در مورد وقایع اتفاقیه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
وقایع اتفاقیه
محمدعلی همایون کاتوزیان استاد دانشگاه آکسفورد و از متخصصین تاریخ ایران که کتاب‌های متعددی درباره حوادث تاریخ معاصر ایران تالیف کرده، در گفت و گویی درباره برخی ابهامات پیرامون کودتای 28 مرداد پاسخ داده است. او مداخله خارجی در سرنگونی محمد مصدق را دقیقاً معادل کودتا می‌خواند و در عین حال رفراندوم انحلال مجلس توسط مصدق را یک اشتباه محاسباتی خواند. این گفت و گو را می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۸۹۹۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۶
وقایع اتفاقیه
ابراهیم گلستان، نویسنده و کارگردان ایرانی در سال 1341 و پیش از آنکه امام خمینی در نزد عموم مردم به شکل گسترده شناخته شود، عکس بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران را در فیلم خشت و آینه در کنار یک کوره آهنگری قرار داد؛ موضوعی که به پیش بینی گلستان از وقوع انقلاب و عمق دوراندیشی او نسبت داده شد. او در ویدیویی از دیدارش با امام خمینی(ره) و علتش می‌گوید. در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۸۹۷۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۴
وقایع اتفاقیه
«تابناک» برای نخستین بار تصاویری از ابرجاسوس اسرائیل در ایران منتشر می‌کند. یاکو نیمرودی یا یعقوب نیمرودی، افسر اطلاعاتی ارتش رژیم اسرائیل و سرویس اطلاعات خارجی رژیم اسرائیل موسوم به موساد، واسطه فروش سلاح به ایران در دوره پهلوی و مالک روزنامه اسرائیلی معاریو 30 مرداد در 97 سالگی در مرکز درمانی شیبا در تل هاشومر تل آویو مرد. او ابرجاسوس اسرائیل در ایران بود که فعالیت‌هایش محدود به ایران نیز نبود و بر کشورهای عربی به ویژه عراق نیز تمرکز داشت. نمرودی که متولد 1926 در بغداد بود، در کودکی به همراه خانواده‌اش به فلسطین مهاجرت کرد. او در دهه 1940 با کمک اسحاق نافون پنجمین رئیس جمهور رژیم صهیونیستی به هاگانا، سازمان شبه‌نظامی یهودی وفادار به ایدئولوژی صهیونیزم که حتی از خود اسرائیل نیز عمر طولانی تری دارد، پیوست و سپس در اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل و موساد فعالیت کرد. نمرودی در طول فعالیت خود در ارتش اسرائیل، چندین عملیات بسیار حساس را رهبری کرد که برخی از آنها همچنان طبقه بندی شده هستند. او در اولین ترور هدفمند اسرائیل در سال 1956 شرکت کرد و مصطفی حافظ، سرهنگ مصری را که پناهندگان فلسطینی را برای انجام حملات فرامرزی به کشور یهودی استخدام می کرد، با بمبی که در پاکتی پنهان شده بود، کشت. در سال‌های 1955-1959 نمرودی دفتر موساد را در تهران راه‌اندازی کرد و ریاست آن را برعهده داشت و به یهودیان همسایه عراق که به اسرائیل فرار می‌کردند، کمک کرد و یک شبکه جاسوسی ارزشمند برای اسرائیل را تأسیس کرد. او از سال 1960 تا 1969 به عنوان اولین وابسته نظامی ارتش اسرائیل در تهران، قراردادهای نظامی با ایران امضا کرد. طول مدتی که در آن نقش به عهده داشت، در عملیات الماس شرکت کرد که فرار یک خلبان عراقی را که با هواپیمای جنگنده میگ 21، پیشرفته‌ترین هواپیمای شوروی در آن زمان پرواز کرد، تسهیل کرد و آن را در سال 1966 در اسرائیل فرود آورد. این هواپیما اطلاعات ارزشمندی را برای دانشمندان آمریکایی و اسرائیلی ارائه کرد. با توجه به حضور پررنگ او در تمامی مراسم‌ها از جمله برنامه‌های نظامی با حضور محمدرضا شاه و همچنین جشن‌های 2500 ساله، پوشش اقتصادی‌اش را برای توجیه حضورش توسعه داد و در ایران برخی صنایع از جمله کارخانه آب شیرین کن سازی تاسیس کرد. نمرودی در سال 1992 روزنامه معاریو را تصاحب کرد و پسرش اوفر را به عنوان سردبیر منصوب کرد. در آن زمان، روزنامه درگیر رقابت شدیدی با روزنامه یدیعوت آحرونوت بود. نمرودی به دلیل ممانعت از اجرای