جشنواره‌های فجر با داوری اما بدون نمایش آنلاین برپا شود!
جشنواره‌های هنری به ویژه مجموعه جشنواره‌های فجر به عنوان مهم‌ترین رویداد فرهنگی و هنری کشور در حالی همچنان در بلاتکلیفی به سر می‌برند که به نظر می‌رسد، می‌توان تمامی این رویدادها از جمله جشنواره ملی فیلم فجر را بدون نمایش آنلاین آثار برپا کرد و این رویدادها در چند مرحله با معرفی فیلم‌های منتخب، نامزدهای جوایز و اهدای جوایز به چهره‌های برتر در قالب مراسمی صرفاً با حضور منتخبین برپا شود.
به گزارش «تابناک»؛ با اوج گیری دوباره شیوع کرونا، از احتمال برپایی رویدادهای فرهنگی و هنری، به شدت فرو کاسته شد، به ویژه آنکه رئیس جمهور و برخی مقامات ارشد کشور در ستاد ملی کرونا، بر عدم برگزاری چنین برنامه‌هایی تاکید کردند. پس از لغو جشنواره جهانی فیلم فجر ـ که در همان دور نخست اوج‌گیری کرونا رخ داد ـ این پرسش پیش روی قرار گرفت که آیا وضعیت مشابهی برای دیگر رویدادهای سینمای ایران نیز رقم خواهد خورد، یا شرایط به گونه دیگری پیش می‌رود و با وجود ریسک بالا، شاهد برگزاری این رویدادهای پرتراکم خواهیم بود؟
جشنواره فیلم کوتاه تهران ـ که در مهرماه برگزار می‌شود ـ جشنواره سینماحقیقت ـ که معمولاً در آذرماه برگزار می‌شود ـ و جشنواره ملی فیلم فجر ـ که در بهمن ماه برگزار می‌شود ـ مهم‌ترین رویدادهای سینمایی است که به ترتیب زمانی با این چالش مواجه هستند. به این رویدادها می‌توان مجموعه جشنواره‌های تئاتر و موسیقی فجر را نیز افزود که رویدادهای نسبتاً پرتراکمی هستند و در دی و بهمن ماه برپا می‌شوند.
همزمان با این وضعیت، جشنواره‌های سینمایی مهم جهان، از جمله جشنواره ونیز در حال برگزاری به شکل آنلاین است؛ اما آنچه مشهود است، این که هیچ فیلم مهمی در این جشنواره‌ها برای نخستین بار رونمایی نشده، چون فیلمسازان در سطح جهان نگران هستند، حضورشان در جشنواره‌های آنلاین، به لو رفتن نسخه فیلم‌شان و از دست رفتن سرمایه‌شان منتهی شود؛ سرمایه‌ای که از چند ده هزار دلار تا چند صد میلیون دلار در تناوب است و می‌تواند آسیب جدی به تهیه کنندگان و سرمایه‌گذاران بزند و حتی تداوم مسیر فیلمسازی‌شان را با چالش جدی مواجه سازد.
از قضا این نگرانی نزد شماری از فیلمسازان شاخص و جریان سازان و به ویژه گروهی از تهیه کنندگان نیز مشهود است. آنها در گفت‌وگوهایی به «تابناک» گفتند که جشنواره آنلاین فیلم فجر را گزینه مناسبی نمی‌دانند. به عقیده این فیلمسازان، جشنواره فیلم فجر، نقش ویترین و مراسم رونمایی از فیلم‌ها را ایفا می‌کرد که برای جلوگیری از ریسک کپی و قاچاق فیلم‌ها، نمی‌توان اقدام مشابهی به شکل آنلاین برای طیف وسیعی از مخاطب انجام داد. در عین حال، حتی اگر این اقدام با حضور گروه محدودی نیز انجام شود، سوای اینکه کارکرد جشنواره فجر را از بین می‌برد، تضمینی برای عدم کپی و قاچاق فیلم توسط یک یا چند تن از آن جمع محدود نیست.
این وضعیت باعث شده جشنواره‌های هنری به ویژه جشنواره‌های فیلم و به طور خاص جشنواره ملی فیلم فجر در معرض تعطیلی برای یک سال قرار گیرند و سرنوشت نمایشگاه بین المللی کتاب برای این رویدادها نیز تکرار شود. این در حالی است که شاید بتوان این جشنواره‌ها را به گونه‌ای متفاوت برگزار کرد و فرم برگزاری این رویدادها همچون فرم برگزاری جوایز هنری برای یک دوره تغییر کند و بدین ترتیب با کمترین هزینه، تداوم این رویدادها را حفظ نمود.
در این روش، می‌توان فیلم‌ها را برای هیات انتخاب و داوری به نمایش گذاشت و آنها یک تعداد را به عنوان فیلم‌های منتخب جشنواره اعلام کنند. سپس هیات انتخاب با اعلام کاندیدای جوایز مختلف و در نهایت برگزیدگان جوایز، این رویداد را به سرانجام برسانند و در مراسمی صرفاً با حضور منتخبین، جوایز به برندگان اهدا شود. در واقع بخش انتخاب برترین‌ها بدون برگزاری خود جشنواره و نمایش عمومی فیلم‌ها و صرفاً با نمایش فیلم‌ها برای داوران رخ می‌دهد. این نسخه برای جشنواره‌های سینماحقیقت و فیلم کوتاه و دیگر رویدادهای هنری نیز قابل تجویز است و البته قابل تعمیم به جشنواره‌های تئاتر و موسیقی فجر نیز هست.
