پرسشی از وزیر صنعت که دیگر مسئولان هم می‌توانند به آن پاسخ دهند؛
آیا همه این همسویی ها اتفاقی است یا پای «رانتی» در میان است؟!
آیا توسعه مکران در زمره آن دست برنامه های کلان کشور است که باید زودتر به اجرا در آمده و اجرایی شوند، یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا مسئولان مراقب بوده‌اند که خدای نکرده این ضرورت بر توسعه سریع این منطقه، موجب به وجود آمدن رانتی خاص نشده و فساد از این ماجرا دور بماند؟ اگر پاسخ منفی است، آیا پذیرفتنی است که بشنویم عده ای در قالب چند شرکت، آن هم در زمانی کوتاه عازم یک منطقه خاص شده و در امور مختلف در آن منطقه سرمایه گذاری کنند؟
با کنار هم گذاشتن این اخبار و وقایعِ همسو، اگر نخواهیم هم، متعجب خواهیم شد و حتی ممکن است از آن فراتر، افکارمان پریشان شده و شائبه های فراوان، ذهنمان را آماج حملات خود کنند؛ پس چه بهتر که برای یافتن حقیقت سراغ فردی برویم که احتمالا بهتر از همه می‌تواند درباره این موضوع توضیح بدهد و یا حتی از مسئولان ذی ربط دلیل پازل‌گونه بودن این اطلاعات را جویا شویم!
یک: مکران کجاست؟
به گزارش «تابناک»، مَکران (یا مُکران) از نظر تاریخی سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از رأس‌الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است.
در بعضی منابع تاریخی، از این سرزمین با عنوان ایالتی یاد کرده‌اند که گاه خود را رعایای دولت ایران می‌نامیدند و گاه خودمختار اداره می‌شده است؛ ایالتی که امپراتوری بریتانیا در قرن هجدهم آن را به هند پیوند زد و تحت استعمار خود قرارش داد و البته بعدها با تغییراتی که در مرزهای جغرافیایی به وجود آمد، سرنوشت دیگری یافت. امروزه در هند و در پاکستان شهرهایی به نام مکران وجود دارد.
اگر قرار باشد وسعت جغرافیای امروزی آن ایالت را احصا کرد، می‌توان تمامی بلوچستان پاکستان، بلوچستان و بخش شرقی استان هرمزگان کشورمان را مکران نامید و به عبارت کلی تر گفت، محدوده وسیعی از سرزمین های شمالی دریای عمان، مکران نام دارد.
دو: اهمیت این منطقه چیست؟
شاید مهم ترین اهمیت این منطقه به موقعیت سوق الجیشی آن برای کشورمان بازمی‌گردد، زیرا از نظر نظامی، این محدوده جنوب شرقی ترین نقطه ایران به شمار می‌آید و از اهمیت استراتژیک بسیار بالایی برای کشورمان برخوردار است و از این روی، استحکامات نظامی کشورمان در آن منطقه از دیرباز تا کنون دایر بوده و هستند.
البته این تنها بخشی از اهمیت این منطقه برای کشورمان است، چون سواحل مکران به دلیل دسترسی به آب های آزاد، موقعیت تجاری ممتازی برای ایران فراهم آورده‌اند که متأسفانه کمتر از آن بهره برده‌ایم و از این روست که می‌بینیم رهبر انقلاب بر ضرورت آبادسازی این سواحل تأکید دارند.
ایشان در دیدار با جمعی از فرماندهان و مسئولان نیروی دریایی ارتش در نهم آذرماه سال گذشته، دوران صلح را فرصت مغتنمی برای خدمت نیروهای مسلح در بخش های علمی، سازندگی و افزایش بازدارندگی خواندند و گفتند: مسأله آبادسازی سواحل مکران نیز جزو همین کارهای اساسی است که باید با همکاری دولت، برنامه‌های مورد نظر در این منطقه با سرعت بیشتری دنبال شود.
سه: مکران در چه وضعیتی است؟
با درک این مهم که سواحل مکران، مهم ترین مرز آب کشورمان به شمار می‌آید و باید به مدد آبادسازی آن، برنامه های راهبردی کشور در حوزه اقتصاد و حتی مسائل دیگر را پی گرفت، انتظار خواهیم داشت که اتفاقی جهادی در این منطقه رقم خورده و به گونه‌ای تلاش شود که عقب افتادگی های این منطقه از روند توسعه کشور جبران شده و شاهد رشدی همراه با جهش در این جغرافیای مهم کشورمان باشیم.
