کلیات
سهام عدالت یکی از انواع یارانه است که دولت نهم از طریق شرکت‌های تعاونی عدالت استانی به مشمولان واگذار و هدف از عرضه سهام عدالت را گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران اعلام کرد. طرح اولیه «سهام عدالت» بر این مهم استوار شد که بخشی از سهام شرکت‌های دولتی مشخص، به قشر‌های کمدرآمدتر فروخته شود. این طرح هدف نهایی اش ارتقای کیفیت زندگی اقشار کم درآمد بود آییننامه اجرایی افزایش ثروت خانوار‌های ایرانی از طریق گسترش سهم بخش تعاون براساس توزیع سهام عدالت را در تاریخ ۹ بهمن ۸۴ و پس از اصلاح متن اولیه که خود در ۲۳ آبان ۸۴ مصوب هیئت وزیران شده بود، به تصویب این هیئت رسید.
تصویب اساسنامه شرکت کارگزاری سهام عدالت در تاریخ ۲۳ آبان ۱۳۸۴ نشان از تصمیم قاطع دولت بر اجرای این داشت و سهام مزبور پیش از آغاز سال ۱۳۸۵ در چهار استان به تعدادی از مشمولان طرح اعطا شد.
در مرحله اول واگذاری سهام عدالت به برخی از افراد تحت پوشش کمیته امداد، سازمان بهزیستی و رزمندگان بیکار فاقد شغل تقسیم شد و برگه‌هایی به عنوان برگه سهام عدالت نیز به مشمولان طرح سهام عدالت داده شد.
ارزش این برگه‌ها در ابتدا ۵۰۰ هزار تومان سهام بود که بعد به یک میلیون تومان افزایش یافت. قرار بود که برای گروه‌های کم درآمد، نیمی از قیمت هر سهم تخفیف داده شود و نیمی دیگر نیز به مدت ده سال از محل سود شرکت بازپرداخت شود.
نظر احمدی نژاد در مورد سهام عدالت
در آبان ماه سال ۱۳۸۵ محمود احمدی نژاد در یک مراسم دولتی، واگذاری سهام عدالت را با هدف «کاهش فقر» اعلام کرد. احمدینژاد واگذاری سهام عدالت را «تحولی بزرگ» میدانست که به عقیده وی مبنای آن «توزیع عادلانه ثروت دولت بین قشر‌ها مختلف جامعه بود.
سهام عدالت و خصوصی سازی
تا پیش از اجرای طرح سهام عدالت خصوصیسازی بسیار کند پیش میرفت و آمار‌ها نشان میدهد که نزدیک به سه هزار میلیارد تومان از سهام شرکت‌های دولتی تا آن زمان واگذار شده بود، ولی ارزش سهام عدالت در همان مرحله اول دو هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان بود. در همان سال ۱۳۸۵ بعد از تفسیر تاز‌های که از اصل ۴۴ قانون اساسی شد، دولت اجازه یافت تا ۸۰ درصد سهام کارخانجات، بنگاه‌های بزرگ دولتی را به بخش خصوصی و تعاونی واگذار کند که تا آن زمان بنابر قانون اساسی باید در اختیار دولت میبود.
با تفسیری که از اصل ۴۴ صورت گرفت دولت اجازه یافت تا سهام شرکت‌های بزرگ نظیر خودروسازیها، فولاد، معادن، بیمه، بانک، هواپیمایی، کشتیرانی، نیروگاهها، مخابرات و نفت گاز را واگذار کند. با این مجوز تازه، واگذاری‌ها شرکت‌های دولتی سرعت گرفت هر چند کارشناسان اقتصادی میگویند در این مدت بخش عمد‌های از شرکت‌ها به سازمان‌ها و نهاد‌های شبه دولتی و «خصولتی» واگذار شدهاست و سهم واگذار شده به بخش خصوصی ناچیز بودهاست.
آمار نشان میدهد که تا پایان دولت محمود احمدینژاد نزدیک به ۱۰ درصد سهام شرکت‌های دولتی به شبه دولتی‌ها واگذار شده. آمار نشان میدهد که بیشتر از ۱۴۲ هزار میلیارد تومان سهام شرکت‌های دولتی در پانزده سال گذشته واگذار شد که حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان این سهام مربوط به سهام عدالت بود.
