کلیات
شورای امنیت ملل متحد یکی از ارکان سازمان ملل متحد است که وظیفه پاسداری از امنیت و صلح بینالمللی را به عهده دارد. بر اساس منشور سازمان ملل متحد، حیطه قدرت شورای امنیت شامل اعزام نیروهای پاسدار صلح، تصویب تحریمهای بینالمللی، و اعطای اجازه استفاده از نیروی نظامی علیه کشورهای متخاصم است. تصمیمهای این شورا به صورتقطعنامههای شورای امنیت اعلام میشود.
اعضای شورای امنیت
شورای امنیت پنج عضو دائم و ده عضو انتخابی دارد. پنج عضو دائم این شورا در تصمیمها و رایگیریهای شورا حق وتو دارند. ریاست شورای امنیت نوبتی است (بهترتیب الفبای انگلیسی) و طول مدت آن یک ماه ریاست میباشد.
آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه و فرانسه اعضای دائم این شورا هستند.
۱۰ عضو انتخابی شورا توسط مجمع عمومی برای یک دوره دوساله (که از ۱ ژانویه آغاز میشود) انتخاب میشوند. با این حال در نخستین انتخاب اعضای غیر دائم پس از افزایش عده اعضای شورای امنیت از ۱۱ به ۱۵ عضو، ۲ عضو از ۴ عضو اضافه شده برای یک دوره یک ساله انتخاب شدند. عضوی که خارج میگردد بلافاصله قابل تجدید انتخاب نخواهد بود. هر سال، مجمع عمومی، پنج عضو جدید را انتخاب و جایگزین اعضای قدیمیتری که دوره عضویتشان در ۳۱ دسامبر پایان مییابد، میسازد.
تاریخچه
اولین جلسه شورای امنیت در ۱۷ ژانویه ۱۹۴۶ در کلیسای وست مینستر لندن برگزار شد. از زمان اولین جلسه آن تاکنون، شورا بطور مداوم به کار خود ادامه داده و به صورت گستردهای در جهان اعتبار کسب کردهاست و جلساتی در بسیاری از شهرها مانند پاریس و آدیس آبابا داشتهاست. با وجود این بیشتر جلسات آن در مقر معاونت سازمان ملل متحد تشکیل میشود. اولین جلسات آن در اطراف دریاچه ساکسس در نیویورک برگزار شد، و جلسات بعدی در مقر کنونی آن در شهر نیویورک برگزار میشود.
تا کنون در تعداد اعضای شورای امنیت سه دوره تغییر صورت گرفتهاست. در سال ۱۹۶۵ با اصلاح مادههای ۲۳ و ۲۷ منشور سازمان ملل متحد، اعضای انتخابی شورا از ۶ کشور به ۱۰ کشور افزایش یافتند.
در سال ۱۹۷۱ مجمع عمومی و شورای امنیت کرسی نمایندگی چین را از جمهوری چین (تایوان)، که از سال ۱۹۴۹ فقط بر تایوان و جزایر اطراف آن اعمال حاکمیت میکرد، گرفته و به جمهوری خلق چین واگذار کردند.
هم چنین، پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در سال ۱۹۹۱، هیچ تغییری بر ماده ۲۳ اعمال نشد و بدون هیچ اختلاف قابل توجهی، فدراسیون روسیه کرسی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را در اختیار گرفت.
اعضای دائم و دارای حق وتو [ویرایش]نوشتار اصلی: حق وتو شورای امنیت
نقش شورای امنیت
طبق ماده ۲۴ منشور، شورای امنیت از طرف تمامی اعضای سازمان ملل مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بینالمللی است و باید در اجرای این وظایف طبق اهداف و اصول ملل متحد عمل کند.
وظایف و اختیارات خاص شورای امنیت
مسئول اولیّه حفظ صلح و امنیت بینالمللی.
توصیه روشهای مسالمتآمیز حل و فصل اختلافات بینالمللی.
تأسیس ارکان فرعی که برای انجام وظایف خود لازم میداند.
توسل به قوه قهریه برای حفظ یا اعاده صلح در صورت لزوم؛
تنظیم برنامه برای تأسیس سیستمی برای هدفمندی استفاده از تسلیحات نظامی و نظارت بر آن.
