کلیات
انتخابات ریاست جمهوری به ساز و کاری گفته میشود که در جریان آن عموم شهروندان یک جامعه با هدف انتخاب رئیس جمهور و دولت مرکزی کشورشان به پای صندوقهای رأی میآیند و یک نفر را به عنوان رئیس جمهور انتخاب میکنند؛ فرایندی که پس از انقلاب اسلامی در ایران نیز رخ میدهد و هر چهار سال به انتخاب یک رئیس جمهور در کشور منجر میشود.
انتخابات ریاست جمهوری ایران
انتخابات ریاست جمهوری ایران، انتخاباتی است که هر ۴ سال برای تعیین رئیسجمهور ایران به عنوان شخص دوم کشور با آرای مستقیم مردم صورت میپذیرد. پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۵۸ جایگاه رئیسجمهور تعریف شدهاست. با حذف پست نخستوزیری در اصلاحیه قانون اساسی مصوب سال ۱۳۶۸، جایگاه، اختیارات و وظایف ریاست جمهوری در ایران دچار تحول اساسی شد. هر رئیسجمهور میتواند با رای مردم یک دوره ۴ ساله دیگر نیز در مقام خود باقی بماند.
ساز و کار تأیید صلاحیت نامزدها
در ایران تعیین صلاحیت کاندیداهای انتخاباتی و نظارت برانتخابات بر عهده شورای نگهبان است که به آن نظارت استصوابی میگویند. مطابق اصل ۱۱۷ قانون اساسی، برنده شدن یک کاندیدا در مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری ایران نیازمند کسب "اکثریت مطلق" آرای "شرکتکنندگان" در انتخابات است. یعنی برای برنده شدن در مرحله اول انتخابات، یک کاندیدا باید بیش از ۵۰ درصد آرای کسانی که در انتخابات مشارکتکنندگان را به دست آورد.
آرای باطله
در ماده ۲۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری ایران، "آرای سفید"، "آرای غیر قابل خواندن" و "آرایی که از طریق خرید و فروش به دست آمده باشد"، به عنوان "رای باطل" محسوب شدهاند. این آرا به تعداد رای هیچیک از کاندیداها اضافه نمیشوند، اما به تعداد "شرکت کنندگان در انتخابات" افزوده میشوند. خرید و فروش رای جرم محسوب شده و در صورت اثبات از مجموع آرای کاندیداها حذف میشوند. اما بر اساس ماده ۲۵، از تعداد از مجموع کل آرای بدست آمده، کم نخواهد شد.
از جمله آرایی که باطل محسوب خواهد شد میتوان به آرای غیرقابل شمارش همچنین، آرای کسانی که به سن قانونی رأی دادن نرسیده باشند، با شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی داده شده باشند، با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشند، با شناسنامه کسانی که حضور ندارند اخذ شده باشند، از طریق تهدید به دست آمده باشند، روی ورقه غیر از برگ رأی نوشته شده باشند و... اشاره میشود.
تاریخ برگزاری انتخابات
در جمهوری اسلامی ایران تاکنون چهارده دوره از این انتخابات برگزار شدهاست؛ انتخابات دوره نخست در ۵ بهمن ۱۳۵۸ و انتخابات دوره دوازدهم در ٢٩ اردیبهشت ١٣٩۶ انجام شد. در تمام دورههایی که بطور عادی پایان یافته یک فرد برای دو دور توانسته رای مردم را جلب کند. در دوره نخست ریاست جمهوری، مجلس رای اعتماد خود را از رئیسجمهور منتخب پس گرفت و این دوره پیش از موعد پایان یافت. رئیسجمهور رجایی در اثر بمبگذاری شهید شد و این دوره نیز پیش از موعد مقرر پایان پذیرفت.
