لاف عقل و گله نقد
از ابتدای انقلاب تا به امروز، هیچ سرمایه‌گذاری‌ای توسط کشورهای خارجی در ایران انجام نشده است. سرمایه‌گذاری به این معنا که مثلا شرکت پژو هیچ‌گاه حاضر نشد عضو هیات‌مدیرۀ یک کارخانه تولیدی در ایران شود.این شرکت‌های خارجی محصولات تولیدی خود را تنها به قصد فروش به ایران صادر کردند. حتی در هیچ سرمایه‌گذاری مبتنی بر توسعه منابع داخلی ایران مثل راه‌سازی و راه‌آهن و ... هم حاضر به سرمایه‌گذاری نشدند. در این میان فقط شرکتی ترکیه‌ای برای احداث فرودگاه امام‌خمینی حاضر به سرمایه‌گذاری شد که آن هم بعد از چند ماه فعالیت از ایران اخراج شد و درمقابل ایران هم مجبور به پرداخت غرامتی سنگین به آن شرکت شد. پس یک نکته را نباید از یاد ببریم: مدیران ایرانی تصور نادرستی از مشارکت «طرفِ خارجی» دارند.
آنها تصور می‌کنند که علم را وارد کشور کرده‌اند، و غافلند از اینکه در این فرایند به علم «کپی» شده دست پیدا کرده‌ایم و «دانشِ فنی» را وارد کشور نکرده‌ایم. ایران 110 سال است که از نعمت نفت و درآمد حاصل از فروش آن بهره‌مند است اما همچنان تجهیزات نفتیِ مورد نیاز ایران، از کره‌جنوبی می‌آید که نه نفت دارد و نه فرآورده‌های نفتی تولید می‌کند.
این اشارات از آن رو بود که کارلوس کی‌روش و مخاطبانِ این یادداشت از نوع نگاهی که در ایران نسبت به «طرف خارجی» وجود دارند، آگاه شوند. واقعیت این است که نسبت کی‌روش و فوتبال ایران هم دور از این نگاه نیست. کارلوس کی‌روش برای فوتبال ایران «کپیِ فوتبال روزِ دنیا» را به‌ارمغان آورده است. تیمی دارد که به‌رغم همۀ کمبودها توانِ جنگیدن دارد اما آیا کی‌روش به فوتبال ایران آمده است تا این «کاریکاتور» را بدون نتیجه‌ای مشخص و بدونِ دورنمایی روشن از آینده تاریک و غبارآلود فوتبال ایران، برای‌مان به‌نمایش بگذارد؟ همین می‌شود که عدم‌نتیجه‌گیری فوتبال ما در جام‌جهانی و جام‌ملت‌های آسیا –که روند شکلی تیم‌ملی، تیم‌تر از هر باشگاه ایرانی در این سال‌ها بود- به‌چشم نمی‌آید و اقلیت شریفی که می‌پرسند «خب؟ که چه؟ چه‌چیزی به فوتبال ایران اضافه شد؟»، صدای‌شان با کمک پروپاگاندایِ رسانه‌ای خاموش می‌شود. در جامعه‌ای که نظم مدیریتی و اخلاقی وجود ندارد، صحنه توهینِ کی‌روش – به‌عنوان ژنرال سربازهای کشور ایران - به سرمربی تیم‌ملی کره بعد از صعود به جام‌جهانی هم می‌شود «نماد غیرت»، صحنه کنترل سرمربی تیم‌ملی توسط یک بازیکن برای برخورد با داور مسابقه در جام‌ملت‌های آسیا می‌شود «نماد غرورملی» و اصرار، قهر و نیامدن او به ایران برای دریافت مطالباتش از پول بلوکه شده فوتبال ایران در فیفا هم می‌شود «حرفه‌ای‌گری» و مصاحبه علیه هر فرد و هر مسئول و هر جایگاهی که نقض محرز قرارداد است، می‌شود «مدیریت».
تاسف‌آور این است که هنوز بعد از سال‌ها نمی‌دانیم «حق‌مان» در مقابل «طرف خارجی» چیست و چون نمی‌خواهیم و یا قادر نیستیم اتفاقات گذشته را کنار هم بگذاریم و بررسی عمیقی از آنچه روی داده است داشته باشیم، مقابل پدیده‌هایی مثل «کی‌روش»، هیجانی رفتار می‌کنیم. تلقی اشتباه ما از غیرت، غرورملی، مدیریت و حرفه‌ای گری موجب شده تا برخی چهره‌ها را «قدیس» بدانیم و برخی دیگر را «ابلیس» و در این میان راهی به رهایی گشوده نیست. هیچ‌گاه هم عزم جزم نکردیم تا علت این سفید و سیاه بینی تاریخی‌مان را واکاوی کنیم. این تنبلی یکی از دلایل عدم‌توسعه کشورمان هم هست. نه اینکه «نمی‌توانیم» این کار را بکنیم، بلکه «نمی‌دانیم» باید چه کنیم و بسیاری بر موج همین ندانستن‌های ما سوار می‌شوند و منافع فوتبال ایران، (بخوانید منافع جامعه ایران) به‌راحتی از دست می‌رود.
حالا کی‌روش که منتقدانش را به «بازی رسانه‌ای» متهم می‌کند، بیشترین بهره‌برداری از بازی رسانه‌ای را در همین دوهفته انجام داده است. او حالا در انجام مصاحبه «حاتم بخشی» می‌کند و گویی که اصلا همانی نیست که پیشتر در انجام مصاحبه، خسّت داشت. او که متهم می‌کند «مشارکت در راستای حمایت از تیم ملی در واقعیت صفر بوده است» از مشارکت خود در توسعه فوتبال و تدریس و آموزش در فوتبال ایران بگوید که چرا بخشی از «دانش فنی» خود را در اختیار فوتبال ایران قرار نمی‌دهد.
و سخن مهم‌تر با آقای کی‌روش؛ شما از همه دعوت کرده‌اید که «دیگر ماسک‌هایتان را بردارید»، آیا بهتر نیست شما هم ماسکی را که یکی از اعضای هیات‌رییسه فدراسیون مقابل صورت‌تان قرار داده و برای به‌دست آوردن صندلی «ریاست» با گزینه «اعتبار اجتماعیِ کارلوس کی‌روش» بازی می‌کند، کنار بزنید و در همان برنامه 90، صادقانه با مردم ایران و یکبار برای همیشه مسائل‌تان را در یک «مناظره آزاد» بیان کنید تا این گرد و غبارهایی که از طرف شما و رقیبانتان که تنها به یک یا دو نام محدودشان کرده‌اید، بلند شده دیگر فرو نشانده شود؟ لطفا به تحقیرِ ملی فوتبال ایران پایان دهید که همۀ شما کارمندان فدراسیون فوتبال ایران و خادمان مردم ایران هستید. می‌خواهید کفاشیان باشید یا کی‌روش، اسلامیان یا اسدی، تاج یا هر فردی که داعیه «مدیریت» دارد.
*سردبيرنشریه تحلیلی «دنياي فوتبال»
نکته: احتمالا این متن برای آقای کی‌روش ترجمه می‌شود. تنها به‌قصد یادآوری می‌نویسیم که نه پدرخوانده و پدرخوانده‌ها نقشی در نگارش این مطلب دارند و نه قصد جانبداری از فرد یا جریانی را داریم. هدفِ ما تنها حفظ «منافع فوتبال» است که کارگزاران فوتبال ایران آن را فراموش کرده‌اند.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.