تحقیق، تجزیه و تحلیل هر وضعیتی که باعث افت جهانی یا افزایش تنش شود.
فراخوانی اعضا برای اعمال کردن تحریمهای اقتصادی و سایر ابزارهایی که با توسل به زور ارتباطی ندارد در جهت جلوگیری یا توقف هر نوع تجاوز و عملی کردن تصمیمهای شورا.
بهکارگیری نظام قیمومت بینالمللی در صورت ضرورت در مناطق استراتژیک؛
تعیین وجود تهدید به صلح یا اقدام تجاوزکارانه و ارائهٔ توصیه دربارهٔ اینکه چه اقدامی باید صورت گیرد.
دعوت از طرفهای مربوطه برای پیروی از اقدامات موقتی که برای پیشگیری از وخامت اوضاع ضروری یا مطلوب به نظر میرسد.
وظایف و اختیارات مشترک شورای امنیت و مجمع عمومی
درخواست نظر مشورتی از دیوان بینالمللی دادگستری درباره هر مسئله حقوقی؛
ارائه توصیه به مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای انتصاب دبیرکل سازمان ملل متحد و انتخاب قضات دیوان بینالمللی دادگستری به اتفاق مجمع عمومی.
توصیه به مجمع عمومی در خصوص پذیرش اعضای جدید سازمان ملل
توصیه به مجمع عمومی در مورد سلب امتیازات یا تعلیق حقوق و مزایای عضویت کشوری که مورد توبیخ واقع شدهاست و توصیهٔ برقراری مجدد این امتیاز و حقوق.
توصیه به مجمع عمومی برای اخراج عضوی که بهطور دائم از منشور سرپیچی میکند.
طرز کار شورای امنیت
شورای امنیت بهطور دائمی مشغول به کار است در حالی که جلسات مجمع عمومی سازمان ملل بنابر جداول زمانی خاص یا برخی ضرورتها تشکیل میشود. مقررات مربوط به آییننامه داخلی شورای امنیت، نیز توسط خود شورا تصویب شدهاست.
سازماندهی کارهای شورای امنیت
شورای امنیت به نحوی سازمان یافتهاست که بتواند بهطور دائم انجام وظیفه کند و در زمانهای مشخصی اجلاس برگزار نمیکند. به محض اینکه شرایط ایجاب کند با درخواست رئیس شورا فوراً تشکیل جلسه میدهد. از این روی هر عضو شورای امنیت، یک نماینده دائمی انتخاب میکند که در مقرّ سازمان ساکن باشد تا شورا بتواند در مواقع لزوم تشکیل جلسه دهد.
نهادهای وابسته به شورای امنیت
کمیته های زیر را می توان از جمله نهادهای مرتبط و وابسته با شورای امنیت معرفی کرد. کمیته ستاد نظامی، کمسیون خلع سلاح، کمیته کارشناسان، کمیته پذیرش اعضای جدید.
کشورهای اروپایی عضو شورای امنیت سازمان ملل متحد در بیانیهای مشترک تلاش رژیم صهیونیستی برای الحاق بخشهای از کرانه باختری به اراضی تحت اشغال خود را نقض قوانین بینالمللی خوانده و تأکید کردند که این اقدام پیامدهای منفی برای امنیت منطقه خواهد داشت.
کد خبر: ۹۸۶۴۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۴
شورای امنیت درباره وضعیت فلسطین به ویژه طرح رژیم صهیونیستی برای الحاق بخشهایی از کرانه باختری نشست برگزار کرد.
کد خبر: ۹۸۶۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۴
دیپلماتهای غربی:
منابع دیپلماتیک گفتهاند قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران شانسی برای تصویب در شورای امنیت سازمان ملل متحد ندارد.
کد خبر: ۹۸۶۲۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۴
شورای امنیت سازمان ملل قرار است روز چهارشنبه جلسهای را برای رایزنی در خصوص قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه ایران برگزار کند.
کد خبر: ۹۸۶۲۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۳
شبکه بلومبرگ مدعی شد آمریکا پیشنویس قطعنامهای را به شورای امنیت سازمان ملل داده است که موجب تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به طور نامحدود خواهد شد و مذاکرات بر سر این پیشنویس به زودی آغاز خواهد شد.