ناگفته نماند همان گونه که رهبر انقلاب اشاره داشته‌اند، این مهم در برنامه های راهبردی کشور دیده شده و توصیه فرمانده کل قوا به نیروهای مسلح در همراهی با این برنامه ها به عنوان «کاری اساسی»، گامی در راستای تسریع فرایند نیل به این اهداف به شمار می‌رود.
بنابراین، جا دارد که تحولات روی داده در مکران را موشکافانه تر ارزیابی کرده و تلاش کنیم با درک وضعیتی که بر این منطقه حاکم است، به گونه‌ای پیش برویم که خدای ناکرده، تمرکز مسئولان بر توسعه این منطقه، موجب شکل گیری جریان های سودجو و فرصت طلب نشده و دست آخر، هدف از توسعه مکران در سایه اقدامات ایذایی برخی، گم نشود.
چهار: روند حرکتی توسعه مکران چگونه است؟
اکنون کافی است تا به اقداماتی که در سال های اخیر در مکران صورت گرفته دقیق شویم تا دریابیم که از تأکید رهبر انقلاب بر آبادسازی سواحل مکران تا کنون، دولتمردان علاوه بر افتتاح چند طرح بزرگ در این منطقه، تصمیماتی برای توسعه مکران گرفته و گاه به اجرا درآورده که جرقه نخستین ابهامات را در ذهنمان می‌زنند.
از این رو که می‌بینیم چند طرح پتروشیمی و صنعتی با حضور دولتمردانی مثل وزیر صنعت در این منطقه افتتاح شده‌اند که البته تاریخ آغاز به کار عملیات اجرایی‌شان، گاه به عمر این دولت کفاف نمی‌دهد و در عین حال، در اتفاقی شگفت آور، به نوعی به این دولت گره خورده شده‌اند!
از نمونه این افتتاح ها، «راه‌اندازی و بهره برداری از بزرگ‌ترین هاب پتروشیمی کشور بدون حضور دولت» بود که دو روز بعد از سخنان رهبر انقلاب صورت گرفت (یعنی خیلی پیشتر عملیات ساخت آن آغاز شده بود) و نام عجیب و همسویی هم با برنامه های راهبردی دولت برای آبادسازی مکران، بر پیشانی سازنده آن درج شده بود: «شرکت توسعه نگین مکران»؛ شرکتی که در میان اعضای هیأت مدیره اولیه و به احتمال زیاد سهامداران آن، نام وزیر صنعت به چشم می‌خورد.
پنج: اقداماتی همسو با برنامه ریزی های کلان کشور
البته آگهی های ثبت شده در روزنامه رسمی، حکایت از آن دارد که آقای نعمت زاده، شش ماه بعد از تصدی گری وزارت صنعت، معدن و تجارت از عضویت در این هیأت مدیره شرکت توسعه نگین مکران کنار رفته است، ولی رسانه‌ای شدن این موضوع هم موجب نشد تا وزیر یا دیگر مسئولان درباره ابهامات به وجود آمده توضیح داده و ماجرا را برای مردم شفاف کنند.
این در حالی است که مدتی بعد از انتشار خبر نقش وزیر فعلی در شرکتی که پیش از مشخص شدن اهمیت و جایگاه مکران برای عموم، در آن منطقه سرمایه گذاری اش را آغاز کرده، یکی دیگر از رسانه ها به سراغ دیگر مسائل مرتبط با این وزیر رفت و مستنداتی دباره نعمت زاده منتشر کرد که به شکل عجیبی، بسیاری شان با مکران و مباحث توسعه ای در این منطقه مرتبطند!
آن گونه که آگهی های ثبت شده از هجده شرکت در روزنامه رسمی کشور نشان می‌دهد، وزیر صنعت عوض هیأت مدیره چند شرکت با موضوعیت فعالیت در سواحل مکران است؛ شرکت های «آب نیروی مکران»، «شرکت خط لوله انتقال گاز مکران» و شرکت «انبارها و پایانه های های توسعه نگین مکران» که پسوند مکران در انتهای نامشان بسیار جالب توجه است و حکایت از برنامه ریزی بلند مدت تأسیس کنندگان این شرکت ها برای فعالیت در مکران دارد.
