عنوان وزیر امور خارجه در پاکستان بود و به‌عنوان گامی برای تقویت روابط دیپلماتیک تلقی شد.

سفر وزیر خارجه ایران به دو کشور پاکستان و هند در حالی صورت می‌گیرد که اسلام آباد و دهلی دوره پر تنشی از روابط فیمابین را تجربه می‌کنند.

تنش‌ها میان پاکستان و هند پس از حادثه اخیر پهلگام- که منجر به کشته شدن ۲۶ گردشگر در کشمیر تحت کنترل هند شد- و اتهامات متقابل دو طرف علیه یکدیگر به اوج خود رسیده و نگرانی‌هایی درباره وقوع درگیری‌های گسترده در مرز‌های دو کشور وجود دارد؛ در این شرایط تهران تلاش دارد با استفاده از مجاری دیپلماتیک خود به کاهش تنش‌ها و بازگشت به مسیر گفت‌و‌گو کمک کند.

دولت هند، پاکستان را مسئول این حمله دانسته و اسلام آباد هم این ادعا را به شدت رد کرده است.

در هنگامه این تنشها، پاکستان به عنوان بخشی از رزمایش Ex INDUS، سامانه تسلیحاتی «ابدالی»، یک موشک زمین به زمین با برد ۴۵۰ کیلومتر را آزمایش کرد.

این پرتاب موشکی با هدف اطمینان از آمادگی عملیاتی نیرو‌ها و اعتبار بخشی به پارامتر‌های فنی کلیدی از جمله سیستم ناوبری پیشرفته و قابلیت مانور انجام شده است. فرماندهی بخش نیرو‌های استراتژیک ارتش و مقام‌های ارشد دیگر بخش‌های نیروی نظامی پاکستان نظاره‌گر این پرتاب بودند.

همچنین، «خواجه محمد آصف»، وزیر دفاع پاکستان در مصاحبه‌ای که در ضمن تداوم تنش‌ها میان اسلام‌آباد و دهلی نو برگزار کرد هشدار داد هر گونه اقدام هند در ساخت سازه‌هایی به روی رود سند که به «نقض» معاهده ۲ کشور بر سر توزیع آب این رود منجر شود از نظر طرف پاکستانی به عنوان یک «تجاوز از سوی هند» تلقی خواهد شد.

کارشناسان سیاسی سفر هم‌زمان عراقچی به دو پایتخت رقیب در جنوب آسیا را نشانه‌ای از اعتماد متقابل و جایگاه متوازن ایران در روابط منطقه‌ای می‌دانند.

پیش‌بینی می‌شود که در غیاب سازوکار‌های موثر منطقه‌ای، روابط خوب و متوازن ایران با دو کشور پاکستان و هند این امکان را فراهم آورد که با تحرکات دیپلماتیک بتواند خلأ موجود را پر کرده و از تشدید بحران جلوگیری کند.

اگر این سفر با هدف تقویت روابط دوجانبه صورت می‌گیرد ولی رایزنی درباره راهکار‌های کاهش تنش میان اسلام‌آباد و دهلی‌نو در دستور کار قرار گرفته است.

در راستای چارچوب رویکرد کلان جمهوری اسلامی ایران برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیپلماتیک به‌منظور حل‌وفصل اختلافات و مسائل جهانی، «عراقچی» پیشتر برای میانجیگری میان اسلام آباد- دهلی اعلام آمادگی کرده بود.

استقبال پاکستان از ایفای نقش ایران برای کاهش تنش‌ها

محمد شهباز شریف در گفت وگوی تلفنی با مسعود پزشکیان رئیس جمهور اسلامی ایران مراتب تسلیت و همبستگی مردم و دولت پاکستان با ملت و دولت ایران درپی حادثه اندوهناک انفجار در بندر شهید رجائی را ابراز کرد.

در بیانیه دفتر نخست وزیری پاکستان آمده است: شهباز شریف ضمن ابراز همبستگی با خانواده‌های قربانیان و دعا برای بهبودی مجروحان، گفت که پاکستان در این لحظات دشوار در کنار ملت برادر ایران ایستاده است و تمام کمک‌های ممکن را ارائه خواهد کرد.

