آمریکا چگونه می تواند ایران را برای پذیرش یک «معامله موشکی» متقاعد کند!؟

مارک فیتزپاتریک، دستیار معاون وزیر خارجه پیشین آمریکا و رئیس کنونی مؤسسه‌ بین‌المللی مطالعات استراتژیک(IISS) و «مایکل المان»، عضو ارشد این مؤسسه در مقاله مشترکی در نشریه آمریکایی «فارن پالیسی» بر لزوم حصول یک توافق موشکی بین آمریکا و ایران در زمینه موشک های بالستیک تأکید کردند.

به گزارش «تابناک»؛ فیتزپاتریک و المان در این مطلب خواستار دادن امتیازاتی از سوی دولت آمریکا برای متقاعد کردن ایران برای مذاکره بر سر موشک های بالستیک شدند.

در ادامه این مطلب آمده است: به غیر از کشورهایی که در کمپین ضد ایرانی حضور دارند، غیر محتمل است که کشور دیگری آمریکا را در موضع خصمانه اش علیه ایران همراهی کند؛ اما به همان صورتی که رهبران کشورهای اروپایی تلاش می کنند تا برجام را حفظ کنند، باید به دنبال این باشند تا دلایلی مشترک با واشنگتن برای رسیدگی به نگرانی هایشان پیدا کنند.

یک مسأله کلیدی تهدید بالقوه موجود در برنامه موشکی بالستیک ایران است: اگر ایران یک روز تصمیم به ساخت سلاح هسته ای بگیرد، برخی از موشک هایش که توانایی حمل کلاهک را دارند، می توانند برای حمل کلاهک هسته ای مورد استقاده قرار بگیرند.

یکی از سه دلیل دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، برای خروج از توافق هسته ای همین نبود محدودیت در برنامه موشکی ایران بود؛ اما ترامپ هیچ راهکاری، به غیر از این درخواست غیرمعقول که ایران تمام موشک هایش را کنار بگذارد، ارائه نداد. با توجه به نقش کلیدی موشک ها در قدرت دفاعی و بازدارندگی ایران، کنار گذاشتن تمام برنامه ی موشکی به هیچ وجه ممکن نیست.

راهی بهتر وجود دارد. دولت های نگران باید مانع توسعه ی موشک های بالستیک قاره پیمای ایران شوند و آنها را در برد 2000 کیلومتر محدود کنند که البته پیش از این ایران اعلام کرده بود، این میزان، حداکثر مسافت مورد نیازش است. در حالی که ایران به کلی این محدودیت را برای خودش اعمال کرده است، نشانه هایی از دور زدن این محدودیت برای ساخت سیستم های دور برد دیده می شود؛ بنابراین، وجود یک توافق موشکی که شامل قوانین اجرایی و بازبینی می شود، مورد نیاز است.

ایران هرگز چنین محدودیتی را اجرایی نخواهد کرد و بازبینی ها و اقدامات جزایی برای کنترل برنامه ی موشکی اش را نخواهد پذیرفت، مگر آن که در ازای آن چیزی نصیبش شود. به عنوان یک بده و بستان، ایران می تواند اجازه ی ادامه ی برنامه ی پرتاب فضایی اش را داشته باشد اما با محدودیت تکنولوژی و شفافیت قوانین تا خطر پرتاب موشک ها با مقاصد نظامی به حداقل برسد.

محدودیت های فنی برای به حداقل رساندن خطر سیستم پرتاب فضایی ایران، به نفع مذاکرات جاری آمریکا با کره ی شمالی نیز خواهد بود. این که دقیقا منظور پیونگ یانگ از تعهد به خلع سلاح هسته ایش، که دو ماه پیش در سنگاپور به ترامپ قولش را داده بود، چیست، هنوز نامشخص است. این تعریف یکی از اصلی ترین مشکلات مذاکرات، قبل و بعد از نشست بوده است.

موشک های با قابلیت حمل سلاح هسته ای کره ی شمالی، هم کوتاه برد و هم دور برد، باید جزئی از توافق خلع سلاح هسته ای باشند. موشک های ماهواره ای غیرنظامی کره شمالی، اگر محدودیت و شفافیت لازم را رعایت کنند، می توانند این بار مستثنا باشند.

محدود کردن برد موشک های ایران به 2000 کیلومتر تهدید بالقوه ایران علیه اسرائیل، عربستان، بحرین، امارات و سایر کشورهای همسایه را حذف نخواهد کرد. ایده آل ترین حالت این بود که ایران تمام موشک هایی که قابلیت حمل 1100 پوند بار در بازه ی حداقل 180 مایلی را دارند، کنار بگذارد؛ اما هشت تا از سیزده سیستم موشک های بالستیک فعلی ایران فراتر از این محدوده هستند.

اما اگر بخواهیم صادقانه به این مسأله نگاه کنیم، ایران توانایی موشکی اش را تا این حد محدود نخواهد کرد، به ویژه هم اکنون که دشمنان منطقه ایش نیروی هوایی شان را تقویت کرده و توانایی موشکی شان را بدون هیچ محدودیتی ارتقا داده اند. درست این است که توافق محدود کردن برد موشک ها باید تمام کشورهای منطقه را شامل شود. حالا که این طور نیست، مقامات ایرانی به انگیزه های دیگری برای رضایت دادن به این توافق احتیاج دارند – مانند مستثنا شدن برنامه ی فضایی که قبلا به آن اشاره کردیم.

کشورهای غربی باید به جای به کار گرفتن اقداماتی مطلق برای تضعیف برنامه ی موشکی ایران، از این فرصت برای ممانعت از شکل گیری خطرناک ترین سیستم موشک های دوربرد استفاده کنند.

مایه تأسف است، پیش از این توافقاتی خلاقانه و از نظر فنی دقیق برای مهار توسعه موشک های بالستیک ایران و کره ی شمالی ارائه نشده اند. با این حال، هنوز هم خیلی دیر نشده است و به طور فزاینده ای لازم الاجرا هستند.