مذاکره با اروپا تکرار یک بازی بیهوده از سوی ایران است/ کارت اصلی دست ترامپ است

استاد دانشگاه آلاباما آمریکا می‌گوید مکانیسم بازگشت تحریم‌ها فعال شود، به ترامپ اهرم بیشتری می‌دهد تا تسلیم شدن ایران را در مذاکرات آینده تسریع کند.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، فرانسه، آلمان و انگلیس روز پنجشنبه نامه‌ای به اعضای شورای امنیت سازمان ملل ارسال و اعلام کردند که مکانیسم «اسنپ‌بک» را فعال می‌کنند تا تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران دوباره اعمال شود.

بر اساس نامه ارسال شده به شورای امنیت سازمان ملل متحد، فرانسه، آلمان و بریتانیا از ایران خواسته‌اند تا برای حل نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای‌اش در دیپلماسی سازنده مشارکت کند.

در این نامه آمده است: «سه کشور اروپایی متعهد است از تمام ابزار‌های دیپلماتیک موجود برای تضمین اینکه ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نیابد، استفاده کند.»

این کشور‌ها اضافه کردند که این امر شامل تصمیم این سه کشور برای فعال‌سازی مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران است که امروز از طریق این نامه اطلاع‌رسانی می‌شود.

در ادامه نامه آمده است: «با این حال، تعهد سه کشور اروپایی به راه‌حل دیپلماتیک همچنان استوار است. سه کشور از دوره ۳۰ روزه پس از این اطلاع‌رسانی به‌طور کامل استفاده خواهد کرد تا مسئله‌ای را که منجر به این اقدام شده، حل‌وفصل کند.»

این سازوکار به کشور‌های امضاکننده برجام امکان می‌دهد در صورت نقض تعهدات از سوی ایران، پس از طی مراحل پیش‌بینی شده، تحریم‌های پیشین سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران را بازگردانند.

وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، اعلان غیرقانونی فرانسه، آلمان و انگلیس (E ۳) به شورای امنیت در ارتباط با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را قاطعانه رد و به شدیدترین شکل ممکن محکوم کرد. 

بر اساس بیانیه وزارت خارجه ایران، این اقدام غیرموجه که برخلاف سازوکار حل و فصل اختلافات (DRM) در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می‌باشد، تلاشی غیرقانونی و ناموجه برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده است و آشکارا در مغایرت با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) قرار دارد: «همان‌طور که در مکاتبات متعدد قبلی با شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید شده است، سه کشور اروپایی هیچ صلاحیت حقوقی یا اخلاقی برای توسل به سازوکار موسوم به «اسنپ بک» ندارند؛ بنابراین اعلان آنان بی‌اعتبار، باطل و فاقد هرگونه اثر حقوقی است.»

بر اساس اعلام وزارت خارجه ایران، این تصمیم سه کشور اروپایی به‌شدت روند جاری تعاملات و همکاری‌های ایران و آژانس را تضعیف خواهد کرد. این تشدید تحریک‌آمیز و غیرضروری با پاسخ‌های مقتضی همراه خواهد بود. مسیری که سه کشور اروپایی برگزیده‌اند، در صورت مهار نشدن، پیامد‌های شدیدی برای اعتبار و ساختار شورای امنیت خواهد داشت. توسل به ساز و کار موسوم به اسنپ بک بدون طی روند مقتضی و ارائه مبانی حقوقی معتبر نه تنها اعتماد به تصمیم‌های شورا را تضعیف می‌کند، بلکه صلح و امنیت بین‌المللی را نیز در معرض خطر می‌کند.

در خصوص این موضوع خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.

کتاب «ماراتن مذاکرات هسته‌ای، از سعدآباد تا کوبروگ» به قلم نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه بوستون و کاوه افراسیابی، استاد دانشگاه بوستون آمریکا از جمله آثار انتصار به شمار می‌رود. همچنین کتاب «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» از جمله آثار شناخته شده انتصار است که ابعاد سیاسی و اجتماعی ادغام کرد‌ها در جریان اصلی زندگی سیاسی-اجتماعی در ایران، عراق و ترکیه را تحلیل می‌کند.

*سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان روند فعال سازی مکانیسم ماشه را در نامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل آغاز کردند. حال که تاسیسات هسته‌ای ایران در حمله اسرائیل و آمریکا نابود شده است و خطر در «آستانه هسته‌ای» بودن ایران نیز مطرح نیست چرا دست به چنین اقدامی زدند؟

از همان ابتدا، سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) در سیاست‌های خود نسبت به ایران همگام و همسو با ایالات متحده عمل کرده‌اند. به عبارت دیگر، یکی از بزرگترین اشتباهات رهبران ایران در سالیان متمادی این بوده که این سه کشور را بازیگری مستقل در این موضوع فرض کرده و امید داشته‌اند که می‌توانند سیاست‌های اروپا را از سیاست‌های ایالات متحده جدا کنند. 

تصمیم‌گیران ایرانی علی‌رغم شکست‌های پیاپی، همچنان به تفکر آرزومندانه خود درباره اروپا ادامه داده‌اند. ضرب‌المثل معروفی وجود دارد که دیوانگی را انجام دادن کاری یکسان بار‌ها و بار‌ها و انتظار نتیجه‌ای متفاوت داشتن تعریف می‌کند. این گفته عموماً به آلبرت انیشتین نسبت داده می‌شود، ولی احتمالاً صحت ندارد. 

در هر صورت، به نظر می‌رسد ایران در قبال اروپا اشتباهات خود را تکرار می‌کند و به معجزه امید بسته است. اروپایی‌ها این روند را تشخیص داده‌اند و حالا تصمیم گرفته‌اند تا گلوی ایران را هدف بگیرند، زیرا ایران را در ضعیف‌ترین موقعیت خود از سال ۱۳۵۸ (۱۹۷۹) تاکنون می‌بینند. 

آنها به خوبی می‌دانند که موضوع هسته‌ای یک موضوع انحرافی است، به ویژه اکنون که تأسیسات اصلی هسته‌ای کشور توسط بمباران‌های آمریکایی-اسرائیلی نابود شده‌اند.

*در نامه سه کشور اروپایی به شورای امنیت عنوان شده اگر در مدت ۳۰ روز تا اجرایی شدن اسنپ بک، ایران وارد مذاکرات شود از آن صرف نظر خواهند کرد. به نظر شما روند تحولات به گونه‌ای خواهد بود که آنها از اجرایی شدن آن صرف نظر کنند؟

به نظر من اروپا معتقد است که ایران آماده تسلیم در برابر خواسته‌های غرب است و تهران این کار را دیرتر نخواهد کرد. آنها هشدار ایران، به ویژه درباره ترک یا تعلیق عضویت کشور در NPT (پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای) را جدی نمی‌گیرند. ایران ممکن است هنوز توانایی‌هایی برای مقابله با غرب داشته باشد، اما برداشت کلی این است که ایران اعتقاد خود برای عمل کردن را از دست داده است.

*اروپا برای عدم فعال سازی اسنپ بک سه شرط شامل ۱. گفتگوی مستقیم ایران و آمریکا، ۲. ارائه برآوردی از میزان اورانیوم غنی شده ۶۰ درصد و ۳. همکاری ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی، اعلام کرده بود. آیا ممکن است بخشی از این شروط به مذاکره ایران و آمریکا موکول شود؟

این مسئله به یک سراشیبی لغزان ختم می‌شود. همه می‌دانند که برجام در زمانی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ (۱۳۹۷) از آن خارج شد، از بین رفت. ایران باید در آن زمان برجام را باطل اعلام می‌کرد. اما متأسفانه، همانطور که ضرب‌المثلی می‌گوید، ایران هم دیر کرده و هم پول کم آورده رفتار کرد. 

بیش از ایالات متحده، تروئیکای اروپایی مخرب‌ترین بازیگر در بازی دیپلماتیکی بوده که با ایران انجام داده است. نباید به هیچ یک از وعده‌های آنها اعتقاد داشت.

*با فعال کردن مکانیسم ماشه، اروپای به صورت موثر وارد مذاکرات احتمالی میان ایران و آمریکا می‌شود و اهرم خود برای امتیازات لازم را دارد. ارزیابی شما چیست؟

تروئیکای اروپایی یک بازیگر درجه دو یا سه است؛ این واشنگتن است که وقتی نوبت به معامله با ایران می‌رسد، همه کارت‌ها را در دست دارد. معامله کردن با تروئیکای اروپایی اتلاف وقت است.

*آمریکا چه استفاده‌ای از این فعال سازی «اسنپ بک» در مذاکرات احتمالی با ایران خواهد کرد؟

مانند اروپا، تیم ترامپ معتقد است که ایران آماده امتیاز دادن است، اما به دنبال راهی برای حفظ آبرو است. مکانیسم بازگشت تحریم‌ها فعال شود، به ترامپ اهرم بیشتری می‌دهد تا تسلیم شدن ایران را در مذاکرات آینده تسریع کند.