زیرفشــار مــافیای بـــرنج!

وزیر کشاورزی خودش هم نمی‌داند با واردات بیش از اندازه برنج خارجی چه کند. بارها دست نیاز بلند کرده است اما به سمت چه کسی معلوم نیست! چند وقت پیش هم رسما گفت که «برای واردات برنج تحت فشارم»، نگفت از سوی چه کسی و چه نهادی، اما مشخص است کسانی که برنج وارد می‌کنند قدرت زیادی دارند که محمود حجتی آنها را می‌شناسد اما اسمی از آنها نمی‌برد!

محمدصادق حسنی جویباری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس چندی پیش گفت: «بنده طبق آمار دقیقی که کاملا مستند است و از وزارتخانه جهاد کشاورزی آن را دریافت کرده‌ام می‌گویم که احتیاجی به واردات برنج نداریم، اما مافیای برنج در کشور آنقدر قوی است و به‌حدی از این راه سود به دست می‌آورد که حتی می‌تواند خود وزیر را بخرد.

با یک حساب سرانگشتی به‌راحتی می‌توان محاسبه کرد بیش از نیاز واقعی برنج وارد کشور می‌کنیم. هر ایرانی سالی 36 تا 38 کیلوگرم برنج مصرف می‌کند که به حدود ۱۰۵ گرم در روز می‌رسد. بر این اساس میزان مصرف برنج ایرانی‌ها در هر سال به حدود سه میلیون تن می‌رسد. از طرفی سالی دو میلیون و ۳۰۰ هزار تن نیز برنج تولید می‌کنیم. با این محاسبه ساده می‌توان دریافت که نیاز واقعی ایرانی‌ها به واردات برنج سالی حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن است! اما سوال این است چرا بیش از یک تا دو میلیون تن علاوه‌بر نیاز واقعی برنج وارد کشور می‌شود؟»

جمیل علیزاده شایق، دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج با بیان اینکه هم‌اکنون هم میزان تولید، هم میزان مصرف و هم رقم واردات برنج مشخص است به «فرهیختگان» گفت: «الان میزان کسری برنج کاملا معلوم است اما مشخص نیست چرا بیش از مقداری که دولت عدد آن را می‌داند برنج وارد کشور می‌شود!» وی افزود: «از سال 94 به این طرف میزان واردات در هر سال بین 800 هزار تا یک میلیون تن تعیین شده است تا نوسان مصرف سرانه نیز در نظر گرفته شود. دولت می‌تواند میزان کسری را وارد کند و با انبارداری صحیح آن را در وقت نیاز به بازار تزریق کند، فرقی هم ندارد در چه فصل و چه ماهی باشد، خریدار هم بنا به سلیقه و توان خود اقدام به خرید می‌کند.»

علیزاده شایق در پاسخ به این سوال که یکی از نمایندگان مجلس اعلام کرده در فصل برداشت نباید واردات برنج صورت گیرد و این اتفاق ضربه بزرگی به برنجکار وارد می‌کند، پاسخ داد: «اعلام رسانه‌ای واردات برنج از سوی نمایندگان صحیح نیست، لذا نمایندگان بهتر است به جای اعلام رقم واردات به فکر ارتقای بهره‌وری کشاورزان باشند. اینکه نماینده مجلسی بگوید در فصل برداشت برنج نباید واردات صورت بگیرد یک کار نمایشی و حاشیه‌ای است. نمایندگان باید به وزارت کشاورزی کمک کنند تا هزینه تولید پایین بیاید، کمک کنند تا برنجکار در 9 ماهه دیگر سال هم محصولی کشت کند تا بتواند گذران زندگی کند.»

دبیر انجمن تولیدکنندگان برنج ادامه داد: «در حالی که بر اساس آمار، نیاز واقعی کشور به واردات برنج در یک‌سال چیزی حدود 700 تا 800 هزار تن است الان فقط در 6 ماهه نخست امسال بیش از یک میلیون و 100 هزار تن برنج وارد کشور شده است!» وی گفت: «مشکل اصلی برنجکار واردات 1/1 میلیون تن برنج در 6 ماهه اول امسال است که البته پیش‌بینی می‌کنم این روند در 6 ماهه دوم امسال نیز ادامه خواهد داشت.»

 این فعال بازار برنج برخی نمایندگان مجلس را نیز در ماجرای افزایش واردات برنج مقصر می‌داند: «خبرهایی هست که برخی نمایندگان در حال ترغیب وارد‌کنندگان هستند تا مابقی سال به هر اندازه که مایل باشند برنج وارد کنند که به قول خودشان ایرانی‌ها برای انتخاب بین برنج داخلی و خارجی آزاد باشند.»

وی افزود: «طبق بخشنامه وزارت کشاورزی واردات برنج از اول مرداد تا اول آبان ممنوع اعلام شده، اما این بخش نامه از سوی سازمان دولتی دیگری تغییر کرد.» علیزاده شایق وضع بخشنامه جدید از سوی ستاد تنظیم بازار مبنی‌بر کاهش زمان ممنوعیت برنج از اول مرداد به اول شهریور را موضوع تاثیرگذاری بر برنجکاران می‌داند: «این یک اشتباه عمدی است که باعث تحریک کشاورز می‌شود. کشاورز فکر می‌کند که قصد اذیت او را دارند، و این موضوع باعث آشفتگی کشاورز می‌شود.» او در پاسخ به این سوال که چه کسانی در کار واردات برنج هستند که حتی وزیر کشاورزی نیز اقرار به ناتوانی می‌کند، گفت: «مشخص است چه نهادهایی در این امر دخیلند، نمی‌توان به صورت واضح گفت. حتی وزیر به انجمن برنج اعلام کرد شما تلاش کنید این روند اصلاح شود، از وزارت کاری ساخته نیست. یک نمونه پسر علی پروین است که وقتی بعد از ناتوانی در فروش برنج‌های وارداتی کار به مصادره منزل پدرش کشیده شد، علی پروین اعلام کرد از آقای جهانگیری مهلت گرفته است و از مصادره خبری نیست.»

غلامرضا خانکشی‌پور، عضو هیات‌علمی موسسه تحقیقات برنج نیز در این باره به «فرهیختگان» گفت: «وارد‌کنندگان برنج تشکل منظمی دارند و با تبلیغات زیاد به برند‌سازی دست زده‌اند، لذا این تبلیغات باعث می‌شود تعادل بازار به هم بخورد و عملا کشاورز ایرانی متضرر شود.» وی افزود: «وقتی برنج داخلی به‌موقع به فروش نرود گردش مالی هم کاهش می‌یابد و عدم خرید و عرضه برنج ایرانی را تشدید می‌کند و باعث به وجود آمدن دور باطلی می‌شود که به محصول استراتژیک برنج ضربه وارد می‌کند.»  وی گفت: «باید اقلامی وارد شود که نتواند با برنج درجه یک ما رقابت کند تا هر کسی توان مالی دارد از برنج داخلی استفاده کند.»  خانکشی‌پور افزود:‌ «باید با آموزش کشاورزان و مدیریت زراعی میزان برداشت در واحد سطح را افزایش داد تا قیمت تمام‌شده برای کشاورز پایین بیاید. همچنین با اصلاح شالی‌کوبی، انبارداری و بسته‌بندی از ضایعات برنج بکاهیم.»