آقای معاون اول اپوزیسیون که نیستید؛ بخش عمده کار جوانان بر عهده دولت است!

معاون اول رئیس جمهور در نخستین همایش جوانان، توسعه و تعالی ايران اسلامي که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد، سخنانی بر زبان راند که گویا مسئولیت دولت در دست شخص و اشخاص دیگری است و او از جایگاه منتقد به سیاست ها نه در جایگاه مجری به سیاست هایی که درباره جوانان کشور در پیش گرفته شده است، نقد دارد و از مجریان می خواهد در خصوص جوانان رویکرد خود را تغییر دهند!

البته معاون اول رئیس جمهور از ادغام بخش مربوط به جوانان در ورزش و نیز با اشاره به ارائه لایحه تشکیل سازمان ملی جوانان از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی، از تأخیر مجلس در بررسی و تصویب برخی از لایحه هاي ارائه شده دولت به مجلس شوراي اسلامي نظیر ایجاد مناطق آزاد در برخی استان ها انتقاد کرد و گفت: برخی از لایحه هاي دولت در مجلس معطل می شوند.
اعضای شورای جوانان و مشاور جوان رئیس‌جمهور را زودتر منصوب کنید.

او البته گفته: «اگر لایحه مربوط به تشکیل سازمان ملي جوانان با تأخیر و یا مخالفت مجلس مواجه شود، رئیس جمهور، مشاوری برای پیگیری امور جوانان منصوب خواهد کرد و من نیز شورای جوانان در نهاد ریاست جمهوری تشکیل خواهم داد تا محلی برای پیگیری امور جوانان وجود داشته باشد.»

اگر دغدغه آقای معاون اول و دولت برای جوانان جدی است، بهتر است هرچه زودتر وعده های تشکیل شورای جوانان و انتخاب مشاور امور جوانان زودتر کلید بخورد، چون چندین و چند سال است با ادغام سازمان ملی جوانان در سازمان تربیت بدنی و تشکیل وزارت ورزش و امور جوانان؛ مقوله جوان زیر سایه سنگین ورزش قرار گرفته است.

بخشی از سخنان معاون اول رئیس جمهور هم درباره وعده های انتخاباتی رئیس جمهور به جوانان و زنان است؛ جایی که او تأکید می کند، «دکتر روحانی رئیس جمهور قطعا به وعده هایی که در انتخابات به مردم، جوانان و زنان دادند، متعهد است و هم شخص رئیس جمهور، هم معاون اول وی و هم سایر اعضای دولت مطالبات مردم را پیگیری خواهند کرد.»

از مهمترین وعده های رئیس جمهور می توان به بهره گیری از جوانان و زنان در کابینه اشاره کرد که در خصوص به کارگیری جوان تلاش شد یک عضو جوان و یک جوان متولد بعد از انقلاب به کابینه اضافه شود و مشاوران و دستیاران جوان به بدنه وزارتخانه ها بروند، اما تاکنون تنها دو دستیار جوان انتخاب شده اند که یکی از آنها در حال سپری کردن سال های پایانی میانسالی است و عملا در خصوص جوانان کار خاصی صورت نگرفته است. در مورد زنان هم که تاکنون از 5 عضو زن کابینه یازدهم تنها دو نفرشان در کابینه دوازدهم مانده اند به اضافه اینکه یک عضو زن دیگر هم به این ترکیب دو نفره اضافه شده اند.

«اسحاق جهانگیری» البته عنوان کرد که «باید درک درستی از جایگاه و نقش جوانان در نظام و جامعه و کشور داشته باشیم. در وهله نخست باید تعیین کنیم که آیا جوانان را تهدید می دانیم و یا فرصت تلقی می کنیم. با همین نگاه است که مسائل و اتفاقات بعدی رخ می دهد. عده ای بر اساس همین نگاه می خواهند فرصت جوانی و دوران جوانی نه به معنای سن بلکه به معنای فکر سپری شود و جوانان به مرحله ميانسالي به معناي محتاط شدن برسند.» ایشان باید توجه داشته باشند که متولی اصلی امور جوانان در کشور دولت است نه قوه و یا دستگاه دیگری.

