العرب نوشت بارزترین پیامد توافق هسته ای تشکیل احتمالی کشورهای مشترک المنافع شیعه و تبدیل شدن ایران به کشوری محوری است.
روزنامه العرب چاپ لندن در تحلیلی به قلم حسن مصدق از دانشگاه سوربون نوشت: پیامدهای سیاسی توافق هسته ای ایران و غرب، برداشتهای مختلفی را از سناریوی های آتی ناشی از این توافق به وجود میآورد، سناریوهایی که امکان تاثیرگذاری در سایر پرونده های منطقه ای را فراهم میکند و شاید هم حاشیه فعالیتهای ایران را بیشتر کند. توافق هسته ای به صورت غیر مستقیم به بقای جمهوری اسلامی ایران، به رسمیت شناختن و همزیستی با آن اذعان کرد و این بارزترین نتیجه کوتاه مدت یا میان مدت، توافق هسته ای خواهد بود.
پذیرش ایران به عنوان بخشی از نظام سیاسی و جغرافیایی منطقه، به مثابه پذیرش تشکیل کشورهای مشترک المنافع شیعه است، و این یکی از پیامدهای مستقیم توافق هسته ای است و شاید روندی پیش آید که ایران در مقابل کاهش نقش کشورهای عربی، به کشوری محوری تبدیل شود. کشورهای عربی، همچنان آنگونه که باید و شاید، به صورت جمعی اقدام نمیکنند و هماهنگی ها بین آنها، در خصوص مسائل منطقه هیچ پیشرفتی نداشته است زیرا اولویت ها و منافع این کشورها، باهم تفاوت دارد، به گونه ای که بسیاری از پرونده ها که برای عرب ها مهم است، بین ایران و اسرائیل مشترک است، مانند پرونده فلسطین، نفوذ ایران در سوریه و لبنان و ارتباط با حماس.
به ادعای این روزنامه، وارد کردن مجدد ایران در سامانه منطقه ای و بین المللی زمینه ترسیم نقشه ائتلاف های جدید را فراهم کرد، ائتلاف هایی که به منظور پیشگیری با هرگونه خطر احتمالی صورت میگیرد. در همین خصوص عربستان، مصر، امارات، کویت، اردن، بحرین، مغرب، سودان و پاکستان به تشکیل ائتلافی جدید روی آوردند و تلاش میشود ترکیه نیز به این ائتلاف ملحق شود. کشورهای عربی برای مقابله با نفوذ ایران، باید راهبردی اتخاذ کنند که در آن از نقاط ضعف ایران به شیوه ای مطلوب استفاده شود و در این خصوص به نظر میرسد باید با اصولی که نظام ایران با تکیه به آنها، بلندپروازی های توسعه طلبانه را قالب بندی میکند، مقابله فکری، سیاسی و رسانه ای صورت گیرد.
در سطح بین المللی نیز باید همزمان با تقویت روابط عربی متقابل و مشترک، نقشه ائتلاف های عربی خارجی توسعه یابد و تلاش شود، دیپلماسی نقشی مهم در استفاده از ابزارهای علمی، فرهنگی و رسانه برای حل اختلافهای عربی ایفا کند و فضای اعتماد بین کشورهای عربی به وجود آید تا این کشورها بتوانند همکاری سیاسی داشته باشند و خطرهای نظامی را دور کنند.