رد پای بهاییت در بازار نشر ایران

پایگاه اطلاع رسانی برهان نوشت:

 پس از انتشار دایره المعارف «ایرانیکا» توسط «احسان یارشاطر» در آمریکا، این بار دانش نامه «دانش گستر» در 81 جلد با حمایت یکی از بهاییان شناخته شده منتشر و روانه بازار نشر شده است.

در خبری که از سوی رسانه ها درباره این دانش نامه، منتشر شده، آمده است: «دانش نامه «دانش گستر» دایره المعارفی است عمومی و جهانی بالای 51 هزار صفحه که در آن اطلاعات اصلی، مهم و روزآمد در تمامی رشته های دانش بشری در سراسر جهان، از گذشته های دور تا زمان حاضر، به صورت مقاله های کوتاه و فشرده به ترتیب الفبا آمده است.

 این دانش نامه در مجموع شامل 95 هزارمقاله است که 04درصد آن یعنی 32هزار مقاله مربوط به ایران و اسلام و 60درصد یعنی 63هزار مقاله مربوط به نقاط و فرهنگ های دیگر جهان است. در این دانش نامه بیش از 02هزار تصویر شامل عکس، نقشه، جدول و نمودار استفاده شده است.

هم چنین مشتمل بر 02هزار زندگی نامه مشاهیر ایران و جهان در تمامی حوزه های معارف بشری است. این دایره المعارف برای اولین بار در ایران زندگی افراد معاصر زنده ایران را نیز در برگرفته و منحصر به گذشتگان نیست.

آشنایی با حامی مالی دانش نامه «دانش گستر»

نکته قابل توجه درباره این دانش نامه، حمایت مالی فردی به نام «حسینعلی سودآور» است که در رسانه ها نیز به این نام توجه ویژه ای می شود و تمامی افراد دخیل در این دانش نامه حمایت مالی وی را امری بسیار مهم در راه تألیف و نشر این دانش نامه، عنوان می کنند. اگر بدانیم که حسینعلی سودآور در زمره خاندان بهاییان سابقه دار در ایران است پی می بریم که این توجه ویژه رسانه ها به این فرد و نیز علاقه ای که بهاییان برای تأثیرگذاری در مباحث مهم فرهنگی دارند، از چه جهت می باشد.

سابقه خاندان سودآور

خاندان سودآور، مهاجری کاشانی است که به عشق آباد (روسیه)، مرکز بزرگ استقرار بهاییان رفت و با نام «کاشانسکی» فعالیت تجاری خود را آغاز کرد. آقای حسینعلی کاشانسکی و پسرانش، صمد، احمد و فریدون، به همراه گروهی کثیر از بهاییان عشق آباد، پس از انقلاب بلشویکی روسیه به ایران بازگشتند و نام خانوادگی «سودآور» را برگزیدند.

نصرالله صبا (مختارالملک) در 92 اسفند 2131 (ه.ش) به «تقی زاده» می نویسد: «آقای سودآور که در گذشته به اسم کاشانسکی معروف بوده، دو پسر دارد که هر دو در بانک ملی کار می کنند. برادر بزرگ صمدخان به واسطه نداشتن اجازه معافی دایمی از خدمت نظام وظیفه نمی تواند به خارجه برود. برادر کوچک احمدخان که دوره خدمت نظام وظیفه را به آخر رسانده در برلین و تهران هم حضور محترم رسیده است، ماهی یکصد تومان حقوق دارد. آقای هژیر اظهار می دارند که در این مدت هیچ گاه لغزش و فتوری از ایشان مشاهده ننموده و از مشارالیه رضایت دارند و تصور می رود قابل اعتماد و اطمینان باشند. در تعقیب مذاکرات شرحی نوشته که تقدیم گردید.»
(ایرج افشار[به کوشش] نامه های تهران: شامل 451 نامه از رجال دوران به سیدحسن تقی زاده، تهران: فرزان روز، 9731، ص891)


سپس، برادران سودآور «شرکت مریخ» را تأسیس کردند و امتیاز واردات مرسدس بنز به ایران را به دست آوردند. آنان از این راه به یکی از خاندان های متمول طراز اول ایران بدل شدند. به گفته «عزت الله سحابی»، امتیاز واردات انحصاری بنز را «شاپور ریپورتر» گرفت و به خانواده سودآور، واگذار کرد. خواهرشان، لیلا سودآور، عضو بلندپایه دفتر فرح پهلوی (دیبا) و همسر یکی از خویشان نزدیک فرح پهلوی، محمود طباطبایی دیبا، بود. محمود دیبا، به دلیل روابط گسترده با خوانندگان و هنرپیشگان مرد و زن، از کارگردانان میهمانی های خصوصی شبانه شاه و فرح بود.

