چرا در زنگ هنر دروس دیگری تدریس می‌شود؟
سرپرست حوزه تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ضمن مروری بر ماموریت‌ها و فعالیت‌های حوزه تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر، به پرسش‌های مختلفی نظیر چرایی تقلیل جایگاه درس هنر در مدارس و تدریس برخی دروس دیگر در زنگ هنر، مجموع ساعات هنر در هر دوره تحصیل، وظایف آموزش و پرورش برای شناسایی نخبگان هنری و کنکور هنر پاسخ داد.
به گزارش «تابناک»> پرستو آریانژاد در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه فرهنگ و هنر یکی از ۱۱ حوزه تربیت و یادگیری در برنامه درسی ملی است، اظهار کرد: اهمیت و منزلت فرهنگ و هنر در شکل گیری هویت متربیان در آموزش‌های عمومی و تخصصی باعث شده تا جایگاه ویژه‌ای به عنوان یکی از حوزه‌های تربیت و یادگیری داشته باشد.
وی افزود: همچنین یکی از ساحت‌های شش گانه تربیتی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، ساحت تربیت زیبایی شناختی و هنری است. در بیانیه مربوط به این حوزه اشاره به ارتباط آن با سایر حوزه ها نیز قابل تأمل است.
سرپرست حوزه تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با بیان اینکه "تربیت هنری" جهت گیری کلی است که در ساماندهی محتوا و آموزش هنر در این حوزه دنبال می‌شود و تأکید آن دستیابی به بصیرت فرهنگی است گفت: این تربیت در سال‌های ابتدایی به صورت غیرمستقیم بوده و به تدریج متناسب با رشته‌های هنری به صورت آموزش غیر مستقیم دنبال می‌شود.
آریانژاد ادامه داد: از مهمترین کارکردهای این حوزه احیای هنرهای اسلامی- ایرانی، هویت بخشی به افراد، مقابله با تهاجم فرهنگی، پرورش ذوق زیبایی شناسی و قدرت تخیل، افزایش قدرشناسی از زیبایی‌های خلقت و میراث فرهنگی است. فرهنگ و هنر از امکانات کارآمد در تحقق اهداف تربیتی و آموزشی بوده و می‌توان جایگاهی فراحوزه‌ای برای آن قائل شد.
وی با اشاره به اینکه برنامه‌درسی هنر عمومی با ساعات آموزشی مشخص در مقطع ابتدایی، اول و دوم متوسطه تهیه و تنظیم شده که در آن ویژگی‌های معلم نیز پیش بینی شده است، اظهار کرد: برای هنر عمومی در مقطع ابتدایی کتاب راهنمای معلم و برای متوسطه اول (پایه‌های هفتم تا نهم) کتاب درسی تألیف شده است. در متوسطه دوم نیز به جز رشته‌های شاخه فنی و حرفهای و کاردانش به صورت انتخابی در سال دهم یا یازدهم دانش آموزان دارای کتاب درسی هنر هستند.
هر دانش آموز چند ساعت هنر می‌خواند؟
سرپرست حوزه تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی اضافه کرد: علاوه بر آموزش‌های عمومی هنر در دوره دوم متوسطه، آموزش تخصصی رشته‌های هنری در شاخه فنی و حرفهای و کاردانش انجام می‌گیرد که هر کدام از این رشته‌ها دارای برنامه درسی خاص رشته هستند.
آریانژاد در پاسخ به اینکه یک دانش آموز در طول تحصیلش چند ساعت هنر می‌خواند؟ گفت: دانش آموزان پایه اول تا سوم ابتدایی هفته‌ای دو ساعت، دانش آموزان پایه سوم تا ششم هفته‌ای یک ساعت و نیم و دانش آموزان متوسطه اول و دوم هفته‌ای دو ساعت درس هنر دارند.
علت تقلیل جایگاه درس هنر در مدارس و تدریس برخی دروس دیگر در زنگ هنر
وی درباره چرایی تقلیل جایگاه درس هنر در مدارس و تدریس برخی دروس دیگر در زنگ هنر گفت: جایگاه واقعی تمامی دروس از جمله هنر در اسناد بالا دستی وزارت آموزش و پرورش و برنامه‌های سازمان و پژوهش کاملاً تصریح شده است. متأسفانه به دلیل روشن نشدن نقش و کارکرد هنر در آموزش، تربیت و شکل گیری هویت اسلامی- ایرانی دانش آموزان برای برخی از معلمان، اولیا و کادر اجرایی و مدیریتی مدارس، سبب شده تا محتوای تدریس شده با آنچه در برنامه مورد انتظار است فاصله داشته باشد.
