در انتظار تدبیر برای بحران نشر؛
کتاب کالای کاملاَ لوکس خواهد شد؟!
واردات کاغذ و مواد اولیه چاپ و همچنین در نظر گرفتن هزینه‌های چاپخانه‌ها، نظیر برق و گاز و مالیات همچون مطبوعات یک ضرورت است که باید با تشکیل کارگروهی مرکب از وزارتخانه‌های اقتصادی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور شخص رئیس‌جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری شود، زیرا آنچه در این حوزه در حال وقوع است، در بلندمدت فرهنگ را با آسیب‌های جدی روبه‌رو خواهد ساخت.
با وجود همه نگرانی‌هایی که در هزینه سرسام‌آور و صعودی نشر کتاب توسط گروه‌های مختلف مطرح شده، هنوز نشانه‌ای برای کنترل وضعیت بازار نشر وجود ندارد و سیاست بازار آزاد، بیش از هر حوزه‌ای، سراغ بازار آزاد را گرفته و در کنار ضربه مهلکی که به مطبوعات وارد کرده، بازار کتاب را نیز در شرایط پیچیده‌ای قرار داده که مشخص نیست تا چه زمان دوام خواهد داشت! با این اوصاف، چه می‌توان کرد تا وضعیت بازار نشر بهبود یابد؟به گزارش «تابناک»، زمان طولانی تا بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب نمانده و دهم اردیبهشت تا بیست‌و‌یکم اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ وقت سخنرانی و بازدید مسئولان ارشد کشور از مهم‌ترین رویداد عرصه کتاب در کشور خواهد بود؛ رویدادی که با وجود وضعیت بازار نشر کتاب، قطعاً ایده آل آغاز نخواهد شد و حتی شاید برخی ناشران، توان و تعداد کتاب تازه نشر یافتهٔ کافی برای حضور در این رویداد مهم را نداشته باشند و عرصه برای آثار سفارشیِ کم مشتری فراختر باشد!
در این باره باید گفت، بهای کاغذ آنچنان افزایش یافته که ناشران در رویارویی با نام‌های بزرگ نیز تیراژ‌های ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ نسخه‌ای برای چاپ نخست پیشنهاد می‌دهند که اگر قرار باشد نویسنده بر مبنای درصد فروش، رقمی دریافت کند، عددی بسیار اندکی می‌شود و این گونه است که کتبی با تیراژ پانصد نسخه با قیمت‌های نامتعارف عرضه می‌شوند تا حق‌الزحمه مؤلف یا مترجم نیز تأمین شود؛ واقعیت آن است که ناشر نیز چاره‌ای جز افزایش قیمت پشت جلد کتاب پیش روی خود نمی‌بیند.
با همین شیوه ساده، با توجه به قدرت خرید محدود مردم و اولویت‌های فراوانی که خرید کتاب را تا انتهای لیست خرید هر خانوار پایین می‌آورد، عملاً کتاب‌خوانی از مطالبهٔ فراگیرِ عمومی به خرید کالایی لوکس مبدل می‌شود و دغدغه مطالعه که با مخازن ضعیف و نه چندان به روزِ کتابخانه‌های عمومی نیز نمی‌توان پاسخگویش بود، به مسأله‌ای دست چندم تنزل می‌یابد و متأسفانه آنچه هنوز مورد توجه قرار نگرفته همین وضعیت است.
در واقع هرچند گام‌هایی در زمینه کاهش اعمال سلیقه در ممیزی برداشته شده و امید می‌رود ممیزی بالاخره در این دولت جنبه نظام‌مند و در چهارچوبی قانونی و کاملاً شفاف قرار گیرد که ممیز تنها مسئول تطابق متن با قانون باشد، در زمینه بهبود وضعیت اقتصادی حوزه نشر نیز گام عملی برداشته شود و ناشران به حال خود رها نشوند و فضای بازار آزاد که بر حوزه نشر حاکم شده و عملاً قوی راحتِ جهان را دارد!