عدالت مجرم شناخته شد و به دلیل رسوایی استراق سمع مربوط به روزنامه رقیب محکوم شد که پسرش اوفر نیز به این دلیل محکوم شد و در سال 1998 به زندان رفت. در این ویدیو که شامل تصاویر اختصاصی است که «تابناک» از منابع اسرائیلی از جمله آرشیو نمرودی به دست آورده، سطح نفوذ و ارتباطات نزدیک او حتی با شاه که تصاویرش آمده و همچین زندگی عادی و علنی او و همکارانش در ایران را می‌بینید. دفتر مولتی مدیای «تابناک» در آینده نزدیک مستندی که صهیونیست‌ها چندین سال پیش درباره او ساختند و در یکی از شبکه‌های تلویزیونی رژیم صهیونیستی پخش شد و با توجه تصاویر و ویدیوهای تاریخی، اهمیت تاریخی ویژه‌ای دارد را به صورت اختصاصی با ترجمه فارسی منتشر می‌کند.
کد خبر: ۱۱۸۹۴۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۳
وقایع اتفاقیه
گنجینه‌های گوهر فیلم مستندی است به کارگردانی ابراهیم گلستان که در سال ۱۳۴۵ به سفارش دولت ساخت. در بخش‌هایی از این فیلم این ثروت با وضعیت فقر عظیم حاکم بر ایران در دوره پهلوی مقایسه شد. به همین دلیل فیلم به آرشیو سپرده شد و بعدها منتشر شد. این مستند کوتاه را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۸۹۴۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۲
وقایع اتفاقیه
ویدیویی از صادق زیباکلام متعلق به دوران پیش از انقلاب اسلامی ایران منتشر شد که این استاد دانشگاه در آن به تامین مالی اقدامات مسلحانه پیش از انقلاب اذعان می‌کند؛ ویدیویی که با استقبال اپوزیسیون مواجه شد. صادق زیباکلام در واکنش به انتشار این ویدیو، آن را اعتراف اجباری خواند که در زندان اوین ضبط شده و سناریوی ساواک در قبال آزادی‌اش بوده است. اصل ویدیو را با ترجمه به همراه توضیح زیباکلام درباره این ویدیو را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۸۹۳۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۲
وقایع اتفاقیه
برخلاف فضای غالب که ابراهیم گلستان را منتقدی بی رحم و پرخاشگر معرفی می‌کنند در این ویدیو می‌بینیم که او برای شعر مهدی اخوان ثالث چگونه سراپا گوش، شعف و تحسین است. شعرخوانی مهدی اخوان ثالث در لندن سال ۱۳۶۹. آقای شاعر دارد شعر «پيوندها و باغ» از دفتر «از اين اوستا» را می‌خواند و ابراهيم گلستان او را با زبان بدنش تایید می‌کند. در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۸۹۲۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
وقایع اتفاقیه
تصاویر قدیمی از سال‌های دهه 50 از گردش‌ها و معاشرت‌های سهراب سپهری، داریوش شایگان، داریوش مهرجویی، ابوالقاسم سعیدی، گلی ترقی و رضا علوی ثبت شده است. روایت شایگان، ترقی و مهرجویی از این دورهمی‌ها را به همراه این تصاویر می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۸۹۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۱
وقایع اتفاقیه
محمدرضا شاه پهلوی برای ازدواج با همسر سومش فرح دیبا، لباس عروس میلیاردی را برای فرح خرید و برای دوخت این لباس عروس در سال 1338، مبلغ یک میلیون فرانک که به قیمت امروز بیش از 47 میلیارد تومان است، به موسسه کریستین دیور پاریس پرداخت شد. ماجرای این لباس عروس گرانقیمت و مقصد نهایی‌اش را در این ویدیو می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۸۸۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۳۰
وقایع اتفاقیه
با وجود آنکه هیچ تردیدی میان ناظران و مورخین درباره نقش آمریکا و بریتانیا در براندازی دولت محمد مصدق نیست، میان دو گروه درباره اینکه آیا آنچه رخ داده، کودتای نظامی بوده یا استفاده از قوای نظامی برای اجرای فرمان قانونی شاه بوده، اختلاف وجود دارد. موسی غنی نژاد اقتصاددان، محمود کاشانی پسر آیت الله کاشانی و داریوش رحمانیان استاد تاریخ در این زمینه مناظره‌ای داشتند که می‌بینید و می‌شنوید.