فریدون سودآور «پدر حسینعلی سودآور حامی مالی دانش نامه دانش گستر» (متولد 8091 در عشق آباد، متوفی 51 فروردین 6731 در 98 سالگی)، کوچک ترین پسر آقا حسینعلی کاشانسکی، دختر حاج حسین آقاملک، ثروتمند نامدار مشهد، را به زنی گرفت. حسین ملک (0512- 1531ه.ش) پسر حاج محمدکاظم ملک التجار (متوفی 5031هجری -شمسی) است.


پدر حاج کاظم، آقا محمدمهدی ملک التجار تبریزی (متوفی 7821هجری قمری)، ساکن تهران بود و از معتمدین میرزا تقی خان امیرکبیر. به نوشته مهدی بامداد، حاجی محمدکاظم «پس از درگذشت پدر خود ملقب به ملک التجار شد و بر خلاف پدر چندان سابقه و وجهه خوبی در زمان حیات خود نداشت و به واسطه ارتباط با میرزا علی اصغر خان اتابک اعظم مرجعیتی پیدا کرد و از این راه بر ثروت و ارثیه پدری افزود و با این که مردی باهوش، زیرک، خوش بیان و به نسبت باسواد بود مردم به واسطه تقلباتی که در کارها از قبیل کاغذسازی و جعل اسناد و غیره از او دیده بودند او را خیلی متقلب و بی اعتبار می دانستند و کار مهم تر از همه او از بین بردن سرمایه شرکت عمومی به نفع خود به مبلغ چهارصد هزار تومان بود و چندین سال مردم (شرکا و سهام داران) مطالبه پول خود را از او می کردند و با این که چندین بار هم در محاکمات دادگستری محکوم شد معذلک مردم به واسطه دسایس عدیده وی به پول خود نرسیدند.» و می افزاید: «پس از مرگ مانند اکثر رجال ایران از راه غیر مشروع ثروت بی حسابی برای وراث خود به جای گذاشت.» (بامداد، شرح حال رجال ایران، ج3، صص114- 541)

در سال های متأخر حکومت پهلوی، فریدون سودآور «پدر حسنعلی سودآور» با محفلی از اعضای بهایی دولت امیرعباس هویدا، چون سپهبد پرویز خسروانی (معاون نخست وزیر و رئیس سازمان تربیت بدنی) و ناصر گل سرخی (وزیر منابع طبیعی) و منوچهر پرتو (وزیر دادگستری)، ارتباط نزدیک داشت و با ایشان دوست صمیمی بود.

حسینعلی سودآور، پسر فریدون سودآور، با بهره گیری از شهرت پدربزرگ مادری اش، حاج حسین آقاملک، در سال های اخیر بنیادی به نام «مؤسسه دانش گستر سودآور» در ایران تأسیس کرد. این مؤسسه، انتشار دانش نامه ای را، به سرپرستی «کامران فانی»، آغاز نموده که دومین دانش نامه بزرگ عمومی ایران، پس از دایره المعارف مصاحب، خواهد بود.

کامران فانی، دانش نامه سودآور را اولین دانش نامه ایرانی می خواند که «بخش خصوصی، در واقع یک فرد، هزینه تألیف آن را متقبل شده است.» برای آشنایی بیش تر بنگرید به: «دومین دانش نامه عمومی بعد از دایره المعارف مصاحب»، کتاب نیوز، 62 اسفند 7831؛ گفت وگوی کامران فانی با مجله مثلث (شماره نوروز 9831).

نکته جالب این که هر رسانه ای که می خواهد از حسینعلی سودآور مطلبی بنویسد او را پسر ارشد دختر ارشد حاج حسین ملک- که موزه ای در تهران به نام اوست- یاد می کند و نامی از فریدون سودآور پدر وی که از عناصر بدنام و هم گام با حکومت پهلوی است به میان نمی آید. حسینعلی سودآور، فرزند فریدون سودآور (مدفون در آرامگاه صفا، گورستان ظهیرالدوله) و خانم عزت ملک و بزرگترین نوه مرحوم حاج حسین ملک است و هم اکنون با 07سال سن ناظر استصوابی موقوفات پدربزرگ خویش است. وی تحصیلات خود را ابتدا در ایران و بعد در آمریکا ادامه داد و پیش از انقلاب مدیرعامل بنز خاور، در ایران بود.