بیشتر کارها درباره جوانان شعاری و صرفا دستورالعملی بوده است

آنچه دولت تاکنون درباره جوانان انجام داده است، یا بیشتر جنبه دستورالعملی داشته یا صرفا در قالب شعار مطرح شده است، چون در زمینه معرفی دستیاران جوان که دستور صریح رئیس جمهور است قریب به اتفاق وزیران غیر از دو وزیر اقدامی نکرده اند و از بین دو وزیری که این دستورالعمل را اجرایی کرده اند هم یک نفر یک جوان 46 ساله! را که در میانسالی قرار دارد، به عنوان دستیار جوان انتخاب کرده است. گویا دولتی ها همانطور که معاون اول رئیس جمهور گفته است «می خواهند فرصت جوانی و دوران جوانی نه به معنای سن بلکه به معنای فکر سپری شود و جوانان به مرحله ميانسالي به معناي محتاط شدن برسند.»

معاون اول رئیس جمهور البته به درستی گفته است که «وقتی جمعیت غالب در کشور جوان باشد نوگرایی به تصمیم گیری ها و سیاست گذاری ها تحمیل می شود، چرا که مطالبات و خواسته های جوانان است که به سیاست گذاری ها جهت می دهد. اگر نگرش حاکمیت و نگرش سياستمداران کهنه و قدیمی باشد، در مقابل این تحول خواهی مقاومت می شود و عکس العمل نشان خواهند داد اما در حقیقت باید از جوانان به عنوان فرصتی برای توسعه کشور استفاده شود.» مسأله ای که تاکنون توجه جدی و واقعی به آن نشده است.

امروز همان طور که جهانگیری پیشتر در همایش دیگری مطرح کرده بود، سن مدیران کشور بالا رفته و این مساله را می توان در این راستا ارزیابی کرد که به موضوع گردش نخبگان و بکارگیری جوانان در مسئولیت های مختلف که آن را برای پذیرش مسئولیت در رده های بالاتر آماده می کند، توجه جدی نشده است و عمدتا مسئولیت ها بین افراد مشخصی تقسیم شده که هر بار برای تغییر این سیستم تنها این افراد جا به جا شده اند و تغییر جدی در ترکیب مدیریتی صورت نگرفته است.

مجالی برای جوان فراهم نشده

برای اثبات این مسأله به ترکیب وزیران فعلی کابینه دوازدهم نگاه کنید، متوجه خواهید شد که چه تعدادی از آنها سابقه چندین دوره وزارت یا مسئولیت های متعددی نظیر نمایندگی مجلس و ... را داشته اند. نمی خواهیم بگوییم از بین افراد بی تجربه باید وزیران و مدیران ارشد را انتخاب کرد، اما در حقیقت مجالی برای جوانان فراهم نشده است تا سلسه مراتب مدیریتی را طی کنند و بتوانند مسئولیت های سنگین بر عهده بگیرند.

معاون اول رئیس جمهور با بیان اینکه ما در سیاستگذاری متناسب با ظرفیت جوانان کشور عقب هستیم، خاطرنشان کرده که «شکاف نسلی در مدیریت سطوح بالای کشور زیاد شده و تا حدودی گرفتار پیری هرم مدیریتی کشور شده ایم که البته باید از طریق راهکارهای مختلف این مسأله را حل کنیم.»

او گفته «برخی معتقدند که مدیران سالخورده باید کنار روند و جوانان جایگزین آنها شوند اما یکی از دغدغه های مهم کشور اداره امور به نحو مطلوب است و اگر می خواهیم امور کشور به خوبی اداره شود هم به تجربه نیازمندیم و هم به تحول طلبی و ریسک طلبی جوانان. بدنه مدیریتی کشور باید اصلاح شود و این کار را نمی توان از طریق یک راهبرد به تنهایی انجام داد.»

چرا وزیران پیر مشاور مدیران جوان نمی‌شوند؟  

بهتر این بود بخشی از مدیرانی که دچار پیری شده اند و معاون اول رئیس جمهور از این مساله با عنوان «پیری هرم مدیریتی کشور» یاد کرده است، با تدبیر این دولت و دولت های گذشته، کم کم در کنار مدیران جوانی که در مسئولیت های دیگری آزموده شده و سربلند بیرون آمده اند، به عنوان مشاور به کار گرفته می شدند تا امروز دچار پیر شدن هرم مدیریتی نباشیم. قطعا این مسأله حاصل عملکرد و دستاورد دولت ها، از جمله دولت های یازدهم و دوازدهم است و لذا معاون اول رئیس جمهور به جای انتقاد از این مسأله به اقدامات خود و دولت برای رفع این مشکل بپردازد، نه اینکه صرفا به طرح آن بسنده کند.

