بورس بی‌اعتمادتر از همیشه/ چرا نسخه فرزین و صیدی هم دردی دوا نکرد؟

در حالی‌که بازار سهام بار دیگر به مسیر سقوط بازگشته، اقدامات سازمان بورس همچنان در حد وعده‌ و واکنش‌های دیرهنگام باقی مانده است. حمایت‌های بی‌رمق و سیاست‌های تکراری روسای سازمان بورس و بانک مرکزی، نه‌تنها از ریزش بازار جلوگیری نکرده‌اند، بلکه بحران اعتماد میان میلیون ها سهامدار را عمیق‌تر کرده‌اند.

به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ بورس تهران پس از یک روز سبز موقتی، بار دیگر به سراشیبی سقوط بازگشت. این در حالی است که تنها در هفته گذشته، شاخص کل بورس نزدیک به ۳۰۰ هزار واحد سقوط را تجربه کرد؛ سقوطی که صدای اعتراض میلیون‌ها سهامدار را به دنبال داشت و عمق بحران اعتماد را آشکارتر کرد.

بر اساس آمارهای بازار سهام، در معاملات امروز، شاخص کل بورس با ریزش بیش از ۵۱ هزار واحدی به سطح ۲ میلیون و ۶۵۸ هزار واحد بازگشت؛ سطحی که آخرین‌بار در اسفندماه سال گذشته مشاهده شده بود. این یعنی نه‌تنها بازار رشد نکرد، بلکه عملاً چند ماه به عقب بازگشته است.

رکود و بی‌اعتمادی در معاملات

بیش از ۹۳ درصد بازار امروز منفی بود و تنها ۷ درصد نماد‌ها توانستند در محدوده مثبت باقی بمانند؛ تصویری که نمی‌توان از کنار آن با بی‌تفاوتی عبور کرد. در کنار سقوط قابل توجه نماگرهای بورس، خروج سرمایه نیز با قدرت ادامه یافت. تنها در یک روز، بازار شاهد خروج ۷۸۳ میلیارد تومان پول حقیقی بود؛ عمدتاً از گروه‌های بانکی، فلزات، سیمان و بیمه. ارزش معاملات خرد نیز به ۳۷۰۰ میلیارد تومان کاهش یافت که فقط حدود ۲۷۰۰ میلیارد تومان آن مربوط به سهام بود؛ رقمی که به‌روشنی حکایت از رکود و بی‌اعتمادی در معاملات دارد.

در چنین شرایطی، تصمیم جدید سازمان بورس برای افزایش دامنه نوسان صندوق‌های اهرمی از ۳ به ۴ درصد نیز بی‌تأثیر بود؛ چرا که صف‌های فروش سنگین همچنان پابرجاست. سؤال اینجاست که آیا مسئولان بازار سرمایه هنوز هم نسبت به عمق بحران آگاه نیستند یا صرفاً به راهکار‌های نمادین و بی‌اثر بسنده می‌کنند؟

سیاست‌های حمایتی؛ نسخه تکراری برای بیماری مزمن

اقدام دیگر مسئولان، انتشار بسته حمایتی ۶۰ هزار میلیارد تومانی بود؛ سیاستی که هفته گذشته با تبلیغات گسترده از سوی سازمان بورس و بانک مرکزی معرفی شد، اما در عمل نتوانسته است مانع از ریزش بازار شود. بسیاری از کارشناسان نیز نسبت به اثرگذاری واقعی چنین مداخلاتی ابراز تردید کرده‌اند.

فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه، در واکنش به این بسته حمایتی به خبرنگار تابناک گفته بود: تجربه نشان داده این قبیل مداخلات تنها اثر کوتاه‌مدت دارند و در بلندمدت حتی ممکن است اثرات معکوس برجای بگذارند. مشابه همین اقدام در سال ۱۳۹۹ نیز نه‌تنها بازار را نجات نداد، بلکه مشکلاتی را برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری ایجاد کرد.

وی افزود: در هیچ بازار مالی معتبری در دنیا، دولت با تزریق پول به‌دنبال جلوگیری از اصلاح قیمت‌ها نیست. راه‌کار صحیح، استفاده از ابزار‌های حرفه‌ای نظیر مشتقات مالی و آپشن‌هاست؛ نه مداخلات مستقیم و کوتاه‌مدت.

بازار بی‌پشتوانه و تصمیم‌های بی‌حاصل

به نظر می رسد، بازار سهام در حال حاضر با یک بحران ساختاری و عمیق مواجه است؛ بحرانی که با راه‌حل‌های کوتاه‌مدت، بی‌برنامه و غیرکارشناسی قابل حل نیست. تا زمانی که سیاست‌گذاران بازار سرمایه، به جای اعتمادسازی پایدار، تنها به تسکین‌های موقت بسنده کنند، نه تنها شاخص رشد نخواهد کرد، بلکه سهامداران خرد بیش از پیش قربانی این بی‌ثباتی می شوند.