ابوالحسن بنی صدر پیروز انتخابات ۵ بهمن ۵۸، محمد علی رجایی پیروز انتخابات ۲ مرداد ۶۰، آیت الله خامنهای پیروز انتخابات ۱۰ مهر ۶۰ و ۲۵ مرداد ۶۴، مرحوم هاشمی رفسنجانی پیروز انتخابات ۶ مرداد ۶۸ و ۲۱ خرداد ۷۲، سید محمد خاتمی پیروز انتخابات ۲ خرداد ۷۶ و ۱۸ خرداد ۸۰، محمود احمدی نژاد پیروز انتخابات ۲۷ خرداد ۸۴ و ۲۲ خرداد ۸۸ و حسن روحانی پیروز انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲ و ۲۹ اردیبهشت ۹۶ بودند. سید ابراهیم رئیسی پیروز انتخابات سیزدهم بود که در سومین سال دولتش در سانحه سقوط بالگرد به شهادت رسید.
در پی این رویداد، انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در زمانی زودتر از موعد همیشگی یعنی در ۸ تیر ۱۴۰۳ با حضور ۶ نامزد برگزار شد که، چون در پایان آن هیچ یک از نامزدها حائز اکثریت مطلق آرا نشد، به دور دوم کشیده شد و در این دور که در ۱۵ تیرماه برگزار شد،
مسعود پزشکیان و
سعید جلیلی با یکدیگر رقابت کردند که در پایان
مسعود پزشکیان با کسب حدود ۵۴ درصد آرا، پیروز شد و نهمین رئیس جمهور ایران لقب گرفت.
میزان مشارکت مردمی
تا کنون چهارده دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شدهاست که میزان مشارکت مردمی در انتخابات ریاست جمهوری به ترتیب دوره نخست ۶۷/۴، دوره دوم ۶۴/۲، دوره سوم ۷۴/۳، دوره چهارم ۵۴/۸، دوره پنجم ۵۴/۶، دوره ششم ۵۰/۷، دوره هفتم ۷۹/۹، دوره هشتم ۶۶/۸، دوره نهم ۵۹/۸، دوره دهم ۸۴/۶، دوره یازدهم ۷۲/۷، و در دوره دوازدهم ۷۳ درصد بودهاست. همچنین مشارکت مردم در انتخابات سیزدهم ۴۸ درصد و
در دور چهاردهم ۴۹.۷ درصد بود.
نظرسنجی سایت ریل کلیر پولینگ درباره انتخابات آمریکا از برتری دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق و نامزد حزب جمهوریخواه در کارزار انتخابات ریاستجمهوری این کشور حکایت دارد.
کد خبر: ۱۲۶۷۸۵۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۴
دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق و نامزد جمهوری خواهان برای انتخابات ۵ نوامبر ۲۰۲۴ آمریکا، کشورش را به «سطل زباله جهان» تشبیه کرد و ورود تعداد زیادی از مهاجران را به ایالات متحده آمریکا به باد انتقاد گرفت.
کد خبر: ۱۲۶۷۸۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۴
نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا گفت دونالد ترامپ یک فاشیست افسارگسیخته است که بهدنبال تشکیل یک ارتش وفادار به خود است.
کد خبر: ۱۲۶۷۵۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۸/۰۲
رئیس جمهور سابق آمریکا بار دیگر «کامالا هریس» را تهدیدی علیه دموکراسی آمریکا دانست.
کد خبر: ۱۲۶۶۸۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۹
دونالد ترامپ با انتقاد از زلنسکی که مکررا میلیاردها دلار کمک آمریکا را بدون کسب پیروزی دریافت کرده گفت: « او در این جنگ یک بازنده است.»
کد خبر: ۱۲۶۶۴۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۸
دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق و نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با زیر سوال بردن توانایی ذهنی کامالا هریس، معاون رئیسجمهور این کشور و نامزد دموکرات ها گفت: هریس باید تست هوش بدهد و او را در نحوه پاسخ دادن به سؤالات رسانهها «آهسته و بیحال» میخواند.
