در مورد بغداد در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کلیات
بَغْداد بزرگترین شهر عراق و دومین شهر بزرگ جنوب غربی آسیا، مرکز استان بغداد و پایتخت این کشور است که در مرکز جغرافیایی آن در کنار رود دجله قرار گرفته است. بغداد در سرشماری سال ۲۰۰۸ میلادی، ۹٬۵۰۰٬۰۰۰ نفر جمعیت داشتهاست.
وجه تسمیه
کندی در دانشنامه ایرانیکا آوردهاست که نام بغداد ممکن است از ترکیب «بغ» (به معنی پروردگار) و «داد» (به معنی اعطا شده) باشد. احتمال از آنجاست که بیشتر ساکنین بغداد، نبطیهای آرامی زبان بودهاند. بَغداد واژهای است به زبان پهلوی (پارسی میانه) به معنای خُداداده. این واژه پیش از اینکه بر این شهر گذارده شود در اوستا به گونه صفت آورده شده بود. این واژه در اوستا به ریخت بغوداته bağō-dâta و به همان معنا در بخشهایی از اوستا از آن دسته وندیداد آورده شدهاست. در پارسی میانه این واژه باز به همان معنا و اینبار به ریخت بَغدات آورده شدهاست. نامهای دیگری نیز با همین شکل ساخته شدهاست مانند خداداد، مهرداد، تیرداد، یا الله داد، محمد داد، علی داد و «بغ» یعنی خدا چنانکه به پادشاهان چین «بغ پور» و به شکل معرب آن فغفور میگفتهاند؛ و نامهای دو مکان «بجستان» و «بیستون» نیز هردو دگریده «بغستان» است.
![نتیجه تصویری برای شهر بغداد + تابناک](http://cdn.tabnak.ir/files/fa/news/1397/4/30/910533_121.jpg)
تاریخ بغداد
بغداد یکی از شهرهای تاریخی و فرهنگی در جهان عرب و خاورمیانه است. تاریخ بغداد از دوره عباسیان آغاز میشود و پیش از آن پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد امروزی بود. در آن زمان بغداد نام سرزمین کوچکی در نزدیکی تیسفون بود. این شهر در روزگار عباسیان به پایتختی خلافت برگزیده شد و در همان زمان هم نامآور گشت؛ به گونهای که نمادی برای سرزمینهای اسلامی سدههای میانه بود. شهر بغداد در ۳۰ ژوئیه سال ۷۶۲ در کرانه غربی رود دجله توسط برمکیان در زمان عباسیان و در زمان خلیفه المنصور بنیاد شد. المنصور برای بغداد چهار دروازه (باب) ساخت؛ باب خراسان، که به بابالدولة نیز مشهور بود به خاطرِ روی آوری و اقبال دولت عباسی از خراسان، و بابالشام، که به سوی شام بود، ثم بابالکوفة، به سوی کوفه، و سپس باب البصرة.
![نتیجه تصویری برای بغداد + تابناک](https://cdn.tabnak.ir/files/fa/news_albums/528701/21149/resized/resized_525332_509.jpg)
جایگاه علم و ادب در بغداد
نزدیک به یک نسل از پیدایش بغداد، این شهر به قطب علم آموزی و تجارت تبدیل گشت، بهطوریکه پایتختِ دانش مسلمانان در شرق شد. بیتالحکمه نام بنیادی بود که به امر ترجمه متون یونانی، پارسی میانه و سریانی اختصاص یافته بود. برمکیان خاندان با نفوذی بودند که وظیفه آنان گرد آوردن تحصیل کردگان از دانشگاه گندی شاپور ایران و معرفی یونانیان و هند باستان به جهان عرب بود. برخی معتقدند که جمعیت این شهر بیش از یک میلیون نفر بوده و این در حالی است که برخی دیگر تنها به وجود بخشی از این تعداد اعتقاد دارند. در این دوران محل بسیاری از داستانهای شهرزاد از سری داستانهای «هزار و یک شب» در بغداد بودهاست.
وضعیت بغداد پس از عباسیان
پس از سرنگونی امویان و ظهور عباسیان پایتخت خلافت اسلامی از شام به عراق (شهر بغداد) منتقل شد. بغداد در سال ۱۲۵۸م به دست هلاکوخان سقوط کرد. در سالهای دورتر بغداد و پیرامون آن میان ترکمانان و عثمانیان و آنگاه صفویان دست به دست میشد. سرانجام به عنوان بخشی از عثمانی شناخته شد تا اینکه پس از جنگ جهانی اول و تقسیم خلافت عثمانی به عنوان پایتخت عراق گزیده شد.