انتقادات
عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم در مورد سهام عدالت عقیده دارد ۹۵ درصد از شرکت‌ها و مجموعه‌های دولتی واگذار شده به بخش خصوصی در دولت احمدینژاد در نهایت به این بخش نرسیده و دوباره به دولت «بازگشته» یا به نهاد‌های نیمه دولتی واگذار شدهاست.
علی طیب نیا وزیر اقتصاد در دولت یازدهم نیز در مورد سهام عدالت عقیده دارد که سهام عدالت به شیو‌های که اجرا شد، جز بیصاحبسازی بنگاه‌های اقتصادی ثمری نداشت و ۶۲ بنگاه اقتصادی بیصاحب شدند، طیب نیا در این باره پرسیده است که آیا سهامداران عدالت در حال حاضر امکان مدیریت شرکت‌ها را دارند؟
تحقیق و تفحص از واگذاری و پرداخت سهام عدالتعلی مطهری در خرداد ۹۲ تقسیم سود سهام عدالت پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال ۸۸ را مصداق «بداخلاقی انتخاباتی و خرید رای» عنوان کرد. در هفتم اسفندماه ۹۲ تعدادی از نمایندگان مجلس درخواست خود مبنی بر تحقیق و تفحص از عملکرد سهام عدالت را به هیئت رئیسه مجلس تقدیم کردند.
تا آبان ۱۳۹۵ سود شرکت‌های سهام عدالت ۱۷ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده که ۱۳۰۰ میلیارد تومان آن پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از سوی دولت محمود احمدینژاد به عنوان سود سهام عدالت بین گروه‌هایی از مردم توزیع شد.
نحوه پرداخت سود
سبد سهام عدالت ترکیبی از ۶۰ شرکت بورس و فرابورس است و برای هر نفر از مجموع پورتفوی سهام عدالت مبلغ یک میلیون تومان سهام اختصاص داده شدهاست؛ بنابراین سهام عدالت متعلق به شرکت خاصی نیست و مجموع سبد سهام در درصدی از ۶۰ شرکت دولتی تعریف شدهاست که سود و زیان شرکت‌های مذکور بهصورت علیالسویه بین سهامداران تقسیم میشود. طبق قانون، دولت باید سهام عدالت را از ابتدای سال ۹۵ آزاد میکرد، اما امکان دارد این آزادسازی ماه‌ها بعد از پایان مهلت قانونی طول بکشد و عملاً پرداخت سهام عدالت به انتخابات یازدهم ریاستجمهوری نزدیک خواهد شد.
در مرداد ۱۳۹۵ سید جعفر سبحانی مشاور رئیس سازمان خصوصیسازی با تأکید بر اینکه سودی که در دولت گذشته بابت سهام عدالت به عد‌های از شهروندان پرداخت شده غیرقانونی بوده، میگوید به هیچ عنوان سودی بابت سهام عدالت به شهروندان پرداخت نخواهد شد، بلکه تنها در پایان سال ۱۳۹۵ بابت مقدار آزادسازی این سهام تعیین تکلیف میشود.
در اوایل آذر ۱۳۹۵ سازمان خصوصی سازی اعلام کرد که بعد از ده سال، تکلیف سهام عدالت در سال آینده روشن میشود و از پایان سال آینده سود سهام عدالت به دارندگان آن پرداخت خواهد شد. رئیس سازمان خصوصیسازی گفت که «از نظر ما طرح سهام عدالت به انتهای خود رسیدهاست و منتظریم با پایان یافتن مجامع، شرکت‌های سرمایه پذیر حسابهایشان را ببندند.
همچنین در اواسط دی ماه سال ۹۵ سازمان بورس و اوراق بهادار میزان سود دریافتی سهام عدالت از ۶۰ شرکت حاضر در سبد سهام را ۱۹۹ هزار و ۱۵ میلیارد ریال اعلام کرد. بهعلاوه سود مصوب مجمع عمومی شرکت‌ها در این مدت ۳۰۹ هزارو ۵۷۴ میلیارد ریال و همچنین مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های سرمایه پذیر سهام عدالت ۵۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد ریال و مانده طلب سود از شرکت‌ها ۵۸ هزار و ۷۸۸ میلیارد ریال بوده است.
