گزارش حال جمهوری اسلامی به امام خمینی/ عارف گزینه ۱۴۰۰ پاستور؟ /چرا اقتصادمان شرطی شده است؟ /چشم انداز بازار مسکن چگونه خواهد بود؟

«روز سیاه» تجارت جهانی، ۸۴ درصد معوقات بانکی در جیب افراد خاص!، تأکید رهبری بر گفتمان سازی شاعران، مخالفت با استعفای دبیرکل اعتماد ملی، جنگ جهانی تجاری، کمک‌های گمشده به زلزله زده گان در غبار بی اعتمادی، ورود مجلس و پلیس امنیت به پرونده تعرض در مدرسه، سردرگمی کانون پایداری‌ها در بهارستان، پالس منفی هندی‌ها، تردید مسکن برای رونق؟ و نابود کردن اصلاحات تقویت براندازی، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.

به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز شنبه دوازدهم خرداد در حالی چاپ و روانه پیشخوان مطبوعات شدند که شورش ترامپ علیه تجارت آزاد و تنش میان اروپا و آمریکا با عناوینی، چون روز سیاه تجارت جهانی و جنگ جهانی تجاری در بیشتر آن‌ها برجسته شده است. بیانات رهبر معظم انقلاب در جمع شاعران، سرنوشت کمک‌های جمع آوری شده به نفع زلزله زدگان و ادامه تحلیل‌ها درباره نتیجه انتخابات هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی از دیگر موضوعاتی است که در صفحات نخست روزنامه‌ها مورد توجه سردبیران قرار گرفته است.

روزنامه ایران تیتر «روز سیاه» تجارت جهانی را با روتیتر اتفاقی نادر در تاریخ مناسبات تجاری جهان در صفحه اول خود قرار داد و در گزارشی خبر داد: دولت ترامپ روز جمعه برای اروپا، مکزیک و کانادا ۲۵ درصد تعرفه روی واردات فولاد و ۱۰ درصد روی واردات آلومینیوم وضع کره است. این روزنامه همچنین دیدار شاعران با رهبر معظم انقلاب را با تیتر قرار سالانه با شعر در شبی خیال انگیز منعکس کرده است.

روزنامه کیهان تیتر یک امروز خود ۸۴ درصد معوقات بانکی در جیب افراد خاص! را مستند به گزارش کمیسیون اصل ۹۰ انتخاب کرده است و در گزارشی دیگر، ضمن انتقاد از صدور مجوز راه‌اندازی فروشگاه‌های زنجیره‌ای برای ترک‌ها عنوان بازار پوشاک کشور در آستانه واگذاری کامل به ترکیه قرار دارد! را تیتر کرده است.

روزنامه اعتماد که در نیم صفحه نخست خود تصویری از علیرضا علوی‌تبار را چاپ کرده، در گفت وگو با او پیرامون مسائل سیاسی کشور عنوان نابود کردن اصلاحات تقویت براندازی است را تیتر کرده است. این روزنامه همچنین در گفت وگویی دیگر با الیاس حضرتی، مدیرمسئول اعتماد و عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی از مخالفت‌ها با استعفای دبیرکل این حزب مهدی کروبی خبر داده است.

روزنامه ابتکار نیز در گزارشی اجتماعی با عنوان کمک‌های گمشده در غبار بی اعتمادی که تیتر آن عنوان نخست صفحه یک این روزنامه است، از زیر سؤال رفتن اعتماد مردم درباره کمک‌رسانی به آسیب‌دیدگان و نیازمندان گزارش داده است. محمد علی وکیلی، مدیر مسئول این روزنامه، که یکی از اعضای فراکسیون امید نیز هست، در سرمقاله امروز ابتکار با تیتر امیدآفرینی امید‌ها به تحلیل پیروزی فراکسیون امید در انتخابات هیأت رئیسه مجلس دهم پرداخته است.