آریانژاد افزود: لازم است دوره‌ها و نشست‌های تخصصی بیشتری برای تبیین برنامه‌ها و شیوه های تدریس معلمان هنر برگزار شود. همچنین با اشاعه اهداف برنامه، اولیای دانش آموزان نیز با غایت درس هنر و اثربخشی آن در شکوفایی و رشد شخصیتی فرزندان خود آشنا شوند. باور شأن این درس، درک رویکردهای برنامه و شیوه‌های مورد نظر تدریس محتوا، ضمانت اجرای آن بوده و اهتمام اولیاء و مربیان را برای تحقق اهداف آن به دنبال دارد. به گفته وی، در خصوص قضاوت جایگاه فعلی این درس نیازمند انجام پژوهش‌های دقیق و سامان یافته هستیم و نمی‌توان با گزارش‌ها یا بازدیدهای موردی درباره وضعیت آن اظهارنظر دقیق و قابل استنادی ارائه کرد.
سرپرست حوزه تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی با اشاره به تربیت هنری در آموزش عمومی و آموزش موضوع محور در رشته‌های هنری دوره دوم متوسطه در بازنگری‌های جدید گفت: رسیدن به حیات طیبه به عنوان غایت نظام تعلیم و تربیت رسمی جمهوری اسلامی ایران که در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آمده است، در این بازنگری‌ها مورد تأکید است.
افزوده شدن ۱۲ رشته فنی و حرفهای به حوزه تربیت و یادگیری هنر
وی افزود: در بازآرایی جدید سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی، رشته‌های زمینه هنر شاخه فنی و حرفهای در حوزه تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر جا گرفته‌اند تا آموزش هنر به صورت هدفمندتری دنبال شود. فتوگرافیک، گرافیک، نقشه کشی معماری، معماری داخلی، سینما، نمایش، موسیقی، پویانمایی، طراحی و دوخت، صنایع دستی، تولید برنامه‌های تلویزیونی و نقاشی از رشته های تخصص شاخه فنی و حرفهای در این حوزه هستند.
ضرورت شناسایی نخبگان هنری و استعدادیابی هنری
آریانژاد درباره ضرورت شناسایی نخبگان هنری و هدایت تحصیلی منسجم‌تر برای استعدادیابی هنری دانش آموزان گفت: آغاز هدایت تحصیلی از پایه‌های پایین‌تر با استفاده از قابلیت‌های طراحی شده در درس هنر، می‌تواند به شناسایی استعدادهای هنری کمک شایان توجهی کند و زمینه ساز هدایت درست استعدادها به رشته‌های هنری شاخه فنی و حرفهای باشد. آموزش در این رشته‌ها به منظور تربیت افراد در مشاغل هنری صورت می‌گیرد.
سرپرست حوزه تربیت و یادگیری فرهنگ و هنر سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی افزود: قطعاً نظام آموزش و پرورش می‌تواند با تقویت جایگاه هنر در برنامه‌های آموزشی زمینه ساز هویت یابی، شکوفایی استعدادها و شناسایی افراد نخبه در زمینه هنر و مشاغل هنری باشد.
وی درباره وضعیت معلمان هنر، نحوه جذب و رفع کمبودهای احتمالی معلم متخصص در این حوزه گفت: تربیت و آماده سازی بیشتر معلمان هنر در دانشگاه‌های ویژه فرهنگیان و تربیت دبیر انجام می‌گیرد و دسته‌ای دیگر از طریق آزمون‌های استخدامی جذب می‌شوند. گروه دوم پیش از آغاز فعالیت‌شان به عنوان معلم در مدارس، آموزش‌های عمومی و تخصصی مورد نیاز را فرا می‌گیرند. عمده کمبود در زمینه آموزش‌هایی است که بایستی به صورت مستمر برای این معلمان برگزار شود. بروز رسانی دانش و مهارت‌های تخصصی و هنر تدریس، از شاخص‌هایی است که انتظار می رود در دوره‌های ضمن خدمت معلمان با جدیت بیشتری پیگیری شود.
تناسب اندک منابع آزمونی معرفی شده با رشته انتخابی داوطلب در کنکور هنر
وی با تأکید بر پرورش مهارت تفکر خلاق به عنوان یکی از کارکردهای این حوزه در خصوص کنکور هنر ، گفت: سنجش خلاقیت و مهارت‌های عملی داوطلبان کنکور هنر، مهمترین شاخص برای ارزیابی آنها در راهیابی به دانشگاه ها و تحصیل در رشته‌های هنری است که در حال حاضر با آزمون‌های تئوری که صرفاً دانسته‌های نظری داوطلبان را مد نظر قرار می‌دهد تحت‌الشعاع قرار گرفته است. منابع استاندارد آموزشی هنرستان‌ها که پیش نیاز مناسبی برای دروس دانشگاهی رشته‌های هنری هستند، بخش کوچکی از منابع گسترده کنکور هنر هستند.
آریانژاد افزود: نکته بعدی تناسب اندک منابع آزمونی معرفی شده با رشته انتخابی داوطلب است. البته خوشبختانه این مورد در خصوص داوطلبان متقاضی به دانشگاه‌های فنی و حرفهای مصداق ندارد و هماهنگی‌های خوبی با سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی صورت می‌گیرد.
چون معلم بی هنر است اکثرا معلما درس نمیدن که حالا هنر تدریس کنن هنر نزد ایرانیان بود و رفت