وی با پیروزی انقلاب از کشور خارج شد و بعد از دو دهه به ایران بازگشت و در حوزه فعالیت های خیرخواهانه مشغول به فعالیت شد. سودآور در سال 0831 به همراه «محسن خلیجی» و «محمدعلی سادات»، مؤسسه علمی فرهنگی دانش گستر را با مجوز رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بنا نهادند.

این مؤسسه در ابتدای فعالیت خود به صورت عام المنفعه به کمک نهادهای فرهنگی کشور می پرداخت و بعد از تثبیت خود به تألیف و تدوین دانش نامه مشغول شد.

اهم فعالیت های این مؤسسه تا قبل از تدوین دانش نامه دانش گستر به شرح زیر است:

1- کمک به تدوین کتابی راجع به «تاریخ آموزش و پرورش در ایران» به همراه دانشگاه تهران و تأمین بودجه این کار برای امور تحقیقات و چاپ
2- تجهیز برخی آزمایشگاه ها در دانشگاه های سراسر کشور
3- کمک مالی به برنامه انتخاب کتاب سال در دانشگاه تهران و اهدای جوایز به برندگان
4- همکاری با نهاد کتاب خانه های عمومی کشور و تامین مالی خرید کتاب به مبلغ 051 میلیون تومان
5- خرید 051 رایانه و نرم افزارهای مربوط برای تجهیز کتاب خانه های مناطق محروم

این مؤسسه بعدها به فکر روزآمدسازی دانش نامه مصاحب افتاد که به دلیل توافق نکردن با انتشارات امیرکبیر، خود دست به تألیف دانش نامه ای جدید زد و با همکاری کامران فانی و «علی رامین» با بیش از 003 استاد دانشگاه همکاری خود را شروع کرد.

علی رامین که یکی از سر ویراستاران این دانش نامه است، تحصیل کرده دانشگاه هاروارد است و در سال های قبل از انقلاب با سودآور و گروه بنز خاور همکاری داشته است. او که فعالیت فرهنگی خود «را با «انتشارات فرانکلین» (که وظیفه ترویج زندگی آمریکایی و برتری آن در مقابل اسلام و نگاه شرقی را در کتب ادبی دنبال می کرد) آغاز کرده بود در زمان دانشجویی با «حمید عنایت» از عناصر چپ گرا همکاری می کرد. وی بعدها به همکاری با ناشرانی چون «امیرکبیر، سروش، هرمش و نشرنی» پرداخت و پنج سال به همکاری با اتحادیه ناشران و کتاب فروشان ادامه داد.

رامین، برای هم فکری در راه انتشار دانش نامه حتی سفری به آمریکا داشته و با «احسان یار شاطر» بهایی شناخته شده، ملاقاتی داشته و با او درباره دانش نامه هم فکری داشته و از او مشاوره گرفته است.

پوشش رسانه ای وسیع برای انتشار دانش نامه «دانش گستر» که با حمایت مالی عناصر بهایی منتشر شده قابل توجه است به طوری که اکثر خبرگزاری ها مانند ایسنا و مهر و روزنامه هایی چون شرق و فرهیختگان به انتشار خبر این دانش نامه پرداختند و مجلاتی چون مهرنامه و یکی از ضمایم همشهری صفحات متعددی را به آن اختصاص دادند و مصاحبه هایی با حسینعلی سودآور، کامران فانی، علی رامین و محسن خلیجی منتشر کردند.

به هر حال همان گونه که عنوان شد، به این نوع فعالیت هایی که با حمایت مالی عناصر بهایی به سرانجام می رسد باید به دیده شک و تردید نگریست و متعجب بود که نهادهای فرهنگی کشور بدون توجه به سابقه حسنعلی سودآور وی را در کارهای فرهنگی دخیل می کنند و از پول وی که معلوم نیست از چه راهی کسب شده، استفاده می کنند. بهاییان که دشمنان شناخته شده دین مبین اسلام هستند بدون در نظر داشتن منافع مادی و معنوی خود که همانا تحریف تاریخ این سرزمین به نفع بهاییت و نیز وارونه جلوه دادن حقایق تاریخی به همراه معرفی عناصر بدنام ایران زمین که همراه و هم گام با بهاییت هستند دست به فعالیت نخواهند زد و باید دید که در این دانش نامه تا چه حد علایق بهاییان دخالت داده شده است.