اخلاق حرفه‌ای و عرصه سخت مرگ و میر؛
چند بار دیگر محمدعلی کشاورز را خواهیم کشت؟!
باید بپذیریم اخبار حرفه‌ای در حوزه اطلاع‌رسانی، ایجاب می‌کند که رسانه‌ها در انتشار برخی اخبار نظیر خبر مرگ چهره‌ها، «سرعت» را آخرین ملاک مورد نظر قرار دهند و «دقت» را در صدر اولویت‌ها قرار دهند. برای درک بهتر، تنها چند لحظه خودمان را جای فرزند محمدعلی کشاورز بگذاریم.
گلایه‌های تازه محمدعلی کشاورز، بازیگر پیشکسوت سینمایی ایران درباره اعلام پی‌درپی خبر مرگش در رسانه‌ها و نگرانی مداوم خانواده‌اش درباره سرنوشت او، این پرسش را پیش آورد که آیا حق داریم به هر قیمتی، در حوزه خبر پیشتاز باشیم؟به گزارش «تابناک»، لبخند می‌زد و می‌گفت: «داخل پروفایلی که برای من در سایت (...) درست کرده‌اند، تاریخ مرگم را هم زده‌اند. انگار مطلب آماده بوده و فقط باید تاریخ مرگ را اضافه می‌کردند. حواسشان به تشابه نامی نیز نبوده است! یکی از دوستان پیامک داده بود که مردی؟!» و این گونه یک هنرمند با طنزی تلخ از درج خبر اشتباه درگذشتش سخن می‌گفت و این فضا را به سخره گرفت بود.
او اما تنها یک بار به این سعادت دست یافته بود که قربانی شتابزدگی رسانه‌ها در رقابت بر سر پوشش سریع‌تر وقایع ـ بدون در نظر گرفتن کافی اصل حرفه‌ای «دقت» ـ شود. از جنس او، مردانی بودند که در چند نوبت درگذشته‌اند و زنده شده‌اند. مشخص‌ترین مورد در این زمینه مرتضی پاشایی، خواننده پاپ است که با سرطان دست و پنجه نرم می‌کند و چندین بار خبر درگذشتش انتشار یافته و توسط خودش تکذیب شده است.
با این حال ظاهراً وخیم‌ترین موقعیت متعلق به محمدعلی کشاورز، بازیگر صاحب نام و پیشکسوت کشورمان است که بار‌ها خبرهای دروغین درباره مرگش رسانه‌ای شد؛ اما این بازیگر ۸۴ ساله همچنان سرپاست و روزهای آرامی را پشت سر می‌گذارد؛ روزهای آرامی که با این اخبار همچون گذشته نیست و این خبر‌ها باعث شده که نزدیکانش در خارج از کشور به شدت دچار شوک شوند و همواره در حال پیگیری درستی و نادرستی چنین خبرهایی درباره پدرشان باشند.
کشاورز عوارض آخرین خبری که درباره درگذشتش منتشر شد، گفته است: «شب در منزل در حال استراحت بودم و صبح روز بعد این خبر را شنیدم و متحیر ماندم. به من گفتند که خبر درگذشت من را منتشر کردند، در حالی که من زنده هستم، درد و کسالت دارم اما هنوز نفس می‌کشم. روز گذشته به زور اهالی فامیل با وجود بیماری و دردی که دارم از خانه بیرون رفتم و به پلیس فتا شکایت کردم و آنها گفتند که سریعا پیگیر می‌شوند تا ببینند این اتفاقات از کجا نشأت می گیرد. شما نمی دانید فرزند من در آن سر دنیا در چه حالی بود و مثل ابر بهار گریه می‌کرد».
این بازیگر پیشکسوت البته یادآور می‌شود، برخی خبرنگاران هستند که در این دوران، هرچند روز یک بار با او تماس می‌گیرند و جویای احوالش می‌شوند؛ اما گلایه‌هایش از این سبک خبررسانی در عصر ارتباطات باقی است و باید به او حق داد که حتی اگر از انتشار اشتباه خبر مرگش درگذرد، در قبال التهاب پاره تنش، چنین برآشفته شود و واکنشی نسبت به این رویه نادرست که روز به روز در حال گسترش است، داشته باشد.
متأسفانه این رویه به واسطه پیشی گرفتن ملاک «سرعت» از ملاک «دقت» در خبرنویسی صرفاً در ارتباط با وقایعی هچون بدرودِ حیاتِ چهره‌ها محدود نیست و تقریباً در هر حوزه‌ای از عرصه خبر، این رقابت چنین فضایی را رقم می‌زند اما واقعیت آن است که پوشش پیش از وقوع اتفاقی چون پرواز هواپیمای حامل یک وزیر یا رئیس جمهور می‌تواند هزینه‌ای بسیار اندک و درج خبر مرگ یک چهره سیاسی، اقتصادی، اجتماعی یا فرهنگی، عوارضی سنگین داشته باشد که بخشی از آنها را کشاورز متحمل شده است.
با این اوصاف، باید بپذیریم اخبار حرفه‌ای در حوزه اطلاع‌رسانی، ایجاب می‌کند، رسانه‌ها در انتشار برخی از اخبار نظیر خبر مرگ چهره‌ها، «سرعت» را آخرین ملاک مورد نظر قرار دهند و «دقت» را در صدر اولویت‌ها قرار دهند و بپذیریم هیچ رسانه‌ای، حق ندارد به واسطه آنکه در پی پیشدستی و پیشتازی در انتشار خبری همچون درگذشت یک هنرمند است، چندین بار یک چهره را بکشد. برای درک بهتر، تنها چند لحظه خودمان را جای فرزند محمدعلی کشاورز بگذاریم و سپس به تجدیدنظر در این زمینه بیندیشیم.
