آیا تجارت ایران و ترکیه به دوران قبل از کرونا باز می گردد؟

از اواخر بهمن ماه سال گذشته بود که به صورت رسمی شیوع ویروس کرونا در کشور تایید شد. با توجه به وضعیت اقتصاد چین پس از شیوع این ویروس، می شد پیش بینی کرد که اقتصاد ایران نیز روزگار سختی را در پیش رو خواهد داشت. این وضعیت سخت دوران کرونا در حالی بود که تا پیش از آن اقتصاد ایران زیر شدیدترین تحریم ها قرار داشت.

به گزارش تابناک اقتصادی، پس از تایید شیوع ویروس کرونا در ایران، اولین اقدام کشورهای همسایه و طرف های تجاری ایران این بود که مرزهای خود را بر روی کالاهای صادراتی ایرانی بستند.

این مسئله باعث می شد تا اولاً چرخ تولید کُندتر از گذشته بچرخد و ثانیاً درآمدهای ارزی کشور به شدت کاهش یابد و واردات کالا نیز که بعد از تحریم های نفتی ارز آن ها از محل صادرات غیرنفتی تامین می شد، با مشکل مواجه شود. 

با همه گیر شدن شیوع ویروس کرونا در جهان و به خصوص کشورهای همسایه و طرف های تجاری ایران، مشکل اقتصاد ایران دو چندان شد. حمید زادبوم رئیس سازمان توسعه تجارت در مصاحبه ای در مورخه 24 فروردین ماه سال جاری درباره  وضعیت تجارت کشورمان در شرایط شیوع ویروس کرونا با کشورهای همسایه گفت: بعد از شیوع ویروس کرونا در کشورمان که از ابتدای اسفند 98 اتفاق افتاد، برخی از کشورها در ورود کامیون‌های حمل بار به کشورشان ممنوعیت‌هایی را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ایجاد کردند که البته اغلب این کشورها ممنوعیت ورود مربوط به راننده یا مسافر است، بدین ترتیب که کالا اجازه ورود دارد اما راننده آن نمی‌تواند وارد کشور مقصد شود. رئیس سازمان توسعه تجارت ایران اظهار داشت: تحت این شرایط طبیعی است با کاهش تردد‌ها، کاهش صادرات نیز ایجاد شود.

هر چند در ماه اول سال جاری تجارت چندان وضعیت مساعدی نداشت اما با کاهش شیوع ویروس کرونا در ماه دوم سال وضعیت تجارت مساعدتر شد به طوری که سید روح الله لطیفی، سخنگوی گمرک طی مصاحبه ای در مورخه 11 خرداد ماه سال جاری گفت: در اردیبهشت ماه شاهد صادرات ۹ میلیون و ۱۷۶ هزار تن کالا به ارزش ۲ میلیارد و ۶۴۸ میلیون دلار بودیم که از لحاظ وزنی نسبت به فروردین ۷۱ درصد و از لحاظ ارزش ۶۰ درصد رشد داشتیم.  در رویه واردات نیز در این ماه ۳ میلیون و ۸۷۹ هزار تن کالا به ارزش ۳ میلیارد و ۱۱۰ میلیون دلار وارد کشور شده است که از لحاظ وزنی نسبت به فروردین ماه ۵۳ درصد و از لحاظ ارزش نیز ۶۱ درصد رشد را شاهد بودیم.

به هر صورت با بهبود وضعیت تجارت ایران در اردیبهشت ماه سال جاری اما همچنان برخی کشورها از جمله ترکیه مرزهای خود را بر روی کالاهای ایرانی بسته نگه داشتند. موضوعی که با واکنش های مختلفی از سوی مقامات کشورمان مواجه شد. به عنوان نمونه مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک ایران در مورخه 17 خرداد ماه سال جاری با گلایه نسبت به بسته بودن مرزهای ایران با ترکیه، موضوع بسته شدن مرزها را خلاف پروتکل‌های سازمان جهانی تجارت ذکر کرد و گفت: همان‌طور که مرزهای مشترک دیگر کشورها با ترکیه باز است، انتظار داریم مرزها با ایران هم بازگشایی شود.

با توجه به اهمیت صادرات غیرنفتی برای کشورمان در شرایط تحریمی، مسئولان سعی کردند تا موضوع بسته بودن مرزهای صادراتی را جهت بازگشایی مجدد پیگیری کنند.

سرانجام در روز گذشته مورخه 15 خرداد ماه سال جاری بود که سیدروح الله لطیفی سخنگوی گمرک خبر از بازگشایی مرز بازرگان داد. مرزی که از سوم اسفندماه سال گذشته در پی شیوع ویروس کرونا در ایران، بر روی ورود کالاهای ایران به ترکیه بسته شد. لطیفی در این باره گفت: از ساعت 10:30 دقیقه صبح امروز، با اجرای پروتکل های بهداشتی،  کامیون های ایرانی و ترکیه ای برای تعاملات تجاری از مرز های دو کشور، اجازه تردد پیدا می کنند.

با بازگشایی مرز بازرگان باید تلاش شود تا این بازگشایی استمرار یابد و باید سعی شود تا تجارت ایران و ترکیه به روزهای خوب قبل از شیوع ویروس کرونا باز گردد.

بازگشایی مرز بازرگان می تواند یک خبر بسیار مهم برای تجار و اقتصاد کشور باشد اما استمرار این بازگشایی و همچنین بازگشایی سایر مرزها نیز در شرایطی که اقتصاد ایران در زیر شدیدترین تحریم ها قرار دارد می تواند خبر مهم تری باشد، چرا که همان گونه که عنوان شد به دلیل کاهش درآمدهای نفتی، درآمدهای ارزی کشور کاهش یافته است و ارز مورد نیاز برای واردات از محل ارز حاصل از صادرات تامین می شود. همچنین صادرات غیرنفتی و رونق آن، در سالی که رهبر انقلاب آن را جهش تولید نامگذاری کرده است، اهمیت دو چندانی دارد.

بنابراین نیاز است تا مسئولین مربوطه برای بازگشایی سایر مرزها و استمرار باز بودن آن ها رایزنی های سیاسی را با همتایان خود در کشورهای همسایه ادامه دهند.