این قوی نیز نه به لحاظ غنای محتوایی، بلکه از منظر حجم مخاطب است و برای نمونه، یک رمان عامه‌پسند که فاقد جذابیت‌های ادبی منحصربه فردی است و صرفاً به واسطه نوع ادبیات عاشقانه عام‌پسندش به چاپ چندم رسیده، در چنین سیستمی می‌تواند تیراژ پنج هزار نسخه‌ای در هر چاپ را ترجمه کند؛ اما یک کتاب شاخص به واسطه آنکه نام نویسنده‌اش هنوز برند نشده و خریداران محدود بازار کتاب چشم بسته کتاب‌هایش را نمی‌خرند، در خوشبینانه‌ترین حالت با تیراژ پانصد نسخه و آن هم با مشارکت ۵۰ درصد با ناشر و یا حتی تأمین ۱۰۰ درصدی هزینه چاپ می‌شود!
در واقع ناشران حتی در رویارویی با بهترین آثاری که به دستشان می‌رسد، دست و دلشان زیر بار هزینه‌ها می‌لرزد و ترجیح می‌دهند به جای آنکه چک پیش‌پرداخت حق تألیف یا ترجمه را بدهند، از این در وارد شوند که نیمی از سرمایه چاپ کتاب را نیز از مؤلف یا مترجم بگیرند و در واقع در این چرخه بیش از ناشر، مؤلف ضربه خواهد خورد و عملاً تلاش برای پیوستن به جمع جامعه نویسندگان، محققان، مؤلفان و مترجمان کتب، امری کم بازده‌تر از گذشته می‌شود و فرهیختگان را از این فضا گریزان می‌سازد.
مهم‌ترین عامل افزایش هزینه‌ها البته به افزایش هزینه‌های کاغذ و مواد اولیه نظیر فیلم و زینک باز‌می‌گردد که منجر به تعطیلی برخی لیتوگرافی‌ها نیز شده، چرا که با کاهش تولیدات، حجم سفارش‌ها در این حوزه نیز کاهش یافته و صنعت چاپ نیز مسلماً متضرر می‌شود و با این اوصاف، باید اذعان کرد، به رغم همه هشدار‌ها هنوز شاهد تدبیری در حوزه اقتصاد نشر نیستیم.
در این زمینه تجربیات گذشته نشان داده که ورود دولت نیز به جز ایجاد بازار سیاه و فروش کاغذ سهمیه‌ای در بازار آزاد و رویدادهای عجیب اینچنینی، حاصلی نداشته، ولی چاره‌ای نیست و به نظر می‌رسد این تنها شیوه ممکن است و برای گریز از این رخدادها نیز می‌توان متناسب با تیراژ هر کتاب، حواله کاغذ برای همان کتاب صادر کرد و چاپخانه نیز از سهمیه گرفته شده، به همان میزان برای چاپ کتاب مذکور با حضور ناظر بهره گیرد و در پایان، مجموع فروش اعلام شود.
واردات کاغذ و مواد اولیه چاپ و همچنین در نظر گرفتن هزینه‌های چاپخانه‌ها نظیر برق و گاز و مالیات همچون مطبوعات یک ضرورت است که باید با تشکیل کارگروهی مرکب از وزارتخانه‌های اقتصادی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور شخص رئیس جمهور به عنوان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی پیگیری شود، چرا که آنچه در این حوزه در حال وقوع است در بلندمدت فرهنگ را با آسیب‌های جدی روبه‌رو خواهد ساخت که این آسیب‌ها صرفاً به بازار نشر کتاب نیز محدود نمی‌شود و سایر حوزه‌ها نیز در حال تحمل فشارهای شدیدی هستند. هم اکنون با تعطیلی سه روزنامه در آغاز سال جدید که متأثر از همین بار مالی هزینه چاپ است و قیمت‌های چهار رقمی روزنامه‌ها که دور از قدرت خرید روزنامه عموم مردم است، سایه این بحران را در حوزه مطبوعات نیز می‌توان دید. وقت تدبیر است؛ آیا چاره‌ای اندیشیده خواهد شد؟
غیر قابل انتشار: ۳
در انتظار بررسی: ۱۱
انتشار یافته: ۲۸
مرگ بر کتابدرود بر بازیهای کامپیوتری. مخصوصا سه گانه....