کد خبر: ۱۱۸۸۴۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۷
وقایع اتفاقیه
میخائیل سرگی‌یویچ گورباچُف | Михаил Сергеевич Горбачёв | Mikhail Sergeyevich Gorbachev هشتمین و آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی و عامل فروپاشی شوروی جزو چهره‌هایی است که در روسیه طرفداران و مخالفان دو آتشه‌ای دارد. عده‌ای او را عامل نجات روسیه می‌دانند و گروه بزرگی به او به چشم یک خائن نگاه می‌کنند که امپراتوری مدرن روس‌ها را از بین برد. غربی‌ها او را تحسین می‌کنند و به باور مخالفانش این تحسین‌ها نه به دلیل رویکردهای اصلاح گرایانه‌اش، بلکه به دلیل محو کردن بزرگ‌ترین جبهه ضد غرب بود. ورنر هرتسوک در یک سلسله مصاحبه با گورباچوف، زندگی گورباچوف را از کودکی تا قدرت گرفتن و تصمیماتش به روایت او و دیگران به تصویر کشیده است. گزیده این مستند که حاوی تصاویر ارزشمند آرشیوی است را تماشا می‌کنید.
کد خبر: ۱۱۸۸۲۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۶
وقایع اتفاقیه
مراسم نخستین سالگرد هوشنگ ابتهاج با سخنرانی شماری از چهره‌ها از جمله یلدا ابتهاج دختر هـ. ا. سایه، محمدرضا شفیعی کدکنی و آوا مشکاتیان فرزند پرویز مشکاتیان آهنگساز و نوه محمدرضا شجریان و پخش یک کلیپ از شماری از قطعات مشهور ابتهاج که توسط خوانندگان خوانده شده و همچنین کلیپی از سیف الله صمدیان همراه بود. مجموعه این سخنرانی‌ها و کلیپ‌ها را در تابناک تماشا می‌کنید.
کد خبر: ۱۱۸۷۲۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۹
وقایع اتفاقیه
مستند شهروند شماره چهار | Citizenfour به کارگردانی لورا پویترس محصول 2014 و برنده اسکار، روایتی از اقدامی است که ادوارد اسنودن کارمند ارشد سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا در افشای شنود و ثبت اطلاعات میلیاردها نفر توسط آمریکا و متحدینش به ویژه بریتانیا انجام داد. ادوارد اسنودن از عدد 4 برای نام رمز خود استفاده کرد زیرا توماس دریک، ویلیام بینی و جی. کرک ویبی همگی تلاش کردند تا نظارت جمعی آژانس امنیت ملی را در برابر او افشا کنند. در ذهن او آنها اعداد 1-3 بودند. این مستند را در تابناک تماشا می‌کنید.