در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛

گزارش حال جمهوری اسلامی به امام خمینی
روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقاله امروز خود با عنوان گزارش حال به امام خمینی نوشت:در آستانه سالگرد رحلت امام خمینی، رهبر بزرگ انقلاب اسلامی و بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی، قطعاً یکی از ضروری‌ترین اقدامات این است که واقع بینانه و خالی از تعصب و اغراق، به کسی که این انقلاب و این نظام، میراث اوست و ما میراث‌داران او هستیم گزارش عملکرد بدهیم.

درباره ویژگی‌های امام خمینی، بسیار سخن گفته‌ایم و بسیار نوشته ایم. توصیه‌های امام درباره چگونگی مدیریت کشور و حفاظت از اصول انقلاب و آرمان‌ها و ارزش‌ها نیز در اختیار ما قرار دارد. وصیت نامه مکتوب امام، سند زنده و مهمی است که در اختیار همگان قرار دارد و مطالب آن بقدری شفاف و صریح است که نیازی به توجیه و تاویل ندارد. حالا نوبت آن است که بعد از گذشت حدود ۳۰ سال از فقدان این نادره دوران، نگاهی به عملکرد خود بیاندازیم و به این سوال مهم پاسخ بدهیم که عملکرد ما تا چه میزان با ویژگی‌هائی که از بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی می‌گوئیم و توصیه‌هائی که از او در اختیار داریم و بیش از همه سیره عملی او منطبق است؟

امام خمینی در یکی از مهم‌ترین فراز‌های پیام مربوط به سالگرد حج خونین، خطاب به ما میراث‌داران خود فرموده‌اند:
«من در میان شما باشم و یا نباشم به همه شما وصیت و سفارش می‌کنم که نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد. نگذارید پیشکسوتان شهادت و خون در پیچ و خم زندگی روزمره خود به فراموشی سپرده شوند.» صحیفه امام – جلد ۲۱ – صفحه ۹۳
باید اعتراف کنیم که در عمل به این وصیت بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی کوتاهی کرده ایم. ما انقلاب را در مقطعی حداقل ۸ ساله به دست نااهلان و نامحرمان سپردیم و آن‌ها چنان ضربه‌ای به نظام جمهوری اسلامی و کشور و مردم وارد کردند که عوارض منفی آن هنوز گریبان گیر نظام و کشور و مردم است. آن‌ها مدعی زنده کردن گفتمان امام و انقلاب بودند، ولی علاوه بر اینکه اصول و آرمان‌های مطرح شده توسط امام و انقلاب را زیر پا گذاشتند، بهترین و نزدیک‌ترین یاران امام و انقلاب را آماج تهمت‌ها و دروغ‌ها و حملات ناجوانمردانه قرار دادند و منزوی کردند. خود را پاکدست معرفی کردند، ولی در پردرآمدترین دوران تاریخ ایران، اقتصاد کشور را با حیف و میل‌هائی که کردند و با مسلط ساختن زالوصفتان بر منابع کشور، فلج کردند. از امام زمان دم زدند، ولی با ادعای ارتباط با آن حضرت، به تمام مقدسات چوب حراج زدند. با روش‌های فریبکارانه، اهداف خود را به پیش بردند، ولی اعتقادات مردم را متزلزل کردند. امروز اگر مردم ایران به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی وفادارند، این وفاداری به ریشه‌ای مربوط می‌شود که از سیره امام خمینی در جان آن‌ها باقی مانده است.