سود سهام عدالت در سال ۹۷
بر اساس گفته مسئولان سازمان خصوصی سازی کشور، سود سهام عدالت سال ۱۳۹۷ از اوایل اسفند سال ۱۳۹۸ محاسبه و به حساب مشمولان واریز خواهد شد.
توضیح بیشتر اینکه به‌طورکلی تا اواسط بهمن سال ۱۳۹۸ مشخص میشود چه میزان سود از سوی شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت به حساب این سازمان واریز خواهد شد.
سود سهام عدالت سال 1400
مجید عشقی در نشست خبری روز 21 اسفند 1400 برگزار شد با بیان اینکه فرایند واریز سود سهام عدالت از شب گذشته آغاز شده است، اظهار کرد: سود سهام عدالت بیش از ۴۳ میلیون مشمول سهام عدالتی که سجامی شده‌اند و یا شماره شبای بانکی خود را در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند با همکاری شبکه بانکی تا پایان امشب پرداخت میشود.
وی با بیان اینکه فرایند واریز سهام عدالت از شب قبل آغاز شده است، گفت: میزان سود متناسب با ارزش اولیه سهام هر مشمول است. البته ممکن است برخی مشمولان قسمتی از سهام خود را فروخته باشند که متناسب با میزان سهامی که دارند سود دریافت خواهند کرد.
به گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۴۹۲ هزار تومان است حدود ۵۳۲ هزار تومان، مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها ۵۳۲ هزار تومان است، حدود ۵۷۵ هزار تومان و مشمولانی که ارزش اولیه سهام آن‌ها یک میلیون تومان است نیز حدود یک میلیون تومان سود دریافت خواهند کرد.
در مورد سود سهام عدالت در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه جزییات برگشتی واریز سود سهام عدالت ۱۰ بانک را اعلام کرد.
کد خبر: ۱۳۳۲۷۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
واریز مرحله دوم سود سهام عدالت از روز چهارشنبه نهم مهر سال 1404 آغاز و با مشارکت 19 بانک به حساب دارندگان سهام عدالت انجام شد.
کد خبر: ۱۳۳۲۰۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۱
واریز سود سهام عدالت مرحله دوم از روز گذشته آغاز شده و بیش از ۴۴ میلیون سهامدار از دیروز مبالغ سود خود را در حساب بانکی دریافت کرده‌اند و طبق اعلام سمات، واریزی‌ها تا پایان امروز در تمام بانک‌ها تکمیل میشود.
کد خبر: ۱۳۳۱۹۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۱۰
مقام مسئول در سازمان بورس در گفت‌و‌گو با تابناک؛
مرحله دوم واریز سود سهام عدالت پس از ماه‌ها انتظار آغاز شد؛ در این مرحله بیش از ۴۴ میلیون سهامدار عدالت مشمول دریافت سود می‌شوند و مبالغی تا یک میلیون و ۶۵۰ هزار تومان به حساب دارندگان این سهام تا فردا واریز میشود.
کد خبر: ۱۳۳۱۷۶۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۹
طبق اعلام رییس سازمان بورس، واریز سود سهام عدالت از فردا آغاز میشود که بر اساس گروه افراد مبالغ بین ۷۴۷ هزار تا یک میلیون و ۶۵۰ هزار تومان است.
کد خبر: ۱۳۳۱۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۸
دومین مرحله واریز سود سهام عدالت ۱۴۰۲ پس از ماه‌ها تأخیر در روز‌های پایانی هفته انجام میشود. بر اساس اعلام وزارت اقتصاد و سازمان بورس، بیش از ۵۰ هزار میلیارد تومان سود سهام عدالت به حساب مشمولان واریز خواهد شد.
کد خبر: ۱۳۳۱۱۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۶
بنا بر گفته وزیر اقتصاد، تا پایان این هفته سود سهام عدالت به حساب دارندگان واریز خواهد شد، اما این‌سود برای برخی واریز نخواهد شد.
کد خبر: ۱۳۳۱۰۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۶
سید علی مدنی زاده امروز (شنبه) با حضور در بیست‌وهشتمین نمایشگاه بین‌المللی الکامپ ضمن اعلام این خبر اظهار داشت: تا آخر هفته سود سهام عدالت پرداخت خواهد شد و جزئیات آن را سازمان بورس اعلام خواهد کرد.