کد خبر: ۱۱۸۶۹۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۷
وقایع اتفاقیه
«عاشق خمینی(ره)»؛ مستندی درباره‌ی ارتباط قلبی و مستمر آیت‌الله خامنه‌ای با حضرت امام خمینی(ره) از شروع مبارزات انقلاب اسلامی تا زمان ارتحال بنیانگذار جمهوری اسلامی است. بخشی از تصاویر و خاطرات این مستند برای اولین بار منتشر می‌شود. در تابناک تماشا می‌کنید
کد خبر: ۱۱۷۷۹۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۵
وقایع اتفاقیه
مستند «مردی روی سیم | Man on Wire» به کارگردانی جیمز مارش محصول 2008 برنده جوایز اسکار، ساندنس و بفتای بهترین مستند بلند است. این مستند ماجرای راه رفتن فیلیپ پتی بر روی یک سیم بین برج‌های تجارت جهانی نیویورک در دهه هفتاد میلادی را به تصویر کشیده است. این بندبازی تاریخی را در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۷۶۲۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۰۱
وقایع اتفاقیه
بر خلاف ادعا‌های صهیونیست‌ها، مبنی بر خالی بودن فلسطین و عدم توسعه آن، فلسطین حتی در دهه ۱۹۲۰ میلادی، کشوری در حال توسعه اقتصادی و فرهنگی بود که بنادرش کانون تجاری بوده و مراکز فرهنگی، خط راه‌آهن، مدارس مدرن و جامعه رو به رشدی داشت که نهایتا با اشغال آن توسط رژیم صهیونیستی برای اسکان مهاجران متجاوز یهودی استفاده شد. فلسطین در ۱۹۲۰ را برای نخستین بار با ترجمه فارسی در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۷۱۰۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۴
وقایع اتفاقیه
از هنر معاصر ایران را دهه پنجاه هجری شمسی تصاویر پراکنده‌ای برجای مانده است. در تصاویری که اکنون می‌بینید، نگاهی کوتاه به خلق اثر هنری توسط پرویز تناولی مجسمه ساز برجسته و محمود فرشچیان نقاش مینیاتوریست ایرانی شده و همچنین تصاویر کوتاهی از موزه هنرهای معاصر ثبت شده است. با ترجمه فارسی در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۷۰۷۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۱
وقایع اتفاقیه
پس از دومین انفجار هسته‌ای در ناگاساکی و اعلام جنگ شوروی به ژاپن علی‌رغم پیمان بی‌طرفی ژاپن و شوروی، امپراتور ژاپن تصمیم گرفت شرایط تسلیم مطرح شده در اعلامیه پوتسدام را بپذیرد. اعلامیه پوتسدام التیماتومی بود که بیان می‌کرد اگر ژاپن تسلیم نشود، ممکن است منجر به انهدام کامل و بی‌درنگ آن کشور شود. علی‌رغم تصمیم امپراتور افرادی در ژاپن حاضر به پذیرش تسلیم نبودند و یک کودتای نافرجام جهت اجتناب از تسلیم شدن ژاپن نیز در آن ساعات مهم رخ داد اما بالاخره هیروهیتو با سخنرانی که از طریق رادیو پخش شد تصمیم خود را به گوش مردم خود و متفقین رساند. ترجمه این سخنرانی را در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۷۰۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۱/۲۰
وقایع اتفاقیه
مستند کوتاه نسل گولاگ به روایت قربانیان یکی از تاریک‌ترین دوران تاریخ شوروی می‌پردازد. اداره کل اردوگاه‌های کار و اصلاح به صورت مخفف گولاگ، نهادی بود که در زمان استالین مدیریت اردوگاه‌های کار اجباری را که در نواحی دور افتاده اتحاد جماهیر شوروی مثل سیبری و استپ‌های قزاقستان و بیابان‌های ترکمنستان قرار داشتند مدیریت می‌کرد. اعضای حزب، کارمندان دولت و حتی شهروندان عادی به خاطر خطاهای جزئی یا حتی بی‌گناه محکوم به کار در این اردوگاه‌ها می‌شدند و به دلیل شرایط به شدت سخت حاکم بر آنها تعداد زیادی زندانیان در طول مدت کار در این اردوگاه‌ها جان خود را از دست دادند. این مستند را برای نخستین بار با زیرنویس فارسی در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۶۵۷۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۸
وقایع اتفاقیه
