رد چهار سناریو فیلم‌های سینمایی پس از حواشی رحمان ۱۴۰۰ برای کاهش فشار؟
در نخستین نشست شورای پروانه ساخت که پس از حواشی فیلم سینمایی «رحمان 1400» برقرار شد، از پنج سناریوی تصمیم‌گیری شده، چهار سناریو به کلی رد شده و یک سناریو مشروط به اصلاحات پذیرفته شده است؛ اتفاقی که ممکن است این شائبه را در پی داشته باشد سخت‌گیری‌های نامتعارفی در دستور کار قرار گرفته تا این پیغام مخابره شود که مسیر تولید آثاری نظیر رحمان 1400 در حال اصلاح است و در این میان، شماری از آثار قربانی مخابره این پیام به برخی اشخاص و گروه‌ها شوند.
به گزارش «تابناک»؛ در نخستین جلسه شورای پروانه ساخت فیلم‌های سینمایی در سال 1398، هفت فیلمنامه بررسی و درباره پنج فیلمنامه تصمیم‌گیری و چهار فیلمنامه مردود شد و با فیلمنامه «بی‌سر» به تهیه کنندگی سمیرا برادری، کارگردانی کاوه سجادی حسینی و نویسندگی مشترک کاوه سجادی حسینی، پیام لاریان، صادق خوشحال با موضوع اجتماعی، مشروط به انجام اصلاحات، موافقت شد. تصمیم‌گیری درباره دو فیلمنامه دیگر نیز به جلسه بعدی شورای پروانه ساخت موکول شد.
این نوع مواجهه با فیلمنامه‌ها در تاریخ شورای پروانه ساخت فیلم‌های سینمایی بی‌سابقه نیست و در برخی اوقات چنین برخوردی شده اما هیچ‌گاه این برخورد رسمی همچون این نوبت اعلام نشده بود. از این منظر، اعلام رد چهار فیلمنامه از پنج فیلمنامه تصمیم‌گیری شده در یک جلسه شورای پروانه ساخت، آن هم پس از حواشی که درباره فیلم سینمایی «رحمان 1400» مطرح شد، این ابهام را پیش آورد که آیا این نوع مواجهه با سناریوها برای کاهش فشارها و مخابره این پیام است که رفتار شورای پروانه ساخت سختگیرانهتر شده است؟
این شائبه با توجه به اعلام این موضوع توسط سازمان سینمایی که صورت خوشی برای آن سازمان ندارد، ممکن است تقویت شود. مخاطب این پیام قاعدتاً می‌تواند گروهی از چهره‌ها و گروه‌هایی باشد که نسبت به تولید و نمایش برخی فیلم‌های کمدی از جنس «رحمان 1400» نقد دارند و فقط نوک کوه یخ‌ِ نقدهایشان در رسانه‌های نزدیک به آنها بازتاب داشته و خودِ کوه یخ‌شان می‌تواند کشتی مدیریت برخی را غرق کند. قاعدتاً مخابره این پیام برای این گروه می‌تواند تصمیمی از حسن تدبیر توسط شورای پروانه ساخت یا مدیران بالادستی تلقی شود.
البته این پیام می‌تواند مخاطب دیگری نیز داشته باشد و آن هم سینماگران است. در واقع با رد تعداد قابل توجهی از فیلمنامه‌ها در یک بازه زمانی اندک با مضامین خاص، شبکه درونی سینماگران درمی‌یابند که ضوابط سازمان سینمایی سختگیرانهتر از قبل شده و نباید سراغ برخی از مضامین -دست کم در این مقطع- بروند. این شائبه‌ها در صورت صدور پروانه ساخت برای فیلم‌نامه‌هایی که مضامین پیشین را دارند، برطرف می‌شود اما بعید به نظر می‌رسد دست‌کم در کوتاه مدت شاهد صدور پروانه ساخت و تولید آثار مشابهی باشیم.
در این شرایط که قرار است رده بندی سنی نیز برای فیلم‌های سینمایی اعمال شود و از این منظر این گمانه‌زنی مطرح شده که حتی ممکن است آثاری نظیر «خانه پدری» کیانوش عیاری ذیل رده بندی پروانه اکران عمومی دریافت کنند، سخت‌گیری تازه نگرانی‌هایی را در پی داشته است. این نگرانی از این منظر است که شورای پروانه ساخت به سمت و سویی نرود که برخی فیلم‌هایی که در گذشته به سادگی مجوز می‌گرفتند و فاقد اشکال هستند، یا در رویکرد تازه مجوز نگیرند و یا با ممیزی سخت‌گیرانه مواجه شوند.
از این منظر انتظار می‌رود در صدور پروانه ساخت با آثاری مواجه نباشیم که رد شده‌اند؛ اما نمونه‌های به مراتب چالش‌برانگیزتر از آنها در سال‌های پیشین بارها تولیده شده‌اند. همچنین پیشنهاد می‌شود در این جلسات شورای پروانه ساخت، ابتدا فیلمساز دعوت و توضیحات او درباره نقدها به فیلمنامه مطرح و پس از اخذ توضیحات و تعامل با فیلمسازان، در زمان عدم حضور فیلمساز، درباره فیلمنامه تصمیم‌گیری شود. به نظر می‌رسد این رویه در تولید بهتر آثار و ایجاد درک متقابل میان فیلمسازان و تصمیم‌گیران سینمای کشور تأثیر عمیقی داشته باشد.
