وقتی دسته‌موتور تصمیم می‌گیرد از راننده تست اعصاب بگیرد!/ هر آنچه باید در مورد دسته موتور بدانیم

به گزارش تابناک، دسته موتور، یا همون Engine Mount، شاید کوچک باشد، ولی نقشش مثل پایه‌ی صندلی است : تا وقتی سالمه کسی تحویلش نمی‌گیره، اما وقتی خراب می‌شه، تازه متئوجه می شوی چه ستون استواری بوده برای آرامش خودرو .

این گزارش برای راحتی مخاطب با زبان محاوره نوشته شده است ، البته که به دور از رفتار حرفه ای خبرنگاری است اما  گاهی لازم است !

 دسته موتور دقیقاً چه‌کاره است؟

دسته موتور، واسطه‌ای بین موتور و شاسی بدنه است. یعنی اون چیزی که موتور رو به اتاق ماشین وصل می‌کنه. اما فقط کارش نگه‌داشتن نیست — وظیفه‌ی اصلی‌اش جذب لرزش‌های ناشی از عملکرد موتور و جلوگیری از انتقال اون به کابینه.

موتور در حین کار دائم در حال حرکت و ارتعاشه. اگر دسته موتور وجود نداشت، این لرزش‌ها مستقیم به شاسی منتقل می‌شدن و ماشین تبدیل به دستگاه ماساژ سیار می‌شد! 

جنس دسته موتور معمولاً از ترکیب فلز و لاستیک مقاوم ساخته می‌شه. لاستیک وظیفه‌ی جذب ضربه‌ها رو داره و فلز، مقاومت مکانیکی و اتصال به شاسی رو تأمین می‌کنه. بعضی مدل‌های جدیدتر هم «دسته موتور هیدرولیکی» هستن که داخلشون از مایع مخصوص پر شده تا ارتعاشات بیشتری رو جذب کنن.

در خودروهای مدرن مثل هیبریدها یا اسپرت‌های امروزی (مثل BMW X2 یا Toyota GR Hilux)، حتی از دسته‌موتورهای فعال (Active Engine Mount) استفاده می‌شه که با سنسور، لرزش موتور رو در لحظه تنظیم می‌کنن. یعنی عملاً دسته‌موتور هم وارد دنیای هوش مصنوعی شده!

وقتی دسته‌موتور خسته می‌شود!

دسته‌موتور هم مثل ما آدم‌ها عمر محدودی داره. لاستیکش خشک می‌شه، ترک برمی‌داره یا پاره می‌شه و اون‌وقت تازه دردسرها شروع می‌شن. چند علامت واضح وجود داره که می‌گه دسته‌موتورت دیگه داره استعفا می‌ده:

1. لرزش غیرعادی در کابین:
   وقتی ماشین رو روشن می‌کنی و کل فرمان و داشبورد شروع می‌کنن به لرزیدن، یعنی دسته‌موتور یکی از پایه‌هاش رو از دست داده.

2. تکان شدید هنگام دنده عوض کردن:
   مخصوصاً در خودروهای دنده‌اتومات، وقتی از D به R می‌ری یا بالعکس، اگه ماشین تکون بدی داره، بدون که دسته‌موتور داره فریاد کمک می‌کشه.

3. صدای تق‌تق یا کوبش زیر کاپوت:
   مخصوصاً موقع شتاب‌گیری یا ترمز ناگهانی. این صدا نتیجه حرکت اضافی موتور به خاطر شل شدن دسته‌موتوره.

4. احساس سنگینی در استارت یا لرزش در دور آرام (Idle):
   اگر موتور در حالت خلاص مثل تراکتور کار می‌کنه، احتمال زیاد دسته‌موتور اصلی ترک خورده یا لاستیکش جدا شده.

دسته‌موتورهای مدرن و فریب ظرافت

خودروسازان امروزی دنبال سبک‌تر کردن وزن کل خودرو هستن. نتیجه؟ دسته‌موتورهایی نازک‌تر، کوچک‌تر و البته ظریف‌تر! در ظاهر خوبه، ولی در عمل، این ظرافت باعث شده عمر بعضی از اون‌ها به جای صد هزار کیلومتر، نصف این عدد باشه.

مثلاً در خودروهای چینی جدید مثل «لئوکانوی L7» یا «Kia K4»، دسته‌موتورهای ارزون‌تر معمولاً از لاستیک نرم‌تر ساخته می‌شن که راحت‌تر ارتعاشات رو جذب کنن، اما زود هم خراب می‌شن. در مقابل، توی خودروهای ژاپنی مثل Mazda CX-50 یا Toyota Hilux، کیفیت دسته‌موتور بالاتره و عمر مفیدش معمولاً تا ۱۵۰ هزار کیلومتره و البته راجب خودروهای ایرانی هم اصلا صحبتی نمیکنم!  البته  این کارکرد ها به شرط رانندگی ملایم و جاده استاندارد!

وقتی خودم با دسته‌موتور قهر کردم!

یادمه یه‌بار با یه خودرو تستی (از اون مدل‌هایی که سازنده‌اش ادعا می‌کرد «سواری نرم‌تر از ابریشم» داره)، تا یه چاله افتادم و ماشین لرزید طوری که قهوه‌ام رنگ کرم سقف رو به قهوه ای تبدیل کرد. مکانیک گفت: «داداش دسته‌موتورت ترکیده!» 
اونجا فهمیدم چقدر این قطعه ساده، روی حس رانندگی و کیفیت سواری تأثیر داره. از اون روز به بعد، هر وقت ماشینم لرزید، قبل از شکایت از موتورش، اول دسته‌موتور رو چک می‌کنم.

آلبوم عکس

چطور از خراب شدنش جلوگیری کنیم؟

• موقع رانندگی، از گاز دادن ناگهانی یا ترمز شدید خودداری کن.

• دنده رو نرم عوض کن، مخصوصاً در اتومات‌ها.

• اگر موتور روغن‌ریزی داره، سریع برطرفش کن، چون روغن باعث پوسیدگی لاستیک دسته‌موتور می‌شه.

• به سرویس‌کار بگو دسته‌موتور رو هر ۴۰ هزار کیلومتر بررسی کنه

دسته‌موتور شاید توی خودرو کوچک و بی‌اهمیت به نظر بیاد، ولی در واقع یکی از حیاتی‌ترین اجزاست که آرامش راننده و عمر موتور رو تضمین می‌کنه. خرابی اون یعنی افزایش لرزش، صدای اضافی، افت سواری و حتی آسیب به قطعات دیگر.
پس دفعه بعد که ماشینت مثل پیرمرد موقع برخاستن صدا داد، قبل از اینکه موتور رو مقصر بدونی، یه نگاهی به دسته‌موتور بینداز. شاید اون فقط یه تکیه‌گاه خسته‌ست که داره می‌گه: «بسه دیگه، عوضم کن!»