کد خبر: ۱۲۶۵۶۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۴
نشریه انگلیسی از کاهش میزان پیشتازی نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و نگرانی فزاینده کارزار انتخاباتی او پرده برداشت.
کد خبر: ۱۲۶۵۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۱
اوباما در جریان یک سخنرانی در ایالت پنسیلوانیا به صورت مستقیم از رای دهندگان مرد خواست تا به ترامپ رای ندهند و از هریس در انتخابات پنج نوامبر ریاست جمهوری آمریکا حمایت کنند.
کد خبر: ۱۲۶۴۹۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۰
سخنگوی دفتر ریاست جمهوری روسیه امروز از دیدار «پوتین» با مقامات پاکستان و ترکیه خبر داد.
کد خبر: ۱۲۶۴۹۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۲۰
نامزد جمهوریخواهان در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا مدعی شد که مهاجران غیرقانونی دارای «ژنهای بد» هستند و ورود آنها به آمریکا باید ممنوع شود.
کد خبر: ۱۲۶۴۳۶۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۱۷
نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا که در دوره قبلی ریاستجمهوری خود از سیاست فشار حداکثری علیه ایران طرفداری میکرد اکنون میگوید مجبور است با ایران به توافق برسد.
کد خبر: ۱۲۶۲۱۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۷/۰۶
نامزد انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در دفاع از آزادی مالکیت سلاح در این کشور اعلام کرد که من اسلحه دارم و هر کسی به خانهام وارد شود به او شلیک میکنم.
کد خبر: ۱۲۶۰۸۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۳۱
کمتر از دو ماه مانده به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، دومین سوءقصد به جان دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین و نامزد کنونی حزب جمهوریخواه در ماراتن 2024، تحولات سیاسی ایالات متحده را به سرخط اخبار کشانده است.
کد خبر: ۱۲۶۰۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۷
وزارت امورخارجه آلمان در واکنش به اظهارات اخیر رئیسجمهور پیشین آمریکا درباره مهاجران، با تمسخر گفت: ما سگ و گربه نمیخوریم.
کد خبر: ۱۲۵۹۱۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۲۲
کاروان حامل اعضای تیم خبری «تیم والز»، معاون هریس دچار سانحه شد اما والتس آسیبی ندید.
کد خبر: ۱۲۵۷۳۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۱۳
عباس عبدی در متنی با عنوان «فرمول طلایی اصلاحات که از سال ٩٢ دارد کار میکند» به وقایع مربوط به دور دوم ا انتخابات ریاست جمهوری پرداخت.
کد خبر: ۱۲۵۶۷۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۶/۰۹
دبیر ستاد انتخابات صداوسیما به عکس منتشرشده از حضور وحید جلیلی، قائم مقام این سازمان در ستاد انتخاباتی سعید جلیلی واکنش نشان داد و توضیحاتی ارائه کرد.
کد خبر: ۱۲۵۴۰۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۶
نبض خبر
یک روحانی که به عنوان کارشناس در شبکه افق و در برنامه زنده سخن میگفت، در اظهارات عجیب عنوان کرد: «بعضی حزب الهی ها وقتی در انتخابات گزینه خودشان رای نمیآورد داعشی وار به دموکراسی حمله میکنند!» اظهارات این روحانی را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۵۳۸۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۵
نبض خبر
ایده ترامپ که از خیلی وقت پیش اعلام شده بود مالیات روی انعام باید حذف شود، توسط کامالا هریس دقیقا کپی شد که این حرکت جنجال برانگیز شده است. مقایسه سخنان ترامپ و هریس را میبینید.
کد خبر: ۱۲۵۳۲۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۲۲
ترامپ در یک مصاحبه مطبوعاتی در استراحتگاه خود در مارالاگو ابراز نگرانی کرد که "ما به یک جنگ جهانی بسیار نزدیک هستیم. "
کد خبر: ۱۲۵۲۶۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۵/۱۹