رفتار ما با پیشکسوتان شهادت و خون در ظاهر و جنبه‌های مادی شاید تا حدودی قابل دفاع باشد، ولی آرمان‌هائی که آن‌ها برای جاری شدنشان در رگ‌های جامعه خون دادند و به شهادت رسیدند و یا به عنوان شهدای زنده هم اکنون در میان ما هستند و بر اعمال ما ناظرند، یا فراموش شده‌اند و یا درحال فراموش شدن هستند. شوربختانه باید اعتراف کنیم حتی بسیاری از پیشکسوتان شهادت و خون به جرم اینکه عملکرد ما را نمی‌پسندیدند، مغضوب و مطرود واقع شدند که از فراموش شدن بدتر است.
این‌ها نتیجه دنیائی شدن ماست. ما مفتون قدرت شده ایم، چرب و شیرین دنیا زیر دندان هایمان مزه کرده است و غیر از برآوردن لذات نفسانی و خواسته‌های شخصی به چیز دیگری نمی‌اندیشیم.
برخلاف عده‌ای بله قربان گو که در اطراف ما جمع شده‌اند و کارشان ثناگوئی است، مردم از عملکرد ما رضایت ندارند. نارضایتی مردم به ما مربوط می‌شود نه انقلاب و نظام. آن‌ها به انقلاب و نظام جمهوری اسلامی همچنان امید دارند و انتظارشان این است که ما عملکردمان را تصحیح کنیم و براساس گفتمان واقعی امام و انقلاب حرکت نمائیم.

عارف گزینه ۱۴۰۰ پاستور؟
آرمان امروز طی گزارشی بار دیگر با مطرح کردن نام عارف به عنوان گزینه اصلاح طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ درباره فعالیت‌های اخیر او نوشت: دی ماه سال گذشته برخی سایت‌ها نوشتند: «رئیس فراکسیون امید مجلس گزینه احتمالی اصلاح‌طلبان در انتخابات ریاست جمهوری پیش روست. حرف‌ها و اظهار‌نظر‌های او در مورد دو انتخابات ۹۸ و ۱۴۰۰ نشان می‌دهد که هنوز خاطره انتخابات ۹۲ را فراموش نکرده و دل خوشی از ائتلاف ندارد. او بیش از دیگران ترجیح می‌دهد که اصلاح‌طلبان این بار مستقل وارد عمل شوند. جای تعجب ندارد اگر عارف در انتخابات بعدی یک بار دیگر کاندیدا شود و انتظار داشته باشد که اصلاح‌طلبان به پاس کناره گیری او در انتخابات ۹۲ تا لحظه آخر از او حمایت کنند. عارف در مجلس شورای اسلامی موفقیت چندانی به دست نیاورد و بعد از بی‌مهری فراکسیون امیدی‌ها ترجیح داد چهره معمولا ساکت مجلس باشد. این امر گمانه عدم شرکت او در انتخابات ۹۸ و خیز برداشتن برای انتخابات ۱۴۰۰ را تقویت می‌کند.»، اما اکنون شرایط به نفع عارف تغییر کرده است.

دیروز شفقنا نوشت: «خبر‌ها حاکی است، دکتر محمدرضا عارف درحال رایزنی‌های جدی برای تشکیل یک حزب بزرگ با گرایش اصلاح‌طلبی است. دکتر عارف از چندین ماه قبل رایزنی‌هایی را آغاز کرده و در حال نهایی کردن اعضای شورای مرکزی این حزب است. بنا بر این گزارش در صورت تاسیس این حزب، تعدادی از نمایندگان مجلس که در جریان انتخابات اخیر هیات رئیسه مجلس در حمایت از دکتر عارف نقشی جدی داشتند در حزب آینده او حضور خواهند داشت. گرچه این خبر زودهنگام است، اما دکتر عارف از کاندیدا‌های اصلی انتخابات ۱۴۰۰ است.» شایعاتی هم درباره آغاز رایزنی‌های عارف برای انتخابات ۱۴۰۰ به گوش می‌رسد از جمله دیدار و مذاکره او با رئیس دولت اصلاحات که این شایعات در این مقطع چندان واقعی به نظر نمی‌رسد. نزدیکان عارف هم چنین اخباری را تایید نمی‌کنند. دفتر عارف در بیانیه‌ای اعلام کرد: «درپی انتشار خبری در یکی از روزنامه‌های کشور مبنی بر دیدار خصوصی دکتر محمدرضا عارف با رئیس دولت اصلاحات، درباره حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ و تماس‌های مکرر اصحاب رسانه با دفتر دکتر عارف پیرامون صحت و سقم این خبر به اطلاع می‌رساند طی هفته‌های اخیر هیچگونه دیدار و ملاقات خصوصی بین دکتر عارف و رئیس دولت اصلاحات صورت نگرفته است و در دیدار‌های عمومی هم تاکنون هیچگونه صحبتی پیرامون انتخابات آینده از جمله انتخابات ۱۴۰۰ انجام نشده است. به باور دکتر عارف در مقطع فعلی اولویت همه از جمله فعالان سیاسی و رسانه‌ای باید اهتمام به حل مشکلات کشور و مردم و حمایت از دولت محترم برای عملیاتی کردن برنامه‌های خود باشد و طرح مسائلی همچون انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ انحراف از مسائل اصلی کشور است. ضمن تکذیب این خبر و نقل قول‌های صورت گرفته در آن، مجددا از رسانه‌های محترم درخواست می‌شود اخبار مربوط به دکتر محمدرضا عارف را صرفا از طریق دفتر ایشان دنبال کنند.» داریوش قنبری فعال سیاسی اصلاح‌طلب هم می‌گوید: «بدون‌شک عارف به عنوان یکی از چهره‎های شاخص اصلاح‎طلب دارای ظرفیت‎ها و ویژگی‎های لازم برای حضور در انتخابات ریاست‎جمهوری است و از این قابلیت برخوردار است، اما به طورحتم در این مقطع اصلاح‎طلبان در جهت انتخاب یک گزینه برای انتخابات آینده ریاست‎جمهوری تصمیمی اتخاذ نکردند».

