کلیات
امروزه بسیاری از افراد هنگام استفاده از واژه «فضای مجازی» مقصود واژه «اینترنت» را در ذهن بازنمایی می‌کنند. این در حالی است که واژه فضای مجازی مدت‌ها پیش از آنکه اینترنت در جهان رواج پیدا کند وجود داشت. هر چند اکنون منظور از فضای مجازی فضایی تئوری و علمی است که ارتباطات کامپیوتری در آن رخ میدهد، اما این واژه در دهه ۱۹۸۰ وارد ادبیات علمی – تخیلی شد و شاغلان در زمینه کامپیوتر پس از مدتی این واژه را در حوزه فعالیت‌های خود بکار گرفتند. لفظ مادرِ فضای سایبر، سایبرنتیک است که از یونانی باستان به معنای فرماندار یا راننده مشتق شده است؛ واژ‌های که کهنوربرت وینر برای کار پیشگامانه اش در مخابرات الکترونیک و علم کنترل به کار برد.
تفاوت میان فضای مجازی با اینترنت
به رغم تلفیق بیش از حد دو واژه اینترنت و فضای مجازی در دوران کنونی، به نظر میرسد نباید فضای مجازی را با اینترنت اشتباه گرفت. این لفظ غالباً در اشاره به اشیا و شخصیت‌هایی که تا حد زیادی در خود شبکه مخابراتی وجود دارد به کار میرود تا جایی که برای مثال ممکن است به طور استعاری گفته شود یک وبگاه، «در فضای مجازی وجود دارد». بنابر این و بر اساس این تعبیر، اتفاقاتی که در اینترنت رخ میدهد در «فضای مجازی» به وقوع میپیوندند نه جا‌هایی که شرکت کنندگان یا سرور‌ها به طور فیزیکی واقع شدهاند. میشل فوکو فیلسوف از لفظ هتروتوپیا در توصیف چنان فضا‌هایی که به طور همزمان فیزیکی و ذهنی هستند استفاده کرد.
کاربرد روز افزون انسان‌ها از فضای مجازی
امروزه به دلیل گستردگی و فراگیری فضای مجازی و اینترنتی در دنیا و قرار گرفتن بسیاری از مباحث و مطالب در حوزه‌های مختلف مورد نیاز انسان‌ها در درون این شبکه جهانی، ضرورت استفاده از قابلیت‌ها و امکانات آن، برای همه افراد و سازمان‌ها ضروری و لازم بنظر میرسد. به گون‌های که امروزه دیگر انجام بسیاری از فعالیت روزمره انسان، بدون کمک از قابلیت‌های این شبکه عملاً با مشکل مواجه خواهد شد؛ فضایی که گفته میشود به اندازه هزار میلیارد کتاب در آن مطلب وجود دارد.
تفاوت بین فضای مجازی و رسانه
همانطور که اشاره شد بر خلاف معانی قدیمی فضای مجازی، امروزه این واژه به صورت گسترده تری استفاده میشود که در اغلب موارد صحیح نیست. یکی از این موارد بکارگیری لفظ فضای مجازی به جای رسانه است که «دکتر سعید رضا عاملی» دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد تفاوت این دو لفظ به رسانه‌ها گفته است: میخواهند بگویند که رسانه‌های جدید برابر با اینترنت است. می‌توان گفت: رسانه‌های جدید و اینترنت به لحاظ ماهیت یک پدیده است، چون هر دو آن‌ها دیجیتال و تعاملی هستند و هر دو از خصیصه هایپرلینک بودن برخور دارند، ظرفیت شبکه ای، ماهیت ماژولار و غیر مرکزی دارند، ولی بین فضای مجازی و رسانه‌های جدید تفاوت وجود دارد. لزوما اینترنت مساوی با رسانه‌های جدید نیست. اینترنت و فضای مجازی در دل خود نیز رسانه‌های جدید را دارد. فضای مجازی در واقع یک فضای دومی است که بسیاری از قابلیت‌های جهان اول را که جهان فیزیکی است در درون خود هضم کرده است؛ لذا شبکه ارتباطی، شبکه تراکنش و شبکه ماژولار است. اقدامات اداری و مالی در آن صورت میگیرد، که به صورت هوشمند محیط‌های مختلف را کنترل میکند. حمل و نقل هواپیمایی، ماشین‌های اتوماتیک، ترافیک، همگی از این مسیر مدیریت می‌شوند. امروز بحث اینترنت همه چیزها، بحث از این میکند که دیوایس‌های ارتباط با محیط مجازی به اشیا، به اطلاعات، به فرایندها، به آدم‌ها متصل میشود و در واقع هر چیزی که در جهان واقعی بروز دارد موضوع اتصال به دیوایس است. در واقع آن ارتباطی که در گذشته از طریق موبایل، کامپیوتر و ... صورت می‌گرفت، امروز فراگیر شده و آن انحصار شکسته شده است. عملا ما با یک جهان، یک نظام کامپیوتری فراگیر مواجه شده ایم. در این نظام همه پدیده‌ها وصل به این محیط می‌شوند و دیوایس یک ظرفیتی است که لایه‌های حجیم اطلاعات و اقدامات در آن جمع میشود.