در 1924 شورای نظامی اتحاد جماهیر شوروی استفاده از سگ‌ها برای مقاصد نظامی را تصویب کرد که شامل طیف گسترده ای از وظایف مانند نجات، ارائه کمک های اولیه، ارتباطات، ردیابی مین‌ها و مردم، کمک به جنگ، حمل غذا، دارو و سربازان مجروح با سورتمه و انهدام اهداف دشمن بود. ایده استفاده از سگ‌ها به عنوان مین‌های متحرک در دهه 1930 همراه با طراحی مین متناسب با سگ‌ها شکل گرفت و یک مدرسه تخصصی تربیت سگ در استان مسکو تاسیس شد که به سرعت به دوازده مدرسه توسعه یافت و سه مدرسه به صورت تخصصی سگ‌های ضد تانک آموزش می‌دادند. مین‌های 10 تا 12 کیلوگرمی که روی کمر سگ‌ها قرار داده می‌شد، یک اهرم چوبی به ارتفاع حدود 20 سانتی متر (7.9 اینچ) داشت. وقتی سگ زیر تانک شیرجه زد، اهرم به زیر تانک برخورد می‌کرد، فیوز مین را به کار می‌انداخت و مین منفجر می‌شد. از آنجایی که قسمت‌های زیرین شاسی خودروهای زرهی آسیب پذیرترین ناحیه این خودروها بود، امید می‌رفت که انفجار باعث از کار افتادن خودرو شود. در اوج این پروژه در جنگ جهانی دوم در 1941 و 1942، بیش از 40 هزار سگ آموزش داده شده بود. از اولین گروه از 30 سگ، تنها چهار سگ موفق شدند بمب‌های خود را در نزدیکی تانک‌های آلمانی منفجر کنند و خسارت نامعلومی به آنها وارد شود. شش نفر پس از بازگشت به سنگرهای شوروی منفجر شدند و سربازان کشته و زخمی شدند. این سگ‌ها چند چالش در پی داشتند. نخست اینکه گروهی از سربازان شوروی از جنگیدن سرباز می‌زنند و به جای آن سگ می‌فرستادند. دوم اینکه شوروی ها به جای تانک‌های آلمانی که موتورهای بنزینی داشتند، از تانک‌های موتور دیزلی خود برای آموزش سگ‌ها استفاده کردند. از آنجایی که سگ‌ها بر حس بویایی حاد خود تکیه می‌کردند، سگ ها به جای تانک های آلمانی با بوی عجیب، به دنبال تانک‌های آشنای شوروی بودند که نتیجه فاجعه بار بود. پس از سال 1942، استفاده از سگ‌های ضد تانک توسط ارتش سرخ به سرعت کاهش یافت و مدارس آموزشی به سمت تربیت سگ‌های مین‌یاب سوق داده شدند. دیگر کشورها نیز تلاش‌های ناموفقی داشتند. ارتش امپراتوری ژاپن حدود 25000 سگ را از متحد خود آلمان دریافت کرد و چندین مدرسه تربیت سگ در ژاپن و یک مدرسه در نانجینگ چین ایجاد کرد. در سال 1943، نیروهای ایالات متحده به فکر استفاده از سگ‌های مسلح علیه استحکامات افتادند. هدف این بود که سگی به پناهگاه حامل بمب برخورد کند که سپس با یک تایمر منفجر شود. سگ‌ها در این برنامه مخفی در فورت بلووار آموزش داده شدند. به سگ‌هایی که «گرگ‌های تخریب» نامیده می‌شدند، آموزش داده شد که به سمت یک پناهگاه بدوند، وارد آن شوند و در حالی که منتظر یک انفجار شبیه‌سازی شده هستند، بنشینند. هر سگ مانند روش روسی بمبی را در کیسه روی بدن خود حمل می‌کرد اما در طول آموزش، سگ‌ها اغلب بدون ورود به پناهگاه یا منتظر ماندن در آنجا برای مدت زمان فرضی به سمت فرستنده‌ها برمی‌گشتند که باعث تلفات خودی می‌شد. بیم آن می‌رفت که در نبرد واقعی، سگ‌ها که بیشتر از همه از آتش دشمن می‌ترسند، بازگردند. تلاش‌ها برای ادامه برنامه در سال‌های 1944 و 1945 شکست خورد. تصاویر نادر از سگ‌های ضدتانک شوروی در جنگ جهانی دوم و نحوه عملکردشان را در «تابناک» می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۶۵۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۲/۰۳
وقایع اتفاقیه
مستند جاسوس بیروت در مورد زندگی شولا کوهن، جاسوس موساد با نام رمز مروارید است که اواخر دهه ۱۹۴۰ تا اوایل ۱۹۶۰ در بیروت برای رژیم اسرائیل جاسوسی کرده و امکان مهاجرت غیرقانونی یهودی‌ها به فلسطین را فراهم می‌کرد. او سرانجام در اثر تحقیقات سازمان اطلاعاتی لبنان موسوم به دفتر دوم شناسایی و بازداشت شد. این مستند الجزیره را برای نخستین بار با ترجمه فارسی در تابناک می‌بینید.
کد خبر: ۱۱۶۴۳۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۱۱/۲۹