شش: سرمایه گذارانی که خبردار می‌شوند و دیگرانی که بی خبر می‌مانند
وجود نام نعمت زاده در رأس این شرکت های تأسیس شده پیش از وزیر شدن او، طبعا محل اشکال نیست و حتی به نوعی اطمینان داریم که نهادهای نظارتی آن چنان اشرافی بر ماجرا دارند که نه به عملکرد وزیر خدشه وارد شود و نه خدای نکرده اتفاقی فراقانونی در ارتباط این شرکت ها با یکی از عالی ترین مقامات اجرایی کشور رخ دهد ولی ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود.
کافی است، بدانیم که اتاق فکری برای توسعه کشور وجود دارد که در آنجا پتانسیل های کشور شناسایی شده و برای شکوفا شدنشان، طرح و برنامه، آن هم در مقیاس کلان، طرح ریزی می‌شود که تأکیدات رهبر انقلاب یا دیگر مسئولان بر توسعه برخی مناطق، برگرفته از نتایج این اتاق های فکر است.
با این پیش زمینه درخواهیم یافت که افق های ترسیم شده برای توسعه مناطق خاص، به ویژه آنکه با اعطای برخی امتیازات ویژه در این مناطق همراه است، خواسته یا ناخواسته با برخی اطلاعات ارزشمند همراه می‌شوند که دستیابی به آنها برای سرمایه گذاران بسیار ذی قیمت است و اطلاع یافتن برخی از سرمایه گذاران از آن و بی خبری دیگر سرمایه گذاران را می‌توان عجیب و شبهه دار توصیف کرد.
هفت: حالا به این سؤالات پاسخ دهید!
اکنون اگر همه این موارد را کنار هم بگذاریم و قصد نتیجه گیری داشته باشیم، این سؤال مهم پیش می‌آید که آیا توسعه مکران در زمره آن دست برنامه های کلان کشور است که باید سریعتر به اجرا درآمده و اجرایی شوند یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا مسئولان مراقب بوده‌اند که خدای نکرده این ضرورت بر توسعه سریع این منطقه، موجب به وجود آمدن رانتی خاص نشده و فساد از این ماجرا دور بماند؟
اگر پاسخ منفی است، آیا پذیرفتنی است که بشنویم عده ای در قالب چند شرکت، آن هم در زمانی کوتاه عازم یک منطقه خاص شده و در امور مختلف در آن منطقه سرمایه گذاری کنند؟ اگر این اتفاق درباره منطقه ای دیگر رخ دهد، برایتان ابهام آفرین نمی‌شود؟
آیا ضرورت ندارد در راستای رفع ابعامات و خدای نکرده شبهاتّ پدید آمده، وزیر صنعت یک بار هم که شده درباره دلایل حضورش در این سرمایه گذاری بزرگ توضیح داده و مشخص نماید چرا و چگونه بناگاه پی به "نگین" بودن مکران برده و برای حضور در توسعه آن دیار، با تمام توان حرکت کرده؟
به گزارش «تابناک»، مَکران (یا مُکران) از نظر تاریخی سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول خلیج عمان از رأس‌الکوه در غرب جاسک تا لاس بلا در جنوب غربی ایالت بلوچستان پاکستان گسترده است.
در بعضی منابع تاریخی، از این سرزمین با عنوان ایالتی یاد کرده‌اند که گاه خود را رعایای دولت ایران می‌نامیدند و گاه خودمختار اداره می‌شده است؛ ایالتی که امپراتوری بریتانیا در قرن هجدهم آن را به هند پیوند زد و تحت استعمار خود قرارش داد و البته بعدها با تغییراتی که در مرزهای جغرافیایی به وجود آمد، سرنوشت دیگری یافت. امروزه در هند و در پاکستان شهرهایی به نام مکران وجود دارد.
اگر قرار باشد وسعت جغرافیای امروزی آن ایالت را احصا کرد، می‌توان تمامی بلوچستان پاکستان، بلوچستان و بخش شرقی استان هرمزگان کشورمان را مکران نامید و به عبارت کلی تر گفت، محدوده وسیعی از سرزمین های شمالی دریای عمان، مکران نام دارد.
دو: اهمیت این منطقه چیست؟
شاید مهم ترین اهمیت این منطقه به موقعیت سوق الجیشی آن برای کشورمان بازمی‌گردد، زیرا از نظر نظامی، این محدوده جنوب شرقی ترین نقطه ایران به شمار می‌آید و از اهمیت استراتژیک بسیار بالایی برای کشورمان برخوردار است و از این روی، استحکامات نظامی کشورمان در آن منطقه از دیرباز تا کنون دایر بوده و هستند.