پاسخ ها
se4ever
| 
| ۱۵:۲۰ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
حالت خوبه ؟ ناشناس
| 
| ۱۶:۴۱ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
کدوووووووووووم! من کلی سه گانه می‌شناسم!!! کتابدار
| | ۰۹:۲۳ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۹
نظر قبلی من چه مشکلی داشت که تایید نکردی؟ نه توهین بود نه تهمت نه حرف سیاسی و نه از کسی اسم برده بودم. فقط برای این دوست عزیز ناشناس اظهار تاسف کرده بودم کتاب اگه مجانی هم عرضه بشه بین مردم 90% مردم مطالعه نمیکنن. ملت ما دق دقه فکریشون بین همه چیز هست جز مطاله کتاب پاسخ ها
محمد
| | ۱۵:۱۶ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
دق دقه؟!!!!!دغدغه دکتر جون!!
حمید
| 
| ۱۵:۲۶ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
مردم انقدر درگیری دارن که وقت خوندن کتاب ندارن ! ناشناس
| | ۱۵:۵۸ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
بله کاملا مشخص استدق دقه بجای دغدغه
مطاله بجای مطالعه
واقعا چرااااا؟
ناشناس
| | ۱۷:۳۴ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
ملت ما هنوز در سیر کردن خودشون مشکل دارن اون وقت برن با این وضعیت کتاب بخرن؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ ناشناس
| | ۲۱:۲۶ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
اگه دغدغه کتاب داشتید اینطوری نمی نوشتید. خب بنزین هم که داره گرون میشه، بازم قیمت میره بالاتر پاسخ ها
ناشناس
| | ۱۵:۱۷ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
آره دیگه. بنزین که گرون بشه دیگه نمیشه راحت کتابها را بسوزونیم و حال کنیم !:)
ناشناس
| 
| ۱۹:۱۹ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۸
حالا بنزین گرون نمیشد نمی رفت بالا قیمت کتاب؟ مشکل اصلی جای دیگست. با فشار هاي روحي كه بنا بردرخواست ابر قدرت ها براي جذب بعدي آنها به دانش آموزان در سطح دبيرستان و دانشگاه وارد ميشود ، همه از مطالعه ميبرند بابا حقوقها را بايد افزايش دهيد، چرا حقوقها را جهاني نمي كنيد؟؟؟؟؟؟ قيمتها همه جهانيه، حقوقها 1/20 جهانيه!!!!!!! تا كتاب الكترونيكي هست كه به رايگان هم دانلود ميشه چرا پولمو صرف خريد كتابهايي كنم كه هم گرون هستن و هم سانسور ميشن. بنده حدود چهل كتاب پي دي اف در كامپيوترم دارم كه از خوندن اونها لذت ميبرم. كامپيوتر من كتابخونه منه پیشاپیش عذر میخواهم بابت اینکه قدری طولانی می نویسم:1- آقا فردین درست می فرمایند مردم ما در رویه زندگیشون نیاز به کتاب خوندن احساس نمی کنند و واقعا رویه زندگی های جاری هم نیاز به هر چیز داشته باشد به خوندن کتاب نیاز ندارد... 2- بنده به همراه یک بنده خدای دیگه 3 جلد کتاب تالیف کردم 3 سال است پیگیر چاپشون هستم ... کتابا دانشگاهی اند... مبالغ بالایی برا چاپشون نیازه که من نمی توانم تامین کنم... در چند انتشاراتی داوری شدند و اعلام کردند که سطحشون عالیه اما هزینه چاپشون باید پرداخت بشه... من جویای کار هستم و علی رغم علاقمندیم هنوز جایی مشغول نیستم ... انتشارات دانشگاه ها هم شرایط ظالمانه و غیر اخلاقی دارند به چه معنی؟ به این معنی که باید در جمع مولفین حتما اسم یکی از اعضا< هیئت علمی باشند این به چه معنی است؟ به این معنی که من و اون بنده خدا که 6 سال واسه تالیف کار کردیم تنها به جرم اینکه پول نداریم بیاییم اسم یکی از اساتید دانشگاه را که اصلا روحش از محتوای کتاب ها خبر ندارد را بذاریم رو جلد تا از مزایای انتشارات دانشگاه ها بهره مند بشیم بعد استاد محترم بنازند به اینکه یک شبه مولف 3 جلد کتا شدن!!!! ضمنا اکثر اساتید دانشگاه مرتبط با موضوع کتابا ما هم کاملا استقبال می کنند که ما اجازه بدهیم اسمشان را حک کنیم رو جلد... این یعنی چی؟ یعنی معلم اخلاق جامعه ما شایسته مقام معلمی نیست ... خوب مخاطب عزیز چه انتظاری دارد؟!!!!!!!!!!!!!!!! دق دقه؟! مطاله؟! شما به فکر کتاب خوندن هم هستی؟! نتیجه چنین فرآیندی این خواهد بود که در بلندمدت نویسندگان و محققان قلم ها را بر زمین می گذارند و می روند در بنگاههای فروش املاک می نشینند و تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل.واقعا اگر تدبیری اندیشیده نشود، فاجعه بسیار عمیق و وحشتناک خواهد بود. مسئولان باید از چندین سال قبل این مسائل را پیش بینی می کردند. حالا هم دیر نشده، و می توان اصلاح کرد. ولی این فرصت هم تا مدتی خواهد بود و بعد از آن فرهنگ به اندازه ای سقوط خواهد کرد که می توان گفت بازگشتی به قرون وسطی خواهد بود.
سپاس
ای الهی که بشود!کتاب وقتی ارزان بود هم مشتری نداشت. بگذارید لااقل الان آنها که قدر آن را می دانند و پولی هم دارند جلو بیایند بلکه تولید کتاب بهتر شود و بعد همه چیز رو به بهبودی بگذارد
جداً تمام دردهای درونی مرا نوشتید. زجری که من محقق می کشم. بی جیره و مواجب. امّا هنوز هم من عاشق کتابم. با آنکه این روزها تمام فکرم فروش کتابهایم است برای مایحتاج زندگی شرافتمندانه ای که دیگر چندان آبرومندانه نیست متأسفانه. گاه باید خون گریست. من امروز بعد از مدت ها رفتم کتابفروشی.اینکه مردم دیگه نمیتون برای کتاب هزینه کنن چیز خوبی نیست اما تنها نکته مثبتش این بود که ناشران هم دست به چاپ کتاب هایی می زنند که سرش به تنش بیارزد.حداقل این دیگر جایگزین چینی ندارد. خدا به دادمون برسه با این گرونی ها سرانه مطالعه در ژاپن 92 دقیقه و در انگلیس 90 دقیقه اما سرانه مطالعه در ایران 2دقیقه است ملتی که کتاب نخواند باید کل تاریخ را تجربه کند. بابا كيه كه تاب بخونه راستي اين رو هم اضافه كنيد كه بد حساب كتابي ناشرا موجب شده كه مولف ها ديگه كار نكنن و برن دنبال خريد و فروش و دلالي مطالعه کتاب دل خوش میخواهد و راحتی خیال ، والا کتابخانه که هست . چاره مشکل اتفاقی است که در همه دنیا افتاده اما ما بی دلیل در مقابل آن موضع گرفته و مقاومت میکنیم، نشر الکترونیک و استفاده از بستر ابزارهای روز که در اختیار همه مردم هست.