البته جهانگیری با اشاره به یکی از جلسات اخیر شورای عالی اداری گفته که «در این جلسه تصمیمات مختلفی اتخاذ شد؛ از جمله آن که سن مدیریتی کشور باید در دوره ای کوتاه هشت سال کاهش یابد و تصمیم دیگر این بود که سهم زنان در مدیریت کشور باید به 30 درصد برسد و رییس جمهور نیز در پی نوشتی که برای من فرستادند تأکید داشتند که وزرا و استانداران باید حتماً دو ت از معاونین یا مشاورین و یا دستیارانشان کمتر از 45 سال سن داشته باشند و حتماً از زنان و قومیت ها نیز استفاده شود.»

تنها نکته مثبتی که در بیان چندباره این مسأله از سوی معاون اول رئیس جمهور وجود دارد این است که او سن مورد نظر دولت برای بکارگیری مشاوران جوان را عنوان کرده است؛ اگرچه 45 سال سن جوانی نیست، بلکه بیشتر از افرادی که در چنین شرایط سنی به سر می برند با عنوان میانسال یاد می شود.

جوانگرایی به سبک دو وزیر!

با همین فرض هم هنوز اقدام عملی را در این خصوص از سوی وزیران، رؤسا و مدیران سازمان ها و دستگاه های دولتی، استانداران و ... ملاحظه نکرده ایم، بلکه همان طور که عنوان شد تنها 2 وزیر به این مصوبه شورای عالی اداری و دستور رئیس جمهور عمل کرده اند که یکی از آنها هم بر خلاف سن اعلام شده فردی را به عنوان دستیار جوان برگزیده است که 46 سال دارد. انگار که اقدامات در مورد جوانان فقط می خواهد در حد مصوبه و دستورالعمل بماند.

معاون اول رئیس جمهور از طرفی تصریح کرده است که «مدیران دانشگاه ها باید شجاعانه از حقوق دانشجویان دفاع کنند و امیدوارم این مسائل و دغدغه ها با همت و تلاش مسئولین آموزش عالی کشور حل و فصل شود.» دفاع از حقوق دانشجو بر عهده وزارت علوم است که این وزارتخانه نیز زیر نظر قوه مجریه عمل می کند و وزیر آن نیز توسط رئیس جمهور انتخاب و معرفی می شود. این مساله در حالی است که در فاصله چند روز مانده تا بازگشایی دانشگاه ها دولت هنوز برای انتخاب گزینه پیشنهادی وزارت علوم به نتیجه ای نرسیده است.

از انتخاب وزیر علوم اهمیت موضوع جوان برای دولت مشخص می‌شود!  

هرچند انتخابات ریاست جمهوری 29 اردیبهشت ماه امسال برگزار شد و تقریبا 30 اردیبهشت نتایج ان مشخص بود، با گذشت چهار ماه هنوز رئیس جمهور برای انتخاب و معرفی گزینه پیشنهادی وزارت علوم که وظیفه مهمی در قبال جوانان و دانشجویان دارد، به نتیجه نرسیده است و حتی در جریان معرفی وزیران پیشنهادی نیز به دلیل انصراف گزینه در نظر گرفته شده، جای گزینه پیشنهادی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خالی ماند.

حتی با فرصتی بیش از یک ماه که در اختیار دولت و رئیس جمهور بود، تکلیف معرفی گزینه پیشنهادی برای وزارت علوم مشخص نشد تا حالا خبر از معرفی وزیر این وزارتخانه در دهه اول مهر ماه به گوش برسد. این مسأله شاید یکی از مسائلی باشد که ما می گوییم موضوع جوانان در دولت صرفا در حد شعار مطرح می شود.

چرا جهانگیری با توپ پر در جمع جوانان سخن گفت؟!

سخنان معاون اول رئیس جمهور در جمع جوانان را هم می توان به دو شکل تفسیر کرد؛ اول اینکه او به نمایندگی از دولت بنا داشت با مطرح کردن یکسری شعارها و دستورالعمل هایی که دولت در خصوص موضوع جوانان و زنان به دنبال آنهاست، این بخش عمده حامیان دولت را قانع کند و از وارد کردن انتقادات جدی آنها نسبت به دولت در جامعه جلوگیری کررد. دوم آنکه، شاید «اسحاق جهانگیری» همچنان به فکر انتخابات 1400 است و از الان به فکر جذب سرمایه و پشتوانه جوانان برای این انتخابات است. ممکن است جهانگیری در همین راستا نسبت به برخی اقدامات در دولت در قبال جوانان و زنان گلایه مند باشد و این سخنان کم کم زمینه سازی برای جدایی از ترکیب دولت دوازدهم و پرداختن به اقدامات انتخاباتی برای 1400 باشد.