البته این تنها بخشی از اهمیت این منطقه برای کشورمان است، چون سواحل مکران به دلیل دسترسی به آب های آزاد، موقعیت تجاری ممتازی برای ایران فراهم آورده‌اند که متأسفانه کمتر از آن بهره برده‌ایم و از این روست که می‌بینیم رهبر انقلاب بر ضرورت آبادسازی این سواحل تأکید دارند.
ایشان در دیدار با جمعی از فرماندهان و مسئولان نیروی دریایی ارتش در نهم آذرماه سال گذشته، دوران صلح را فرصت مغتنمی برای خدمت نیروهای مسلح در بخش های علمی، سازندگی و افزایش بازدارندگی خواندند و گفتند: مسأله آبادسازی سواحل مکران نیز جزو همین کارهای اساسی است که باید با همکاری دولت، برنامه‌های مورد نظر در این منطقه با سرعت بیشتری دنبال شود.
سه: مکران در چه وضعیتی است؟
با درک این مهم که سواحل مکران، مهم ترین مرز آب کشورمان به شمار می‌آید و باید به مدد آبادسازی آن، برنامه های راهبردی کشور در حوزه اقتصاد و حتی مسائل دیگر را پی گرفت، انتظار خواهیم داشت که اتفاقی جهادی در این منطقه رقم خورده و به گونه‌ای تلاش شود که عقب افتادگی های این منطقه از روند توسعه کشور جبران شده و شاهد رشدی همراه با جهش در این جغرافیای مهم کشورمان باشیم.
ناگفته نماند همان گونه که رهبر انقلاب اشاره داشته‌اند، این مهم در برنامه های راهبردی کشور دیده شده و توصیه فرمانده کل قوا به نیروهای مسلح در همراهی با این برنامه ها به عنوان «کاری اساسی»، گامی در راستای تسریع فرایند نیل به این اهداف به شمار می‌رود.
بنابراین، جا دارد که تحولات روی داده در مکران را موشکافانه تر ارزیابی کرده و تلاش کنیم با درک وضعیتی که بر این منطقه حاکم است، به گونه‌ای پیش برویم که خدای ناکرده، تمرکز مسئولان بر توسعه این منطقه، موجب شکل گیری جریان های سودجو و فرصت طلب نشده و دست آخر، هدف از توسعه مکران در سایه اقدامات ایذایی برخی، گم نشود.
چهار: روند حرکتی توسعه مکران چگونه است؟
اکنون کافی است تا به اقداماتی که در سال های اخیر در مکران صورت گرفته دقیق شویم تا دریابیم که از تأکید رهبر انقلاب بر آبادسازی سواحل مکران تا کنون، دولتمردان علاوه بر افتتاح چند طرح بزرگ در این منطقه، تصمیماتی برای توسعه مکران گرفته و گاه به اجرا درآورده که جرقه نخستین ابهامات را در ذهنمان می‌زنند.
از این رو که می‌بینیم چند طرح پتروشیمی و صنعتی با حضور دولتمردانی مثل وزیر صنعت در این منطقه افتتاح شده‌اند که البته تاریخ آغاز به کار عملیات اجرایی‌شان، گاه به عمر این دولت کفاف نمی‌دهد و در عین حال، در اتفاقی شگفت آور، به نوعی به این دولت گره خورده شده‌اند!
از نمونه این افتتاح ها، «راه‌اندازی و بهره برداری از بزرگ‌ترین هاب پتروشیمی کشور بدون حضور دولت» بود که دو روز بعد از سخنان رهبر انقلاب صورت گرفت (یعنی خیلی پیشتر عملیات ساخت آن آغاز شده بود) و نام عجیب و همسویی هم با برنامه های راهبردی دولت برای آبادسازی مکران، بر پیشانی سازنده آن درج شده بود: «شرکت توسعه نگین مکران»؛ شرکتی که در میان اعضای هیأت مدیره اولیه و به احتمال زیاد سهامداران آن، نام وزیر صنعت به چشم می‌خورد.
پنج: اقداماتی همسو با برنامه ریزی های کلان کشور
البته آگهی های ثبت شده در روزنامه رسمی، حکایت از آن دارد که آقای نعمت زاده، شش ماه بعد از تصدی گری وزارت صنعت، معدن و تجارت از عضویت در این هیأت مدیره شرکت توسعه نگین مکران کنار رفته است، ولی رسانه‌ای شدن این موضوع هم موجب نشد تا وزیر یا دیگر مسئولان درباره ابهامات به وجود آمده توضیح داده و ماجرا را برای مردم شفاف کنند.
