کلیات

چیستا یثربی (متولد ۲۷ مهر ۱۳۴۷) فیلمنامه‌نویس، نمایش‌نامه‌نویس، کارگردان تئاتر، منتقد، مترجم، شاعر، ناشر و نویسنده ایرانی است.

زندگی

چیستا یثربی لیسانس و فوق لیسانس روانشناسی‌اش را از دانشگاه الزهرا گرفت و نیز در سال ۱۳۸۳ موفق به اخذ مدرک دکترای روانشناسی از دانشگاه تورنتو کانادا گردید. فعالیت‌هایش را در حوزه تئاتر از سال ۱۳۶۸ آغاز کرده‌است. وی بیش از ۲۶ نمایشنامه نگاشته و نمایش‌هایی چون «جمعه دم غروب»، «چنگیزخان»، «اتاق تاریک»، «کارناوال با لباس خانه»، «حیاط خلوت»، «مهمان سرزمین خواب»، «زنی که تابستان گذشته رسید»، «سرخ سوزان»، «یک شب دیگر هم بمان سیلویا» و «زنی برای همیشه» را کارگردانی کرده‌است. وی تا به حال جوایز متعددی را از جشنواره‌های مختلف دریافت کرده و بیشترین تعداد جایزه متن اول را از جشنواره بین‌المللی فجر داشته، بارها داور تئاتر و کتاب بوده‌است؛ در سال ۱۳۸۹ نمایش «جنایت و مکافات» را براساس رمان «جنایت و مکافات» در جشنواره کلاسیکهای روسیه در مسکو اجرا کرد که این نمایش در این جشنواره در سه رشته نامزد شد و موفق گردید جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کند.

برای فراگرفتن تئاتر از کلاس‌های جهاد دانشگاهی الزهرا، فرهنگسرای نیاوران شروع و در ادامه با کانون تئاتر بانوان همراه شد و به یادگیری اصول اولیه بازیگری ـ کارگردانی پرداخت. در همان موقع «اتاق آینه» را با همکاری بهزیستی راه‌اندازی کرد که از سال ۷۲ تا سال ۷۴. طرح موفقی بود. به گفته خودش: "سوژه از مردم (اغلب مشکلاتشان) و اجرا توسط اعضای گروه بود. کار ما حل مشکلات به وسیله اجرای تئاتر بود. بعد از آن «دادگاه جادویی» را کار کردم و بعد «جمعه دم غروب» و بعد «سرخ سوزان» که در جشنواره سیزدهم فجر به عنوان کار برتر شناخته شد و در جشنواره چهاردهم هم به عنوان بهترین متن در باره «زن در عرصه انقلاب» شناخته شد. حالا هم (شهریور ماه ۷۵) مشغول کار روی «پهلوان ریزه» هستم."

همان‌طور که او خود اشاره کرده آثارش در دوره‌های متعددی از جشنواره تئاتر فجر حضور داشته و جوایزی را به خود اختصاص داده است. از جمله در چهاردهمین جشنواره تئاتر فجر در سال ۱۳۷۴ که سرخ سوزان را در کنار رقبای شاخصی نظیر قطب‌الدین صادقی با نمایش مویه جم، حسین نوری با نمایش شهود، سیاوش تهمورث با نمایش صورت به صورت و کوروش تهامی با نمایش فردا به روی صحنه برد.

وی پس از کارگردانی نمایش «میهمان سرزمین خواب» وقفه‌ای ۸ ساله در کار کارگردانی خود داشت که علت آن را اجبار مسئولان وقت مرکز هنرهای نمایشی مخصوصاً آقای شریف خدایی مبنی بر پرداختن وی به امر نویسندگی نمایشنامه برای در اختیار داشتن نویسنده‌ای توانا در این امر برای این قشر از جامعه هنری عنوان نموده و مجموعه را عامل ممانعت کارگردانی آثار خودش می‌داند.

اجرای مجدد جنایت و مکافات به زبان فارسی و به درخواست جشنواره کلاسیک‌های روسیه در اردیبهشت ۱۳۸۵ که در آن مهسا مهجور برنده جایزه شد.

آزار جنسی

یثربی در مصاحبه با برنامه ۶۰ دقیقه بی‌بی‌سی فارسی مدعی شد در سال ۱۳۸۳ یکی از اهالی شناخته‌شده سینما سعی کرده به او تجاوز کند و وقتی او مقاومت کرده، از آن مرد کتک خورده‌است.

دیدگاه‌ها

• زنان در اثر جاودانه حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، همپا و همراه مردان حضور دارند.
• من حکیم فردوسی را در احترام وی به زن و خانواده شناختم و هرگز ندیدم که فردوسی در اثر گرانسنگ خود مفهوم خانواده را تنزل دهد.