سران پاکستان و ایران در این تماس تلفنی در مورد آخرین تحولات منطقه‌ای تبادل نظر کردند. نخست وزیر پاکستان موضع کشورش در مورد اقدامات هند پس از حادثه پَهلگام را تشریح کرد و گفت که اسلام‌آباد خواهان صلح در منطقه است و اگر جمهوری اسلامی ایران نیز بخواهد در این زمینه نقشی ایفا کند، ما از آن استقبال می‌کنیم.

وی اظهار کرد: پاکستان تروریسم را در تمام اشکال و ظواهر آن محکوم می‌کند و این کشور هیچ ارتباطی، چه مستقیم و چه غیرمستقیم با حمله اخیر در هند ندارد.

شهباز شریف با اعلام آمادگی پاکستان برای پیوستن به تحقیقات شفاف و بی طرفانه درباره حادثه پهلگام افزود: پاکستان خود یکی از بزرگترین قربانیان تروریسم در دو دهه گذشته بوده که در آن هزاران نفر جان خود را از دست داده و میلیارد‌ها دلار هزینه کرده است.

وی با اشاره به تصمیم هند در مورد پیمان مشترک آب با پاکستان، گفت که استفاده از آب به عنوان سلاح غیرقابل قبول است و پاکستان به هر قیمتی از حق خود دفاع خواهد کرد.

در بیانیه دفتر نخست وزیری پاکستان آمده است: رئیس جمهور ایران از نخست وزیر به خاطر پیام همبستگی‌اش در مورد حادثه بندر شهید رجایی قدردانی و از تلاش‌های پاکستان برای صلح در منطقه تمجید کرد.

پزشکیان از شهباز شریف برای سفر به تهران دعوت کرد و متقابلا نخست وزیر پاکستان نیز دعوت خود را از رئیس جمهور اسلامی ایران برای سفر به اسلام‌آباد تجدید کرد.

از طرف دیگر در تماس تلفنی عباس عراقچی وزیر خارجه ایران با سناتور محمد اسحاق دار معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه پاکستان، اسحاق دار همتای ایرانی خود را در جریان آخرین تحولات مرتبط با مسائل پاکستان و هند قرار داد و نسبت به آنچه در این بیانیه اقدامات تنش‌زای هند خوانده شد، هشدار داد.

وزیر خارجه پاکستان همچنین از تلاش‌های ایران برای کمک به آرام کردن اوضاع و کاهش تنش‌ها در منطقه قدردانی کرد.

«عراقچی» همزمان با تشدید تنش میان پاکستان و هند در حساب کاربری خود در شبکه ایکس نوشت: هند و پاکستان برادران و همسایگان ایران هستند و از روابطی برخوردارند که ریشه در پیوند‌های فرهنگی و تمدنی چند صد ساله دارد. ما آنها را، مثل دیگر همسایگان، اولویت نخست خود می‌دانیم.

او شعری از سعدی (بنی آدم اعضای یکدیگرند که در آفرینش ز یک گوهرند) را نوشت و افزود تهران آماده است تا از مساعی جمیله خود در اسلام‌آباد و دهلی‌نو برای ایجاد تفاهم بیشتر در این زمان دشوار، مطابق با روحیه این شعر فارسی استفاده کند.

استقبال هند از از تلاش‌های ایران برای صلح و امنیت جهانی

مسعود پزشکیان در تماس تلفنی با نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، درباره آخرین تحولات منطقه شبه قاره هند و همچنین روابط دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و هند گفت‌و‌گو و تبادل نظر کرد.

پزشکیان در ابتدای این گفت‌و‌گو با ابراز تأسف عمیق از وقوع حادثه تروریستی اخیر در شهر پهلگام که منجر به جان باختن و مجروح شدن شمار زیادی از شهروندان بی‌گناه هندی شد، ضمن ابراز همدردی صمیمانه با دولت و ملت هند، تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران قویاً اینگونه اقدامات تروریستی و غیرانسانی را محکوم می‌کند.

