کلیات

اعتراضات لبنان ۲۰۱۹، مجموعه‌ای از اعتراضات در سطح کشور لبنان در پاسخ به عدم موفقیت حکومت در یافتن راه حل برای بهبود بحران اقتصادی است که طی یک سال گذشته فراگیر شده است. برخی عقیده دارند که محرک مستقیم اعتراضات اعمال مالیات روی بنزین، دخانیات و تماس‌های تلفنی آنلاین از طریق واتس اپ است. اعتراضات گسترده در سراسر کشور درست پس از مذاکرات در کابینه پیرامون مسائل مالیاتی آغاز شد، مالیات‌ها قرار بود از ۲۲ اکتبر اعمال شوند.

زمینه

براساس مشاهدات، اعتراضات فوق نتیجه انباشت بحران‌های مختلف طی هفته‌های گذشته در لبنان است. از بحران دلار گرفته تا اعتصاب پمپ‌بنزین‌ها و وقوع آتش‌سوزی‌های مکرر در نقاط مختلف لبنان به دلیل سوء مدیریت «بیش از ۱۰۰ نقطه در لبنان به دلیل بی‌کفایتی‌ها طعمه حریق گشته، عدم نگهداری هلیکوپتر‌های آتش‌نشانی و ناتوانی در کنترل آتش‌سوزی باعث وقوع این آتش‌سوزی‌های قابل کنترل شد»، تعیین مالیات بر بنزین، گندم و تماس‌های تلفنی آنلاین همه و همه جزو دلایل اعتراضات مردمی قلمداد شده است.

آغاز اعتراضات

اعتراضات در اواخر ماه سپتامبر با حضور تعداد اندکی در اطراف بیروت شروع شد. در تاریخ اول اکتبر، بانک مرکزی لبنان یک استراتژی اقتصادی را اعلام کرد که وعده می‌داد تا به تمام شرکت‌هایی که مشغول تجارت و وارداتِ گندم، بنزین و اقلام داروسازی هستند دلار بدهد تا آن‌ها بتوانند واردات خود را ادامه دهند. تحلیلگران اقتصادی راه حل فوق را به عنوان راهی کوتاه مدت تلقی کردند.

طی جلسه کابینه که در تاریخ ۱۷ اکتبر برگزار شد، با طرح ۳۶ ماده، دولت راهکار‌هایی را برای افزایش بودجه برای سال ۲۰۲۰ پیشنهاد داد. موارد فوق شامل افزایش ۲٪ مالیات ارزش افزوده تا سال ۲۰۲۱ و سپس افزایش ۲٪ آن تا سال ۲۰۲۲، و در نهایت رساندن آن به ۱۵٪ بود. علاوه بر این، طبق گزارش رسانه‌ها بنا بود تا با اعمال هزینه ۰٫۲ دلاری برای برقراری مکالمه از طریق تماس اینترنتی، استفاده از خدمات فوق را از حالت رایگان خارج کنند، «مانند قابلیت تماس در فیس تایم،  فیس بوک و واتس اپ» جلسه نهایی پیش نویس بودجه قرار بود در ۱۸ اکتبر برگزار شود، اما با توافق نخست‌وزیر سعد حریری و رئیس‌جمهور میشل عون لغو شد.

استمرار اعتراض‌ها

در شب پنجشنبه ۱۷ اکتبر، حدوداً صد نفر از فعالان مدنی در اعتراض به مالیات پیشنهادی جدید هنگام ورود به مرکز شهر و اطراف آن، خیابان‌های بسیار مهمی را که به غرب و شرق بیروت وصل می‌شدند را مسدود کردند. وزیر آموزش عالی اکرم شهیب و هیئت همراهش در حال عبور از منطقه بودند. معترضین به خودروی وزیر حمله کردند، در نتیجه آن یکی از محافظان وی اقدام به شلیک هوایی نمود که این مسئله باعث خشم بیشتر جماعت گشت، هیچگونه جراحتی از سوی طرفین درگیر گزارش نشد.

شایان ذکر است که وزیر عضو حزب سوسیالیست مترقی (PSP) لبنان بود و به دنبال آن رئیس حزب طی پیامی توئیتری اظهار نمود: «وی با وزیر صحبت کرده و خواسته‌است تا محافظت هیئت را به پلیس بسپارد»، همان‌طور که همه ما «مطیع قانون» هستیم.

تعداد بیشتری از معترضین در میدان شهدا، میدان نجمه،  خیابان حمرا و همچنین در بسیاری از مناطق دیگر لبنان حضور پیدا کردند. قرار بود جلسه کابینه توسط نخست‌وزیر لبنان،  سعد حریری و به درخواست رئیس‌جمهور،  میشل عون، در ظهر روز بعد یعنی ۱۸ اکتبر برگزار شود، زیرا اعتراضات ابعاد وسیع تری به خود گرفته بود و به سمت خشونت بیشتر می‌رفت.

اکرم شهیب وزیر آموزش عالی اعلام کرد که کلیه مدارس و دانشگاه‌های دولتی یا خصوصی، در ۱۸ اکتبر تعطیل خواهند ماند. وزیر ارتباطات لبنان، محمد چویکار، ایده بستن مالیات بر واتس‌اپ را حدود ساعت ۱۱ عصر روز پنجشنبه ۱۷ اکتبر منتفی اعلام کرد.

• در مورد کشور لبنان بیشتر بخوانید