این در حالی است که مدتی بعد از انتشار خبر نقش وزیر فعلی در شرکتی که پیش از مشخص شدن اهمیت و جایگاه مکران برای عموم، در آن منطقه سرمایه گذاری اش را آغاز کرده، یکی دیگر از رسانه ها به سراغ دیگر مسائل مرتبط با این وزیر رفت و مستنداتی دباره نعمت زاده منتشر کرد که به شکل عجیبی، بسیاری شان با مکران و مباحث توسعه ای در این منطقه مرتبطند!
آن گونه که آگهی های ثبت شده از هجده شرکت در روزنامه رسمی کشور نشان می‌دهد، وزیر صنعت عوض هیأت مدیره چند شرکت با موضوعیت فعالیت در سواحل مکران است؛ شرکت های «آب نیروی مکران»، «شرکت خط لوله انتقال گاز مکران» و شرکت «انبارها و پایانه های های توسعه نگین مکران» که پسوند مکران در انتهای نامشان بسیار جالب توجه است و حکایت از برنامه ریزی بلند مدت تأسیس کنندگان این شرکت ها برای فعالیت در مکران دارد.
شش: سرمایه گذارانی که خبردار می‌شوند و دیگرانی که بی خبر می‌مانند
وجود نام نعمت زاده در رأس این شرکت های تأسیس شده پیش از وزیر شدن او، طبعا محل اشکال نیست و حتی به نوعی اطمینان داریم که نهادهای نظارتی آن چنان اشرافی بر ماجرا دارند که نه به عملکرد وزیر خدشه وارد شود و نه خدای نکرده اتفاقی فراقانونی در ارتباط این شرکت ها با یکی از عالی ترین مقامات اجرایی کشور رخ دهد ولی ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود.
کافی است، بدانیم که اتاق فکری برای توسعه کشور وجود دارد که در آنجا پتانسیل های کشور شناسایی شده و برای شکوفا شدنشان، طرح و برنامه، آن هم در مقیاس کلان، طرح ریزی می‌شود که تأکیدات رهبر انقلاب یا دیگر مسئولان بر توسعه برخی مناطق، برگرفته از نتایج این اتاق های فکر است.
با این پیش زمینه درخواهیم یافت که افق های ترسیم شده برای توسعه مناطق خاص، به ویژه آنکه با اعطای برخی امتیازات ویژه در این مناطق همراه است، خواسته یا ناخواسته با برخی اطلاعات ارزشمند همراه می‌شوند که دستیابی به آنها برای سرمایه گذاران بسیار ذی قیمت است و اطلاع یافتن برخی از سرمایه گذاران از آن و بی خبری دیگر سرمایه گذاران را می‌توان عجیب و شبهه دار توصیف کرد.
هفت: حالا به این سؤالات پاسخ دهید!
اکنون اگر همه این موارد را کنار هم بگذاریم و قصد نتیجه گیری داشته باشیم، این سؤال مهم پیش می‌آید که آیا توسعه مکران در زمره آن دست برنامه های کلان کشور است که باید سریعتر به اجرا درآمده و اجرایی شوند یا خیر؟ اگر پاسخ مثبت است، آیا مسئولان مراقب بوده‌اند که خدای نکرده این ضرورت بر توسعه سریع این منطقه، موجب به وجود آمدن رانتی خاص نشده و فساد از این ماجرا دور بماند؟
اگر پاسخ منفی است، آیا پذیرفتنی است که بشنویم عده ای در قالب چند شرکت، آن هم در زمانی کوتاه عازم یک منطقه خاص شده و در امور مختلف در آن منطقه سرمایه گذاری کنند؟ اگر این اتفاق درباره منطقه ای دیگر رخ دهد، برایتان ابهام آفرین نمی‌شود؟
آیا ضرورت ندارد در راستای رفع ابعامات و خدای نکرده شبهاتّ پدید آمده، وزیر صنعت یک بار هم که شده درباره دلایل حضورش در این سرمایه گذاری بزرگ توضیح داده و مشخص نماید چرا و چگونه بناگاه پی به "نگین" بودن مکران برده و برای حضور در توسعه آن دیار، با تمام توان حرکت کرده؟