مسئله جی آی اس شهر را در نظر بگیرید، که در واقعه سامانه نظام جغرافیا است. بارگذاری داده‌های گسترده‌ای روی جغرافیا صورت میگیرد. همین جایی که ما قرار داریم شبکه برق، شبکه گاز، شبکه فاضلاب وجود دارد، اکوسیستم محیطی هست که شامل محیط زیست، هوا و دیگر عناصر در محیط زیست است. این‌ها همه لایه‌های اطلاعات هستند. مثلاً در جی آی اس شهر حدود ۱۲۰ لایه اطلاعاتی وجود دارد. این‌ها همه موضوعات فضای دوم هستند و به نوعی این اطلاعات تبدیل به داده شده، برای مدیریت شهری و کشوری، ظرفیتی میشود. رابطه هر یک از این دیوایس‌ها با دیوایس‌های دیگر، جهان ماژولار را خلق میکند. از این نگاه مثل جهان واقعی، که رسانه، بخشی از جهان واقعی است، در جهانی دوم یعنی فضای مجازی نیز، بخشی از این فضا، فضای رسانه‌ای است. ممکن است آن کسانی که میگویند رسانه مساوی با فضای مجازی است، واژه بازنمایی را مد نظر قرار می‌دهند. بله جهان دوم جهان بازنمایی شده است، جهان صنعتی است، ولی لزوماً هر بازنمایی، بازنمایی رسانه‌ای نیست هر بازتولید، بازتولید رسانه‌ای نیست.
در مورد فضای مجازی در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
یکی از استوری‌های آرزو احمدوند (همسر دوم عراقچی) مربوط به سال ۲۰۲۲ درباره رعایت حجاب با واکنش‌های برخی کاربران در فضای مجازی مواجه شده است.
کد خبر: ۱۳۴۰۳۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۴
واتساپ به‌زودی قابلیت «چت با سرویس‌های ثالث» را برای کاربران اروپایی فعال میکند؛ امکانی تاریخی که به‌منظور رعایت قانون «بازارهای دیجیتال» اتحادیه اروپا توسعه یافته و به کاربران اجازه میدهد با پیام‌رسان‌هایی مانند BirdyChat و Haiket مستقیماً گفتگو کنند.
کد خبر: ۱۳۴۰۲۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۴
رئیس مجلس با بیان اینکه انقلاب اسلامی به ما آموخت که اصالت با فرهنگ است، گفت: در دفاع مقدس نیز پیروزی‌ها بر پایه رویکرد فرهنگی رقم خورد.
کد خبر: ۱۳۴۰۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۴
امام جمعه مشهد ادامه داد: تولید محتوا در فضای مجازی نباید آزاد گذاشته شود؛ انتشار کلیپ‌های هنجارشکنانه که در فضای مجازی منتشر میشود از آزادی دزدها و قاتلین در کشور بدتر است؛ متأسفانه امروز گوشی‌های همراه والدین در دستان کودکان قرار میگیرد و آن‌ها با این صحنه‌های هنجارشکنانه روبرو می‌شوند.
کد خبر: ۱۳۴۰۱۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۳
رئیس قوه قضائیه با اشاره به تلاش دشمنان برای تنگ کردن معیشت مردم، گفت: رسیدگی به معیشت مردم، یک اصل اساسی و اولویت‌دار است. در این راستا، نیاز به اهتمام مضاعف در امر اقتصاد و تولید است. باید تولید ثروت مشروع در جامعه به یک ارزش و هنجار تبدیل شود، نباید تولید ثروت را مذموم دانست در این جهت، ضروری است از بخش خصوصی مولد و سالم، تمام‌قد حمایت کرد.
کد خبر: ۱۳۳۹۹۸۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۲
ظاهر متفاوت ساعد سهیلی، بازیگر سینما در عکس جدیدش توجه کاربران فضای مجازی را جلب کرده است.
