کلیات
قرض الحسنه یکی از دستورات دین اسلام است که دقیقاً در مقابل رباء قرار داد. قرض از واژۀ عربی مقراض گرفته شده است که به معنی قیچی است. در اصطلاح، قرض الحسنه یعنی مقداری از مال خود را جدا (قیچی کرده) و با احسان و روی خوش و بدون چشم داشت به دیگران دادن است. در قرض الحسنه هر گونه زیادی بر قرض موجب ربوی شدن آن میشود.
در قرآن کریم و احادیث پیامبر اسلام و ائمه بر اهمیت و ضرورت آن بسیار تأکید شدهاست و یکی از اقدامات در تعدیل اقتصادی و کمک به نیازمندان در جامعه اسلامی است.
قرض الحسنه نوعی قرض است که در آن بهرهای در کار نباشد. در تعریف دیگر عقدی است که به موجب آن بانکها (به عنوان قرضدهنده) مبلغ معینی را طبق ضوابط مقرر در دستورالعمل ذیربط به اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی (به عنوان قرض گیرنده) به قرض واگذار میکنند.
- ساختار حقوقی: مبتنی بر رابطه داین و مدیون
- ماهیت حقوقی: از عقود لازمه
- کاربردها:
- الف) تأمین وسایل و ابزار و سایر امکانات لازم برای ایجاد کار جهت کسانی که فاقد این گونه امکانات باشند.
- ب) تأکید بر افزایش تولید با تأکید بر تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی.
- ج) رفع احتیاجات ضروری.
- محدوده زمانی: در مورد بند الف و ب مدت پنج سال و در خصوص بند ج سه سال.
- کارمزد: در کلیه موارد حداکثر چهار درصد
در قرآن
عبارت قرض الحسنه در قرآن وارد شدهاست و در مورد قرضدادن به خداوند است که قرآن آن را در مورد صدقه بهکار بردهاست و منظور از آن قرضی است که چند برابر خود نزد خدا ثواب دارد. اما معنای رایجی که اکنون در آن بهکار بردهمیشود قرض بدون ربا است و در قرآن بهکار نرفتهاست.
ساختارهای اجرایی قرض الحسنه
در حقیقت عملیات قرض الحسنه میان قرض دهنده و قرض گیرنده اتفاق میافتد. اما با گسترش جوامع انسانی و تخصصی تر شدن کارها، برای اجرای قرض الحسنه نیز سازمانهایی تشکیل شدهاست. این سازمانها که به صندوق قرض الحسنه معرف هستند نقش واسطه گری میان قرض دهنده و قرض گیرنده را بر عهده دارد.
در ایران تاریخ مشخصی برای راه اندازی اولین صندوق قرض الحسنه بدست نیامده است. اما برآوردهایی از سابقه حدود ۷۰ سال فعالیت صندوقهای قرض الحسنه در ایران حکایت دارد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران این سنت نبوی در ایران گسترش یافت به نحوی که حدود ۵۰۰۰ صندوق قرض الحسنه در کشور فعالیت دارند.
در کشورهای غربی تأمین مالی خرد که در واقع همان وظایف صندوقهای قرض الحسنه است بر عهده بانکها کوچک میباشد.
در ایران نیز برخی بانکها به عملیات قرض الحسنه اشتغال دارند
کد خبر: ۹۴۵۲۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۲۴
کد خبر: ۹۲۷۱۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۱۶
کد خبر: ۹۲۳۸۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۲۴
فتاوای آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله) در مورد قرض الحسنه
کد خبر: ۸۹۷۸۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۹
نایب رییس کمیسیون اقتصادی مجلس، از بررسی نحوه تسهیلات دهی منابع قرض الحسنه توسط بانک ها در نشست امروز کمیسیون متبوعش خبر داد.
کد خبر: ۸۸۵۱۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۲۰
پیرو امضای دو تفاهم نامه میان دانشگاه آزاد اسلامی و دو بانک، دانشجویان این دانشگاه میتوانند از تسهیلات بانکی به مبالغ ده، بیست و سی میلیون تومان بهرهمند شوند. اما چگونه؟
کد خبر: ۸۸۱۴۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۲/۰۷
کد خبر: ۸۷۲۴۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۳
آیتالله مکارم:
کد خبر: ۸۷۲۳۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۰۳
کد خبر: ۸۳۱۹۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷
فوتو نیوز «تابناک»؛
آیتالله مکارم شیرازی: نام رباخواری را بهدروغ قرضالحسنه نگذاریم.
کد خبر: ۷۹۸۸۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۲۳
طی حدود هشت سالی که اعطای وام ازدواج در بانکها جدی شده است، رشد سه برابری مبلغ و همچنین اجرای طرح کاهش صف متقاضیان موجب جهش در تعداد و مبلغ پرداختیها شد. در سال جاری تا کنون نزدیک به کل حجم وام اعطایی در سال گذشته پرداختی ثبت شده است.
کد خبر: ۷۴۳۳۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۱۰
بانک مرکزی در بخشنامه ای به بانک های قرض الحسنه «رسالت» و «مهرایران»، افزایش سقف وام قرضالحسنه از ۱۵ میلیون تومان به ۲۰ میلیون تومان را ابلاغ کرد.
کد خبر: ۷۱۹۶۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۱۷
روایت آماری از بانک مرکزی؛
تسهیلات پرداخت شده بانک های غیردولتی و موسسات اعتباری در پایان آبان به رقم ۵۲۴۸،۷ هزار میلیارد ریال رسید که این میزان در پایان اسفند سال گذشته، ۴۳۶۲،۸ هزار میلیارد ریال بود.
کد خبر: ۶۵۶۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۰/۲۴
بخش قابل توجهی از سپرده قرض الحسنه پس انداز به صورت ناعادلانه به روسا و کارکنان بانکها با کارمزد یک درصد و بازپراخت پانزده ساله و حداقل مبلغ بیست میلیون تومان وام داده می شود.از سوی دیگر نظام بانکی با توجه به سکوت قانون در خصوص محل مصرف سپرده قرض الحسنه جاری کل مبلغ شصت و شش هزار میلیارد تومان را به صورت وام با سود بیست و پنج درصدی به مشتریان خود پرداخت نموده است.
کد خبر: ۵۶۹۱۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۱۲/۰۳
به منظور جذب و تجهیز سپرده های قرض الحسنه پس انداز، مؤسسات اعتباری منحصرا بر اساس ضوابط مقرر در این دستورالعمل، می توانند مبادرت به اعطای جوایز به سپرده های قرض الحسنه پس انداز نمایند.
کد خبر: ۴۰۷۳۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۳/۲۱
آیت الله علوی بروجردی:
کد خبر: ۳۹۳۶۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۱/۲۸
کد خبر: ۳۴۷۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۲/۰۷/۰۶
در باب جوایز رنگارنگ بانکی قرعهکشیهای قرضالحسنه؛
اگر بانكها به تداوم سودآوري پافشاری میکنند و قرضالحسنه را فاقد اين كار ويژه ميدانند، بهتر نيست از اجراي اين سنت به شيوههاي درآمدزا و لاتاريگونه دست برداشته و به كلي آن را رها كنند تا اينكه با چنين عملياتهايي، انگيزه و فضاي معنوي حاكم بر قرضالحسنه را تحتالشعاع قرار دهند؟!
کد خبر: ۱۸۹۵۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۰/۰۶/۲۰