کد خبر: ۱۳۳۰۹۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۵
با توجه به وعده‌ای که رئیس سازمان بورس داده، سود سهام عدالت باید در بازه زمانی ۳۰ شهریور تا ۵ مهر ۱۴۰۴ واریز شود و تنها ۲ روز تا پایان این مهلت و سوختن یک وعده دیگر از سازمان بورس باقی است و باید دید آیا سود سهام عدالت در این برهه واریز میشود یا یک‌بار دیگر شاهد بدقولی خواهیم بود.
کد خبر: ۱۳۳۰۸۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۷/۰۴
با گذشت شش ماه از سال، واریز باقی مانده سود سهام عدالت سال مالی ۱۴۰۲ همچنان به تعویق افتاده و میلیون‌ها سهامدار در انتظار دریافت حقوق خود هستند.
کد خبر: ۱۳۲۹۶۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۳۱
تاریخ دقیق واریز سود سهام عدالت ۱۴۰۴ اعلام شد.
کد خبر: ۱۳۲۹۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۲۹
رئیس سازمان بورس اعلام کرد: سود سهام عدالت ظرف چند هفته آینده پرداخت خواهد شد.
کد خبر: ۱۳۲۶۹۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۱۵
برای نخستین بار در سال‌های اخیر سود سهام عدالت در شهریورماه واریز خواهد شد.
کد خبر: ۱۳۲۴۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۶/۰۲
واریز مرحله دوم سود سهام عدالت برای سال مالی ۱۴۰۲ همچنان در بلاتکلیفی باقی مانده و با گذشت بیش از پنج ماه از سال، سهامداران هنوز خبری از دریافت مرحله دوم سود خود ندارند.
کد خبر: ۱۳۲۳۰۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۶
در آستانه هفته دولت و همزمان با وعده رئیس‌جمهور درباره «خبر خوش» سهام عدالت، وزیر اقتصاد پرده از جزئیات این خبر خوب برداشت. وعده اصلی، پیگیری پرداخت سود معوقه سال مالی ۱۴۰۲ به سهامداران عدالت است؛ خبری که می‌تواند برای میلیون‌ها خانواده ایرانی در شرایط فعلی اقتصادی، نویدبخش باشد.
کد خبر: ۱۳۲۲۳۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۱
رئیس اتاق تعاون ایران گفت: بخشی از سود سهام عدالت ۱۴۰۲ در اسفند ماه سال گذشته پرداخت و باقی هم تا اواسط شهریور ماه امسال به حساب افراد واریز میشود.
کد خبر: ۱۳۲۲۱۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۵/۲۰
طبق روال چند ماه و هفته اخیر کماکان پیگیری‌ها در راستای دریافت باقیمانده سود سهام عدالت عملکرد مالی سال ۱۴۰۲ از شرکت‌های سرمایه‌پذیر ادامه دارد.
کد خبر: ۱۳۱۳۵۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۴
سردرگمی میلیون‌ها سهامدار
برای گروهی از دارندگان سهام عدالت، همین سود اندک نیز می‌تواند گرهی از مشکلات معیشتی شان را باز کند. اما تأخیر و نبود شفافیت در روند پرداخت و سکوت سازمان بورس در برابر مطالبه سهامداران، موجی از نارضایتی و انتقاد را در میان آن‌ها به‌دنبال داشته است.
کد خبر: ۱۳۰۹۰۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۲
با توجه به عدم پرداخت کامل سود عملکرد سال ۱۴۰۲ و همچنین عدم آغاز فرآیند واریز سود مربوط به سال مالی ۱۴۰۳، دارندگان سهام عدالت در حال حاضر بابت دو سال مالی متوالی از دولت و شرکت‌های سرمایه‌پذیر طلبکار هستند.
کد خبر: ۱۳۰۴۷۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۲/۲۱
ارزش سهام عدالت یک میلیون تومانی امروز چهارشنبه 20 فروردین 1404 با احتساب و اعمال تمام افزایش سرمایه‌های شرکت‌های بورسی در این سهام به ۳۷ میلیون و ۲۴۷ هزار تومان رسید.
کد خبر: ۱۲۹۸۲۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۲۰