کد خبر: ۱۳۳۹۹۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۲
پس از چندروز بی‌خبری و نگرانی، امید علیمردانی، بازیگر نقش رستم در سریال محبوب «ستایش»، پیدا شد و در سلامت کامل است.
کد خبر: ۱۳۳۹۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۲
ساعاتی پیش، ویدیویی در فضای مجازی منتشر شد که نشان می‌داد دو فرد با پوشش نظامی، در یکی از ایستگاه های متروی تهران، پس از روشن کردن یک بلندگو، پرچمی با نشان شیر و خورشید باز کردند. این اقدام با واکنش منفی و برخورد مردم حاضر در محل مواجه شد.
کد خبر: ۱۳۳۹۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۲
مدیرکل روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی نسبت به انتشار فیلم منتشر شده بهنوش طباطبایی بازیگر تئاتر و سینما که با همراهی بادیگارد در دانشگاه حضور پیدا کرده است، واکنش نشان داد.
کد خبر: ۱۳۳۹۸۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۱
دادستان آبادان هشدار داد: انتشار اخبار کذب در فضای مجازی که آرامش عمومی را برهم بزند، با پیگیری و برخورد قانونی مواجه خواهد شد و از شهروندان خواست اخبار را تنها از منابع رسمی دنبال کنند.
کد خبر: ۱۳۳۹۷۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۱
دادستانی تهران از تشکیل پرونده قضایی برای یک بلاگر خبر داد.
کد خبر: ۱۳۳۹۶۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۲۰
دادستان کل کشور با تاکید بر اهمیت رعایت آزادی‌های مشروع مردم، گفت: هیچ قاضی حق ندارد بدون دلایل قانونی، شخصی را احضار یا از آزادی محروم کند.
کد خبر: ۱۳۳۹۳۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۹
مسئول روابط عمومی نیروی هوافضای سپاه، با رد صحت تصاویری که در فضای مجازی با عنوان «تونل‌های موشکی و پهپادی سپاه» منتشر شده، تأکید کرد این تصاویر هیچ ارتباطی با تأسیسات و شهرهای موشکی سپاه ندارند.
کد خبر: ۱۳۳۹۲۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۸
شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، در پی انتشار برخی اخبار در رسانه‌ها و فضای مجازی مبنی بر جمع‌آوری کارت‌های سوخت جایگاه‌ها، با صدور اطلاعیه‌ای جمع آوری کارت‌های اضطراری سوخت از جایگاه‌ها را تکذیب کرد.
کد خبر: ۱۳۳۹۱۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۸
با وجود تأکید قانون بر ممنوعیت انتشار تصاویر بیماران در فضای مجازی ، همچنان ده‌ها صفحه تبلیغات پزشکی در شبکه‌های اجتماعی فعال‌اند. وزارت بهداشت این اقدام را جرم دانسته، اما برخورد‌ها در حد تذکر، اخطار و قطع خطوط متخلفان باقی مانده است.
کد خبر: ۱۳۳۹۱۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۸
دادستان عمومی و انقلاب اهر از تشکیل پرونده قضایی در پی انتشار فیلمی از حمله گروهی اراذل و اوباش به یک زوج سالخورده در این شهرستان خبر داد.
کد خبر: ۱۳۳۸۹۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۷
نیلوفر شهیدی با انتشار عکسی در لباس عروس، فضای مجازی را به هم ریخت؛ عکسی که پشتش ماجرایی جالب پنهان است.
کد خبر: ۱۳۳۸۸۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۷
رئیس‌جمهور در نشستی با فعالان عرصه اقتصاد دیجیتال گفت: ما قطعاً ساختار آموزش کشور را متحول خواهیم کرد و از طریق بهبود آموزش و توانمندسازی نسل جوان، پایه‌های رشد و استقرار اقتصاد دانش‌بنیان تقویت خواهد شد.
کد خبر: ۱۳۳۸۵۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۴
فیلترینگ» در عمل موثر بوده است؟
سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: فضای مجازی هیچ کس در ایران چه مسئول و چه مردم قطع نیست؛ تنها تفاوتی که وجود دارد این بوده که خیلی از مدیران به صورت رایگان متصل هستند اما مردم برای اتصال به پلتفرم های خارجی باید هزینه بپردازند.
کد خبر: ۱۳۳۸۲۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۳
سیدمحمدعلی ابطحی با استفاده از کلیدواژه “وفاق یک طرفه” نوشت: برای اینکه دعوا نشود دبیر فضای مجازی را عوض نمی‌کنید.
کد خبر: ۱۳۳۷۹۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۸/۱۱