سایت‌های خبری دلواپسان پروژه «نه» به عارف را آغاز کرده‌اند به نحوی که یکی از این سایت‌ها نوشته است: «به نظر می‌آید آن‌ها اولویت را بر «اصلاحات تدریجی» گذاشته‌اند و تجریه گذشته آن‌ها نشان می‌دهد، دفعی عمل کردن موفقیت‌های مورد نظر را نه تنها در پی ندارد، بلکه مقاومت‌های زیادی را ایجاد خواهد کرد که در نهایت پروسه اصلاحات را با شکست مواجه می‌کند. از طرفی همین زمینه فعلی برای فعالیت جریان اصلاحات در جامعه و حضور در قدرت برخی نیرو‌ها و مهره‌های آنان ثمره تلاش آن‌ها از سال ۹۲ تا کنون است؛ لذا به نظر نمی‌آید آن‌ها مایل باشند همه این‌ها را به صرف گفتن یک جمله یا داشتن یک دلخوری از دست بدهند. از طرفی گویا محمدرضا عارف نمی‌خواهد همچون انتخابات سال ۹۲، بخشی از استراتژی اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ باشد».

چرا اقتصادمان شرطی شده است؟
عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان در بخشی از سرمقاله امروز این روزنامه با عنوان ضروریات ما و اختیارات آن‌ها نوشت: در نقطه‌ای که اکنون ایستاده‌ایم با ملت و اقتصادی شرطی شده مواجه هستیم. همه منتظر هستند تا رئیس‌جمهور امریکا هر چهار ماه یک بار بیاید تا «باد‌های ۱۲۰ روزه» بوزد و فردای آن که طوفان فروکش می‌کند ببینیم چه چیزی کجا قرار گرفته است. یکی از دوستان که نیمه شعبان به مناطق عشایری بختیاری برای تفریح رفته بود با تعجب می‌گفت: پیرمرد عشایری را دیدم که وقتی فهمید من از تهران آمده‌ام، پرسید: «راستی بعد از سخنرانی رئیس‌جمهور امریکا (۱۸ خرداد) چه می‌شود؟ لازم است چیزی اضافه بخریم و انبار کنیم؟» این مثال واقعی نماد تنظیمات زندگی اقتصادی ایرانیان شده است. امروز دست روحانی خالی است و حتماً نباید او و دیگر زحمتکشان عرصه هسته‌ای را ملامت کرد، اما می‌شود مطالبه کرد که طرحی نو دراندازید. به طور مثال اگر جمعیت ایران یک درصد جمعیت جهان است، اما معادن ما ۳ درصد معادن جهان است، ملت را به آن سو ببرید. اگر تبدیل خام‌فروشی به محصول و فروش آن هم ارزش افزوده دارد و اضطراب و استرس عدم خرید نفت را از بین می‌برد آن مسیر را شروع نمایید و ملت را نیز به تماشای آن دعوت کنید.

