توسعه نیکوکاری در گرو توسعه زیرساخت و توسعه مدیریت
تقویم می‌گوید روز جهانی استاندارد رسیده و ذهن ما به عادت همیشه‌اش انتظار مرور معیارهای رایج در صنایع و بنگاه‌های تجاری مختلف را دارد. استاندارد اما ماهیت گسترده و البته پیچیدهای دارد که میتواند در بخشهای مختلفی به‌کار برده شود. این همان مفهومی است که «افرا» آن را به عنوان ماموریت خود انتخاب کرده است تا بتواند به عنوان یک استارتآپ اجتماعی زیرساخت‌های نیکوکاری را توسعه دهد. این مناسبت تقویمی هم بهانه خوبی بود تا افرا بعد از گذشت حدود یک سال از فعالیتش، نشستی را با موضوع ضرورت به‌کارگیری استاندارد در موسسات نیکوکاری برگزار کند؛ نشستی که با همت و همکاری شبکه‌ی ملی موسسات نیکوکاری و خیریه برگزارشد و در آن نمایندگان دو موسسه رعد و بنیاد کودک از تجربه‌های همکاری و اعمال استاندارد افرا در ساختار مدیریت‌‌شان گفتند.
نیکوکاری به مثابه یک حرکت اجتماعی موثر
هر چند در طول تاریخ، نیکوکاری به عنوان یک ارزش در میان مردم و عاملی برای ایجاد تعامل و تعادل در جامعه پذیرفته شده است، اما گاهی هم فعالیتهای نیکوکاری محل بحث و مجادلاتی بوده‌اند که ریشه در مسایلی مانند اهمیت شفافیت و اعتماد داشته است. در این نشست «فیروزه صابر»، مدیر عامل شبکه ملی موسسات خیریه و نیکوکاری با تاکید بر ایجاد فضای سالم در فعالیتهای نیکوکاری گفت: «استانداردسازی فعالیتهای نیکوکاری، باید از دانش‌افزایی و هدایت موسسات و سازمانهای مردم‌نهاد آغاز شود. افرا حالا با کمک به توسعه و بهبود زیرساخت این موسسات و توانمندسازی آن‌ها توانسته است که وارد این مسیر شود. حضور دو موسسه نیکوکاری معتبر و شناخته‌شده به عنوان اولین موسسات ارزیابی‌شده در افرا، میتواند دیدگاه عینی و واقعی را به راه پیش روی افرا و شیوه تعاملش با سازمانهای نیکوکاری مردم‌نهاد، ایجاد کند.»
در همین راستا، «زهرا عمرانی» عضو هیات مدیره موسسه حامیان نواندیش افرا به تشریح جزئیات فعالیتهای موسسه در جهت استانداردسازی فعالیتهای نیکوکارانه و داوطلبانه پرداخت. او با تاکید براینکه توسعه زیرساخت‌های نیکوکاری به حرفه‌ای‌تر شدن سازمانهای نیکوکاری و اثربخشی بیش‌تر آن‌ها در مسائل اجتماعی منجر می‌شود، گفت: «تجربه استانداردسازی فعالیتهای نیکوکاری در بسیاری از کشورهای جهان وجود دارد. به عنوان نمونه، در آمریکا دست‌کم شش موسسه به عنوان ناظر فعالیتهای نیکوکاری فعالیت کرده و سازمانهای خیریه را با معیارهایی مثل شفافیت، پاسخگویی و تاثیرگذاری بررسی می‌کنند.»
عمرانی درباره ساز و کار ارزیابی موسسات نیکوکاری هم گفت: «این ارزیابی کاملا دوطلبانه است و سالانه انجام می‌شود. هر سازمان نقشه راه خودش را دارد و ما بر اساس آن نقشه معیارها را اعمال کرده و مشاوره‌های لازم را ارائه می‌دهیم. به عقیده ما، ارزیابی در کنار مشاوره میتواند مفید باشد. معیار ما همان استانداردهاست و کمک میکند تا هر سازمان بتواند نقاط قوت و قابل‌بهبودش را بشناسد.»
در ادامه، «آراسب احمدیان» عضو دیگر هیئت‌مدیره افرا با اشاره به اینکه این استانداردها به سازمانهای مردم‌نهاد کمک می‌کنند تا نگاه دقیقی به درون خودشان داشته باشند، گفت: «ما سعی کرده‌ایم تا با تلفیق معتبرترین استانداردهای بین‌المللی در حوزه سازمانهای مردم نهاد وبومی‌سازی این استانداردها بر اساس شرایط و الزامات فرهنگی و محیطی حاکم بر فعالیتهای داوطلبانه و نیکوکاری، به تعامل خوبی با موسسات نیکوکاری برسیم و به آن‌ها در انجام موثرتر مسئولیت‌های اجتماعی‌شان کمک کنیم.» وی افزود: «موسسات نیکوکاری مانند بنگاه‌های اقتصادی، در مسیر رشد و گسترش فعالیتهای خود به چالش پایداری می‌رسند. پایداری جز در سایه توسعه زیر ساخت‌ها و توسعه مدیریت سازمان‌ها به وجود نمی‌آید و بستر این حرکت انطباق با استانداردها است. افرا با طراحی استاندارد و ممیزی موسسات نیکوکاری بر اساس آن، بر اساس نقاط قوت و فرصت‌های بهبود سازمان‌ها، مسیر توسعه را به آن‌ها نشان می‌دهد.»
تجربه خوب تغییر
درادامه، نمایندگان دو موسسه رعد و بنیاد کودک از تجربه به‌کارگیری استانداردهای نیکوکاری در موسساتشان گفتند و آن را حرکتی به سمت تغییر و بهبود ارزیابی کردند. «مریم رسولیان» رئیس هیئت‌مدیره مجتمع نیکوکاری رعد با اشاره به اینکه سازمانهای باتجربه هم از یک نقطه‌ای برای رشد به تغییر نیاز دارند، گفت: «ما از چند سال پیش برنامههایی برای تغییر داشتیم، اما نتوانستیم آن‌ها را اجرا کنیم. افرا به ما کمک کرد تا از نگاهی بیرونی خودمان را ارزیابی کرده و برنامه‌هایمان را با اولویتبندی اجرا کنیم. در واقع استانداردهای افرا به ما جهت دادند.»
«رقیه دادخواه» مدیرعامل بنیاد کودک و عضو هیات مدیره شبکه ملی موسسات نیکوکاری و خیریه با اعلام اینکه کمبود موسسه‌ای مانند افرا در اکوسیستم نیکوکاری احساس میشد، گفت: «از آن‌جایی که دغدغه تحصیل دانشآموزان را داریم، باید خودمان هم پیشرفت کنیم و به‌روز باشیم. وجود موسساتی مانند افرا کمک میکند تا با نظم اجتماعی جلو برویم و فرآیند توسعه نیکوکاری به شکلی درست انجام بشود.»
«منصوره پناهی» مدیرعامل مجتمع نیکوکاری رعد هم افرا را به عینکی تشبیه کرد که کمک کرده تا فعالیتهای این موسسه به شکل شفافتری مورد بررسی قرار بگیرند. او گفت: «ماهیت اصلی کار خیر، خودشناسی است. از آن‌جایی که به دنبال رشد و تغییر بودیم، بدون هیچ شبههای از استانداردسازی استقبال کردیم. شفافیت موسسه تاثیر زیادی بر رضایت کارکنان و توانیابان داشته و کیفیت خدمات ما را بالا برده است.»
