سير و بيماري‌هاي قلبي عروقي

آريا: سير داراي اثر پايين آورنده چربي خون است و در نتيجه از بيماري هاي قلبي و سکته جلوگيري مي کند.

يكي از قديمي ترين گياهان مورد مصرف غذايي و دارويي گياه سير است، قديمي ترين اسناد به جاي مانده در مورد سير مربوط به كتيبه هاي سومريان است كه از 2600 سال قبل از ميلاد مسيح به جاي مانده است.

همچنين سير يكي از مهمترين داروهاي مصر باستان است كه حداقل 22 خاصيت درماني براي آن قائل بوده اند و در پاپيروس هاي به جاي مانده از 1550 سال قبل از ميلاد مسيح ثبت شده است، هرودوت مورخ مشهور يونان كه در 45 سال قبل از ميلاد مسيح به مصر سفر كرده اند و در تاريخ خود مي نويسد:"كارگران كه كه ساخت اهرام مصر رابه عهده داشته اند از مقادير زيادي پياز، تربچه و سير استفاده مي كرده اند."

هرودرت همچنين اضافه مي كند كه براي سيصد و شصت هزار كارگر سازنده اهرام مصر مقادير بسيار زيادي سير هر ساله جهت جلوگيري از امراض عفوني مورد نياز و مصرف بوده است و اقوام يهود مصارف و فوائد سير را از مصريان آموخته و سپس اين تجربيات را به بيرون از مصر انتقال دادند.

در بازار دارويي، اشكال مختلف فراوده هاي سير وجود دارد كه بيش تر از همه به صورت تنطوره ، قرص و يا پرل هاي حاوي روغن هستند كه توضيحات خلاصه اي درباره آنها داده مي شود.
تنطور سير شامل عصاره ي آبي الكلي مواد موجود در سير است كه به طور تقريبي همان خاصيت سير را دارد ولي داراي بوي شديد بوده به همين دليل از آن كمتر جايي استفاده مي شود و قرص سير حاوي پودر سير خشك شده است كه بهترين شكل دارويي آن است و خواص آن تا حدودي شبيه سير تازه است و مواد موجود در آن نيز حاوي اكثر موادي است كه در سير تازه وجود دارد، بيش ترين فراوردهاي سيردر جهان به اين شكل است، و از آن جا كه اين قرص ها داراي روكش هستند، لذا داراي بوي سير نبوده ولي بعد از خوردن كمي بوي سير از دهان به مشام مي رسد.
سوال مهمي كه اكثر افراد دارند اين است كه آيا خواص سير به شكل ترشي و يا در غذاهاي پختني و يا سرخ كرده نيز مانند سير تازه است؟

از نظر علمي ، تركيبات و مكانيسم اثر سير تا حد زيادي پيچيده است و به طور مثال تركيبات موجود در سير تا زماني كه پوست حبه ها جدا نشده باشد با زماني كه سير پوست كنده و خرد شود كمي متفاوت است، يعني به محض له شدن سير و مجاورت آن با هوا تغييراتي در آن روي مي دهد و چون مواد اصلي و موثر سير نسبت به هوا و به ويژه حرارت حساس هستند، هر چه سير بيش تر حرارت داده شود خواص آن كمتر مي شود و بنابراين اثر سير در غذاهاي پخته و سرخ شده به مراتب كم تر از سير تازه است و همان بويي كه در آشپزخانه از غذاهاي پختني و يا سرخ شده ي حاوي سير به مشام مي رسد مربوط به مواد گوگردي سير است كه بالاتر از 60 درجه حرارت ، كم كم متصاعد مي شوند و هم چنين سير وقتي به صورت ترشي در مي آيد دست خوش تغييراتي خواهد شد كه به حرارات محيط ، سركه زمان نگه داري و فاكتورهايي از اين قبيل بستگي دارد ولي در اكثر موراد داراي خواصي شبيه به سير است.

خواص مهم دارويي سير:

سير داراي خواص متعددي است كه از زمان هاي قديم تا كنون براي آن قائل بوده اند اما خواص عمده و مهم آن كه امروز از نظر داروسازي و پزشكي مورد توجه قرار گرفته و از نظر علمي و كلينيكي مورد تاييد قرار گرفته اند شامل اين موارد مي شود:

1- اثر پايين آوردنده چربي خون كه باعث جلوگيري از تنگ شدن عروق قلبي و در نتيجه جلوگيري از بيماري هاي قلبي و سكته مي شود.

2- اثر كاهش كلسترول خون كه اين اثر مانند اثر قلبي در جلوگيري از تنگ شدن عروق و مشكلات قلبي عروقي موثر است .

3- سير مي تواند به طور ضعيف قند خون را كاهش دهد، بنابراين مي تواند در رژيم افراد مبتلا به بيماري قند قرار گيرد.

4- سير هم چنين داراي اثر كاهش فشار خون است و البته بايد توجه كرد كه سير نمي تواند فشار خون هاي بالا را مهار كند بلكه در صورت مصرف مداوم به خصوص فراورده هاي دارويي آن تا حدي فشار خون كاهش مي يابد .

5- تركيبات سير مي توانند از چسبندگي پلاكت ها جلوگيري كرده و با اين اثر به اصطلاح عاميانه در كاهش غلظت خون و در جلوگيري از امراض قلبي و عروقي موثر باشد و البته تحقيقات جديد، اثرات ضد ميكروب ، ضد ويروس ، ضد سرطان و چندين خاصيت ديگر سير را كه از قديم به آن معتقد بوده اند، اثبات كرده و به همين دليل سير از قديم به عنوان يك ماده ي غذايي و دارويي باارزش مصرف بسيار زياد داشته و در حال حاضر نيز روز به روز به مصرف آن اضافه مي شود .

نكته بسيار مهم ديگري كه مورد سوال بسياري از مصرف كنندگان سير است اين كه بعضي افراد مي پرسند آيا مي توان حبه ي سير را بدون جويدن بلعيد تا هم بوي كم تري در دهان ايجاد كند و هم از خواص آن بهره مند شوند بايد گفت كه تمام مواد موجود در گياهان، در سلول هاي آن نگه داري شوند که شرط خروج اين مواد از سلول ها له شدن يا پاره شدن و يا شكستن ديواره ي سلول هاست بنابراين تا وقتي كه گياهان به صورت له شده و يا پودر (خرد يا آسياب شده) مورد مصرف قرار نگيرند، مواد موثر آن ها در بدن استخراج نشده و قسمت اعظم آن دفع مي شود و بنابراين هر چه سير بيش تر له شود مواد بيش تري از آن در بدن آزاد مي شود و در صورتي كه به صورت حبه يا تكه هاي بزرگ مصرف شود، كمترين مقدار مواد موثر آن به بدن مي رسد .

نكته ي ديگر اين كه براي از بين بردن كامل بوي سير از دهان راهي وجود ندارد چون تركيبات گوگردي سير پس از وارد شدن به بدن و خون از راه ريه ها و پوست بدن دفع مي شود و ارتباطي به دهان ندارد يعني تركيبات گوگردي كه مسئول بوي سير هستند در بازدم از ريه و با عرق بدن خارج مي شوند لذا فقط بعضي مواد و يا خوش بو كننده ها مي توانند به طور موقت و جزئي بوي دهان را تغيير داده و يا كمي بوي سير را كاهش دهند.