ضروریات اداره کشور اگر به بند نامطمئن و پوسیده‌ای چفت شود هیچ شبی را نمی‌توان آرام خوابید و هیچ صبحی را نمی‌توان بدون استرس شروع کرد. سرمایه‌گذاری خارجی فقط ۲۰ درصد در رونق اقتصادی ما مؤثر است آن ۸۰‌درصد را مستقل نشان دهید. سه عنصر پول، نیروی انسانی و تکنولوژی نیازمند اقتصاد صنعتی و مولد است. مگر غیر از این است که ۱/۵ تریلیون نقدینگی در کشور است که به سوی ارز و طلا و اخیراً مسکن می‌رود، چرا دولت نمی‌تواند مشوق‌هایی را قرار دهد که این پول به سمت امور مولد رود؟ زمین رایگان؟ عدم مالیات؟ وام کم بهره؟ و... کدام لازم است؟

مگر غیر از این است ۳۰ میلیون جوان آماده کار که اکثراً تحصیل کرده‌اند داریم و مگر غیر از این است که آمار مهندسین ایرانی در خاورمیانه اول است، آن پول و این نیروی کار چرا به هم وصل نمی‌شود؟
عنصر سوم تکنولوژی است. دولت ما باید از «بازی‌های ناچاری» با شرق دست بردارد و در جهان چندقطبی تغییر رویکرد دهد. ۴۰ سال ضربه غرب به ما کافی نیست تا اروپا محوری را از دستور کار خارج نماییم؟ دولت نمی‌تواند ضمانت‌های اقتصادی را در سایه پیمان شانگ‌های اخذ نماید؟ و امنیت اقتصادی آن ۲۰ درصد را در سایه قدرت‌های شرقی تسهیل نماید؟ خروج از شرطی شدن اقتصاد، عدم نگاه به دروازه‌های کشور برای گشایش از غرب و یا به دنبال راه‌هایی برای دورزدن تحریم توسط امثال بابک زنجانی نگشتن با نگاه به شرق و ظرفیت‌های داخلی قابل تحقق است. فروپاشی لیر در مقابل دلار در ترکیه آیینه ماست. آنان نه برجام دارند و نه تحریم هستند، اما اقتصادشان، چون به سرمایه خارجی بسته شده است، به یکباره بی‌اعتبار شد. اگر دولت و نظام درصدد ایجاد ریل جدید در این مسیر هستند ابتدا باید ظرفیت‌های موجود را برای ملت باور‌پذیر نمایند و در مرحله دوم سکانداران این عرصه باید تغییر یابند. تغییر نگرش امری کوتاه‌مدت نیست بنابراین باید تغییر مدیریتی صورت گیرد. مردان اقتصاد روحانی باید توسط خود ایشان تغییر یابند و اگر این کار را نکند نشان می‌دهد که مسئولیت‌های آنان پاداش زحمات یا کمک‌های مالی انتخاباتی است و مدیون بودن رئیس دولت به آنان بر مدیریت کشور سایه افکنده است. اگر تضمینی در غرب وجود ندارد – که ندارد- گره را باز کنید و ضروریات خود را مدیریت، تعدیل یا تغییر دهید. شرط دیگر این مهم پرداخت هزینه است که در میدان مردم سالاری اتفاق می‌افتد. اشکال ندارد که در سال ۱۴۰۰ روی سنگ بنای روحانی آجری گذاشته نشود، اما فداکردن علقه‌های شخصی و سیاسی به پای منافع درازمدت ملت آنان را با ایثارگری در تاریخ آیندگان معنا‌دهی کند.