رئیس‌جمهور ایران با اشاره به روند فزاینده اقدامات تروریستی در منطقه، خاطرنشان کرد: این حوادث تلخ، مسئولیت مشترک همه کشور‌های منطقه را دوچندان می‌کند و ما را ملزم می‌سازد تا با همدلی، همبستگی و همکاری نزدیک، ریشه‌های تروریسم را خشکانده و صلح و آرامش پایدار را برای ملت‌های خود تضمین نماییم.

پزشکیان در ادامه با تجلیل از میراث گرانسنگ رهبران بزرگ هند، اظهار داشت: ما ملت هند را با شخصیت‌های برجسته‌ای، چون مهاتما گاندی و جواهر لعل نهرو که پیام‌آوران صلح، دوستی و همزیستی مسالمت‌آمیز در جهان بودند، می‌شناسیم. امیدواریم همچنان این مشی و سیاست راهبردی، سرلوحه روابط هند با تمامی کشور‌های جهان باقی بماند.

رئیس جمهور ایران در بخش دیگری از این مکالمه، با اشاره به روند‌رو به رشد مناسبات اقتصادی ایران و هند ابراز امیدواری کرد: سطح همکاری‌های دوجانبه، به‌ویژه در حوزه‌های اقتصادی، تجاری و زیرساختی بیش از پیش توسعه یابد.

پزشکیان با تأکید بر اهمیت پروژه‌های مشترک از جمله توسعه بندر چابهار افزود: چابهار می‌تواند به عنوان محور تعاملات راهبردی منطقه و حلقه اتصال استراتژیک ایران، هند و روسیه ایفای نقش کند. امیدواریم روند اجرایی پروژه‌های مشترک تسریع یابد و به نتایج ملموس و مؤثر دست یابیم.

پزشکیان در پایان ضمن دعوت رسمی از نخست‌وزیر هند برای سفر به تهران، خاطرنشان ساخت: مایلیم در فضایی دوستانه و سازنده، زمینه‌های تعمیق و گسترش همکاری‌های همه‌جانبه میان دو کشور را مورد بررسی و پیگیری قرار دهیم.

نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند نیز در این مکالمه با ابراز قدردانی از تماس تلفنی دکتر پزشکیان و پیام همدردی وی، تأکید کرد: ابراز همدلی شما برای دولت و ملت هند بسیار ارزشمند و دلگرم‌کننده است.

نارندرا مودی با اشاره به جزئیات حادثه تروریستی پهلگام و با یادآوری تجربه تلخ ملت ایران از تروریسم، افزود: ایران با توجه به تجربه‌های دردناک خود، بهتر از هر کشوری می‌تواند احساسات و رنج‌های مردم هند را درک کند.

نخست‌وزیر هند همچنین با اشاره به دیدار اخیر خود با دکتر پزشکیان در شهر کازان روسیه، اظهار داشت: روابط دوجانبه میان هند و جمهوری اسلامی ایران در مسیر بسیار خوبی قرار دارد و ما مصمم به تقویت این روابط در تمامی ابعاد هستیم.

مودی با تجلیل از نقش سازنده ایران در تأمین صلح و امنیت جهانی، اعلام کرد: دولت هند از تلاش‌های ایران برای تقویت ثبات منطقه‌ای و جهانی حمایت می‌کند و بر لزوم حل و فصل دیپلماتیک اختلافات، از جمله میان ایران و ایالات متحده آمریکا، تأکید دارد.

نخست‌وزیر هند همچنین با ابراز تأسف عمیق از حادثه اخیر در بندر شهید رجایی استان هرمزگان، آمادگی کشورش را برای هرگونه کمک به جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد.

نخست وزیر هند همچنین صمیمانه‌ترین آرزو‌های خود را برای رئیس‌جمهور ایران، سلامتی مقام معظم رهبری و پیشرفت ملت بزرگ ایران ابراز داشت.