کد خبر: ۹۸۶۱۴۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۰۳
ایرلند، نروژ، هند و مکزیک به عنوان اعضای موقت شورای امنیت سازمان ملل متحد برای سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ انتخاب شدند.
کد خبر: ۹۸۵۳۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۹
نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد با انتقاد از گزارش ناقص و غیرحرفهای دبیرکل سازمان ملل متحد مبنی بر نقش داشتن ایران در حمله نیروهای یمنی به تأسیسات نفتی عربستان، این گزارش را مبتنی بر ادعاهای سیاسی و اطلاعات گمراهکننده خواند.
کد خبر: ۹۸۴۱۸۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۴
نماینده دائم قطر در سازمان ملل در بیانیهای ارسالی به شورای امنیت ، کشورهای تحریم کننده قطر را به نقض قوانین بین المللی و تحریم قطر بدون توجه به تبعات آن بر امنیت و ثبات منطقه متهم کرد.
کد خبر: ۹۸۱۲۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۰
شورای امنیت رهبر کنونی داعش یعنی "امیر محمد عبدالرحمان المولی" یا "أبو إبراهیم الهاشمی" را در لیست تحریمهای خود قرار داد.
کد خبر: ۹۸۰۵۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۰۶
هماهنگ کننده سازمان ملل در امور انسانی و امدادرسانی در موارد اضطراری از شورای امنیت خواست تا تصمیمی زودهنگام اتخاذ کرده و اجازه ادامه عبور کمکهای انسانی از طریق دو گذرگاه باب الهوی و باب السلام را بدهد.
کد خبر: ۹۷۹۶۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۳۱
جنبش عدم تعهد با محکوم کردن قصد رژیم صهیونیستی برای الحاق بخشهای بزرگی از سرزمین اشغالی فلسطین، خواستار برگزاری فوری نشست شورای امنیت سازمان ملل در این باره شد.
کد خبر: ۹۷۸۹۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۸
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه به برنامه آمریکا برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل متحد علیه ایران، در صورت امتناع شورای امنیت از تمدید تحریمهای تسلیحاتی علیه تهران واکنش نشان داد.
کد خبر: ۹۷۸۶۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۶
وزیر امور خارجه در توئیتی با کنایه به رئیسجمهور آمریکا نوشت که معتقدان تزریق مواد شوینده به بدن، همان کسانی هستند که مدعی شراکت در برجام هستند.
کد خبر: ۹۷۸۵۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۵
نماینده رژیم صهیونیستی در سازمان ملل با طرح ادعاهایی بی اساس و ساختگی علیه کشورمان از شورای امنیت خواست تا به پرتاب ماهواره نور واکنش نشان دهد.
کد خبر: ۹۷۷۲۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۰
دیپلماتهای حاضر در سازمان ملل گفتند ایالات متحده مانع از رایگیری شورای امنیت این سازمان در مورد قطعنامه مربوط به همهگیری کرونا شده است.
کد خبر: ۹۷۷۱۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۰
شورای امنیت سازمان ملل به دلیل اختلاف میان آمریکا و چین نتوانست قطعنامه درخواست یک آتشبس انسانی ۹۰ روزه در سراسر جهان با توجه به تداوم شیوع کروناویروس را تصویب کند.
کد خبر: ۹۷۵۶۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۲
کد خبر: ۹۷۵۵۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۲
شورای امنیت سازمان ملل از اقدام شورای انتقالی جنوب برای «اعلان خودمختاری» در جنوب عمیقا ابراز نگرانی کرد.
کد خبر: ۹۷۵۳۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۱۱
سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز جمعه با تأکید بر مردود بودن مواضع فرانسه و انگلیس درباره پرتاب موفقیتآمیز ماهواره نظامی ایران به فضا اعلام کرد که این مواضع ناشی از استانداردهای دوگانه این کشورها و پذیرش قلدری آمریکا از سوی آنهاست
کد خبر: ۹۷۴۲۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۵
سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفت که واشنگتن موضوع پرتاب ماهواره نظامی نور توسط ایران را به شورای امنیت ارجاع خواهد داد.
کد خبر: ۹۷۴۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۰۴