دیکتاتوری اکثریت فیلمبرداران و صدابرداران سینما

تلاش‌های برخی صنوف و به طور خاص دو انجمن فیلمبرداران و صدابرداران سینما برای حذف فیلمبرداران غیرعضو خانه سینما از چرخه تولید، این ابهام را پدید آورده که آیا می‌توان با پیش کشیدن چنین ان قلتی، بخشی از بدنه سینما ـ که اتفاقاً از نیروهای جوان و مسلط به دانش روز سینما هستند ـ از این مجموعه حذف کرد و هیأت مدیره خانه سینما در قبال این نوع عملکرد برخی صنوف زیرمجموعه‌اش چه واکنشی نشان خواهد داد؟

به گزارش «تابناک»، محمدمهدی عسگرپور، مدیرعامل خانه سینما در دیدار نوروزی سینماگران و رئیس سازمان سینمایی، جمله بسیار کلیدی گفت و آن هم عضویت نداشتن ۷۰ درصد از شاغلین پروژه‌های سینماییِ چند سال اخیر در صنوف ۳۱ گانه سینمایی است و البته در این باره، علت وسعت یافتن این میزان سینماگر خارج از صنوف خانه سینما نیز مشخصاً تعطیلی طولانی مدت این نهاد در دولت پیشین ارزیابی شد که طبیعتاً عضوگیری این نهاد و کمترین امور اداری نیز ممکن نبود.

بنا بر این گزارش، در هفته‌های اخیر اما رخدادهای عجیبی برای آوردن فعالان حوزه سینما که جزو صنوف سینمایی نیستند، برای آوردنشان به سمت این صنوف روی داده که در نوع خود جای تأمل و نگرانی دارد. برخی صنوف در چند هفته اخیر در توافقی با صنف مدیران تولید سینما ـ که به نوعی چینش بخشی از نیروهای هر پروژه سینمایی را در اختیار دارند ـ قرار شد که از اعضای صنف صدابرداران برای پروژه‌هایی سینمایی استفاده کنند و ظاهراً چنین مسائلی در همین قالب یا قالب‌های دیگر درباره دیگر صنوف نیز در حال رخ دادن است.

در همین راستا و در روزهای اخیر از طرف انجمن فیلمبرداران تماس‌هایی با برخی ‌پروژه‌های سینمایی گرفته ‌و از تهیه کننده و کارگردان خواسته شده از فیلمبرداران عضو انجمن فیلمبرداران در این پروژه‌ها استفاده شود؛ اتفاقی که مسبوق به سابقه است و از اوایل امسال شدت گرفته و گویا مبنای آن هم حراست از امنیت شغلی بوده ‌و ظاهراً قرار است این امنیت شغلی با تنگ کردن حلقه صنفی، شکل بگیرد که قطعاً عوارض متعددی برای سینما خواهد داشت و زمینه ورود استعدادهای جدید به عرصه سینما را بیش از پیش محدود می‌‌سازد.

بی‌گمان برای فعالیت در هر حرفه، عضویت در صنف مربوطه، ‌الزامی قانونی است و بدون دریافت پروانه کسب از صنف، نمی‌توان فعالیت کرد؛ اما آیا جنس صنوف خانه سینما، از همین جنس است که بدون اعمال فشار و از راه‌های قانونی بتواند مانع از فعالیت شخصی بدون کارت عضویت صنف فیلمبرداران یا صدابرداران در پروژه‌های سینمایی شود؟ قطعاً پاسخ منفی است، چرا که نظام صنفی اساساً تعریفی برای حوزه فرهنگ و سینما به عنوان بخشی از این حوزه ندارد و هیچ صنف رسمی در این زمینه نیست که بتواند پروانه کسب صادر کند.
بنابراین تا زمان شکل‌گیری صنوف سینمایی که عضو نظام صنفی باشند و یکی از وظایف قانونی‌شان، صدور پروانه کسب باشد، هرگونه تلاش برای محدود کردن دایره فیلمبرداران، صدابردارن و... به اعضای عضو انجمن فیلمبرداران، انجمن صدابرداران و دیگر انجمن‌ها، حکم دیکتاتوری اکثریت را خواهد داشت و هزینه‌های فراوانی را به دوش سینما تحمیل خواهد کرد که انتظار می‌رود، هیأت مدیره خانه سینما با اقدام سریع و واکنش منطقی در قبال این عملکرد، شائبه هماهنگ بودن این اقدامات را از نظر دور سازند.

این تاکتیک تازه در درجه اول با کاهش کیفیت و رقابت کیفی فعالان این عرصه‌ها روبه رو خواهد شد و به طور مشخص در حوزه فیلمبردارای، برخی فیلمبرداران جوان، ضمن احترام به کسوت برخی اساتید، از توانمندی و خلاقیت بسیار بالاتری نسبت به نسل پیشین برخوردارند و از این‌ها پراهمیت‌تر به دانش روز کاملاً آگاه بوده و همواره در حال به‌روزرسانی دانش و تکنیک فنی‌شان هستند؛ شاید بتوان توسل به فشار برای حذف و کاهش فعالیت این جوان‌ها را آخرین راهکار برای مقابله با این نیروهای جوان تلقی کرد.

اما علاوه بر ضربه کیفی که سینمای ایران با حذف نیروهای جوان خواهد خورد، منجر به افزایش قیمت‌ها و بالا رفتن بیشتر نیز هزینه تولید خواهد شد، چرا که صاحب یک پروژه سینمایی مجبور است از میان یک عده محدود از فیلمبرداران، صدابرداران، طراح صحنه و...، گروه خود را برگزیند؛ بنابراین، کافی است این گروه توافق کنند که کمتر از سقف مشخصی دریافت نکنند و این گونه مدیر یک پروژه سینمایی باید یک فیلمبردار را که گزینه ایده‌آلش نبوده به رقمی که قطعاً در شرایط آزاد کنونی حاضر به پرداختش نیست، جذب کند و این منتهاالیه این حرکت زیرپوستی است.

نکته مهم اینجاست که عضویت در برخی انجمن‌های صنفی نیز به سادگی رخ نمی‌دهد و به گفته یکی از فعالان صنف فیلمبرداران، امسال تنها پنج تن به عضویت صنف فیلمبرداران درآمده‌اند و در واقع با رویه تازه، قرار است گروه انبوهی از جوانان که تجربه‌‌های گسترده‌ای به دست آورده‌اند و از آینده بسیار درخشانی برخوردارند، از بدنه سینما حذف شوند و پشت خط بمانند تا روزی انجمن فیلمبرداران، صدابرداران و... به این نتیجه برسند که آن‌ها هم می‌توانند عضو این صنوف شوند و تا آن زمان این جوانان، تلاش کنند دستیار همین اعضای فعلی صنوف بشوند!

برخی فیلمبرداران جوان در گفت‌و‌گو با «تابناک» درباره این وضعیت به شدت اظهارنگرانی کردند و خواستار توقف این رویه توسط مدیریت خانه سینما شدند، چرا که با این وضعیت برای ایجاد فرصت شغلی گروهی پیشکسوت، جوان‌های با استعداد و دارای مشتری بیکار می‌شوند و این اتفاق ضربه سنگینی به سینمای کشورمان و به ویژه سینمای مستقل ایران که در این محدوده جغرافیایی و دیگر نقاط جهان، بخش چشمگیری از آن بر دوش سینماگران جوان است، خواهد زد.