وضعیت بغداد پس از اشغال عراق
پس از اشغال عراق در ماههای مارس و آوریل سال ۲۰۰۳ و در جریان تسخیر سال ۲۰۰۳ عراق، بغداد تحت شدیدترین بمبارانها قرار گرفته و در روزهای ۷ آوریل – ۹ آوریل تحت کنترل ایالات متحده درآمد. وضعیّت امنیتی بغداد پایین آمد. در سال ۲۰۱۲ بغداد با کسب رتبه ۲۲۱ عنوان بدترین شهر دنیا برای زندگی را به خود اختصاص داد. شرایط بد امنیتی یکی از مهمترین دلایل کسب این رتبه بودهاست.
ساختار جغرافیایی شهر
بغداد به صورت دایرهای با قطر ۲ کیلومتر طراحی شد که این شهر را بهعنوان ""شهر گرد"" معروف ساخت. طراحی نخستین شهر نشانگر یک حلقه از ساختمانهای مسکونی و بازرگانی بود که در کنار دیوارهای درون شهر ساخته شده بودند، ولی در هنگام ساخت حلقهای دیگر در داخل حلقه اصلی ساخته شد. در مرکز شهر ساختمانهای مسجد و همچنین قرارگاه مرکزی سربازان قرار داشت. هدف از ساخت و کاربری بخش خالی مرکز شهر ناشناختهاست. پایه طراحی دایره شکل شهر دقیقاً بر پایه طراحی شهرسازی ساسانیان است. طرح شهر بغداد کپیبرداری از نقشه و طرح شهر ساسانی گور (فیروزآباد کنونی) است.
نخستین شهر بالای میلیون جهان
اعتقاد عمومی بر آن است که بغداد در سالهای ۷۷۵ تا ۹۳۵ میلادی بزرگترین شهر دنیا بودهاست. این شهر احتمالاً نخستین شهر بالای یک میلیون نفری دنیا نیز بودهاست.
سیر صعودی جمعیت شهر عراق
جمعیت شهر بغداد از رقم ۱۴۵۰۰۰ نفر در سال ۱۹۰۰ به عدد ۵۸۰۰۰۰ در سال ۱۹۵۰ بالغ گردید که از این تعداد حدود ۱۴۰۰۰۰ نفر یهودی بودند. در طول دهه ۱۹۷۰، عراق به دلیل افزایش شدید بهای محصولات نفتی که تنها قلم صادراتی آن کشور بهشمار میرفت، شاهد دورهای شکوفا و پر رونق بود. در این دوران امکانات زیر بنایی مانند تجهیزات فاضلاب، آب آشامیدنی و بزرگراه ساخته شدند.
![نتیجه تصویری برای بغداد + تابناک](http://www.tabnak.ir/files/fa/news/1397/8/14/955688_125.jpg)
افول شکوه بغداد
جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰، روزگار سختی را برای این شهر رقم زد، زیرا بودجه در اختیار ارتش قرار گرفته و هزاران نفر از شهروندان نیز کشته شدند. ایران بارها بغداد را در پاسخ به موشکباران و بمباران شهرها و اهداف غیرنظامی ایران، هدف حملات موشکی قرار داد.
در مورد بغداد در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
کد خبر: ۷۳۶۳۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۱۵
کد خبر: ۷۳۴۶۶۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۰۹
کد خبر: ۷۳۴۵۰۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۰۸
کد خبر: ۷۳۴۳۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۰۷
کد خبر: ۷۳۳۶۳۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۰۴
کد خبر: ۷۳۲۰۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۳۰
ائتلاف آمریکا میگوید به افراد جدا شده از کاروان داعش در شرق سوریه حمله کرده است؛ قرار بود این کاروان براساس توافق به عمل آمده با حزبالله، به شهر بوکمال سوریه منتقل شود.
کد خبر: ۷۲۸۵۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۸
کد خبر: ۶۹۸۹۶۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۳/۰۹
کد خبر: ۶۸۹۲۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۲/۰۹
کد خبر: ۶۸۳۷۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۲۱
کد خبر: ۶۷۹۳۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۱/۰۴
کد خبر: ۶۷۸۵۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۳۰
انفجار یک خودروی بمبگذاری شده در پایتخت عراق به کشته شدن 55 نفر و مجروح شدن بیش از 60 نفر انجامید.
کد خبر: ۶۶۸۱۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۲۸
انفجار خودروی بمبگذاری شده در پایتخت عراق تا کنون 15 کشته و 50 زخمی بر جای گذاشته است.
کد خبر: ۶۶۷۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۲۷
کد خبر: ۶۶۷۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۲۶
کد خبر: ۶۶۶۳۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۲۴
کد خبر: ۶۶۵۹۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۲۲
کد خبر: ۶۵۹۵۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۱/۰۵
انفجار یک خودروی بمبگذاری شده در جنوب پایتخت عراق تا کنون 7 کشته و 20 زخمی بر جای گذاشته است.
کد خبر: ۶۵۷۷۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۰/۲۸
کد خبر: ۶۵۶۸۸۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۰/۲۶