چشم انداز بازار مسکن چگونه خواهد بود؟
خراسان در گزارشی درباره سرنوشت بازار مسکن نوشت: هرچند حال و هوای بازار مسکن، به خصوص در پایتخت، این روز‌ها عمدتا هیجانی است و میزان معاملات و همچنین قیمت رشد کرده است، اما این تحرک را همچنان نمی‌توان به منزله رونق مسکن تلقی کرد. چرا که اولا این تحولات مقطعی و هیجانی است و ثانیا هنوز در حوزه ساخت و ساز تحول جدی رخ نداده است بلکه صرفا میزان تقاضا به دو دلیل تحریک شده است. اول این که گسیل شدن وام‌های صندوق مسکن یکم به بازار (عمدتا برای واحد‌های کوچک و متوسط) میزان تقاضا را زیاد کرده است. دلیل دوم نیز، تقاضای سفته بازی است که بعد از تخفیف تلاطم بازار‌های ارز و طلا، روانه بازار مسکن شده است. با همه این ها، تحولات بازار در یک سال گذشته، حکایت از عزم مسکن برای خروج از رکود دارد، اگرچه فرایند گذار به رونق طولانی شده است. علاوه بر آن به نظر می‌رسد طرح جدید دولت برای به سازی بافت فرسوده، در صورت اجرا، بتواند آخرین انرژی لازم برای حرکت مسکن را تامین کند. اگرچه تاخیر دولت یازدهم در اجرای طرح‌های مسکنی پیشین، مثل طرح مسکن اجتماعی، تکمیل مسکن مهر و طرح هایی، چون مسکن امید، تردید‌هایی در اجرای موثر طرح بازآفرینی بافت فرسوده ایجاد کرده است. با این مقدمه درباره حال و هوای بازار فیزیکی مسکن، می‌خواهیم سراغ وضعیت شرکت‌های انبوه ساز در بازار سرمایه برویم. شرکت‌هایی که مثل بازار فیزیکی مسکن، مدت‌ها دچار رکود و عقبگرد بوده اند، اما از اوایل امسال تحرک‌های مثبتی به خود دیده اند. با این حال سرمایه گذاران و معامله گران بازار سرمایه، گویا، برای ورود جدی سرمایه خود به سهم‌های این گروه، همچنان در حال استخاره اند.

با همه این ها، چند حقیقت روشن درباره گروه مسکن وجود دارد.
۱- حدود نیمی از شرکت‌های این گروه در عملکرد فصلی، سود خود را رشد داده اند.
۲- واقعیت دیگر این است که چندین شرکت این گروه قیمت‌هایی کمتر از نرخ اسمی (۱۰۰ تومان) دارند. موضوعی که از سوی برخی کارشناسان به منزله واکنش بیش از اندازه بازار به رکود بخش مسکن است. به اعتقاد نیما آزادی، کارشناس و فعال بورس، اگرچه چشم انداز گروه مسکن درخشان نیست، اما قیمت‌های فعلی نیز، کمتر از ارزش واقعی نمادهاست.
۳- علاوه بر آن، این گروه از ابتدای امسال موردتوجه بازار قرار گرفته است. ابتدا در یک دوره در اردیبهشت ماه چندین نماد گروه با رشد قابل توجه مواجه شدند و به تازگی در هفته گذشته نیز دوباره این گروه با استقبال مواجه شد و چندین نماد صف خرید شدند.
۴- مهم‌تر این که قیمت مسکن طی ماه‌های گذشته (اسفند، فروردین و اردیبهشت) و همچنین معاملات در تهران و کل کشور رشد کرده است. در کل کشور ۳۳ درصد و در تهران بیش از ۱۶ درصد رشد معاملات داشته ایم. رشد معاملات و قیمت، شرایط را برای فروش راحت‌تر و بهتر املاک و واحد‌های انبوه سازان فراهم خواهد کرد. این حقایق نشان می‌دهد که این گروه ارزش بررسی‌های دقیق‌تر را دارد.