چرا شاخص کل بورس اُفت کرد؟

به گزارش بورس تابناک به نقل از نبض بورس، احمد جانجان یک کارشناس بازار سرمایه گفت: بخشی از دلایل ریزش بازار به عدم نفع در شش الی هفت ماه گذشته باز می‌گردد، زیرا در آن زمان در اوج قیمت‌های کامودیتی‌ها می‌توانست صادرات صورت پذیرد، اما به دلیل اشتباه نابخشودنی وزیر صمت در عوارض صادراتی باعث شد که نزدیک به سه میلیون تن مقادیر فولادی در انبار‌های فولادسازان انباشته شود، به طوری که زمانی که شمش ۷۵۰ دلار و ۹۰۰ دلار بود، نتوانستیم محصولات را به فروش برسانیم و در ادامه به دلیل غیبت ایران در بازار جهانی موجب شد تا بازار‌های صادراتی ما را ترکیه و چین تصاحب کنند. زیرا این دو کشور مشوق‌های صادراتی به شرکت‌ها اعطا می‌کردند، به طوری که بخشی از بازار که به دلیل جنگ روسیه و اوکراین به عنوان فرصت صادراتی بود را گرفتند، بنابراین شرکت‌های روسی با چیزی نزدیک به ۳۰ الی ۴۰ درصد تخفیف، مشتریان ایران را گرفتند و اکنون برای بازگشت به این بازار‌ها جز موارد تحریمی باید یک رقابت منفی با شرکت‌های بورس انجام دهیم.

احمد جانجان، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با نبض بورس با اشاره به مطلب فوق گفت: به واسطه اقدامات اقتصاد سیاسی و از طرفی همراهی سیاست‌های بانک مرکزی برای تعمیق بیشتر رکود آن هم از نوع تورمی، رقابت بانک‌ها برای جذب سپرده بیشتر را شاهد هستیم، که به طور قطع این نوع سیاست گذاری بانک مرکزی که ترازنامه بانک‌ها را به شدت کنترل می‌کند، که به هدف خود مبنی بر کنترل رشد نقدینگی با نزولی کردن آن دست یابد، با اضافه برداشت‌ها برخورد می‌کند، که نتیجه ثانویه از جمله تشنگی منابع به وجود می‌آید و در اثر این کسری منابع بانک‌ها باید سپرده بیشتری را جذب کنند و برای جذب سپرده بیشتر به افزایش نرخ سپرده روی می‌آورند. از سوی دیگر بازده غیر بانکی در رقابت بانک‌ها افزایش می‌یابد و به ۲۱ درصد برای بانک‌ها نزدیک می‌شویم.

این کارشناس بازار سرمایه بیان داشت: ابهام سیاسی در پی توافق برجام و ریسک سیستماتیک به نام بودجه ۱۴۰۲ عوامل بعدی افت شاخص کل بورس است.

جانجان گفت: کاهش ارزش معاملات خود انگیزه‌ها را برای سرمایه گذاری در بازار سهام پایین می‌آورد و با توجه به وضعیتی که در بازار حاکم است، سرمایه گذاران ترجیح خواهند داد که سرمایه خود را به سمتی هدایت کند که محل کم ریسک تری باشد.

این فعال بازار سرمایه ابراز داشت: از سوی دیگر قیمت‌های بازار‌های جهانی با ریزش مواجه بود و این موضوع موجب شد تا ریزش بازار سرمایه توام یابد. ریزش بازار‌های جهانی در کنار دستورات فاطمی امین وزیر صنعت معدن و تجارت، افت بازار سرمایه را قوت بخشید. در گذشته از سوی کارشناسان هشدار‌هایی به وزسر صمت و همکارانش داده می‌شد که بهترین فرصت برای فروش نفت و کامودیتی‌ها است، اما ایشان به بهانه کنترل بازار‌های داخلی، قیمت گذاری دستوری را تعمیق کردند.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: در بازار جهانی فدرال رزرو همچنان افزایش نرخ بهره را در دستور کار دارد و وقتی که وضعیت اشتغال شرکت‌ها و شاخص مدیران خرید را مشاهده می‌کنیم که اوضاع همچنان بد است، زیرا هسته مرکزی تورم همچنان قدرتمند عمل می‌کند. در این شرایط احتمال ریزش کامودیتی‌ها قوت می‌گیرد. این موضوع موجب شد تا طلای جهانی نیز با ریزش مواجه شود، به دلیل این است که بازار بر این اصول پایدار بود که این بار فدرال رزرو ۰.۵ واحد افزایش نرخ بهره را باید در دستور کار قرار دهد، در حالی که ۰.۷۵ درصد را اعمال کرد و همچنان افزایش نرخ بهره یکی از سیاست‌های اصلی فدرال رزرو برای کنترل تورم است و گزارش صندوق‌های بین المللی موسسات پولی و مالی، بانک‌ها و ... مشاهده می‌کنیم که با ریزش در بازار‌های جهانی مواجه هستیم.

وی ابراز داشت: متاسفانه دولت مردان و مشاوران آن‌ها از دانش کافی برخوردار نیستند، زیرا هنگامی که عنوان می‌کنند که باید قیمت فولاد در داخل کشور کنترل شود، در حالی که قیمت فولاد از قیمت قراضه جهانی هم ارزان‌تر است.

این تحلیل گر بازار‌های مالی ابراز داشت: به رغم این که یکی از شروط صادراتی این است که شرکت‌ها مازاد عرضه را می‌توانند صادر کنند، اما با دستورات نادرست نسبت به اوره ای‌ها در بودجه که نیمه خام حساب شد یا عوارضی که برای شرکت‌های اوره‌ای و محصولات کشاورزی وضع شد، که با منفی شدن بازار همراه بود و چند روز بعد وزارت صمت مصوبه خود را ملغی کرد. جای تأسف است که چنین سیاست گذاری به محل آزمون و خطا برای وزیر تبدیل شده است و همچنان به بدنه کارشناسی توجه نمی‌کنند.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: به رغم سیاست‌های بانک مرکزی که مخالف سیاست‌های اعلامی دولت است، هیات دولت متشکل از هیات وزیران، مصوبه ۱۰بندی را برای بورس پیشنهاد می‌دهند که یکی از بند‌ها صراحتا اشاره دارد که نباید نرخ بهره بانکی بالا‌تر از ۲۰ درصد رود، چرا رئیس کل بانک مرکزی به این مسأله توجهی ندارد و رویه خود را پیش گرفته است.

جانجان در پایان تاکید کرد: یک فنری که سال ۹۶ فشرده کردند صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی به شاه فنر تبدیل کرده است، وقتی این بار رها شود، ضرر‌های آن متوجه خودش و مردم خواهد شد. امروز مصوبه‌ای واردات پلاتین، طلا و نقره به شکل خام وضع شد، مبنی بر این که عوارض و ارزش افزوده آن صفر شد و رهگیری منشا ارزی آن هم صفر شد. هنگامی که دولت به چنین سیاست‌های روی می‌آورد و سیاست‌های متضادی به سمت سیاست‌های پولی خود وضع می‌کند، مشخص است در کمتر از یکسال و نیم چه اتفاقی پیش رویمان است.